Morgunblaðið - 24.12.1959, Qupperneq 12

12
MORGUNRT AÐ1Ð
1------------
Fimm'tudagur 24. des. 1959
Útg.: H.f. Arvakur Keykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargald kr 35,00 á mánuði innamands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið
HÁTÍÐ FRIÐAR
YS OG ÞYS hins daglega
lífs hljóðnar. Undir-
búningi hátíðahalds-
ins er að Ijúka, jólahátíðin að
ganga í garð. Víðs vegar um
hinn kristna heim leitar fólk-
ið til heimila sinna frá önn
dagsins. Þessi saga endurtek-
ur sig ár eftir ár, öld fram
af öld.
í þessu norðlæga landi eru
jólin ekki aðeins mesta hátíð
kristinnar trúar. Þau eru
jafnframt boðberi rísandi
dags, sigur ljóssins yfir
myrkri og kulda skammdeg-
isins. Daginn er tekinn að
lengja. Aftur þokar í áttina
til sólar og sumars. Vitneskj-
an um það vekur fróun og
von meðal barna norðursins.
— ik —
En mestu máli skiptir, að
menn geri sér ljósan grunn-
tón sjálfs jólaboðskaparins.
Það er fyrirheitið um frið á
jörðu og sigur hins eilífa
kærleika í mannlegum sam-
skiptum.
Um þessar mundir horfir
sem betur fer friðvænlegar í
heiminum en oft áður hin síð-
ustu ár. í bili virðist nokkuð
hafa dregið úr hinu svokall-
aða kalda stríði.
í þessu sambandi má þó
ekki ganga fram hjá þeirri
staðreynd, að ófriðarbliku
hefur dregið á loft í Asíu.
Fjölmennasta þjóð veraldar,
Kínverjar, hafa hafið yfir-
gang á hendur annari fjöl-
mennustu þjóð heimsins, Ind-
verjum. Vopnaðar árásir Kín-
verja á landamærahéruð Ind-
lands eru einn alvarlegasti
atburðurinn, sem gerzt hefur
í alþjóðamálum á þessu ári.
— k —
Enda þótt margvíslegir
erfiðleikar steðji að íslenzku
þjóðinni í dag, fyrst og fremst
á sviði efnahagsmála hennar,
er þó óhætt að fullyrða, að
hún mætir jólahátíðinni glöð
og hamingjusöm. Haustið hef-
ur yfirleitt verið hagstætt,
lengstum snjólétt um megin-
hluta landsins og veðurfar að
öðru leyti tiltölulega milt. Og
veðrinu er þessi þjóð háðari
en flestar aðrar. Hér við hið
yzta haf er vald vetrarins
meira og geigvænlegra en
víðast hvar annars staðar á
byggðu bóli. Þrátt fyrir fuli-
komin og góð húsakynni, stór-
bættar samgöngur og góðan
efnahag og lífskjör, er máttur
náttúruaflanna þó mikill í
OG KÆRLEIKA
okkar norðlæga landi. í ein-
um vetrarstormi getur fjöldi
mannslífa glatazt á sjó og
landi, fiskiskip farizt, sam-
göngur teppzt og fénaður
fennt. En þessir atburðir
verða sem betur fer fátíðari
með hverjum áratugnum sem
líður. Mótstöðuafl mannsins
eykst, tæki hans verða full-
komnari og aðstaða hans
hægari í baráttunni við nátt-
úruöflin.
— k —
En þrátt fyrir það getur
maðurinn þó ekki frekar nú
en áður verið án trúarinnar
og skjólsins af boðskap krist-
innar jólahátíðar. Hann verð-
ur enn sem fyrr að eiga
hljómgrunn í hugum fólksins.
Elskið náunga yðar eins og
yður sjálfan. Látið kærleik-
ann, trúna á það góða í
mannssálinni stjórna gerðum
yðar. Komið fram við aðra,
eins og þér viljið að þeir komi
fram við yður.
Á þennan boðskap jólanna
og kristindómsins ber öllum
mönnum að hlusta. Þessi boð-
orð ber að kenna hverju
barni. Þau eru í raun og veru
kjarni þeirra lofsöngva, sem
sungnir eru við hvert einasta
jólatré um víða veröld.
Það sem mestu máli skiptir
fyrir kristna þjóð, er ekki að
jól hennar séu íburðarmikil
og glæsileg hið ytra. Hitt er
miklu þýðingarmeira að boð-
skapur þeirra heyrist og að
hann eigi hljómgrunn í hjört-
um fólksins, og þá ekki hvað
sízt æskunnar. Jólin eru að
verulegu leyti hátíð barn-
anna. Þau eru haldin í minn-
ingu barnsins í Betlehem.
Gætum þess, þess vegna, að
allt jólahald miði að því, að
skapa börnunum ekki aðeins
sanna og fölskvalausa jóla-
gleði, heldur og að gróður-
setja í brjósti þeirra trúna á
mátt kærleikans til þess að
skapa stöðugt betra og feg-
urra mannlíf.
k
Ef hin íslenzka þjóð kveik-
ir jólaljós sín með þetta í
huga, mun hátíð friðarins og
kærleikans veita henni sanna
hamingju, verða henni til
gleði og gæfu.
Morgunblaðið óskar öllum
lesendum sínum, allri hinni
íslenzku þjóð
GLEÐILEGRA JÓLA
UTAN UR HEIMI
c öðrum löndum
FRÉTTARITARAR Reuters
víða um heim hafa sent blað-
inu lýsingar á jólahaldi hinna
ýmsu landa. Fer hér á eftir í
lauslegri þýðingu, útdráttur
úr nokkrum þeirra:
I. Landið helga
Landið heiga: — Jerúsalem er
skipt í tvo hluta með landamæra-
girðingu Israels og Jórdaníu.
Fjandskapur ríkir milli Gyðinga
og Araba, og er landamæranna
vandlega gætt. En á jólunum eru
veitt leyfi til að ferðast fram og
aftur ög hittast þá ástvinir, sem
ekki hafa sézt í heilt ár.
Þarna verða jólin haldin sam-
kvæmt aldagömlum venjum og
siðum. Að þessu sinni er búist
við óvenju mörgum erlendum
ferðamönnum og pílagrímum,
sem koma, vegna batnandi
ástands í heiminum, til að halda
jólahátíð á fæðingarstað Krists.
Þarna koma saman kristnir
menn frá mörgum kirkjudeild-
um. Þeir vestrænu halda jólahá-
tíðina 24. og 25. desember, en
Austurlandabúar 7. janúar og
Armenar 19. janúar. Hátíðahöld-
in fara fram í kirkju í Bethle-
hem, sem reist var á 4. öld og
endurbyggð árið 527 á stað þeim
er Kristur fæddist.
Á þessum hátíðahöldum má sjá
munka í grófum kuflum innan-
um ferðamenn með Ijósmynda-
vélar, nunnur í svörtum klæðum,
fegurðardisir klæddar eftir nýj-
ustu Parísartízku og Beduína,
sem teyma úlfalda sína um göt-
urnar og tefja á þann hátt umferð
amerískra bifreiða af nýjustu
gerð.
Rétt fyrir miðnætti á aðfanga-
dagskvöld hefst hringing kirkju-
klukknanna. Mannfjöldinn þagn.
ar og þúsundir bifreiða hætta að
þeyta horn sín. Miðnæturmessan
hefst. Silfurstjarna er greypt í
kirkjugólfið og á hana letrað:
„Hic ex Virgine Jesus Christus
Natus Est“. (Hér var Jesús Krist-
ur fæddur af Maríu mey). Við
þessa stjörnu er komið fyrir jötu
og í jötuna sett barnslíkan, sem
táknar barnið Jesús. Þarna stend
ur svo jatan alla hátíðadagana,
og streyma þangað þúsundir
kristinna manna.
II. Sýrópskökur
og jólaöl
Dantnörk: Fimmtugur bóndi á
Jótlandi og kona hans hafa feng-
ið í jólagjöf, verðlaun frá danska
ríkinu fyrir fjölmennustu fjöl-
skylduna í landinu. Þau eiga 19
börn.
1 nóvember og desember eru
sýnd í mörgum borgum leikrit
fyrir börn. Þekktasta leikritið er
„Nöddebo Præstegárd". Er al-
gengt að sjá ömmur, sem fyrst
sáu þetta leikrit fyrir 60 til 70
árum, fara í leikhúsið með barna
börn sín, sem þá eru að fara
þangað í fyrsta sinn. Fastar venj-
ur í sambandi við jólahátíðina í
Danmörku eru sýrópskökurnar,
sem skornar eru út í alls kyns
fígúrur svo og aðventukransarnir.
Noregur: — Hátíðahöldin byrja
snemma í desember og standa
yfir fram undir miðjan janúar.
Þetta er tími stórra máltíða, sem
skolað er niður með dökkum
sterkum bjór, sérstaklega brugg-
uðum, og ákavíti. Þegar jólin
nálgast er í hverju húsi hengt
upp rautt stjörnulaga Ijós í ein-
hvern gluggann.
Aðalhátíðin er á aðfangadags-
kvöld. Snemma um kvöldið fara
börnin í kirkju, en fullorðna
fóikið fer með kerti til að setja
á leiði horfinna ættingja og vina.
Eru norsku jólin svipuð okkar,
með jólagjöfum á aðfangadags-
kvöldi, jólamat og dansi kring-
um jólatré. Á jóladag eru sve
heimsóknir til ættingja.
k
Svíþjóð: — Jólahátíðin hefst á
Aðventusunnudegi, sem í ár var
hinn 29. nóvember, og henni lýk-
ur 13. janúar, þegar skrautið er
tekið ai' jólatrjánum. Á degi heil-
agrar Luciu, hinn 13. desember,
heimsækir Lucia alla Svía, á
heimilum, gistihúsum, sjúkrahús-
um, verksmiðjum og skrifstof-
um, og býður þeim kaffi, boliur
og heitt kryddvín. Lucian er
venjulega dóttirin í húsinu, eða
einhver falleg, ljóshærð stúlka,
sérstaklega kjörin fyrirfram.
Táknar heimsókn hennar raun-
verulega upphaf jólanna.
★
Finnland: — Hátíðahöldin
hefjast á Aðventusunnudegi, sem
kallaður er „Litlu jól“. Þau eru
hátíðleg haldin með örlitlu
jólatré, pínulitlum gjöfum, sem
„jóladvergurinn“ kemur með og
hrísgrjónagraut eins og hver get-
ur í sig látið. 1 grautnum er ein
hneta en þeim, sem fær hana,
flytur hún hamingju næsta ár-
ið.
En aðalhátiðin er á aðfanga-
dag. Er þá fyrst „sauna“, eða
finnskt gufubað. Ekki mega
skepnurnar gleymast. Kýrnar fá
saltað brauð og beztu fáanlegu
heytugguna, og fuglarnir fá ríf-
legan skammt af maís.
Algengasti jólamaturinn í
Finnlandi er reykt svínakjöt og
með því drukkið heimabruggað
jólaöl. Á jólunum tíðkast sums
staðar að spá um framtíðina með
því að hella bræddu blýi í kalt
vatn og lesa úr myndunum sem
skapast.
Á jóladagsmorgunn fara svo
allir til kirkju, flestir ó sleðum.
III. Friðsamleg
jól á Kýpur
Frakkland: — Ekki eru jólin hald
in hátíðleg á sama hátt í öllum
héruðum Frakklands, en yfir-
leitt hefst hátíðin með Miðnæt-
urmessu á aðfangadagskvöld. All
ar kirkjur eru þá yfirfullar og
sæti frátekin með löngum fyrir-
vara. Eftir messu er svo borðuð
jólagæsin, ýmist á heimilunum
eða á veitingahúsum, og síðan fá
eldri börnin jólagjafirnar. Yngri
börnin fara að sofa strax að lok-
inni messu, en áður setja þau
skóna sína á arinhillu í herbergi,
sem síðan er læst. Eftir morgun-
verð á jóladag er herbergið opn-
að og börnin sjá að „Litli Jesús“
hefur staflað gjöfum í skóna og
umhverfis þá. Jólatré og jóla-
sveinninn ,,Jólafaðir“ (pére
Noél) eru í seinni tíð að ná mikl-
um vinsældum.
Framh. á bls. 17.
I kirkjunni, sem stendur á fæðingarstað Krists. Silfur-
stjarnan sést í gólfinu.