Morgunblaðið - 30.11.1960, Page 8

8
MnncrKnr 4 fíiÐ
MiKviVnriagur 30. nóv. 1960
Rafmagnið hækkar um 18 kr.
á mánuði / 3ja herb. íbúð
A F U N D I bæjarstjórnar
Reykjavíkur í gær skýrði
Geir Hallgrímsson, borgar-
stjóri, nauðsyn þess að nú
kæmi til framkvæmda nokk-
ur hækkun rafmagnsverðs,
sem frestað var í sumar.
1 sambandi við gengisbreyt-
inguna í byrjun þessa árs urðu
haekkanir á innfluttu efni og af-
borgunum og vöxtum, sem reikn
aðir voru í erlendri mynt, sagði
borgarstjóri. Þessar hækkanir
koma fram í rekstri og fram-
kvæmdum bæjarsjóðs og fyrir-
tækja hans, þ. á. m. aðallega
rafmagnsveitu og strætisvögn-
um. Fargjöld strætisvagna og
hitaveitugjöld voru hækkuð á
fundi bæjarstjórnar hinn 5. maí,
en ekki var þá tekin ákvörðun
um breytingar á rafmagnsverði.
Frá þvi áhrifa gengisbreyt-
ingar tók að gæta og þar til
nú, hefir rafmagn bví verið selt
undir kostnaðarverði.
Er augljóst mál, að ekki er
hægt að reka Rafmagnsveituna
til lengdar á þann hátt, þar
sem hún hefir svo til engar
aðrar tekjur en þær sem hún
fær fyrir selda raforku.
í grg. með till. að breyting-
um á gjaldskrá Rafmavnsveitu
Reykjavíkur er gert ráð fvrir
14.6% meðalhækkun á raforku-
verðinu, og er þar talið. að sú
hækkun miðað við reikn. ’59
auki tekjur Rafmagnsveitunnar
um kr. 11.529 bús.
Söluaukning frá 1959 til 1961
er talin kr. 3.486 þús.
Verður bá tekiuaukning frá
1959 til 1961 samkv. orkugjald-
skrá kr. 15.015 þús.
Þessari fyrirhuguðu tekju-
hækkun er í aðalatriðum ætlað
að mæta eftirtöldum útgjalda-
verði þessi ár yrði verulegur
halli af rekstri hennar.
Borgarstjóri gat þess, að Sogs-
aukningum, miðað við útgjöld virkjunin hefði talið, að raf-
1959 og 1961. magnsverð frá henni hefði þurft
Reikningur Áætlun Mismuriur
1959 1961
þús. kr. þús. kr. þús. kr.
Keypt raforka 25.980 35.742 9.762
Vextir og afgjöld 5.700 6.800 1.100
Afborganir 3.713 8.970 5.257
Efniskaup 17.600 20.000 2.400
52.993 71.512 18.519
Frá dregst fyrning og vextir,
fært'á Varasjóð 3.500 3.500
52.993 68.012 15.019
Raforka frá Sogsvirkjun til að hækka á næsta ári um allt
Rafmagnsveitu Reykjavíkur að 35%, en með notkun verð-
hækkar um 25% iöfnunarsjóðs hefði verið hægt
Eins og sjá má af þessu yfir-
liti er meginhluti hækkunarinn-
ar vegna hækkunar á keyptri
raforku frá Sogsvirkjun en hún
hækkar um 25%, eða tæpar 10
millj. kr. af 15 millj. kr. út-
sialdaauka. — Er hér bæði um
að ræða aukið magn aðkeyptr-
ar orku vegna nývirkjunar í
Sogi og hækkað verð á orkunni.
1 tilefni af gengisbreytingunni
á síðastliðnum vetri var gert
yfirlit um framleiðslukostnað
Sogsvirkjunarinnar um fimm
ára tímabil og samanburður
gerður við tekjurnar með ó-
breyttu einingarverði. Með því
að lán Sogsvirkjunarinnar eru
að meginhluta í erlendri mvnt,
hækka afborganir og vaxta-
greiðslur, og hefur það þau á-
hrif, að með óbreyttu einingar-
að ákveða hækkunina 25%. —
Hins vegar næmi hækkunin frá
Rafmagnsveitu Reykjavíkur til
neytenda aðeins 14.6% að með-
altali — eins og áður segir.
18.23 kr. á mánuði
Þá vék borgarstj. að því, að
með óbreyttu raforkuverði
greiddi notandi, sem býr í
briggja herbergja íbúð, nú kr.
1.551.26 kr. á ári. Skv. þeirri
gjaldskrá sem hér liggur fyrir
mundi ársnotkun hans kosta kr.
1.770.00. Er herbergjagiald og
mælaleiga fólgin í báðum töl-
unum. Hækkunin er þannig kr.
18.23 á mánuði. Þessi hækkun
hefir mjög litil áhrif til hækk-
unar á framfærsluvísitöluna,
eða um þriðjung úr stigi.
— Útsvarslækkunin
Frh af bls 1
þakka ofangreindum mönnum
starf þeirra.
Stjórnar- og s^ri^iofukostnaði
haldið niðri.
En áður en vikið er að frum-
varpinu í einstaka liðum vildi
ég taka eftirfarandi fram:
I fyrsta lagi er meginsjónar-
miðið við samningu þessarar fjár
hagsáætlunar og forsenda henn-
ar sú, að útsvarsgreiðandi, að
óbreyttum 'tekjum, greiði ekki
hærra útsvar á næsta ári en nú
í ár, þegar útsvarslækkun gjald
enda nam almennt 24%.
í öðru lagi er lögð áherzla á.
að halda öllum stjórnar- og skrif
stofukostnaði niðri, svo og öðr-
um rekstrarkostnaði, þótt þar
verði að taka til greina, að hækk
anir rekstrarkostnaðar vegna
gengisbreytingar koma fram á
næsta ári 12 mán. ársins en í
endurskoðaðri fjárhagsáætlun
yfirstandandi árs 8 mánuði.
í þriðja laei er óhjákvæmilegt
að vekja athvgli á því, að lög-
bundin útgjöld svo sem til lög-
gæzlu og fræðslumála hljóta að
hækka vegna fjölgunar bæjar-
búa og gjöld til opinberra sjóða,
Almannutrygginga og Sjúkrasam
laga, bæði a- þeim sökum og
vegna breyttrar löggjafar, er
leggur ríkari skyldur á bæjar-
félög en þau áður höfðu.
Miklar gatnagerðarfram-
framkvæmdir.
f fjórða lagi er varðandi rekstr
arkostnað bæjarsjóðs sérstök
ástæða að taka fram, að framlög
til gatna- og holræsagerðar eru
aukin og hafa aldrei verið hærri
enda skal það stefnumið stöðugt
haft fyrir augum, að sja í senn
borgurunum fyrir byggingarlóð-
um og fullgera sífellt fleiri göt-
ur með gangstéttum og malbiks-
eða steypulagi. — Gatnagerðar
framkvæmdir verða höfuðmál-
efni næstu ára.
f fimmta lagi skal sú grein
gerð fyrir fjárframlögum á eigna
breytingarreikningi til ýmissa
framkvæmda, að leitazt er við að
ljúka þeim framkvæmdum, sem
lengst eru komnar og hægt er að
taka í gagnið á næsta ári. Má
þar tilnefna Sundlaug Vesturbæj
ar, Verkamannahúsið, en ekki
sízt skólabyggingar, en fram-
kvæmdir i skólabyggingum hafa
aldrei verið meiri en á yfirsand-
andi ári og er þó ætlað auknu
fjármagni til þeirra á næsta ári.
í sjötta lagi skal þess eins eet-
ið varðandi hin ýmsu fvrirtæki
bæjarins og stofnanir, að rekstri
og framkvæmdum þeirra verður
hagað svo. að þau megi ávailt
fuiinægja þörfum fjölgandi bæj-
arbúa og auknum kröfum þeirra
í því sambandi verður sérstök
áherzla lögð á hitaveitufram-
kvæmdir, sem hagkvæmustu fjár
festingu þjóðarbúsins.
Niðurstöður 288.503.00.
Skal nú vikið að niðurstöðum
áætlunarinnar í stórum dráttum:
Rekstrargjöld eru áætluð alls
kr. 244.403.000,00 og gjöld á
eignabreytingareikningi krónur
50.700.000.00, eða gjöldin alls kr.
295.103,000,00.
Tekjur samkvæmt rekstrar-
reikningi eru áætlaðar krónur
288.503,000.00 og á eignabreyt-
ingareikningi kr. 6,600,000,00.
Niðurstöður fjárhagsáætlunar
fyrir árið 1960, eins og hún var
afgreidd í ágúst mán. sl. voru
þessar:
Rekstrargjöld kr. 219.882.000.00
og gjöld á efnabreytingareikningi
kr. 48.600.000.00 eða samals kr.
268.482.000.00.
Rekstrartekjur voru áætlaðar
kr. 261.882,000.00 og tekjur á
eignabreytinum kr. 6,6 millj.
Ég mun nú gera samanburð á
höfuðbálkum áætlananna bæði
umrædd ár:
Stjórn kaupstaðarins var áætl-
uð 1960 14.386 þús., en nú 14.830
þús., hækkar um 444 þús. Þar
munar mestu að húsnæðiskostn-
aður hækkar um kr. 170 þús. og
kosnaður við skýrsluvélar ríkis
og Reykjavíkurbæjar um 170
þús.
Fyrrnefnda hækkunin stafar af
því, að bæjarsjóður hefur tekið
á leigu húsnæði í Pósthússtræti
9 til afnota fyrir þær skrifstofur
sem áður voru til húsa í Austur-
stræti 10 og Hótel Heklu. Er þetta
gert til að sameina skrifsofur á
einum stað og eins og kunnugt
er, er nú ætlunin að rífa Hóel
Heklu til þess að greiða fyrir um
ferð í Miðbænum. Hækkun á síð-
ari liðnum. er ég nefndi stafar af
því, að ætlazt er til, að Skýrsiu-
vélum ríkis og Reykjavíkurbæj-
ar verði fengin meiri verkefni á
komandi ári. og auk þess er leig-
an fyrir vélarnar greidd í er-
lendri mvnt og hækkaði því í
ísl. krónum við gengisbreyting-
una.
Lögbundnar hækkanir.
Löggæzlukostnaðurinn var á-
ætlaður 1960 13.189 þús., en nú
14.285.00 og hækkar þannig um
kr. 1.1 millí. Stafar það af fjölg-
un i lögregluliðinu en fjöldi lög-
reguþióna miðað við íbúafiölda
er lögbundinn, svo sem kunnugt
er.
Kostnrðurinn við brunamál er
svo til óbreyttur frá árinu áður,
hækkun er einungis um kr. 131
þúsund.
Fræðslumál voru talin mundu
kosta 1960 27.169 þús. kr„ en
1961 29.441 þús. kr. og hækka
því um ca. 2.S millj. kr. Af þeirri
upphæð er hækkun á kostnaði
við skóla á barna- og gagnfræða
stigi kr 1.5 millj., og stafar sá
kostnaðarauki af fjö'gun barna
og unglinga i þessum skólum og
fieiri skólastofum í notkun. Af
óðrum hækkunnum er rétt að
benda á, að kostnaður við Iðn-
skólann hækkar um 350 þús.
vegna síaukinnar fræðslustarf-
semi í þessari stofnun.
Árbæjarsafn hækkar um 200
þús. kr. Safn þetta á vaxandi vin
sældum að fagna og gegnir
merkilegu hlutverki að vernda
Frá sjóvinmuuamsKeioínu í fyrra
Sjóvinnunámskeið
pilta að hefjast
SJÓVINNUNEFND Æskulýðs-
ráðs Reykjavíkur hefur ákveðið
að hefja kennslu í sjóvinnubrögð
um fyrir pilta 12 ára og eldri nk.
mánudag 5. des. í félagsheimili
Ármanns við Sigtún. t vetur
munu námskeiðin standa í þrjá
mánuði. Kennt verður í byrj-
endaflokkum og framhaldsflokk
um, en í þeim verða piltar, sem
áður hafa verið á námskeiði Æ P.
og óska eftir víðtækara námi. í
byrjendaflokkum verður kennt
m. a. hnútar, vinna við tóg, að
þekkja á áttavita, setja upp línu.
fræðsla um meðferð og aðgerð
á fiski, hjálp í viðlögum kynnt
helztu fiskimið, netjabætine og
hnýting, farnar ferðir í fisk-
vinnslusöðvar oe um borð í skim
Þá verða fræðslu- og skemmti-
fundir. í framhaldsflokkum
verður auk þess, að farið verður
yfir fyrri atriði, kennd víra-
splæsning, sýnikennsla í sam-
bandi við vélar og leiðbeiningar
um siglingu skipa. Kennarar í
vetur verða: Hörður Þorsteins-
son. Ásgrímur Björnsson, Einar
Guðmundsson og Guðmundur
Pétursson.
í fyrra stunduðu nálega 100
drengir kennsluna og fullur
þriðjungur þeirra sóttu sjó i
sumar og reyndust vel.
Innritun fer fram þessa viku
kl. 2—4 e.h. og 7.30—9 e.h. ’Sími
daeleea að Lindargötu 50, frá
15937. Þátttökugjald er kr 50,—
i vor munu svo fara fram róðrar
æfinear oe nefndin mun aðstoða
við að ráða pilta á fiskiskip.
sögu bæiarins. Verður að búa
þannig að safninu, ag viðunandi
geti talizt.
F'árveitinerar til !ista, íbrótta
oe útivern voru 10 937 þús. kr.
1960. en 1961 11.820 bús. kr. og
hækka því um kr. 883 þús. Er
þar þynest á metunum. að fjár-
veiting til skemmtigarða og leik
valla er hækkuð um kr. 600
þús. Af öðrum hækkunum má
nefna kr. 150 þús., sem veittar
eru til íbróttastarfsemi um-
fram það sem gert er á líðandi
ári.
Kostnaður við hreinlætis- og
heilbrigðismál var áætlaður
1960 28. 946 þús. kr., en 1961
28.910 þús. kr., og er þannig
áætlaður kr. 36 þús. lægri en á
yfirstandandi ári. Helztu breyt-
ingar á einstaka liðum eru þess
ar, að útgjöld vegna gatnahreins
unar, sorphreinsunar, sorpeyð
ingastöðvar og annars þrifnaðar
hækka um kr. 1.3 millj. Bæjar-
spítali, Slysavarðstofa. Landa-
kotssp’ítali og Fæðingarheimili
hækka um kr. 1.1 milij. og heilsu
vernd um kr. 200 þús. Hins veg-
ar lellur niður frarn.ag bæ.'ar-
3.,óðs til tæðingardeildar Lands-
spítalans kr. 2.7 m’.'lj. eftir að
bærinn hot sjálfur rexstur Fæð-
i.'igc.rheimiUsins.
Rannsókn á framfærslunriálunuin
Félagsmálabálkurinn er nú
áætlaður kr. 82.657 þús. kr., en
var 1960 áætlaður 75. 696 bús.
kr. og er það 7 millj kr. hækk‘
un. Mestu veldur um hækkanir
aukið framlag til almannatrygg-
inga, tæpar 5 millj. kr„ og er
gerð ítarleg grein fvrir þessari
hækkun i greinargerð með frum
varpinu þar sem bent er á út-
gjalda hækkun bæiarsióðs veana
afnáms svokallaðra skerðingar-
ákvæða trvggingarlaganna í árs-
lok 1960. Fjárveitingar til fram
færslumála hækka um 2 millj.
kr„ þar af meðlög með skilgetn
um og óskilgetnum börnum um
kr. 1.1 millj.. og stafar sú hækk-
un að nokkru af hækkun með-
lagsgreiðslna um 50% og eru há
meðlagsgreiðslur úr bæjarsjóði
áætlaðer 9 millj kr. 1961.
Auk þess er veitt til annarra
framfærslumála 16 millj. kr. og
er því ljóst að hér er um mjög
vandasöm mál og erfið að ræða
fyrir bæjarfél., sem sérstaka at-
hygli verður að veita og fer nú
fram rannsókn á því, hvermg
helzt megi draga út þessum
útgj. með það jafnframt í huga
að framfærslustyrkir miði sem
mest að því að gera mönnum
kleift að standa síðan á eigin
fótum.
Fjárveiting til gatna- og- hol
ræsageroar er nú áætluð ar-
54.750 þús. í stað 48.185 þus kr.
eða 6.6 millj kr hærri. Hefur
fjárveiting til þessara fram-
kvæmda aldrei verið hærri.
Til frádráttar þessum fjarveit
Fvainh. á bls. 19