Morgunblaðið - 07.12.1961, Qupperneq 12

Morgunblaðið - 07.12.1961, Qupperneq 12
12 MORGUNBLAÐIÐ A Fimmtudagur 7. des. 1961 JMtripíiíMaMI* Útgefandi: H.f Arvakur. Reykjavík. Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson. Ritstjórar: Valtýr Stefánsson- (át>m.) Sigurður Bjarnason frá Vigur. Matthías Johannessen. Eyjólfur Konráð Jónsson. Lesbók: Arni Óla, sími 33045. Auglýsingar:fArni Garðar Kristinsson. Ritstjórn: (Vðalstræti 6. Auglýsingar og avgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480. Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands. I lausasölu kr. 3.00 eintakið. ISLENZKI HESTURINN llfl’arga íslendinga hefurfyrr®- og síðar tekið það sárt, þegar íslenzki hesturinn hef- ur verið fluttur til útlanda. Fyrrum var það heldur eng- in furða, því að honum voru þá oft búin örlög í kolanám- um eða við annan þrældóm.' Fregn sú, sem Morgunblað ið birti í gær, af því að ís- lenzki hesturinn væri nú not aður til þjálfunar lamaðra barna í Hollandi, hefur vafa laust glatt hugi margra þeirra, sem með hryggð hafa horft á útflutning hesta. ís- lenzki hesturinn, sem hrif- inn hefur verið burt frá heimkynnum sínum, eignast vin, sem einnig á um sárt að binda, lamaðan dreng eða stúlku. Sameiginlega stytta þau stundirnar, gleðja og styrkja hvert annað. íslendingar munu af áhuga fylgjast með því, hvernig til- raun sú í Hollandi, sem gerð er til lækningar lamaðra barna með aðstoð íslenzka hestsins, muni takast, enda er tilraunin þess eðlis, að hún ætti sannarlega að vera gerð hérlendis líka. FÉ FENNIR rn úr því að verið er að tala um íslenzka hestinn, mætti líka víkja örfáum orð- um að þeim fregnum, sem borizt hafa um, að fé hafi fennt í síðari hluta nóvem- bermánuðar, og það, enda þótt bændur hefðu verið að- varaðir um að óveður væri í aðsigi. Á 7. áratug aldarinnar, í mesta góðæri, er varla verj- andi að bændur skuli á þess- um árstíma ekki sinna betur fé sínu en svo, að það fenni í stórum stíl. Slík óhöpp geta að vísu komið fyrir vegna veikinda eða af öðrum óvið- ráðanlegum ástæðum, en varla hjá mörgum bændum í einu. Eignatjónið er að vísu á eigin ábyrgð, en hirðuleysi með skynlausar skepnur er málefni allra, senv hiklaust á að fordæma. , Flestir núlifandi íslending- ar hafa verið í tengslum við sveitirnar. Sem betur fer þykir þeim enn vænt um dýrin, og þeir, sem í sveit- um búa, ættu að gera sér grein fyrir því, að þeir vekja ekki samúð kaupstaðabúa, þegar fregnir berast af sinnu leysi eða slæmri meðferð húsdýra. HASKOLINN BYCGIR RAUN- VÍSINDA- STOFNUN írmann Snævarr, • rektor Háskólans, hefur skýrt blaðamönnum frá - því, að gert sé ráð fyrir, að ekki líði á löngu þar til hafizt verði handa um byggingu raunvísindastofnunar við Há skólann. Eins og menn minn ast, gaf Bandaríkjastjórn stórgjöf í þessum tilgangi á afmæli skólans, eða 5 millj. króna. Að vísu kostar stofn- unin meira, eða um 15 millj., en varla væri vanzalaust fyr- ir íslendinga að auka ekki við því fé, sem á skortir. Á sviði rannsóknarstarf- semi og raunvísinda yfirleitt, hafa íslendingar dregizt aft- ur úr öðrum þjóðum og verja ekki nándar nærri jafnmiklum hluta þjóðar- tekna sinna í þessum til- gangi eins og nágrannaþjóð- irnar. Sú stefna er þó mjög röng, því að stórstígar fram- farir nútímans byggjast ein- mitt á víðtæku rannsóknar- starfi. Þess vegna ber mjög að fagna því, að Háskólinn skuli hafa í hyggju að vinda bráð- an bug að byggingu raun- vísindastofnunar, og má ekki undir neinum kringumstæð- um láta þær framkvæmdir stöðvast vegna fjárskorts. Hér er ekki um eyðslu fjár að ræða, heldur þvert á móti hina arðvænlegustu fjárfest- ingu. BOÐIÐ UPP í DANS IT’ins og blaðalesendum er “ kunnugt, hafa kommún- istar nú formlega boðið Fram sóknarflokknum upp á sam- vinnu. Segja þeir það nauð- syn,, „að fullt samstárf- tak- ist með Alþýðubandalaginu og Framsóknarflokknum, Þjóðvarnarflokknum og öll- um þeim aðilum, sem ^andl- vígir eru afturhaldsstefnu núverandi ríkisstjórnar“. Eftir því sem næst verður komizt, eru fyrirætlanir kommúnista þær .að leggja Alþýðubandalagið niður og stofna vinstri fylkingu Sósíal istaflokksins, Þjóðvarnar- flokksins og ýmissa samtaka, sem þeir stjórna, eða þá að breyta Alþýðubandalaginu með tilstyrk þeirra. Mislingabdluefni eftir tvö ár? rYRIR nokkru var þess 1 lauslega getið í þess- um dálkum, að allar horf- ur væru á því að mönnum tækist brátt að gera enn einn algengan sjúkdóm út- lægan með bólusetningu — þ. e. mislinga. Það er bandaríski veirufræðingur inn og Nóbelsverðlauna- maðurinn próf. dr. John Franklin Enders, sem á / meginheiðurinn, ef þetta hættir mislingar geta verið, að því er Enders og aðstoð- armenn hans hafa sagt. Hvað Bandaríkjunum við kemur, eru að vísu til opinberar töl- ur frá árinu 1958 um dauðs- föll af völdum sjúkdómsins. I þær skýrslur hafa verið skráð 552 dauðsföll í Banda- ríkjunum það ár, sem bein- John Franklin Enders — fyrst mænuveiki, síðan mislingar. Próf. dr. John F. Enders og félagar hans hafa gert víðtækar tilraunir. tekzt — en nú lesum vér í bandarískum blöðum, að ef svo fari fram, sem horfir, megi búast við því, að hafin verði almenn bólusetning við mislingum innan tveggja ára. A Ekkert til að hafa í flimtingum Fólk tekur mislinga yf- irleitt ekki ýkja „hátíðlega" — jafnvel eru þeir notaðir sem §rín í skemmti-teikni- myndasögum ýmissa erlendra blaða. En mislingar eru hreint ekkert grín. Það, að menn gera sér sjaldnast veru legar grillur út af þessum algenga sjúkdómi, á senni— lega að nokkru rót sína að rekja til beinnar fáfræði um hann — og svo þess, -að sjúkdómurinn er svo al- mennur, að heita má að allir fái hann einhvern tíma á rjppvaxtarárum sínum. En sannleikurinn er sá, að misl- ingar eru allt of oft hinn alvarlegasti vágestur, sem ýmist leiðir til dauða eða „andlegrar örkumluriar". Hins vegar eru nú góðar horfur á því, að vísindamönnum takist að vinna bug á misl- ingum innan skamms. Þar er einna fremstur í flokki dr. John F. Enders, veiru- fræðingur og prófessor við Harvardháskólann, eins og fyrr segir, en vísindamenn og læknar víða um lönd hafa einnig unnið að þessu við- fángsefni með svo góðum árangri, að ástæða er til fyllstu bjartsýni. . A Hættulegir á margan hátt Litlar áreiðanlegar skýrsl ur eru til um það, hve skeinu sem lofa góðu Mislingar — almennur sjúk dómur, en ekkert grín línis eru kennd mislingum. Til ■ samanburðar má geta þess, að það ár létust 255 Bandaríkjamenn úr lömunar- veiki, samkvæmt hinum op- inberu skýrslum. — Misling- ar geta verið banvænir með mörgu móti, ef svo mætti að orði komast. Veiran getur stundum verið bein orsök lífshættulegrar lungnabólgu, en oftar er hún fyrirrennari dg brautryðjandi bakteríu- sýkingar. Þá. geta mislingar reynzt heyrninni skaðvænleg ir — setjast í miðeyrað, sem getur leitt til varanlegr- ar heyrnardeyfu og stundum algers heyrnarleysis. 1 verstu tilfellum geta misl ingaveirur valdið heilabólgu, svo magnaðri, að hún leiði til bana — eða, sem er jafn- ert að ónáða lækninn meir, þótt hin börnin. leggist að jafnaði í rúmið hvert af vel enn verra, hún veldur i svo miklum og vaarnleguip ( heilaskemmdum, að menn verða algerir fávitar eftir, 1 jafnvel allt sitt líf. Engar tæmandi upplýsingar eru fyrir hendi um það, hve i mikil brögð eru að slíku, , þótt sérfræðingar þykist geta 1 farið nokkuð nærri um, hve ' tíð slík áföll séu í hlut- falli við hina almennu sýk- ingu af mislingum. ★ Gloppur í skýrslurnar Enda þótt mislingar séu einn þeirra sjúkdóma, sem skylt er að skrá í Bandaríkj- , unum (og skal því tilkynna heilbrigðisyfirvöldum um hvert sjúkdómstilfelli), er talið að yfirvöldin fái ein- ungis vitneskju um tæplega , fjórða hvern mislingasjúkl- ing. Gefa læknar einkum svofellda skýringu á því: Þar i sem nokkur börn eru á heim- / ili kallar móðirin venjulega i á lækni, þegar barnið veikist I af mislingum. Hún kemst fljótt að því, að læknirinn hefir engin ráð til þess að stöðva sjúkdóminn, gefur ein ungis nokkur heilræði um æskilega meðferð sjúklings- ins. Þess vegna er hún ekk- / öðru alveg á næstunni. Móð- l irin fer aðeins eftir hinum I fábreyttu ráðleggingum lækn isins, sem han gaf í fyrstu i heimsókn sinni. — Talið er, að um 95% allra einstaklinga taki mislinga — '>g gera 1 læknar þannig ráð fyrir, að 1 allt að 3.000.000 Bandaríkja- manna fái sjúkdóminn ár- lega. Nær 4.000 munu að líkindum fá heilabólgu af Framhald á 14. síðu. leiðtoga Framsóknarflokks- ins beint að því, hvort hafn- ir séu leynisamningar við umboðsmenn Kreml á ís- landi um samstarf. Ef þeir ekki fást til að svara þeirri spurningu, þá geta lands- menn nokkuð markað, hvað verða muni, af afstöðu þeirri, sem Framsóknarmenn taka til kosninga í verkalýðsfé- lögunum, sem fara fram nú eftir áramótin. Ástæða er því til að spyrja Framsóknarmanna, meðan á kosningum stendur. Opinberlega hafa Fram- sóknarmenn ekki svarað til- boði kommúnista. Þeir hafa yfirleitt alls ekki rætt það, og má af því a.m.k. marka, að þeim finnist slíkt . sam- starf ekki fráleitt. Þeim hef- ur verið boðið upp í dans af heimskommúnismanum og fram að þessu hafa þeir ekki hafnað boði „kavalérsins“. Síðan er hugmyndin sú, að víðtækt samstarf takist við Framsóknarflokkinn. — Kommúnistar gætu að vísu hugsað sér, að Framsóknar- menn tækju beinlínis þátt í kosningasamtökum, en Fram sóknarmenn munu telja heppilegra að vera utan slíkra samtaka til að reyna að halda í fylgi ábyrgra

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.