Morgunblaðið - 16.03.1962, Side 2

2
MORGVNBLAÐ1Ð
Fðstudagur 16. marz 1962
Afvopnunairáðstefnan hafin:
Rússar krefjast enn til-
raunabanns án eftirlits
Segja tillögur sínar frá í fyrra eina grund-
völlinn að viðræðum — Gromyko gagn-
rýnir Bandaríkin harðlega
Genf, 15. marz
AP-NTB-REUTER
Ctanríkisráðlierrar Bandarrkj-
anna og Rússa, Dean Rusk og
Andrei Gromyko, lögðu í dag til-
lögur sinar í afvopnunarmálun-
um fyrir 17-ríkja ráðstefnuna í
Genf. Leggja Bandaríkjamenn m.
a. til að stórveldin minnki birgð-
ir sínar af tækjum til flutnings á
kjarnorkuvopnum um 30% á
næstu þremur árum, og verði
þetta upphaf að allsherjar af-
vopnun. Verði þessar ráðstafanir
gerðar undir alþjóðaeftirliti. Þá
fækki Rússar og Bandarikjamenn
herjum sínum þannig að hvor að-
ili hafi 2,1 millján manna undir
vopnium. Einnig fari fram eftir-
lit með afvopnun úr lofti. Tillög-
ur Rússa em einkum fólgnar í þvi
að gerður verði samningur í þrem
ur liðum um afvopnun á fjórum
árum. Enn fremur kref jast Rússar
þess að allar herstöðvar erlendis
verði lagðar niður og liðsafla
stórveldanna verði fæklkað í 1,7
milljón manna.
Helztu atriðin í tillögum stór-
veldanna eru þessi:
• BANDARÍKIN
30% niðurskurður á tselkjuim
til þess að flytja kjarnorkuvopn
sve og á meiriháttar almennum
vopnum, ur.dir alþjóðlegu eftir-
liti á naestu þremur árum.
Stöðvun, undir eftirliti, á fram-
leiðslu geislavirkra efna tii vopna
framleiðslu og Rússar Og Banda-
rikjamenn leggi fram 50 tönn af
geislavirkum efnum til friðsam-
legrar hagnýtingar.
Öll lönd geri aðvart, ef vart
verður við samsöfnun herliðs í
árásarákyni.
Komið verði upp sérstölkum
svæðum, sem eftirlit verður haft
með úr lofti og af landi til að
köma í veg fyrir akyndiárás.
Komið verði á fót alþjóðlegri
stofnun til þess að fjalla um að-
ferðir til þess að draga úr styrj-
aldarhættu.
Bandarískum og rússneskum
herjum verði fsekkað í 2,1 millj.
manna hjá hvorum aðila, undir
eftirliti.
Rláðstafanir verði gerðar til
þess að koma í veg fyrir dreif-
ingu kjarnorkuvopna.
Bann verði sett gegn því að
gjöreyðingarvopnum verði komið
fyrir í geimskipum og eftirlit
verði haft með því að slíkt bann
sé haldið.
Bannað verði tilraunir með
kjarnorkuvopn, og eftirlit sé með
því haft að siíkt bann sé haldið.
• RÚSSAR
Gerður verði samningur í þrem
Hafnarfjörður
Sjálfstæðiskvennafélagið
Vorboðinn heldur bazar í
ISjálfstæðishúsinu í kvöld
kl. 8.30. Eins og undanfarin/
ár hefur veirð vandað tilj
hans og er þar margt góðraj
muna.
Eru þær konur,' sem vilja
láta eitthvað af hendi rakna
á bazarinn, góðfúslega beðn-
ar að skila því í Sjálfstæðis-
húsið eftir hádegið í dag.
ur liðum um að leggja niður alla
heri og eyðingarvopn á fjórum
árum, þannig að aðeins verði
eftir hæfilegt lögreglulið land-
anna.
Komið verði á fót alþjóðlegri
stofnun til að hafa hönd í bagga
með afvopnunarmálunum. Eng-
inn hafi neitunarvald í stofnun
þessari, en hinsvegar hafi hún
ekkert vald til þess að knýja fram
ákvarðanir sínar.
Á fyrstu 15 mánuðum 'afvopn-
unarinnar verði lokið við eyð-
ingu allra tækja, sem flutt geti
kjarnorkuvopn, lagðar niður all-
ar herstöðvar erlendis, og herj-
um Rússa og Bandaríkjamanna
fsekkað í 1,7 milljónir manna hjá
hvorum aðila. Samsvarandi fækk
un herliðs fari fram hjá öðrum
löndum.
Geimferðir verði aðeins farn-
ar í friðsamJegum tilgangi.
Bannað verði að afhenda kjarn
orkuvopn eða upplýsingar um
framleiðslu þeirra, þjóðum, sem
ekki eiga slík vopn.
Á næsta 15 mánaða tímabili
verði eytt öllum kjarnorkuvopn
um, svo og vopnum til gas- og
sýklahemaðar. Á sama tíma
verði herjum Bandaríkjamanna
og Rússa fækkað í eina millj.
manna hjá hvorum aðila.
Allar verksmiðjur, sem fram-
leiða vopn, verði annað af
tvennu eyðilagðar, eða nýttar á
friðsamlegan hátt.
Á lokastigi allsherjarafvopn-
unar verði allar hernaðarstofn-
anir lagðar niður, utan þær,
sem nauðsynlegar eru til að
halda uppi lögum og reglu inn-
Yfirkjörstjórn
kosin
Á borgarstjórnarfundi í gær
var kosið í yfirkjönstjórn og
hlutu þessir kosningu:
Torfi Hjartarson, tollstjóri,
Einar B. Guðimundsson, hrl.,
Þorvaldur í>órarinsson. hrl.,
Til vara:
Guðmundur Pétursison, hrl.,
Guðmundur Vignir Jósefss. hrl.
Steinþór Guðimuindisisoin, fyrrv.
kennari.
anlands, og bann lagt við hem-
aðarþjálfun og fjáxrveitingum til
hernaðarþarfa.
Komið verði á fót „friðar-
her“ Sameinuðu þjóðanna, sem
myndaður verði af lögregluliði
þátttökulandanna, og stjórnað
verði af „troika“, þremur mönn
um, einum frá kommúnista-
löndunum, einum frá Vestur-
veldunum og einum frá hinum
hlutulausu ríkjum. Hafi hver
aðili í þessu „troika" neitunar-
vald varðandi beitingu „friðar-
hersins“.
Þetta er í fyrsta sinn, sem
Rússar hafa lagt fram ákveðn-
ar tillögur í afvopnunarmálun-
um. 1 Genf er talið að tvö at-
riði í tillögum Rússa séu eink-
um athyglisverð: að Rússar
hafa dregið í land frá fyrri af-
stöðu sinni í þessum málum
með þvi að leggja til að herliði
þeirra og Bandaríkjamanna
verði fækkað í 1,7 milljónir
manna á fyrsta stigi afvopnun-
arinnar, en til þessa hafa Rúss-
ar ekki viljað slíka fækkun fyrr
en á öðru stigi, svo og að Rúss-
Framhald á bls. 23.
------------------------------
SNAIShnti'r S V 50 hnútar H Snjiioma • C/HmHh 7 Síiírir K Þrumur ws KuUnkH H Hm$ Í LLmg$ ||

Á KORTINU frá í gær liggur Veðurspáin kl. 10 í gærkvöldi
háþrýsti-hryggur frá Norð-
austur-Grænlandi til suðaust-
urs, yfir ísland og þaðan alla
leið til Frakklands. Þarna er
víðast hvar stillt og léttskýj-
að, svo að næturkuldi verð-
ur meiri en annars.
Því fór svo, að frost varð
í fynýnótt meira hér á landi Austan gola og siðar kaldi,
en komið hefur síðan árið skýjað.
1918. Þá mældist 38 stiga .
frost á Grímsstöðum á Hóls- VesMxrðxr og miðxn: Aust-
fjöllum, enda hafís fyrir öllu an °5 N^ 6°„la °S skyjað norð
Norðurlandi. Nú mældist 33ja an . 1 nott, en kaldi og
smael norðan til a morgun.
SV-land og miðin: Auistan
kaldi en stinningskaldi á mið
unuim skýjað.
Faxaflói og miðin: Austan
gola en kaldi á miðunuxn,
skýjað sunnan til.
Breiðafjörður og miðin:
stiga frost í Möðrudal og 30
á Grímsstöðum.
Lægðin suðvestur í hafinu
hefur þokazt lítið eitt norð-
ur á bóginn og dregið hafloft
ögn lengra norður. Við suð-
ur-stiöndina var orðið frost-
laust og farið að þykkna upp.
Boðar það, að nú muni brátt
fara að hlýna í veðri.
Norðurmið: Austan gola og
slkýjað í nótt en austan og NA
kaldi og 9máél á morgun.
Norðurland til Auisbfjarða,
NA-mið og Austurmið: Hæg-
viðri, léttskýjað.
SA-land ög miðin: Auistan
og NA kaldi, skýjað.
Styrkir borgarstjdrn menn
til tannlæknanáms?
Á FUNDI borgarstjómar í
gær var samþykkt tillaga
meirihlutans þess efnis, að
stjóm Heilsuvemdarstöðvar-
innar yrði falið að kanna og
hafa um það samráð við
Tannlæknafélag íslands,
hvort ráðlegt mundi til að
bæta úr tannlæknaskortin-
um, að borgarsjóður veitti á
næstu árum hagkvæm lán til
tannlæknanáms. 1 umræðun-
um um tannlæknamálið kom
fram, að enn hefur enginn
árangur orðið af málaleitun-
um borgarstjóra við Tann-
læknafélagið, fremur en
Frjálslyndir sigra
i atikakosningitfn i Bretlandi
BREZKI fhaldsflokkarinn heiff
mikmn ósigur í aukakosningum
í Orpington í Kent á miðviku-
dag. Töpuffu íhaldsmenn þar
þingsæti, sem þeir hafa skipaff
í fjölda ára. Aff þessu sinni var
kjörinn frambjóffandi frjáls-
lyndra meff yfirgnæfandi meiri-
hluta atkvæða.
Við þinglkosningarnar 1959
var frambjóðandi íhaldsflokkis-
ins í Orpington kosinn með
14.760 atkvæða meirihluta. í
kosningunum á miðviikudag
hlaut frambjóðandi þeirra,
Peter Goldman, aðeins 14.991 at-
kvæði, en framlbjóðandi Frjáls-
lyrxda flokksins 22.846 atkvæði.
Frambjóðandi Verkamanna
fllokksins hlaut 5.350 atkvæði.
AðaLstöðvum Frjáilslynda flokks
ins hafa borizt fjöldamargar
heillaóskir í dag í tilefni sigurs-
ins, sem leiðbogi flokksins, Mr.
Grirrnmond nefnir „undraverðan
sigur.“
Momillan forsætisiáðherra, leið
togi íhaldismaiina, reyndi í dag að
stappa stálinu í flotóksbræður
sína eftir ósigurinn, sem hann þó
viðurkenndi. Sagði hann að rétt
væri að viðurkenna að íhaldis-
menn væru vonsviknir vegna úr-
slita kosninganna. „Við höfum
beðið ósigur í nokkrum smáskæx
um, jafnvel í ornstu en efcki
í baráttunni," sagði Macmillan.
Forsætisráðherrann sagði að eng-
inn kysi frambjóðanda FrjáJs-
lynda flakksins vegna flotóks-
stefnunnax, því hún væri etóki
tiL w
fyrri tilraunum til að fá það
til að aðstoða við lausn
vandans og byggðist það á
miklum önnum tannlækna.
Alfreff Gíslason (K) hafði á
síðasta borgarstjómarfundi, eins
og frá hefur verið skýrt, flutt
tillögu í tannlæknamálinu, sem
efcki fól í sér neitt nýtt. Kvaðst
hann nú vilja verða við áskor-
un borgarstjóra um að leggja
eitthvað raunhæft til málanna og
las upp tillögu, sem efniislega flól
ekki annað í sér en það, sem
borgarstjóri hefur þegar óskað
eftir samstarfs um við Tann-
læknafélagið, að undanskyldu
því, að tillögumaður vildi fá
erlexxda skólatannlækna, ef ís-
lenzkir fengust ekki.
Stöffugar tilraunir til aff fá
tannlækna
Úlfar Þórffarson (S) rifjaði
upp gang tannlælcnamálsins. Ár-
ið 1960 sögðu þrír skólatann-
læknar upp starfi og báru fyrir
sig af lítil laun. Upplýsti ÚMar,
að starfsdagar skólatannlækna
væru 180 og ynnu þeir í sex stund
ir á dag, en fariað heÆði verið
fram á fimm stunda vinnu. —
Ræðumaður rifjaði það upp,
að stjórn Heilsuverndarstöðvar-
innar hefði reynt að komast að
samningum við tannlækna, en
ekki tekizt. Hins vegar hefði
verið upplýst að þótt gengið
væri að öllum kröfum tann-
lækna, þá fengjust í hæsta lagi
tveir. Tannlæknar svöruðu því
til, þegar til þeirra væri leitað,
að þegar væru allir tannlæknar
önnum kafnir. Hann minnti
einnig á, að stjórn Heilsuvemd-
arstöðvarinnar hefði undirstrik-
að, að við skólana ættu að
starfa eins margir tannlæknar
og nokkur leið væri að fá. En
þar sem það hrykki ekki til,
væru floreldrar hvattir til að
leita til tannlækna, sem störf-
uðu úti í hæ, og greiddi borg-
arsjóður þá helming kostnaðar.
Úlfar Þórðarson minnti á, að
Alfreð Gíslason hefði lagt til, að
athugað yrði að skylda tann-
lækna til að starfa eitt ár í skól-
um. Þessi lausn hefði ekki þótt
aðgengileg, þar sem um beina
þvingun væri að ræða, enda
þyrfti lagaheimild til slíks. Ræðu
maður gat um skýrslu þá, sem
fræðslunefnd Tannlæknafélags-
ins birti i dagblöðunum. Sýndi
hann fram á, að hún hefði að
ýmsu leyti verði vanhugsuð, en
undirstrikaði, að fyrir tannlækn
unum hefði ekki annað vakað,
en vekja athygli á þessu vanda-
máli, sem borgarstjórn hefði þó
verið full kunnugt um og marg-
rætt.
Úlfar Þórðarson gat þess loks,
að útlit væri fyrir, að tannlækn-
ar gætu lítið hjálpað, enda hefðu
þeir fellt í félagi sínu að skipta
á milli sín að starfa í skólunum.
Hann lagði til, að tillögu Alfreðs
Gíslasonar yrði vísað frá, enda
væri unnið að því, sem þar væri
drepið á. Jafnframt lagði hann
til að ungir menn yrðu styrktir
til tannlæknanáms. Fara tillög-
urnar hér á eftir:
Lán til tannlæknanema
„Með þvi að tannlæknaiþjór.-
usta í skólum borgarinnar heyx>
ir undir verksvið heilsuvendar-
stöðvarinnar, sbr. 3. og 4. tl. 2.
gr. laga nr. 44/1955, og borgar-
stjórn er kunnugt um, að stjórn
•heilsuverndarstöðvarinnar hefur
unnið og vinnur enn að því að
leysa vandamál þau, sem nú er
um að ræða á því sviði, og koma
á traustri framoúðarskipan, með-
al annars í samráði við stjórn
T.L.F.Í., telur borgarstjórnin báð
ar tillögur Alfreðs Gislasonar ó-
tímabærar og vísar þeim frá.
Þar sem fram hefur komið, að
þau vandamál, sem nú er vxð
að eiga, stafa fyrst og fremst af
Framhald á bls. 23,
TC