Morgunblaðið - 14.06.1962, Blaðsíða 6

6
MORGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 14. júní 190E
Sóknin er öruggasta vörnin
— Sagði Jóhann Haísíein 'd rdðstefnu Varðbergs í gær
„VIÐ EIGUM ekki a3 láta komm
únista herja á okkur, sem vilj-
um halda uppi hugsjónum At.
lantshafsbamdalagsins um frið
og frelsi í heiminum. Við eigum
Sjálfir að efna til pólitískrar
sóknar á hendur heim, sem eru
handbendir ofbeldis og kúgumar-
afla. Sóknin er að jafnaði örugg-
asta vörnin“, sagði Jóhanm Haf-
stein, alþingismaður, í ræðu
sinnj á ráðstefnu Varðbergs að
Bifröst í gær.
Ræddi hann um stjórnmála-
þátt NATO og rakti í upphafi
helztu atriði þeirrar stjórnmála
þróunar, sem var undanfari
stofnunar bandalagsins. Tilfærði
Jóhann ummæli Paul Henri
Spaaks, er hann sagði eitt sinn,
að grundvallarhugsjón NATO
væri, „að sameinast fyrr til þess
að tryggja friðinn — svo að ekki
þurfi að sameinast síðar til þess
að sigra í styrjöld".
Jóhann stiklaði á stóru í sögu
bandalagsins og sagði, að vonir
þær, sem bundnar voru í upp-
hafj við það hefðu ekki brugðizt,
NATO hefði reynzt hlutverki
sínu vaxið. Framsýni Lester Pear
sons, utanríkisráðherra Kanada,
hefði því verið mikil, er hann
sagði við undirritun Atlantshafs-
sáttmálans: „Enda þótt bandalag
þetta hafi verið myndað vegna
ótta, þá verður það samt sem
áður að stefna að jákvæðum
framkvæmdum á sviði félags- og
stjórnmála ef það á að halda
áfram að vera til. Framkvæmd-
um, er munu halda áfram að
hafa jákvæð áhrif löngu eftir
að sá hættutími er liðinn, er
bandalagið var stofnað á. Og þau
áhrif munu breiðast út til miklu
stærri svæðis en bandalagið er
nú takmarkað við“.
Þá ræddi Jóhann Hafstein um
stjórnmálasamstarfið innan
NATO og sagði m.a.: „Nú má
varpa fram þeirri spurningu,
hvort hin pólitísku markmið og
nauðsyn hins vestræna pólitíska
samstarfs hafi ekki breytzt á 13
ára starfsskeiði NATO — og sé
e.t.v. ekki lengur fyrir hendi.
Vissulega hafa hin pólitísku
viðhorf innan Atlantshafsbanda-
lagsins breytzt mikið frá upphafi
og eru síbreytileg. NATO hefur
átt við sína innri erfiðleika að
M. Claude Delmas frá Frakk-
landi flytur erindi á ráðstefnu
Varðbergs.
etja og viðhorfin S aliþjóðavett-
vangi stjórnmálanna hafa tekið
ýmsum stökkbreytingum. En við
verðum þó að viðurkenna að, í
grundvallaratriðum er NATO-
samstarfið vissulega ekki þýðing
arminna en í upphafi.
Ég skal ekki rekja hér ýmsa
innri, pólitíska erfiðleika NATO.
Og í því sambandi megum við
ekki gleyma því, að NATO er
frjáls félagsskapur fullvalda
ríkja. Félagsskapur, sem getur
ekki farið sínu fram innbyrðis
nema með allsherjar samkomu-
lagi — annað samrýmist ekki
eðli þessa bandalags".
Þá minntist Jóhann Hafstein á
ýmis helztu viðburði í stjórnmála
þróun austan járntjalds á síðari
árum, hvernig Stalíns-stjómar-
farinu hefði lokið — og Krúsjeffs
stjórnarfarið tekið við. Hvernig
ráðamenn þar eystra hefðu hver
á eftir öðrum afhjúpað hvers
annars glæpaverk og kommún-
istar um allan heim orðið að eta
eigin orð hvað eftir annað. Ógn-
arstefna kommúnismans væri
söm og áður, lýðræðisþjóðirnar
yrðu því að halda vöku sinni og
sífellt að mæta nýjum ógnunum.
Loks ræddi Jóhann Hafstein
samstarf NATO-þjóðanna á breið
um grundvelli og sagði: „. . . Enn
hefur samstarfið verið breikkað
með frjálsum samtökum áhuga-
manna í ýmsum myndum. Hér á
íslandi með stofnun og starfi
félaganna „Samtök um vestræna
samvinnu" og „Varðbergs“, sem
hefur haft forgöngu um að halda
þessa virðulegu ráðstefnu, sem
ég er sannfærður um að hafa
mun hin mikilvægustu áhrif til
eflingar þeim sameiginlegu
hugsjónum og markmiðum, sem
frá upphafi hafa verið grund-
völlur samstarfs NATO-þjóð-
anna“.
Þá flutti Helgi Bergs, fram-
kvæmdastjóri, erindi um ísland
og efnahagsþróun V-Evrópu.
Rakti hann ýtarlega þróun í efna
hags- og viðskiptamálum í álf-
unni allt frá dögum heimskrepp
unnar og ræddi um forsendur
þeirra straumhvarfa, sem nú eru
að verða í þeim málum með
stofnun Efnahagsbandalagsins og
Fríverzlunar svæðisins.
Ræddi hann um aðstöðu ís-
lands og sagði, að smáþjóðirnar
yrðu að gæta sín vel og fara að
öllu með gát. Nokkur atriði
Rómar-samningsins væru þann-
ig, að íslendingar gætu ekki
gengið að honum óbreyttum, en
hins vegar yrði að fylgjast vel
með þróun málanna og tryggja
að tengsl okkar við þjóðir V-
Evrópu rofnuðu ekki. Við yrðum
þvert á móti að vinna að eflingu
þeirra sambanda, því þetta væru
þjóðirnar, sem stæðu okkur næst
í flestu tilliti. Enn væru of mörg
mál óútkljáð í sambandi við Efna
hagsbandalagið, framtíðin væri
enn ekki nógu ljós til þess að
við gætum markað ákveðna af-
stöðu.
Eftir hádegi flutti G. Berthoin,
varaformaður E.C.S.C. í London
Frá fundi Varðbergs 1 Bifröst
ada heldur ræðu á ráðstefnu
Varðbergs.
• Ráðstefna
VARÐBERGS
Um þessar mundir er ráð-
stefna VARÐBBRGS, félags
áhugamanna um vestræna
samvinnu, haldin í gistihús-
inu Bifröst í Borgarfirði. Þar
hittast nokkrir tugir ungra
manna og kvenna frá þátt-
tökuþjóðum Atlantshafsbanda
lagsins, hlýða á erindi þekktra
fræðimanna, starfsmanna
NATOs og stjórnmálamanna,
ræða málefni bandalagsins,
skiptast á skoðunum og kynn
ast. Höfuðumræðuefni ráð-
stefnunnar er framþróun
Atlantshafsbandalagsríkj anna
næstu tíu árin.
í ræðu, sem Pétur Bene-
diktsson, bankastjóri, hélt við
setningu ráðstefnunnar í Há-
skóla íslands, minntist hann
á þau ummæli Thorkils Krist-
ensens, aðalframkvæmda-
stjóra Efnahags- og framfara-
stofnunarinnar í París
(OECD), að í raun réttri væri
ísland eina Atlantshafsríkið,
þar sem það lægi í miðjum
útsænum, umkringt Atlants-
álum. Landfræðileg staða ís-
lands gerir það að verkum,
að íslendingar hljóta að taka
mikið tillit til þeirrar stað-
reyndar, að Atlantshafið um-
lykur það á alla vegu, þegar
utanríkisstefna landsins er
mótuð. Frjálsar samgöngur á
Atlantshafi eru okkur lífsnauð
syn, og gerist þær ótryggar,
er frelsi okkar í voða. f
Napóleonsstyrjöldunum var
landið varnarlaust, og því
tókst ævintýramanninum Jörg
en Jörgensen að ná völdum
hér á landi með örfáum fylg-
ismönnum.
• Rödd kveðin niður
Þátttaka íslands í NATO
tryggir öryggi og sjálfstæði
þjóðarinnar. Herveldi komm-
únismans ógnar öllum þjóð-
um, og einungis með samstöðu
geta lýðræðisþjóðirnar gert
sér vonir um að halda frelsi
sínu. Síðan Atlantshafsbanda-
lagið var stofnað, hefur verið
stemmt stigu við yfirgangi
Sovétríkjanna. Þetta gera
kommúnistar sér ljóst, og því
hamast þeir hvarvetna gegn
bandalaginu. Hér á landi hafa
þeir haldið uppi hatrömmum
áróðri gegn NATO og jafnvel
tekizt að gera það tortryggi-
legt meðal fylgismanna
sumra lýðræðisflokkanna.
Það er ánægjulegt, að
-----------------------—---<*
Jóhann Hafstein flytur ræðu
á Varðbergsfundinum.
mjög fróðlegt erindi um Efna-
hagsbandalag Evrópu, uppbygg-
ingu þess innbyrðis og líkurnar
fyrir framtíðanþróun bandalags-
ins og efnahagsmála V-Evrópu.
Loks ræddi Pierre Emanuelli,
varaformaður ATA, um upplýs-
ingastarfsemi um samstarf At-
lantshafsþ j óðanna.
Nefndir störfuðu einnig og i
gærkveldi var skemmtidagskrá-
Sýndar voru kvikmyndir, sem
nýlega hafa verið teknar hér á
landi, og íslenzkir listamenn
komu fram.
Fyrir hádegi í dag lýkur nefnda
störfum. Síðan verður ekið til
Þingvalla og staðnum lýst fyrir
hinum erlendu gestum. Loks
verður haldið til Reykjavíkur og
á morgun lýkur ráðstefnunni
með athöfn í fyrstu kennslustofu
Háskólans — þar sem Pierre
Emanuelli, varaformaður ATA,
mun flytja ræðu.
kommúnistar eru nú á greini-
legu undanhaldi á öllum svið-
um, og að þjóðin hefur öðlazt
skilning á mikilvægi Atlants-
hafsbandalagsins. Aðstoðar-
flokkur kommúnista, sem bein
línis var stofnaður til þess að
fjandskapast við varnarliðið
og ófrægja NATO, hefur nú
verið kveðinn niður. Rödd
hans mun ekki heyrast fram-
ar með þjóðinni.
• Hræðsla
kommúnista
Stofnun VARÐBERGS er
einhver merkasti stjórnmála-
viðburður síðari ára og mikið
gleðiefni öllum unnendum
frelsis og lýðræðis. Ungt fólk
úr lýðræðisflokkunum þremur
hefur þar tekið höndum sam-
an um að efla skilning fólks
á því, hver nauðsyn er á al-
gerri samstöðu vestrænna
ríkja. Þar má enginn hlekkur
bila. Varðbergsmenn hafa ver
ið mjög ötulir í starfi, eins og
kunnugt er af fréttum. Þeim
hefur tekizt að færa fólki í
stjórnmálaflokkunum þremur
heim sanninn um það, að þótt
okkur greini á um margt i
innanlandsmálum, þá tengja
okkur mikilvæg bönd 1 utan-
ríkismálum.
Gleggsti vottur þess, hve
ríkulegan árangur starfsemi
VARÐBERGS hefur borið, er
hatur það, sem fylgismenn
sovézkrar utanríkisstefnu
leggja á félagið, og hræðsla
hinna sömu við starfsemi þess.
Þessar kenndir brjótast hvað
eftir annað fram í sjúklegum
ofstækisskrifum kommúnista-
málgagnsins, sem sýna greini
lega, að Varðbergsmenn eru á
réttri braut.