Morgunblaðið - 26.09.1962, Blaðsíða 12

12
MORCVNBLAÐ1Ð
Miðvik'udagur 26. sept. 1962

trtgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
* Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar:. Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.

KJARABÆTUR VID-
REISNARINNAR
egar viðreisn efnahagslífs-
ins hófst fyrir tveim og
hálfu ári, fóru stjórnarflokk-
arnir ekki dult með það, að
þeir teldu, að allir yrðu nokk
uð á sig að leggja til þess að
hægt væri að reisa við fjár-
hag þjóðarinnar og treysta
þær imdirstöður, sem stór-
felldar framfarir yrðu síðan
byggðar á. En þeir bentu líka
á þá augljósu staðreynd, að
þessar ráðstafanir væru gerð
ar til þess að bæta hag
manna í framtíðinni og
tryggja, að hér yrðu ekki
minni framfarir en í ná-
grannalöndunum, þar sem
svipuð stjórnarstefna ríkir.
Nú er svo komið, að menn
eru byrjaðir að njóta ávaxta
viðreisnarinnar, þótt enn sé
ekki nema í litlum mæli,
miðað við það, sem verða
mun á næstu árum. Því mið-
ur kemur þó ekki nema nokk
ur hluti þeirra miklu kaup-
hækkana, sem átt hafa sér
stað að undanfömu, laun-
þegum til góða. Þ.e.a.s. að-
eins sá hluti, sem svarar til
raunverulegrar framleiðslu-
aukningar, eins og margsinn-
is hefur verið bent á.
1. júní sl. hækkuðu laun
sjálfkrafa um 4%. Þar að
auki bauðs.t Viðreisnarstjóm-
in til þess að beita sér fyrir
því, að lægstlaunaðir verka-
menn fengju meiri hækkanir,
sem þá yrðu raunhæfar
kjarabætur. Stjórn Alþýðu-
sambands íslands svaraði
þessu fyrirheiti ríkisstjórn-
arinnar með því að lýsa því
yfir að kjör lægstlaunaðra
verkamanna væru ekki í
verkahring stjórnar ASÍ, og
hún vildi ekki beita sér fyrir
því að aðrar stéttir færa sér
hægar í kaupgjaldsmálum,
meðan væri verið að bæta
kjör þeirra lægstlaunuðu.
Niðurstaðan varð sú, að
flestar aðrar stéttir fengu
meiri hækkun — og miklu
meiri en nokkrar líkur voru
til að næðust án veralegra
verðhækkana. Sannleikurinn
er raunar sá að þegar stór
stökk eru tekin í kaupgjalds-
málum, þá koma verðhækk-
anirnar mjög fljótt á eftir,
en hins vegar er von til þess
að kauphækkanirnar nýtist
til kjarabóta, ef þær eru hóf-
legar.
Hinar stórfelldu kauphækk
anir gátu líka orðið til þess
að grundvöllur efnahagsjafn-
vægisins út á við raskaðist,
en þó hafa menn nú trú á
því að svo fari ekki.
HVAÐ ÞOLIR
VIÐREISNIN
T þessu sambandi er eðlilegt
að menn velti fyrir sér,
hve miklar kauphækkanir
viðreisnin þoli. Er þar átt
við, hve miklar kauphækk-
anir og verðhækkanir, sem
af þeim leiða, megi verða
innanlands, án þess að hag
útflutningsframleiðslunnar sé
stefnt í voða.
Hér hafa aflabrögð auðvit-
að mjög mikið að segja, og
hinn góði fengur á síldarver-
tíðinni hjálpar mikið til. —
Þannig er það auðvitað rétt,
að góðærið hefur styrkt við-
reisnina, gagnstætt þeirri
fáránlegu fullyrðingu Fram-
sóknarmanna, að Viðreisnar-
stjóminni sé meinilla við
auknar tekjur.
Hinu er heldur ekki að
leyna, að vegna þeirra hluta-
skipta, sem gert er upp eftir
samkvæmt gerðardómnum í
síldveiðideilunni, fær báta-
útvegurinn nú ríflegri hlut
en ella, og því er hann fær-
ari um að standa óstuddur,
þótt miklar kauphækkanir
hafi orðið.
Það sem raunveralega á
sér hér stað, er, að fram-
leiðsluaukningin er fyrst og
fremst við sjávarsíðuna og
allir landsmenn njóta góðs
af henni, en ekki sjómenn tíg
útgerðarmenn einir.
Auðvitað era sjómenn
einna bezt íslenzkra stétta
að því komnir að bera ríf-
lega úr býtum og mættu
gjarnan hafa notið meiri
tekna en þeir fá samkvæmt
gerðardómnum. En það þýð-
ir ekki, að menn eigi að
ganga þess duldir, að auknar
tekjur þeim til handa, hljóta
að þýða minni tekjur ann-
arra, og að lokum mundu þær
ekki koma frá útgerðinni,
heldur frá þjóðinni í heild,
því að enginn mun halda því
fram, að um slíkan ofsagróða
sé að ræða hjá útgerðinni, að
hún sé ekki vel að honum
komin, og hafi raunar þurft
á því að halda að treysta
veralega fjárharg sinn.
Þegar ver árar á hún þá
líka að geta betur staðið
sjálf undir áföllunum í stað
þess að leita þurfi í vasa
landsmanna í heild, hvort
heldur það væri gert með
styrkjum eða gengisbreyt-
ingu.
HINN 11. október n. k. hefst
í Péturskirkjunni í Róm þing
kaþólsku kirkjunnar. Þingiff
sækja 3000 fulltrúar ka- m
þólskra og auk þeirra munu
sitja þaff áheyrnarfulltrúar
mótmælenda, en þeim hefur
sérstaklega veriff boðið til
þingsins. Mörg mál verða til
umræðu á þinginu og enn er
of snemmt aff segja um hver
muni verða efst á baugi.
★
ÍUnnið hefur verið að und-
irbúningi þingsins sl. þrjú ár.
1959 sneri kaþólska kirkjan
sér til kaþólskra biskupa,
annarra háttsettra andlegra
embættismanna, háskóla og
alþjóðlegra kirkjulegra stofn
ana, og óskaði eftir tíllögum
um efni, sem ræða skyldi á
þinginu. Efnissöfnun þessi
varð að nokkurs konar skoð-
anakönnun meðal kaþólskra
manna, því að hver og einn
gat látið skoðun sína í ljós
með milligöngu biskupa eða
eftir öðrum leiðum. — Mörg
kaþólsk blöð komu á skoð-
anakönnun meðal lesenda
sinna og niðurstöðurnar
voru sendar Vatikaninu.
Nefndir voru settar á fót
til að vinna úr þeim tillög-
um, sem bárust og hafa þær
gefið út álitsgerð í mörgum
bindum, alls um 2 þús. bls.,
og hefur hún verið fengin
þingfulltrúum til lestrar.
til meðferðar endursamein-
ingu allra kristinna manna.
Formaður nefndarinnar, Bea
kardínáli, hefur ferðazt um
Evrópu og rætt við leiðtoga
mótmælenda. — Fulltrúum
kristinna manna, sem ekki
tilheyra kaþólsku kirkjunni,
verður gefinn kostur á að
sitja kirkjuþingið sem áheyrn
arfulltrúar. Einnig geta þeir
komið óskum sínum og tillög
um á framfæri með milli-
göngu nefndar Bea kardínála.
Hugmyndina að kirkjuþing
inu átti Jóhannes XXIII páfi.
Hann fékk hana fyrir þrem-
ur árum, þegar hann ræddi
ástandið í heiminum við
Tardini kardínála. Þeir voru
sammála um, að kírkjan gæti
ekki setið aðgerðalaus á með
an að öryggisleysi og styrjald
arótti hindraði góða sambúð
stórveldanna. Hvað var hægt
að gera til þess að styrkja
friðarviljann og efla sam-
vinnu mannanna?
Allt í einu sagði páfinn við
Tardini kardínála: — Við
skulum boða til kirkjuþings.
Hann hafði varla sleppt orð-
inu, þegar hann varð hikandi
við tilhugsunina um hinn
umfangsmikla undirbúning,
sem slíkt þing krefðist. Páf-
inn varð því mjög undrandi,
þegar hinn aldni kardínáli
tók uppástungu hans strax
með hrifningu. Þeir komu
sér saman um að leggja hana
fyrir ráðgjafa páfans, kardí-
nálana, og um leið gera hana
heyrum kunna.
★
í allt sumar hafa iðnaðar-
menn unnið að því, að smíða
sæti handa hinum 3000 full-
trúum, sem sitja kirkjuþing-
ið, sem haldið verður í mið-
skipi Péturskirkjunnar. Milli
súlnanna hefur verið komið
upp hátalarakerfi í kirkjunni.
Talið er að kirkjuþingið
geti staðið allt að því ár, með
nokkrum hléum. Tilgangur-
inn með því er í aðalatriðum
sá, að endurnýja kaþólsku
kirkjuna innanfrá og íhuga
kröfur þær, sem gerðar eru
til kirkjunnar á 20. öldinni.
HAGUR SJÁVAR-
ÞORPA
T Tm þessar mundir birtist
hér í blaðinu greinar-
flokkurinn „Landið okkar“,
en fréttamenn Morgunblaðs-
ins hafa að undanförnu ferð-
ast víða um land og kynnt
sér aðstæður til sjávar og
sveita.
Athyglisvert er að yfirleitt
er afkoma manna mjög góð,
ekki sízt í sjávarþorpunum,
og nær því alls staðar er
vandamálið fyrst og fremst
eitt, þ.e.a.s. að ekki er nægi-
legt vinnuafl til að anna öll-
um þeim verkefnum, sem
menn vilja fá unnin.
Framkvæmdir eru geysi-
miklar, bæði á vegum ein-
staklinga og opinberra aðila,
og lífsafkoma manna er yfir-
leitt alls staðar betri en nokk
um tíma áður.
Víðast fjölgar líka í sjáv-
arþorpunum, þannig að loks
virðist svo komið sem fólks-
straumurinn til Suð-Vestur-
lands sé að stöðvast og jafn-
vægi myndist á Vesturlandi,
norðanlands og austan.
Þetta er ánægjuleg þróun,
sem stingur illilega í stúf við
óskhyggju Framsóknar-
manna um eymd og volæði
það á landsbyggðinni, sem
þeir nefna samdrátt.