Morgunblaðið - 11.07.1963, Page 3

Fimmtudagur 11. júlí 1963
VORCVNB 14 fí 1 Ð
3
í ÚTLÖNDUM myndast oftast
ýmis hjátrú á lækningamátt
og náttúrur afbrigðilegra
linda, heitari eða kaldari en
almennt gerist eða ef stað-
setning þeirra er með undar-
legum hætti. Við Mývatn eru
nokkrir slíkir staðir, en þegar
heimamenn eru innt'ir eftir
lækningum og göldrum í sam-
bandi við sund og böð í gján-
um, þá hrista þeir bara höfuð
ið. Lýsingarorð þeirra um böð
in eru aðeins: Hressandi eða
skemmtilegt og kveða gjarnan
greinilega að samhljóðum.
Við Mývatn eru tveir slíkir
baðstaðir í iðrum jarðar, Stóra
gjá og Grjótgjá. Stóragjá er
skammt sunnan -við Reykja-
hlíð, en Grjótgjá er nokkru
sunnar og austar. Er með góðu
móti hægt að komast í gjárn-
ar fótgangandi frá Reykja-
Ugluspegillinn í Stórugjá kom skyndilega syndandi út úr berginu í stúiknaiaugina og rak
upp tröllslegt öskur. Uppi varð fótur og fit með meyjunum og þær skræktu og flýðu út um
aila móa.
hlíð, a.m.k. fyrir hresst fólk
og ólatt. >á er einnig jarðbað
skammt upp með veginum í
Námaskarð og er þar hægt að
taka sér gufubað.
i
Siðareglur í náttúrunnL
Blaðamenn Mbl. voru ný-
lega á ferð í Mývatnssveitinni
og sóttu í gjárnar. Grjótgjá er
í rauninni margir kílómetrar
á lengd, en sundstaðurinn er
ofan við Voga. Er ekið um
stund eftir hrjúfum vegi og
blasa þá við tveir litlir hellis
munnar. Þegar inn er komið er
gengið niður bratta, grýtta
skriðu, en í botninum er rúm
góð laug full af 45 stiga heitu
vatni. Það skal tekið fram,
að annað opið er fyrir konur,
en hitt fyrir karla. Eru laug
arnar tvær og aðskildar og er
baðast án sundfata.
Blaðamennirnir voru svo ó-
heppnir, að þeim var sagt áð-
ur hvort væri hvað, þannig að
þeir misstu af því ævintýri að
finna það út sjálfir á raun-
vísindalegan hátt. Verða hér
ekki gefnar neinar upplýsing-
ar um þetta mál og skiltin,
sem eiga að gfefa þetta til
kynna eru svo lítil, að hæglega
má láta sér yfirsjást um þau.
Geta lesendur þessa greinar-
korns eftir sem áður borið fyr
ir sig ókunnugleik þegar norð
ur kemur.
Vatnið í gjánni er mjög nota
legt, þegar ofan er komið og
er hægt að synda nokkur sund
tök fram og til baka. Hyggj-
um við, að staður þessi mundi
falla í kramið hjá þeim, sem
árla morguns liggja í bleyti
í soðpottunum í Sundlaugun-
um og Sundlaug Vesturbæjar.
ÞEGAR við vorum í gjánni,
var þar fyrir einhver norrænn
kongress undir forustu Jakobs
Benediktssonar. Bar þar markt
á góma. Svíi einn spurði, hvar
miðasalan væri og var hann
fræddur því, að hún væri
hvergi. Hann var einnig upp-
lýstur um það, að gjáin væri
ekki almenningseign, heldur
mundu bændurnir eiga landið.
Norðmaðurinn spurði þá: —
Hvað? Vilja þeir ekki græða
peninga? Einhver lét þau orð
falla, að þeir væru of heim-
spekilega sinnaðir til þess að
spekúlera í fimmköllum.
Undraðist hinn norræni kon-
gress yfir þessu máli og kvað
það enn sannast, að engum
væri landinn líkur.
Lífshættuleg kímni.
Stóragjá er nær Reykjahlíð.
Vatnið í henni er kaldara og
þægilegra til sunds. Það mun
vera um 25 stiga heitt. Gjáin
er löng og mjó og vaxin blá-
gresi. Klettaveggirnir eru
brattir u.þ.b. 10—15 metrar,
þegar gengið er eftir botni
gjárinnar. Þar eru hellismunn
ar og um þá er lazt til sunds
í piltalaugarnar tvær, en hand
an við nokkuð hátt tagl er
svonefnd stúlknalaug, opin.
Þarna er til siðs að baðast án
sundfata og þykir annað kveif
arskapur og stertimennska en
ekki mun þó bannað að klæð
ast að vild við sundið.
Þarna heyrðum við söguna
af mesta húmorista, sem við
höfum enn af spurnir. Lagði
hann sig í bráða lífshættu fyr
ir gamansemi sína. Sagan er
svona:
MAÐUR nokkur, miðaldra, sér
vitur, hrekkvis og mikill uglu
spegill, en sundmaður með af-
brigðum, bjó í Mývatnssveit
fyrir mörgum árum. Eitt sinn
er fólk hafði gengið til baðs í
Stórugjá og hann var að synda
í piltalauginni, sá hann ljós-
glætu á þriggja mannhæða
dýpi. Datt honum nú í hug, að
hér væru göng yfir í stúlkna
laug og hugðist skjóta meyjun
um skelk í bringu. Hann kaf-
afði niður í gegnum löng og
mjó göng og skaut síðan upp
úfnum hausnum í stúlknalaug
inni, eins og hann hefði komið
út úr berginu og rak upp trölls
legt öskur. Varð nú uppi fótur
og fit með meyjunum. Æptu
þær og skræktu og þustu síðan
upp bakkann og út um alla
móa. Munu aðrir eins skræk-
ir ekki hafa heyrzt í Mývatns
sveit svo elztu menn muni.
Karli þótti vel að verið, hló
hátt og mikinn, en lét þess
jafníram getið, að þarna hefði
hann komizt í bráða lífshættu.
Reynt hefur verið að kafa
þessi göng síðan, en ekki hafa
Verkfalli frestað
á síðustu stundu
Bandarísk járnbrautafélög vilja losna
v/ð 65 þúsund óbarfa starfsmenn
Washington, 10. júlí (NTBý
FIMM félög járnbrautar-
etarfsmanna í Bandaríkjun-
um höfðu boðað verkföll frá
miðnætti í nótt, en í kvöld til-
kynnti Kennedy forseti að
verkföllunum hefði verið
frestað meðan rannsóknar-
nefnd kannar allar aðstæður.
Á nefnd þessi að skila áliti
síðar í mánuðinum.
Um 195 þúsund félagsmenn
eru í verkalýðsfélögunum
fimm, en auk þeirra hefði
verkfallið náð til hálfrar
milljónar járnbrautarstarfs-
manna, og lamað alla flutn-
inga með járnbrautum.
Áður hafði Kennedy forseti
boðizt til að vísa deilunni í gerð
og fela Arthur Goldberg hæsta-
réttardómara að miðla málum,
en því neituðu járnbrautarstarfs-
mennirnir. Mikið ber á milli í
deilunni, en aðallega stendur það
í vinnuveitendum að þurfa að
’halda starfsmönnum, sem þeir
segja nú algerlega óþarfa.
Talsmenn járnbrautarfélag-
anna segja að mauðsynlegt sé
að gera róttækar breytingar á
rekstri þeirra, og losna við starfs
fólk, sem verkalýðsfélögin hafa
neytt félögin til að halda, jafn-
vel þótt tæknilegar framfarir
hafi leitt til þess að þeirra er
nú ekki lengur þörf. Þannig verða
félögin til dæmis að hafa kynd-
ara í dráttarvögnum, jafnvel þótt
vagnarnir séu knúðir dísilvél-
um, þar sem kyndara er ekki
þörf. Áætla talsmenn brautanna
að félögin þurfi árlega að greiða
síðari tíma afreksmenn hlotið
erindi sem erfiði.
Flóð og f jara i reglunni.
Upp með veginum að Náma
skarði er jarðbað í nýlegu
húsi.. Því er skipt í tvennt, fyr
ir konur og karla og í baðklef
ann rýkur um 50 stiga heit
gufa. Það er ungmennafélagið
sem sér um þetta bað og þar
er hægt að taka sér eftirminni
legt bað, eftir fagran dag við
Mývatn, án endurgjalds. Ættu
Mývetningar að hafa það í
huga, að ferðamenn eru ekki
of góðir til þess að greiða smá
ræði fyrir það, sem þeim er
gott gert.
ÖLL þessi heilsa, sem þarna
er fólgin í iðrum jarðar, varð
til umræðna um drykkjuskap
þar um slóðir. Heimamenn
gerðu lítið úr þeim plagsið og
töldu Skagfirðinga gjarna
mega hafa vinningin í þeim
efnum. Var okkur sögð sú saga
að 1930 hefði engin maður í
Skútustaðahreppi undir fimm-
tugu bragðað vín eða tóbak.
Margir eldri menn hafi hins-
vegar staupað sig og tekið 1
vörina og sumir verið í vond
um málum. Nú væri að vaxa
upp ný kynslóð sem sennilega
væri hvorki betri né verri, en
almennt gerist.
Margt fleira mætti rekja um
baðstaði Mývetninga, fróð-
legt og skemmtilegt, en nú
verður þetta mál látið niður
falla.
um 6000 milljónir dollara (um
26 þúsund milljónir króna) til
65 þúsund starfsmanna, sem í
rauninni séu algjörlega óþarfir
— þar á meðal til 40 þúsund kynd
ara.
Skipakomur
Akranesi, 10. júlí: —
M.s. Hvassafell kom í morgun
með 30 standarða af timbri til
Kaupfélagsins í Borgarnesi. Skip
ið var svo hlaðið að það flaut
ekki inn Borgarfjörð, sagði Hall
freður hafnsögumaður. Lætur
Kaupfélag Borgfirðinga bíla sína
aka timbrinu héðan inn í Borgar
nes.
M.s. Tröllafoss kom hingað í
dag með ýmsar vörur.
M.s. Askja, leiguskip Sements
verksmiðjunnar hleður í dag sem
enti út á land.
STAKSTEIMR
Fjölbreyttur áróður
Barátta kommúnista gegn
varnarstöðvunum hér á landi og
þátttöku þjóðarinnar í varnarsam
starfi lýðræðisþjóðanna hefur
verið mjög margbreytileg og á
hverjum tíma miðazt við það,
hvers konar áróður þeir hafa
talið líklegastan til að hljóta ein-
hvern hljómgrunn meðal þjóðar
innar. Undanfarið hafa þeir lagt
á það megináherzlu að útmála
ógnir kjamorkustyrjaldar og hafa
talið það rök í baráttunni gegn
varnarstöðvunum. Náði' þessi á-
róður kommúnista hámarki fyrir
síðustu alþingiskosningar með
birtingu „dauðaskýrslunnar“,
sem þeir viðurkenna þó sjálfir
að hafi verið gersamlega mis-
heppnað áróðursbragð, enda eru
þeir víst fáir utan raða einföld
ustu kommúnista, sem telja, að
það geti dregið eitthvað úr hætt
unni af kjamorkusprengjum að
krossað sé við kommúnista!
„Hættulegar skoðanir“.
Einn hinna margumtöluðu SÍA
manna, sem nú hefur það að at-
vinnu að skrifa forystugreinar
um „vinnuþrælkun“ í „Þjóðvilj-
ann“, Björgvin Salómonsson, hef
ur lýst því vel í einni af leyni-
skýrslum SÍA, hvemig kommún
istar hafa hrökklazt úr einu víg-
inu í annað í áróðrinum gegn
varnarstöðvunum, en í leyni-
skýrslum SÍA-manna segir á ein
um stað:
„Á bls. 5—6 (í skýrslii frá Aust
ur-Þýzkalandi) stendur: „sam-
kvæmt marxiskri herfræði verð
ur kjarnorku- og vetnisstríð ekki
útkljáð á nokkrum klukku-
stundum“. Við bendum á, að
þetta brýtur algerlega í bága við
barátturök okkar gegn herstöðv
unum, og teljum við hætíulegt, ef
slíkar skoðanir kæmust á kreik
meðal hernámsandstæðinga hér.
Við vekjum athygli ykkar á, að
málflutningur hemámsandstæð-
inga hefur breytzt nokkuð frá því
er áður var, þ.e. í stað þess að
leggja höfuðáherzlu á svívirðingu
við ástkæra fósturjörð og þá
hættu, sem efnahagskerfi og
menningu þjóðarinnar stafar af
hersetunni, er aðaláherzlan nú
lögð á tortímingarhættuna vegna
tilkomu nýjustu gereyðingar-
vopna“. (Rauða bókin. bls. 261
til 262).
Leiðir á eigin „nöldri“
Hinn síbreytilegi áróður komm
únista í varnarmálum virðist þó
ekki hafa nægt til að viðhalda
áhuga þeirra á málinu. í SÍA-
skýrslu um flokksstjórnarfund
„Sósíalistaflokksins“ í árslok
1958, þar sem ráðherrar komm-
únista í vinstri stjórninni ját-
uðu að hafa verið „hvatamenn
þess, að samið hafi verið um
frestun á endurskoðun herstöðva
samningsins í nokkra mánuði
1956“, segir svo um ræðu Einars
Olgeirssonar um þefcía mál: „Hans
tal lýsti algjöru vonleysi í her-
stöðvamálinu".
Það er augljóst, að kommúnist
ar eru sjálfir orðnir dauðlciðir á
eigin „nöldri“ um þetta mál, og
segir svo í skýrslunni af ræðu
eins helzta stuðningsmanns Lúð-
víks Jósepssonar á Austurlandi:
„Jóhannes Stefánseon frá Nes-
kaupstað flutti tölu. Taldi hann
það mikinn harm, ef (vinstri)
stjórnin spryngL Taldi hann her
stöðvamálið vera algjört aukaat-
riði og kvað menn hafa litlar
áhyggjur af slíku í Múlasýslu.
Kvaðst hann leiður á nöldri um
þetta mál og fáránleg sú hug-
mynd að ætla að setja slíkan hé-
góma á oddinn, hvað þá fara fram
á þjóðaratkvæðagreiðslu um
það“. Síðan segir: „Gunnar Ben
ediktsson tók í svipaðan streng“.