Morgunblaðið - 28.07.1963, Side 1

24 síður
50 árgangur
Miðað verði við
50°Io tollalœkkun
á iðnaðarvörum beggja vegna Atlants-
hafsins — CATT viðrœðum miðar vel í Génr
Genf, 27. júlí
NTB.
Ohugnanlegar afleiðingar
jarðskjálftans í Skoplje
Hianntjón hefur þó orðið minna,
en talið var í fyrstu — Hjálp berst
hvarvetna að
Belgrad, 27. júlí — AP-NTB
FRÉTTASTOFU- og útvarps-
íregnir frá Júgóslavíu í dag
herma, að tala látinna og
særðra í jarðskjálftanum
mikla í Skoplje í g'ær kunni
að vera mun lægri, en talið
var í fyrstu.
Frá því var skýrt í fréttum
í gær, að forseti Öryggisráðs
SÞ, Ahmed Benhima, hefði
stöðvað fund til að skýra frá
jarðskjálftanum og afleiðing-
um hans. Þá var talið, að allt
að 10.000 manns hefðu farizt.
Um 500 lík eru nú fundin,
en fullvíst er talið, að enn
leynist hundruð líka í húsa-
rústum. Þúsundir hafa særzt.
Algert neyðarástand ríkir
nú í Skoplje. Eldar loguðu um
alla borgina í nótt, þar er
ekkert vatn að fá, símasam-:
band er rofið, og rafkerfi öll
óvirk.
Skemmdir eru mun meiri,
en álitið var í fyrstu, og í út-
varpsfréttum segir, að um
88% húsa í borginni séu í
rústum.
Hjálp og samúðarkveðjur ber-
ast nú til Júgóslavíu hvaðanæva
að, m.a. frá brezku og bandarísku
ríkisst j órnunum.
í alla nótt loguðu miklir eldar
í Skoplje. Þegar í gær var tekið
til höndum um að reisa bráða-
birgðasjúkraskýli, en fjöldi
eærðra var slíkur, að ekki var
hægt að sinna þeim öllum, við
þau skilyrði, sem fyrir hendi eru.
Þegar í gær varð að flytja nokkra
tugi þeirra, sem mest voru særð-
ir, til Belgrad. Meiri slíkir flutn-
ingar eru fyrirhugaðir.
Þegar í gær hafði tekizt að
skipuleggja víðtæka hjálparstarf-
semi. Alþjóðastofnanir hafa þeg-
ar samþykkt að veita hjálp. M.a.
hefur Rauði krossinn í Austur-
ríki þegar sent nokkra járnbraut-
arvagnafarma af meðulum og
hj úkrunartækjum.
Brezk yfirvöld buðu í morgun
fjárhagsaðstoð, og er nú beðið
eftir skýrslu brazka sendiherrans
í Belgrad, svo að ganga megi úr
skugga um, á hvern hátt fénu
verði bezt varið.
Þá hefur Kennedy Bandaríkja-
forseti gefið yfirmönnum herja
Bandaríkjanna í Evrópu fyrir-
skipun um að gera það, sem hægt
er, til að hjálpa.
í alla nótt og morgun hafa
hjálparsveitir staðið yfir húsa-
rústum, og reynt að koma særð-
um til hjálpar, en neyðaróp heyr-
ast stöðugt úr rústunum. Helzta
gistihús í Skoplje, Makedonia,
hrundi gersamlega til grunna í
sterkasta jarðskjálftakippnum í
gærmorgun.
í fyrstu var talið, að allir gest-
irnir hefðu farizt. Eftir margra
klukkustunda hjálparstarf hefur
tekizt að finna 12 lifandi í rúst-
unum, og er enn haldið áfram að
grafa, í þeirri von, að fleiri kunni
að vera á lífi. 187 gestir voru í
gistihúsinu, og flestir í svefni, er
jarðskjálftinn varð.
Skýrt er frá því í blöðum í
Belgrad í morgun, að verka-
mannabústaður einn í Skoplje
hafi algerlega hrunið til grunna
í gær. Þar voru þá um 400 menn,
og munu aðeins örfáir hafa slopp
ið ómeiddir.
Eitt mesta vandamálið er að
koma þeim til hjálpar, sem hætt
eru komnir sakir blóðmissis. Hef-
ur almennum tilmælum verið
FRÁ því var skýrt í Genf í
morgun, að vel miðaði í við-
ræðum þeim, sem undanfarið
hafa staðið þar um tollalækk-
A FIMMTUDAG kom til upp
þots í Brooklyn í New York
Hvít kona og blökkumaður
lögðust á eina götuna til að
hindra, að vöruflutningabif-
reiðir gætu flutt byggingar-
efni að sjúkrahúsi, sem er í
smíðum. Blökkumenn krefjast
meiri hlutdeildar í störfum í
byggingariðnaði. Telja þeir
sig þar afskipta.
beint til almennings í Júgóslavíu,
að fólk gefi sig fram til blóðgjafa.
Hafa nokkrar þúsundir þegar
orðið við þeim tilmælum.
Fréttastofur á Norðurlöndum
skýra frá því, að þar sé óttazt, að
nokkrir Danir og Svíar hafi verið
í hópi þeirra, sem létu lífið í
Skoplje.
Danska fréttastofan Ritzau
skýrir frá því, að saknað sé 8
Dana, og sænskar fréttastofur
segja, að 7 Svíar hafi verið á veg-
um ferðaskrifstofu í Skoplje.
anir, skv. tillögum Kennedys,
Bandaríkjaforseta. Auk þess eru
á dagskrá ýmsar tillögur, sem
miða að því að auka alþjóða-
viðskipti. í hópi sérfræðinganna,
sem nú ræðasf við, eru fulltrúar
frá Noregi.
Viðræðurnar fara fram á veg-
um GATT (Alþjóða tolla- og við
skiptasamningurinn). Er hér um
að ræða framhald viðræðna um
tollalækkanir, sem fram fóru
fyrr á árinu.
Meginverkefni nefndc rinnar
var að taka afstöðu tii tillagna
Kennedys, Bandaríkjaforeeta, um
tollalækkanir beggja vegna
Atlantshafsins. Ætlunin var, að
störfum væri lokið fyrir 1. ágúst,
en nú hefur verið ákveðið, að
aftur verði komið saman til
funda 18. septemfoer. Það er haft
eftir nefndarmönnum, að þeir
telji, að miða eigi viðræður um
tollalækkanir á iðnaðarvörum í
framtíðinni við 50%. Hins vegar
er tekið fram, að erfiðara kunni
að ganga að semja um land-
búnaðarvörur.
Fulltrúi Bandaríkjanna á ráð-
stefnunni, Michael Blumenthal,
fór í dag til Washington, en þar
mun hann gefa sérstökum verzl-
unarfulltrúa Kennedys, Christi-
an Herter, skýrslu um málið.
Til starfa hjá Alþjóða
kjarnorkustofnuninni
DR. BJÖRN Sigurbjörnsson, sem
undanfarin ár hefur starfað sem
sérfræðingur Atvinnudeildar Há
skólans í jurtakynbótum, mun
takast á hendur nýtt starf til
tveggja ára hjá Alþjóða kjarn
orkumálastofnuninni í Vín í okt
óber n.k.
í stuttu samtali við Mbl. í gær
sagði dr. Björn, að á vegum Al-
þjóða kjarnorkumálastofnunar-
innar störfuðu ýmsar undirdeild
ir og myndi hann vinna fyrir eina
slíka, er hefur með höndum leið
beiningarstarf um notkun geisla
virkra efna í landbúnaði þróunar
landanna.
Hefur dr. Björn kynnt sér hag
nýtingu kjarorkunnar á þessu
sviði í Bandaríkjunum og m.a.
gert tilraunir hér heima með
geislað korn.
í Vín mun Björn vinna ásamt
öðrum að undirbúningi þeirra
verkefna, sem fengizt verður við
í þróunarlöndunum og sækja ráð
stefnur fyrir sérfræðinga, sem
koma til með að vinna að þeim.
Einnig getur verið um að ræða
stuttar kynnisferðir til viðkom-
andi landa.
Dr. Björn mun eftir sem áður
hafa umsjón með kornræktartil-
stöður þeirra.
Erum ánægðir með tilraunabannið
— segja
f REYKJAVÍKURHÖFN lá í
gær rússneska hafrannsóknaskip
ið „Academican Knipovich" frá
Polar Institut í Murmansk, en
skipið hefur í þessum mánuði tek
ið þátt í alþjóðlegum hafrann-
sóknarleiðangri, og rannsakað
hafið milli V-Grænlands og
Labrador. Að hafrannsóknum
þessum standa m.a. Norðmenn,
Danir, íslendingar, Bretar, Frakk
ar og Kanadamenn auk Rússa. —
Hið rússneska hafrannsóknar-
skip heldur héðan til Murmansk.
Fréttamaður Mbl. skrapp að
líta á skipið þar sem það lá við
Grandagarð í gær. Buðu Rússar
fréttamanni um borð og sýndu
rússneskir hafrannsóknarmenn í Reykjavík
skipið, sem er 740 brúttótonn,
smíðað í Rostock 1961. Rússarnir
sögðu að um borð væri hópur 8
vísindamanna undir stjórn dr.
Pakhowkov. Kváðu þeir rann-
sóknirnar, sem staðið hefðu á
tímabilinu 2.—20. júlí hafa eink
um beinzt að seltumagni, hita-
stigi og svifmagni sjávarins, auk
þess sem sýnishorn hefðu verið
tekin af botni o. fl. Skipið er út
búið vörpu, og var m.a. veiddur
karfi bæði við Labrador og Græn
land til rannsókna. Kváðust Rúss
arnir ánægðir með rannsóknirn
ar, þótt endanlegar niðurstöður
þeirra lægju ekki fyrir enn. Fara
þær fram í Murmansk, og auk
þess verður yfirmanni alls leið
angursins, dr. Lee frá Lowestoft í
Bretlandi, send sýnishorn, sem
tekin voru, til rannsókna.
Rússarnir kváðu samstarfið við
hinar ýmsu þjóðir hafa verið
mjög ánægjulegt, og sögðust von
ast til að fara annan slíkan leið
angur að sumri.
í óspurðum fréttum tjáðu þeir
fréttamanni Mbl. að þeir hefðu
á hafi úti heyrt fréttirnar um
samkomulagið um tilraunabann í
Moskvu og voru allir sammála
um að það væru mjög gleðileg
tíðindi. Er fréttamaður Mbl. innti
þá í framhaldi af þessu hvað
þeir álitu um deilu Kína og Sov
étríkjanna, kváðust þeir ekki
vilja ræða hana. Þeir hefðu okki
séð blöð lengi, og ekki heyrt am
deiluna í útvarpinu. „En þegar
við komum til Murmansk, sjáum
við blöðin“, sögðu þeir.
Rússar sýndu fréttamanni Mbl.
rannsóknarstofur og margt ann
að í skipinu, m.a. borðsalinn. Þar
héngu á veggjum myndir af Len
in og Dr. Knipovich, sem skipið
heitir eftir. Auk þess voru þar
tvö rauð pappaskilti allstór, og
á þau letrað á rússnesku. Þýddu
Rússarnir áletrunina á öðru
spjaldinu svo: „Vinnið — lærið
— og lifið. Kommúnisminn er
takmark okkar“. Á hinu skilt-
stóð: „Það er takmark okkar að
hjálpa öðrum skipum að veiða
fisk“.