Morgunblaðið - 27.05.1964, Side 12

MORGUNBLADIÐ
12
Miðvikudagur 27. amí 19'64
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastj óri: Sigfús Jónsson.
Ritstjorar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 5.00 eintakið.
ÖRLÖG TOGARA-
ÚTGERÐAR
F’nn á ný hefur athyglin
beinzt að erfiðleikum tog-
araútgerðarinnar, nú vegna
þess að Bæjarútgerð Hafnar-
-fjarðar hefur selt togarann
Júní úr landi. Mönnum finnst
að vonum sárt að sjá á bak
fengsælum happaskipum og
spyrja því: hvers vegna er
þetta nauðsynlegt?
Togaraútgerðin hefur nú í
mörg ár verið rekin með stór-
felldum halla. Aflabrögð tog-
aranna hafa verið frámuna-
lega léleg á sama tíma og báta
flotinn hefur fiskað vel. Mann
afli og fjármagn hefur því
leitað frá togaraútgerð til báta
útgerðar.
Þrátt fyrir stöðugan tap-
rekstur af togaraútgerð hafa
ýmsir útgerðaraðilar reynt að
þrauka. — Um Bæjarútgerð
Hafnarfjarðar er það að segja.
að hún hefur þrengt mjög að
fjárhag Hafnarfjarðarbæjar
og því verið þungur baggi á
bæjarbúum og Ósýnt hvernig
unnt yrði að standa undir á-
framhaldandi skakkaföllum.
Oft vill það að vísu brenna
við í opinberum rekstri, að
þeir, sem ábyrgð eiga að bera
á honum láta sig litlu varða,
þótt um sé að ræða óhagkvæm
an rekstur og stórfellt tap.
Þeir geta náð peningum af
almenningi og láta í veðri
vaka, að um þjóðþrifafyrir-
tæki sé að ræða, þótt þau geri
ekki annað en skerða kjör
fólksins. Heiðarlegir menn
reyna hinsvegar í trúnaðar-
stöðum að halda þannig á
valdi sínu að til hagsbóta
verði fyrir umbjóðendur
þeirra. Það er þetta, sem veld
ur því að ráðamenn Hafnar-
fjarðar telja ekki unnt að
þyngja þann skuldabagga,
sem þegar hvílir á bæjarfélag-
inu og bæjarbúum.
En þegar til þess er litið, að
í rauninni var upphaf togara-
útgerðar mesta tæknibylting-
in hér á landi og útgerð tog-
aranna grundvöllur þeirra
framfara, sem einkennt hafa
íslenzkt þjóðlíf síðustu ára-
tugi, er ekki að furða þótt
menn spyrji, hvað valdi því,
að togaraútgerð sé orðin oln-
bogabarn í þjóðfélaginu. Það
kemur sannarlega spánskt
fyrir sjónir að ekki skuli vera
unnt að afla jafnmikið á
700—1000 tonna skip eins og
100—300 tonna skip.
En svarið liggur raunar í
augum uppi. Fiskimiðin hafa
verið tekin af togurunum og
friðuð fyrir bátana. Um það
má auðvitað endalaust deila,
hvort rétt sé og heilbrigt að
útiloka togarana svo mjög frá
veiðum í íslerizkri landhelgi,
en hitt virðist nú vera orðið
óumdeilanlegt, að annað
hvort verði íslendingar að
leggja togaraútgerð algjör-
lega niður eða heimila þeim
fáu togurum, sem enn eru eft-
ir, einhverjar frekari veiðar
innan landhelginnar.
Það er hryggilegt að sjá á
eftir góðum skipum, en ef
menn ætla að ná efnahagsleg-
um framförum tjóar ekki
að láta tilfinningasjónarmið
ráða. Það þýðir ekki að binda
mannafla við framleiðslu, sem
ekki skilar arði.
Ef bjarga á togurunum verð
ur að leyfa þeim veiðar á ein-
hverjum svæðum innan 12
mílnanna og sjálfsagt líka að
fækka mönnum um borð nokk
urn veginn til samræmis við
það, sepj er hjá keppinautum
okkar.
Þetta er það mat, sem menn
verða að horfast í augu við
nauðugir viljugir.
VIRÐUM LÖGIN
YTið íslendingar gerum kröfu
" til þess, að á okkur sé litið
sem sjálfstæða þjóð er'býr í
réttarríki. Við byggðum sjálf-
stæðisbaráttu okkar á réttin-
um og öðluðumst frelsi vegna
þeirra kenninga, sem uppi
hafa verið í þjóðarétti.
Um það hafa litlar deilur
verið þar til .núna allra síð-
ustu árin, að við yrðum að
haga öllum aðgerðum okkar í
samræmi við alþjóðalög og
gætum því aðeins vænzt þess
að varðveita sjálfstæði okk-
ar, að við gættum þess dyggi-
lega að hverfa ekki frá þess-
ari stefnu.
Þess vegna er það furðulegt
að málgagni annars stærsta
stjórnmálaflokks landsins
skuli ritstýra maður, sem boð-
ar þá stefnu, að það sé rétt-
indaafsal og nánast landráð að
við íslendingar höfum lýst því
yfir, að við munum héðan í
frá eins og hingað til hlíta
alþjóðarétti'við útfærslu fisk-
veiðitakmarka í framtíðinni.
Bót er þó í máli, að lögfróð-
asti maður Framsóknarflokks
ins, varaformaður flokksins,
prófessor Ólafur Jóhannesson,
boðar gjörólíka stefnu, og von
andi verða sjónarmið hans
ofan á, en ekki sjónarmið
Þórarins Þórarinssonar og
Eysteins Jónssonar, umboðs-
manna ofstækisins í Fram-
sóknarflokknum.

UTAN ÚR HEIMI
Rússar og Tékkar ganga af fundi
hjá SÞ
New Yorfc, 2S. maí (NTB)
í DAG var viðraeðum um kaeru
Kambódíu á hendur Bandaríkjun
um og: ástandið í SA-Asiu haldið
á.fram í Öryggsráði Sameinuðu
Þjóðanna. Meðal þeirra, sem tóku
til máls voru Sir Patrick Dean,
fulltrúi Brefa, Van Mau, fulltrúi
S.-Víetnam Oig fulltrúi þjóðernis
sinnastjórnarinnar á Formósu.
Þegar Van Mau hóf mál sitt,
gengu fulltrúar Sovétríkjanna og
Tékkóslóvakíu út og komu ekki
til baka fyrr en fulltrúi þjóðemis
sinna á Formósu hafði lokið má.Ii
sínu .
Fulltrúi Breta, Sir Patrick
Dean, lýsti stuðningi við tillögu
Bandaríkjamanna um gæzlu á
landamærum S.-Víetnam og
Kambódíu undir yfirumsjón SÞ,
en hann kvaðst telja tilgangs-
laust að kalla ráðstefnuna um
Indókína saman á ný eins og I hlynntur því að gæzlulið undir
Rússar hafa laigt til. Van Mau, stjórn SÞ yrði sent til landa-
fulltrúi S.-Víetnam kvaðst vera I mæra Kambódíu.
I s.l. viku samþykkti ríkisstjóm Kanada einróma að taka
upp nýjan fána. Gamli fáninn (neðri á. myndinni) hefur
brezka fánann í vinstra horni. Forsætisráðherra Kanada,
I.ester B. Pearson, skýrði frá því, að allir ráðherrar
stjórnarinnar hefðu verið á einu máli um, að á nýja fán-
anum skyldu vera þrjú rauð lauf af hlyni, en bakgrunnur
hefur enn ekki verið ákveðinn (efri mynd). Þrennskon-
ar bakgrunnur kemur til greina, hvítur, blár eða hvítur
með bláum röndum. Tillagan um nýja fánann verður lögð
fyrir neðri dcild þingsins síðar í þessari viku.
Luthuli verður í
ferðabormi enn 5 ár
Durban S. —Afríku
25. maí (AP).
SUNNUDAGINN lauk fimm
•a tímabili, sem Albert Luthuli,
jóðemisleiðtogi blökkumanna í
RÚNIR
argir munu hafa haft gam-
an af upplýsingum þeim
n Aslak Liestöl rúnafræð-
»ur frá Ósló gaf um nýleg-
rúnafund í fréttum og fyr-
pst.ri í sífiustu viku.
S.-Afríku, hafði verið dæmdur í
ferðabann. En á laugardaginn
heimsóttu tvei- menn úr öryggis
lögreglu S.-Afríku Luthuli og af-
hentu honum skjal frá dómsmála
ráðherra lanösins, Balthazar
Vorster, þar sem honum er bann-
að .að yfirgefa heimaþorp sitt
næstu fimm árin og einnig að
hafa samband við menn után
þorpsins.
Sem kunnugt er, hlaut Luthuli
friðarverðlaun Nóbels, en fékk
ekki að fara ti! Osló til þess að
veita þeim viðtöku. Vinir Lut-
hulis og stuðxíingsmenn vonuðu,
að hann fengr að fara frjáls ferða
sinna nú eftir helgina, en sem
fyrr segir brást sú von og Vor-
ster sendi tilskipunina um fram-
lengingu ferðabannsins í tæka
tíð.
í hinu nýja ferðabanni eru
strangari ákvæði, en í him»
fyrra. Samkvæmt því mátti Lut-
huli, sem ræktar sykur og rekur
smáverzlun, ferðast til útibús
verzlunar sinnar í næsta þorpi
við heimaþorpið, en nú er sett
bann við því og hann má aðeina
verzla í heimaþorpinu.
Kínverjor c
lifti SÞ í
mófti eiftir-
SA-Asíu
Hann sýndi þar fram á, að
rúnir hafa verið notaðar í dag
legum skiptum manna og
raunar hefur ýmislegt kími-
legt verið rist rúnaletri.
Þrátt fyrir hraða nútímans
fá fregnir sem þessi okkur til
að staldra við og huga að upp-
runa okkar. Við skiljum betur
líf og háttu forfeðranna og
við gerum okkur gleggri grein
fyrir skyldum okkar við forna
og nýja menningu, sem í raun
inni er ekki svo langt á milli,
þegar öllu er á botninn hvolft.
Peking, 25. maí — (NTB) —
AÐALMÁLGAGN kommúnista-
flokks Kína „Dagblað alþýðunn-
ar“, segir í dag, að tillaga Bánda-
ríkjamanna um að eftirlit með
landamærum Kambódíu og S-
Vietnam verði í höndum Samein-
uðu þjóðanna, beri vott um ill-
vilja. Kínverska þjóðin geti ekki
þolað, að bandarískir hcimsvalda
sinnar hlutist til um málefni
Indókína með milligöngu SÞ,
varpi Genfarsamningnum á sorp-
hauginn og spilli friðnum.
Blaðið gagnrýnir ræðu Adlai’s
Stevensons, aðalfulltrúa Banda-
ríkjanna hjá SÞ, á fundi Örygg-
isráðsins í sl. viku, en þá lagfH
hann til, að SÞ hefðu yfirum-
sjón með gæzlu á landamærum
Suður-Víetnam og Kambódíu.
Erlendir sendimenn í Peking
hafa lýst undrun sinni yfir þög«
ráðamanna í borginni um ástand-
ið í Laos og tillögu Frakka og
Rússa um, að Genfarráðstefna«
verði kölluð saman á ný. Þó telja
þeir PekingLstjórnina hlynntarl
þeirri tillögu en tillögu Souvann*
Phouma og Breta um, að Vienti-
anesendiherrar ríkjanna 14, sem
sæti áttu á Genfarráðstefnunni,
haldi með sér fund.