Morgunblaðið - 14.08.1964, Page 20

20
MORGU N BLADIÐ
Fðstudagnr 14. Sgust 1964
HERMINA BLACK:
Eitur og ást
Hinn maðurinn kinkaði kolli
og settist á lágan dívan og tók
munnstykki tilheyrandi vatns-
pípunni, sem stóð á lágu borði
við hliðina á honum. Hann stakk
því í munninn og fór að reykja.
Bretinn stóð kyrr við gluggann
og eftir stutta þögn sagði hann:
— Ég vona að ekki hafi liðið
yfir stúlkuna, sem hann Yacoub
Muhammed átti að bjarga. •
— Kannske hefur hún ekki
verið hæf til að bjóða henni hing
að, sagði Ibramin rólega. — Ég
sagði honum, að ef þetta væri
venjuleg skemmtiferðastúlka
gæti hann farið með hana í
kvennadeildina og hlynnt að
‘henni þar.
í sömu svifum opnuðust dyrn-
ar. Corinna kom inn og varð
litið á fríða Arabann, sem sat
þarna milli svæflanna. Og húm
sá líka Bretann við gluggann.
Hún tók meira eftir honum. And
litið var stórskorið, há kinnbein
og stór haka. Augun stálblá og
í einkennilegu ósamræmi við sól
bakaðað hörundið. Henni fannst
hún hafa séð þennan mann áður.
Ibramin stóð upp og sagði: —
Þér eruð velkomin. Friður sé
með yður.
— Og með þessu húsi! svar-
aði Corinna, sem mundi það sem
hún hafði lært í branæsku. — Er
það Seyyid Ibramin sem ég tala
við?
Hann svaraði á ágætri ensku:
— Vinur minn leit út um glugg-
ann og sá að þér munduð ef til
vill lenda í hættu. Svo að við
sendum þjóninn minn til þess að
bjóða yður inn.
Það lá við að Corinna brosti,
því að sannast að segja hafi
Yacoub Muhammed alls ekki
„boðið“ henni inn. En henni létti
við þessar móttökur. Nú fyrst
gerði hún sér grein fyrir hve
hrædd hún hafði verið áður.
— Sýnið mér þanh heiður að
fá yður sæti, sagði Ibramin og
benti henni á dívan. — Og má
ég kynna yður landa yðar,
Ferguson pasja.
Coripna heilsaði honum og
röddin var djúp og falleg þegar
hún sagði: — Ég get ekki lýst
hve feginn ég er, að þér skylduð
sjá mig út um gluggann. Ég
heiti Corinna Langly.
Hann gekk að henni og leit
kuldalega á hana.
— Má ég spyrja, ungfrú
Langly, hvað þér eruð að hugsa
að fara fylgdarlaus út í þetta
hverfi hérna í Kairo?
Corinna hafði verið bæði glöð
og þakklát, en þessi kveðja var
líkust og köldu vatni væri
skvett á hana. Hún roðnaði. —
Ég — ég var að leita að húsi
gamals kunningja míns, stam-
aði hún. — Ég þóttist muna leið-
ina, en viltist samt.
Hann hló en hláturinn var
alls ekki vingjarnlegur.
— Hve lengi -hafið þér verið
1 Cairo? spurði hann.
— Ég kom í fyrradag.
— Frá Englandi?
— Já.
Corinna kunni alls ekki við
þessar spurningar.
— Maður skyldi halda að þér
lituð einstöku sinnum í blöð?
sagði hann.
— Vitanlega, svaraði hún
kuldalega og nú fór að síga í
hana. Þurfti maðurinn endilega
að vera svona ónotalegur?
— Þá hefðuð þér átt að hafa
vit' á að vera ekki ein á ferli í
gamla bænum, sagði hann gram-
ur. — Þetta er nógu alvarlegt
samt. Okkur langar ekki til að
það bætist ofan á annað, að ensk
stúlka sé myrt á götunni. Það er
ómögulegt að vita, hvernig farið
hefði, ef ég hefði ekki af tilvilj-
un séð yður út um gluggann.
Ungfrú Langly hefur ekki
verið nægilega kunnug þessu, og
það er mjög slæmt, sagði Seyyid
Ibramin. Honum fannst sjálfsagt
að vera jafn nærgætinn við
fallegar stúlkur og viðkvæm
blóm.
— Stúdentarnir og ofstækis-
fyllstu þjóðernissinnarnir ásamt
skrílnum sem alltaf er til í áflog
— haga sér því miður illa, sagði
hann. — Það hefði verið hyggi-
legra að þér hefðuð ekki hætt
yður út ein. En þetta fór ailt
vel, og undir eins og ég fæ að
vita að kyrrð sé komin á aftur,
skal ég sjá um að þér komist
heilu og höldnu til kunningja
yðar.
— Þakka yður fyrir, sagði
Corinna og brosti þakklát til
hans. Hún settist milli svæflanna
á dívaninum. — Ég bý á Shep-
heards.
Nú kom Yacoub Muhammed
inn með kaffi og aðrar hressing-
ar og bauð fólkinu.
— Hafið þér verið í Cairo
áður? spurði Ibramin.
— Ég er fædd hérna. Ég flutt-
ist héðan ári áður en stríðið
hófst. Því miður verð ég ekki
hérna nema einn eða tvo daga
og fer svo suður í land. Og ég
hafði ekki hugmynd um. . . .
— . . . að Bretar eru ekki vin-
sælir hérna lengur, tók Blake
Ferguson fram í.
— Ég skil vel að sumir þeirra
séu ekki vinsælir, sagði Cor-
inna rólega.
Það var giettni í augum Ibra-
mins er hann leit á vin sinn.
Englendingurinn hleypti aðeins
brúnum.
Ibramin spurði: — Ætluðuð
þér að hitta kunningja yðar hér
í nágrenninu, ungfrú Langly?
— Já, andvarpaði hún. — Og
mig tekur sárt ef ég fæ ekki
tækifæri til að hitta hann, Hann
var mikill vinur föður míns og
ég hef þekkt hann síðan ég var
barn. Ég er viss um að þér hafið
heyrt hans getið og vitið að hann
er mætur maður. Hahn heitig
Abdulla-Ben-Amin og á heima í
silfursmiðagötunni.
— Jæja, sagði Ibramin rólega.
Það var Abdullah, sem þér ætluð
uð að hitta. Ég þekkti hann mjög
vel.
Hún rak upp stór augu. —
Þekktuð hann — hann er von-
andi ekki . . .
Það var Blake Ferguson sem
svaraði: — Þér hittið því miður
— Ég kann að nota borðkveikjarann, mamma.
ekki Abdulla, ungfrú Langly.
Hann dó á stríðsárunum.
Þegar hann sá hve nærri hún
tók sér þessa frétt, gramdist hon
um að hafa sagt henni þetta
svona undirbúningslaust.
Varir hennar titruðu en eftir
stutta stund sagði hún:
— Hann var einn af beztu
vinum föður míns. Ég — hann
— Já. Hann fór hingað aftur.
en ég. Ég vonaði að hann gæti-
sagt mér nánari atvik að dauða
hans. Það var lítið'að græða á
þessari opinberu tilkynningu sem
ég fékk.
Ibramin spurði: — Dó faðir
yðar í Cairo?
— Já. Hann fór hingað aftur.
Hann beið bana við starf sitt.
— Ungfrú Langly, ég hefði átt
að kannast við nafnið yðar, flýtti
Blake sér að segja. — Eruð þér
dóttir Johns Langly?
Hún kinkaði kolli.
— Hann var göfugur maður —
og hafði afrekað mikið. Vegna
starfs míns hafði ég talsvert
saman við hann að sælda á
stríðsárunum. . . . Nú var kaldr-
aninn alveg horfinn úr röddinni
og Corinna fann að þessi maður
gat verið heillandi.
Seyyid Ibramin hafði líka
þekkt John Langly. Hann talaði
um hánn með mikilli virðingu
og sagði að hann hefði verið
maður, sem Egyptar stæðu 1
þakkarskuld við.
— Og þér eruð komin hingað
til að heimsækja ættingja? spurði
hann.
B YLTINGIN í RÚSSLANDI 1917
ALAN MOOBEHEAD
Kaledin eiria milljón sterlings-1
punda, og skömmu síðar tókust
bæði Frakkar og Bandarikja- !
menn á hendur að styrkja hann
leynilega.
Sir George Buchanan, sendi- |
herra Breta í Petrograd, hefur að
iíkindum talað fyrir munn
Bandamanna, 10. desember, þeg- !
ar hann gaf rússneskum blöðum i
skýrslu og sagði, að England j
skoðaði viðræðurnar í Brest brot
á samningum þeim, sem Rússar
hefðu gert við Bandamenn í
stríðsbyrjun. Hann kvað Bret-
landsstjórn vilja demókratiskan
frið, en taldi rangt að gera fyrst
vopnahlé og semja síðan friðar-
skilmálana. Aftur á móti vildu
þeir sjálfir semja friðarskilmál-
ana með bandamönnum sínum
og síðan samþykkja vopnahlé.
Samningarnir í Brest hefðu verið
gerðir við Þýzkalandskeisara en
ekki við þýzku þjóðina, og keis-
arinn mundi ekki undirrita ann-
að en heimsveldisfrið.
Jafnskjótt sem varanleg stjórn
væri komin á laggirnar í Rúss-
landi — hélt Buchanan áfram
— væru Bretar reiðubúnir að
ræða markmiðin með ófriðnum.
En í bili'væru Bretar að hjálpa
Rússum með því að láta þýzku
herina hafa nóg að gera í vestri.
Ef Bretland hefði brugðizt Rúss-
landi, hefði engin bylting orðið.
Bretland væri fúst að hjálpa
Rússlandi í núverandi vandræð-
um þess, en færi fram á, að Rúss
land svaraði í sömu mynt. En
eftir rússneskum blöðum að
dæma, mætti halda, að Rússland
ætti í ófriði við Bretland en alls
ekki Þýzkaland. Og loks varaði i
hánn bolsjevikana við öllum til-
raunum til að koma af stað bylt-
ingu í öðrum löndum.
Þetta var þá hin opinbera
brezka afstaða, en hún var ekki
allsráðandi. Á Bandamannafund :
inum, sem var nýlega saman- j
kominn í París var Clemenceau j
gallharður gegn bolsjevíkum og
Brestfundinum, en þar voru
hvorki House ofursti né Lloyd
George fullkomlega ákveðmr.
Þeir töldu ýmislegt mæla með
því að gefa Rússum frjálsar hend
ur í Brest. Jafnvel innan erlendu
sendiráðanna í Petrograd voru
skoðanir skiptar. Frönsku, brezku
og amerísku sendiherrarnir
höfðu ekkert formlegt samband
við bolsjevíkana.'og síðari samn-
ingar voru að mestu gerðir fyrir
milligöngu Raymond Robins frá
Rauða-Krossdeild Bandaríkj-
anna í Rússlandi, Bruce Lock-
hart, fulltrúa Breta, og Jaques
Sadoul úr hermálanefndinni
frönsku. Allir þessir þrír menn
voru þeirrar skoðunar, að bezta
aðfeð Bandamanna til að bjarga
málinu við, væri að semja við
bolsjevíkana, og efla þá nægi-
lega til að geta staðið gegn Þjóð-
verjum. Að koma af stað borgara
styrjöld í Rússlandi með því að
styrkja Kaledin og óháð ríki í
Ukraníu, fannst þeim heimska
þar eð það yrði til þess, að
Þjóðverjár flæddu yfir landið.
Ástandið hjá Þjóðverjum var
álíka flókið. Þeir voru að eyða
of fjár í byltinguna í Rússlandi
— það varð að lokum um 50
milljónir marka — og nú yildu
þeir fá eitthvað fyrir snúð sinn.
En yrði Lenin nógu lengi við
völd til þess að koma í kring sér
friði? Og var honum að treysta?
Bolsjevíkarnir voru þegar teknir
að koma vandræðum af stað:
vinahót voru aftur byrjuð yfir
víglínuna, og sú hætta var yfir-
vofandi, að stofnað yrði til
beins sambands við þýzka sósíal-
ista. Parvus stoð að baki hreyf-
ingu til að koma í kring þýzk-
rússneskri friðarráðstefnu í
Stokkhólmi, ráðstefnU, sem
mundi koma í stað fundarins í
Brest, sem var opinber og form-
legur — og hópur þýzkra þing-
manna var hlynntur þingmanna-
fundi með Rússum. Yfirher-
stjórnin þýzka var ekkert hrifin
af þessari þróun mala. Hún vildi
ekki neinn vingjarnlegan silki-
hanzkafrið við Rússland, og hún
vildi heldur ekki nein afskipti
sósíalistanna þýzku. Hún vildi
harðneskjulegan hermannafrið
og algjöra eyðingu rússneska
hersins, svo að Þjóðverjar gætu
beint öllum hernaðaraðgerðum
sínum gegn Bandamönnum
í vestri.
Hinsvegar vakti það fyrir bol-
sjevíkunum að snúa sig út úr
sinni veiku afstöðu með tvö-
feldni. Lenin hafði sitt samband
við Þjóðverja — þeir höfðu sent
hann til Rússlands, til að hrifsa
þar völdin og semja frið, og þeir
höfðu kostað hann. Hann þarfn-
aðist líka friðar, í eigin þágu,
og það í hæsta máta, til þess að
geta bælt niður andbolsévisku
hreyfinguna, sem var að magnast,
hvert sem litið var. En flokks-
menn hans vildu ekki nærri allir
kaup friðinn hvaða verði sem
væri. Þeir vildu „réttlátan, demó
kratiskan frið, án landvinninga
og skaðabóta", og þeir vonuðu
þess heitast, að bylting yrði í
Þýzkalandi. „Við hófum friðar-
samninga“, segir Trotsky, „í
þeirri von að æsa upp verka-
mannaflokkana í Þýzkalartdi,
Austurríki—Ungverjalandi og
löndum Bandamanna“.
Það er nokkuð til í þessu.
Bolsjevíkarnir gátu gert sér
talsverðar vonir um þýzku sósíal
istana og miðflokkana, og með
samtökum við þá flokka hefðu
þeir hugsanlega getað borið yfir-
herstjórnina ofurliði. Þannig var
það, að þótt Lenin vildi þröngva
fram tafarlausum friðarsamning-
um, vildu margir flokksmenn
hans fara sér að öllu hægt og
teygja úr samningunum eins og
hægt væri, til að gefa þýzkum
verkamönnuir tóm til að gera
uppreist.
Öllum þessum sundurleitu
skoðunum var sem óðast að auk-
ast fylgi, þegar sendinefndir
Rússa og Miðveldanna komu
aftur saman í Brest, 13. desem-
ber. Þar var haldinn stuttur en
ekki óvinsamlegur fundur; eitt
helzta áhugamál Hoffmans hers-
höfðingja, á þessu stigi málsina
var að taka fyrir öll vinhót, sem
áttu sér stað á víglínunni, og
þegar þetta atriði og önnur
ágreiningsmál voru sett niður,
var vopnahléssamingurinn undir
ritaður. Hann skyldi ganga
í gildi 17. desember, og
haldast til 14. janúar — en það
var talinn nægur tími til að
ganga frá friðarsamningum — og
báðir aðilar lofuðu að hreyfa
ekki heri sína þaðan sem þeir
voru nú staddir.
Reyðarfjörður j
KRISTINN Magnússon,
kaupmaður á Reyðarfirði, er
umboðsmaður Morgunblaðs-
ins þar í kauptúninu. Að-
komumönnum skal á það
bent að hjá Kristni er blað-
ið einnig selt í lausasölu.
A öllum helztu
ánlngastööum-----------
FERÐAFÓLKI skal á það
bent, að Morgunblaðið er til
sölu á öllum helztu áninga-
stöðum á hinum venjulegu
ferðamannaslóðum, hvort
heldur er sunnan lands, á
vesturleiðum, norðan lands
eða austan.