Morgunblaðið - 11.05.1965, Blaðsíða 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
Þriðjuctagur 11. maí 1965

Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristínsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 5.00 eintakið.
FJÁRMÁLA-
RÁÐHERRASKIPTI
/^urrnar Thoroddsen hefur®
^ nú látið af embætti fjár-
málaráðherra, en því starfi
hefur hann gegnt síðan Við-
reisnarstjórnin var mynduð
haustið 1959. Á þessu tímabili
hefur undir forustu Gunnars
Thoroddsen verið komið á
margvíslegum umbótum í
fjármálastjórn ríkisins. Fjár-
'■ hagsafkoma ríkissjóðs hefur
verið góð, lánstraust þjóðar-
innar út á við hefur verið
endurreist, og margvíslegar
breytingar til bóta verið gerð
ar á tolla- og skattalöggjöf.
Sveitarfélögum hafa verið
tryggðir nýir tekjustofnar,
uppgjöri ríkisreikninga og út
gáfu þeirra verið hraðað að
miklum mun og fjárlög jafn-
an afgreidd fyrir áramót. Þá
hefur og á þessu tímabili í
fyrsta skipti verið lagt veru-
legt fé til hliðar í fram-
kvæmdasjóð ríkisins.
Fjármálaráðherrastarfið er
eitt hið erfiðasta og annasam-
asta í.hverri ríkisstjórn. Gunn
ar Thoroddsen hefur gegnt
því af miklum dugnaði og ár-
. vekni.
Magnús Jónsson, sem nú
tekur við þessu vandasama
starfi, er þekktur að dugnaði
og samvizkusemi. Hann starf-
aði um árabil í fjármálaráðu-
neytinu og hefur auk þess ver
ið formaður og framsögumað-
ur fjárveitinganefndar Al-
þingis. Hann er því mjög vel
kunnugur fjárreiðum ríkis-
ins og hefur jafnframt aflað
sér dýrmætrar reynslu í
bankastjórastarfi í Búnaðar-
bankanum síðastliðin fjögur
ár. Er því óhætt að fullyrða,
að vel hafi til tekizt um val
á nýjum fjármálaráðherra.
Það er vitanlega þýðingar-
mikið að glöggur og dugandi
maður annizt fjármálastjórn
ríkisins. En hitt er ekki síður
mikilvægt, að þing og þjóð
kunni fótum sínum forráð, og
geri ekki óhóflegar kröfur á
hendur ríkissjóði og hinu opin
bera yfirleitt. Víð íslendingar
höfum þá sérstöðu að ein eða
tvær kynslóðir verða að fram
kvæma það, sem margar kyn-
slóðir vinna í öðrum löndum.
rVið viljum miklar framfarir
og framkvæmdir á skömm-
um tíma. En þessi litla þjóð
verður eins og aðrar þjóðir að
gera sér ljóst, að sá er sann-
astur framfaramaður, sem
ekki reisir þjóðfélagi sínu
hurðarás um öxl, en lítur raun
sætt á framkvæmdamöguleik
ana á hverjum tíma.
ÚTBOÐ
VERKLEGRA
FRAMKVÆMDA
í það hefur oft verið minnzt
**■ hér í blaðinu, að æski-
legt væri að hið opinbera,
ríki og bæjarfélög gerðu
meira að því en nú tíðkast að
bjóða út ákveðnar verklegar
framkvæmdir. Sérstaklega á
þetta við um hafnargerðir,
vegagerðir, brúarbyggingar
og flugvallagerðir. — Útboð
slíkra framkvæmda mundi
oft og einatt gera þær ódýr-
ari og stuðla að auknum hraða
í framkvæmdunum. Aðstaða
til þess að hafa þennan hátt á
er nú miklu betri en áður.
Fjöldi einstaklinga, verk-
fræðifyrirtækja og ýmis kon-
ar samtaka víðs vegar um
land, hefur eignazt mikinn
kost stórvirkra véla og tækja.
Samkeppni er að skapast
milli þessara aðila.
En undarlegrar tregðu verð
ur vart í þessum efnum.
Einstakar framkvæmdir hafa
að vísu verið boðnar út með
góðum árangri. En þetta er
alltof fátítt. Sumar ríkisstofn
anir standa gegn útboðum
framkvæmdanna, og hindra
nauðsynlega nýbreytni.
Brýna nauðsyn ber til að
stefnubreytingu verði á kom-
ið í þessum efnum .Það skipt-
ir meginmáli að opinberar
framkvæmdir séu unnar fljótt
og vel og með eins hagkvæm-
um hætti og frekast er kostur.
Þjóðin verður að hagnýta
verkmenntun sína og véla-
kost eftir fremsta megni. Það
er hagsmunamál alþjóðar.
TEKST AÐ
TRYGGJA
VINNUFRID ?
CJú spurning er um þessar
^ mundir efst í hugum
flestra íslendinga, hvort tak-
ast muni að tryggja vinnu-
frið upp úr næstu mánaða-
mótum. Það er ekki ofmælt,
að samkomulaginu í fyrrasum
ar um vinnufrið til eins árs
hafi verið fagnað af öllum al-
menningi. íslendingar eru
orðnir þreyttir á verkföllum
og vinnudeilum, Verkföll eru
orðin úrelt tæki í nútíma
kjarabótabaráttu. Þau hafa á
síðustu árum bakað launþeg-
um meira tjón en ávinning.

Árangur í Evrópu - en ókyrrt j
í öðrum heimshlutum
IUanlio Brosio ræðir um réð-
herrafund IMATO, sem hefst
í Lundúinuvn í deg.
VORFUNDUR ráðherra Atl-
antshafsrikjanna hefst í Lund
únum í dag og mun standá í
3 daga. Áður en framkvæmda
stjóri bandaiagsins, ítalinn
ManlLo Brosia, hélt til
fundarins, ræddi hann við
fréttamenn í París — ogr lýsti
þá m.a. eftirfarandi viðhorf-
um:
Á dagskrá okkar að þessu
sinni er ekkert óvenjulegra
mála- og er það staðfesting
þess, að engir meiriháttar at-
burðir hafa gerzt í samskipt-
um okkar við Sovétveldið sfð
ustu 6 miánuði.
Þetta tiltölulega kyrrláta á
stand er án efa sprottið af til-
vist og áhrifamætti banda-
lags Atlantshafsríikjanna. Ég
segi „tiltölulega“ aif ásettu
róði, því að truflun Sovétríkj
anna á samgöngufrelsinu till
Berlínar fyrir mánuði var
skýr áminning um, hve lítið
þarf til að raska þessari
kyrrð.
Ef við tökum með í reikn-
inginn þann töluver'ða vöxt,
sem orðið hefur á samskipt-
um einstakra ríkja í okkar
hópi við Sovétríkin og Austur
Evrópu yfirleitt, þá mundi ég
jafnvel vilja segja, að sam-
skiptum austurs og yesturs
hefði þokað svolítið í rétta
átt. Þetta á að nokkru leyti
rætur að rekja til þess, að
Sovétríkin hafa af ástæðum
sem varða þau sjálf — sýnzt
vilja halda vi'ð stefnu sína
um friðsamlega sambúð við
Evrópu- og Ameríku-ríkin.
Einnig kemur þarna til áfram
haldandi áhugi Austur-Evrópu
þjóðanna á að styrkja og auka
athafnafrelsi sitt, sem þó er
enn mjög takmarkað af veldi
Sovétríkjanna og hugmynda-
fræði kommúnismans.
Samskiptin miilli Sovétríkj-
anna og hinna þýzku sam-
herja okkar hafa þó ekki
batnað. Og mér er óþarft að
minna á, að Þýzkalands-
vandamálið er prófsteinninn í
samskiptum austurs og vest-
urs.
Það hljómar nokkúð undar
lega, en velgengni Atlantsihafs
bandalagsins í Evrópu hefur
jafnvel leitt af sér nokkur
þeirra vandamála, sem við
eigum nú við að etja. Só
öflugi varnargarður, sem við
höfum sfðan 1949 komið upp,
til þess að bera af okkur ógn-
andi flóð sovézkrar útþenslu-
stefnu, hefur vakið öryggistil-
finningu með þjóðum banda-
lagsins. Og hún kefur vakið
þá skoðun, að minna sé í húfi
en áður — og því sé hægt
að leggja sig minna fram í
viðræðum og vi'ðleitni til að
ná takmarki bandalagsins.
Við þessa þróun er ekkert
að athuga, meðan við höifum
hugfast, að fyrir handan varn
argarðinn eru flóðin enn við
lýði — og að vi'ð verðum að
halda stíflunni í góðu lagi.
Mótvægi hins tiltölulega
kyrrláta ástands í Evrópu er
sú staðreynd, að ekkert lát
hefur orðið á aðgerðum
kommúnista hvarvetna ann-
ars staðar í heiminum. Og
hvað svo sem segja má um
samkeppni hinna tveggja
meginsfcefna kommúnismans,
þá beinast sameiginleg átök
þeirra beggja að því loka-
marki a'ð ráða niðurlögum
hins frjálsa heims.
Að öllu afchuguðu er því við
erfið vandamál að glíma. Á
ég þar við ástandið í Viet-
Nam, Malaysiu og nálægari
Austurlöndum, svo að einung-
is hin þýðingarmestu séu
nefnd.
Fyrir okkur er spurningin
sú, hvernig bregðast eigi við
mikilvægum, stundum afger-
andi, vi'ðburðum í heimsihlut-
um, þar sem bandalagið er
ekki skuldlbundið til að lóta
að sér kveða — en þar sem
víðtæk áfoyrgð hvílir á ein-
stökum meðlimum þess.
Manlio Brosio
M.ö.o. þá verður bandalag- |
ið að koma sér niður á, I
hvernig unnt sé a'ð treysta þá \
hlið starfseminnar, sem fólg- I
in er í því að bandalagsríkin |
hafa samráð sín í millli um §
einstakar aðgerðir á sviði al- |
heimsstjórnmála, enda þótt \
þær falli utanvið sj'álft at- \
hafnasvið bandalagsins, eins f
og hér er um að ræða. Einnig I
verður bandalagið að vega og |
meta, hva'ða áhrif þróunin |
hefur á stefnu bandalagsins, i
einingu aðildarríkjanna og f
samstöðu.
Á Lundúna-fundinum munu i
ráðherrarnir því víkja - að \
nokkrum þessara atriða í í
ræðum sínum. Þar munura \
við enn einu sinni njóta hag- |
ræðis þess 9tjórnmálasam- \
starfs, sem gerir Atlantsihafs- i
bandalaeirm og ríkjum þess |
kleift, að flá á nokkrum i
klukkustundum næstum full- f
komna mynd af afsböðu og |
viðlhorfum 15 ríkisstjórna. I
Þa'ð má því vera lýðnum ljóst, |
að þarna verður um mjög |
fróðlegan fund að ræða, þar I
sem litið verður vítt yfir og I
vænta má varanlegra á/hrifa. =

taka víxlsporin. Aðalatriðir
er að þróunin haldi áfram, ac
launþegar verði þátttakendur
í framleiðsluaukningunni frá
ári til árs, en að grundvöllur
efnahagslxfsins og fram-
UoojUlicti AiixGfJ.Il, Stílíl dL uer
til grundvallar þegar nú er á
ný gengið til samninga um
kaup og kjör.
Flugsýn fékk isýja vél
Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur lagt höfuðáherzlu á að fá
þjóðinni afkastamikil og full-
komin framleiðslutæki til
þess að auka arðinn af starfi
hennar. Af því hefur leitt stór
bætt lífskjör allra íslendinga
á síðustu áratugum. Aukin
framleiðsla hefur gert kaup-
hækkanir mögulegar. Því mið
ur hafa íslendingar ekki á-
vallt gætt þess að miða kröf-
ur sínar á hendur bjargræðis-
vegunum við raunverulega
getu þeirra. Þess vegna hefur
verðbólga íeikið hér lausum
hala og gengi íslenzkrar
krónu hvað eftir annað verið
fellt. En við höfum nú lært
það mikið af reynslunni, að ó-
þarfi ætti að vera að endur-
FLUGVÉL sú af gerðinni De-
Haviland Heron, sem Flugsýn h.f.
keypti nýlega, var afhent félag-
inu s.l. laugardag í London.
Er búist við að hún leggi strax
af stað heimleiðis.
Þetta er fjögra hreyfla flug-
vél með sætum fyrir 15 farþega,
verður hún notuð á leiðinni Nes
kaupstaður—Rvík, og leysir hún
af Béeehcraft-flugvélina, sem hef
ur verið notuð undanfarið.
Um þessar mundir er Flugsýn
h.f. 5 ára. Félagið annast áætl-
unarflug á leiðinni Norðfjörður
—Rvík. Hefur flug þetta gengið
vel. Hafa verið fluttar ysfir 80
lestir af varningi auk farþega. —
Gert er ráð fyrir því sem næst
daglegum ferðum eftir 1. júní.
Síðastliðið ár voru flugvélar fé
lagsins rúmlega 4000 klst. á lofti,
farin voru 28 sjúkraflug oft við
erfiðar aðstæður, en Beechcraft
flugvélin, sem er búin afísunar-
tækjum, fór erfiðustu flugin.