Morgunblaðið - 11.05.1965, Blaðsíða 17

Þriðjudagur 11. maí 1965
MORGUN B LAÐIÐ
17
Fr
Axel Jónsson alþvn.
Kdpavogskaupstaður 10 ára
ÞANN 11. maí 1965 voru stað-
íest lög um kaupeteðarréttindi
Kópavogs. Þessa atburðar er
minnst í Kópavagi sem þýðingar
mesta skrefsins, sem stigið hefur
verið í hinni stuttu sögu þétt-
býiis þar. 1946 varð Kópavogur
sérstakur hreppur, en hafði til
þess tíma verið hluti af Sel-
tjarnarneshreppi. Þá voru íbúar
fctreppsins taep 1200. Hafði fjölgað
stöðugt í byggðinni frá 1943, en
1940 voru íbúar á þessu svæði
aðeins um 200. Eftir að Kópa-
vogur varð sérstakur hreppur,
jókst fólksfjölgunin enn meir;
1955 er íbúatalan um 3800. Þá er
Kópavogur orðinn meira en
tvisvar sinnum fjölmennari en
sá hreppur sem næst kom að
íbúatölu. Þá var og séð hvert
stefndi með vaxandi byggð og
að með svipaðri þróun næstu ár
yrði komin þarna fjölmenn
Ibyggð. Það er því eðlilegt og sjálf
sagt að sveitarfélagið sjálft fylgd
ist með í þeirri þróun, sem þarna
átti sér stað. Stjórnarháttum
hreppsfélaganna er eðlilega snið-
inn annar stakkur heldur en
kaupstaðanna. Löggjöf um bæjar
stjórn er víðtækarí og ákveðnari,
en um hreppsnefndir og einnig
tekur ríkið á sig aðrar og meiri
skyldur um þjónustur við kaup-
staðina. Allt er þettg eðlilegt og
auðskilið vandamál þéttbýlisins
eru með nokkrum öðrum hætti
en hinar dreifðu byggðir. Fáir
staðir sem fengið hafa kaupstaða
réttir.di, hafa því haft til þess
meiri rétt en Kópavogshreppur
hafði þegar þar voru hátt á 4.
þúsund íbúar. Og eins og það var
talið eðlilegt að Kópavogur yrði
sérstakt hreppsfélag 1948 var það
ekki síður sjálfsagt að þessi
byggð fengi kaupstaðaréttindi
1955. Því var það að áhugi
manna vaknaði fyrir því í Kópa
vogi að þetta skref væri stigið.
Þeir Jósafat J. Líndal fulltrúi
Sjálfstæðisflokksins og Hannes
Jónsson fulltrúi Framsóknarfl.
í hreppsnefnd Kópavogshrepps,
báru því fram tillögu í hrepps-
nefndinni um að leitað yrði til
féíagsmálaráðuneytisins um að
það beitti sér fyrir því að byggð-
in fengi kaupstaðarréttindi. Þessi
tillaga fékk ekki hljómgrunn hjá
meirihluta hreppsnefndar, og í
rökstuðningi sínum gegn tillög-
unni taldi meirihlutinn að af
stofnun kaupstaðar mundi að-
eins leiða aukin útgjöld fyrir
sveitarfélagið, en engar teljandi
réttarbætur eða bætta aðstöðu
fyrir ibúa þess. Það kom þó
greinilega fram að meirihluti
hreppsbúa vildi að þetta eðlilega
og sjálfsagða skref væri stigið
Afmælisfundir
i Kópavogi
1 DAG kl. 5 minnist Kópavogs-
kaupstaður 10 ára afmælis síns
með afmælisfundi í bæjarstjórn
og er allum að sjálfsögðu frjáls
aðgangur. Um kvöldið verður
afmælisihátíð í aðalsal Félags-
heimilisins. Þar flytur ræðu for-
seti bæjarstjórnax, Þormöður
Fálsson, en einnig verður kór-
söngur undir stjórn Jóns S.
Jónssonar. Ingvar Jónasson leik-
ur á fiðlu með undirleik Guðrún-
ar Kristinsdióttur og Þorsteinn Ö.
Stephensen* * les ljóð eftir skáld í
Kopavogi.
—□—
Miinchen, 10. maí NTB.
• KVIKMYNDALEIKAR-
NIR, Sophia Loren, Rock
Hudsoa og Pierre Brice voru
um helgina sæmd „Rambi“
kvikmyndaverðlaununum v-
þýzku sem vinslustu eriendu
i leikarar ársins 19ö/
og nú hygg ég að þeir séu fáir
sem telja að það hafi verið mis-
ráðið. Um stofnun kaupstaðarins
urðu harðar deilur í Kópavogi
og rek ég ekki gang málsins þar
frekar, en vilji meirihluta íbú-
anna náði fram að ganga. Nú
10 árum seinna standa svo ýmsir
íþeirra manna sem í upphafi börð
ust gegn kaupstaðamálinu og
töldu það hinn mesta háska fyrir
Kópavog, fyrir víðtækum hátíðar
höldum í bænum vegna þessa
þýðingarmesta áfanga í sögu
staðarins.
Ólafur Thors þáverandi for-
sætisráðherra; Steingrímur Stein
þórsson félagsmálaráðherra og
Emil Jónsson, þingmaður Hafn-
firðinga, fluttu málið á Allþingi
og hafði Ólafur Thors framsögu
um það og taldi stófnun kaup-
staðar í Kópavogi eðlilega rétt-
lætiskröfu íbúa þar.
Á Al'þingi börðust kommúnist-
ar gegn því að Kópavogur fengi
kaupstaðarréttindi og sumir þing
manna sem töluðu, töldu að það
væri enginn grundvöllur fyrir
sjálfstæðu sveitarfélagi í Kópa-
vogi og af stofnun kaupstaðar
mundi leiða óbærilegan kostnað
fyrir íbúana og veruleg útgjöld
fyrir ríkið. Einn þingmaður taldi
að kaupstaðarstofnunin leiddi
það af sér, að þar kæmi bæjar-
stjóri ásamt skrifstofufólki; það
kæmi bæjarfógeti og lögreglulið
og jafnvel bæjarverkfræðingur.
Ég hygg að mikið af því sem
þá var sagt gegn framgangi máls
ins sé nú talið að betur hefði
verið ósagt. En hvað um það, í
deilum er stundum gengið of
langt. Menn get greint á um það
hvort kaupstaðarstofnunin ætti
að ske það árið eða þetta næsta,
en um það, að þéttbýlið í Kópa-
vogi ætti sömu réttindi og önnur
þéttbýli og íbúar þess hliðstæðar
kröfur sem aðrir þéttbýlisbúar,
þurfti ekki að deila, það var
sjálfsagt. Því sem haldið var
fram um getuleysi sveitarfélags-
ins ,sem sjálfstæðs aðila lýsti
vanmati á staðreyndum og van-
trú á því dugnaðarfólki sem var
að byggja þennan bæ upp.
Um það, hvort að Kópavour
hafi þá átt að sameinast Reykja-
vík þá eða síðar, var og verður
ávallt nokkuð skiptar skoðanir,
bæði meðal Reykvíkinga og
Kópavogsbúa.
Þá má vissulega með nokkrum
rétti segja að þegar Kópavogur
var gerður að sjálfstæðu hrepps
félagi 1948, hefði verið eðlilegt
að sameina byggðina Reykjavík,
en það voru víst ekki uppi marg
ar raddir um það þá. Á sama
hátt má segja, að sameining hafi
verið eðlileg 1956 þegar kaup-
staðarstofnunin átti sér stað, og
þannig mun verða framvegis, að
sitt geti sýnzt hverjum um það
mál. Það sem skiptir höfuðmáli
fyrir Kópavog, er að gott sam-
band sé milli þessara sveitarfé-
laga, við fáum mikla þjónustu
frá Reykjavíkurborg, svo sem í
sambandi við vatn. rafmagn og
slökkvilið, svo aðeins fátt sé
nefnt. Borgarstjóri og borgar-
stjórn Reykjavíkur hafa sýnt okk
ur Kópavogsbúum mikla vin-
semd og veitt okkur í vaxandi
mæli margþætta aðstoð. Þetta
ber að þakka og vonandi eykst
þessi ágæta samvinna sveitarfé-
laganna.
Því er oft haldið fram að
Kópavogur sé atvinnulega of háð
ur Reykjavík. Víst er það rétt,
að ennþá er ekki atvinna í Kópa
vogi nema fyrir brot af vinnandi
fólki og mest er sótt til Reykja-
víkur. Við erum vissulega þakk-
látið fyrir að íbúar okkar skuli
eiga þessa kost. Ég tel það einnig
mikilvægt fyrir Reýkjavik að
eiga þess kost að fá starfskrafta
fiá okkar bæ. Eins og nú er, er
íþetta ábyggilega hagur beggja.
Atvinnuleg uppbygging Kópa-
vogs er hafin pg mun fara ört
Axel Jónsson.
vaxandi á næstu árum. Ég ætla
ekki hér að rekja sögu okkar
kaupstaðar. Hún hefur einkennzt
af því að einstaklingar hafa ver-
ið að koma sér upp húsnæði til
íbúðar.
Sveitarfélagið hefur leitast við
að veita þá þjónustu sem brýn-
ust er. Okkur skortir eðlilega
margt ! þeim efnum, þar verð-
ur ekki allt gert í einu, og eðli-
legt er að menn greini á um það
sem gert er í Kópavogi eins og
annars staðar. Framundan eru
stór verkefni sem bæjarfélagið
verður að hrinda í framkv. og
varðar þar miklu að skipulega
hefur verið að því staðið. Skóla-
byggingar hafa verið og verða
stór liður í þeim framkvæmdum.
Því að Kópavour hefur hæstu
hlutfallstölu barna og unglinga
allra staða í landinu. Meðalald-
ur Kópavogsbúa er aðeins 23 ár.
Kópavogur hlýtur eðlilega að
bera mjög einkenni þess hve ör
þróunin hefur verið í uppbygg-
ingú þar og hve víða af landinu
íbúarnir eru komnir. Það munu
vera fá sveitarfélög sem ekki ein
hverjir hafa flutt frá til Kópa-
vogs.
Nú þegar við Kópavogsbúar
minnumst þess að 10 ár eru lið-
in frá stofnun kaupstaðarins, þá
er íbúatalan komin yfir 8500
manns. Ef litið er yfir hina stuttu
sögu þéttbýlis í Kópavogi, þá sést
að þar hefur miklu verið áorkað.
Með þetta í huga og að hér er
ungt, tápmikið fólk, þá getum
við Kópavogsbúar horft bjart-
sýnir fram á leið í öruggri trú
á auknar framfarir í okkar ungu
byggð. Um leið og ég þakka öll
um þeim sem átt hafa hlut að
uppbyggingu hér á liðnum árum
og alveg sérstaklega þeim sem
stóðu að því að byggð okkar fékk
kaupstaðarréttindi, þá óska ég
íbúum Kópavogs allra heilla í
áframhaldandi uppbyggingar-
starfL
Eifiðor samgöngur á sjó við
Blönduós
Blönduósi, 10. maí.
MS. STAPAFELL kom hingað í
morgun með olíu, og hafði þá
ekki komið skip til Blönduóss síð
an 17. niara.
Milli 200 og 300 tonnum af
fóðurvörum, sem áttu að koma
hingað með ms. Jökulfelli, var
skipað upp í Hvalfirði og flutt á
bílum þaðan. Um 100.000 lítrar
af olíu til ESSO hafa verið flutt-
ir frá Borgarnesi til Blönduóss,
og var fyrsta ferðin farin 30.
marz. Olíuskip hefur ekki kom-
ið hingað síðan í febrúar, þar til
nú. A.m.k. fjórar ferðir strand-
ferðaskipa hafa fallið niður
vegna íssins, auk ferða flutninga
skipa með fóðurvöru og áburð.
Talsvert magn af tilbúnum á-
burði kom hingað eftir áramótin,
en enn vantar rúm 500 tonn, þ.á.
m. allan fosfatáburðinn.
— B. B.
Sinfóníuhlfáan-
sveitin leikur
í Lindarbæ
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT íslands
efnir til sérstæðra tónleika í
Lindarbæ miðvikud. 12. þ.m. og
verður þar flutt tónlist samin
fyrir litla hljómsveit eða hljóð-
færaflokka. Tónleikar þessir eru
ekki meðal reglulegra tónleika
hljómsveitarinnar og gilda því
ekki áskriftarskírteini að þeim.
Fyrst verður flutt svíta nr. 2
í h moll eftri Bach samin fyrir
flautu og strengi. Einleikari á
flautu verður Averil Williams.
Þá verða leiknir dansar eftir
griska tónskáldið Nicos Skal-
kotas. Hljómsveitin mun leika
5 gríska dansa fyrir strengja-
hljómsveit.
Næst verður svo flutt tónlíst
úr óperunni „Góði dátinn Svæk“
eftir Kurka. Tónlist úr þessari
óperu flutur blásarasveitin.
Tónleikunum lýkur með sin-
fóníu nr. 29 í A dúr K. 201 eftir
Mozart, sem hann samdi í Salz-
burg aðeins 18 ára að aldri og er
talin meðal yndislegustu sinfónía
hans.
Dregið í 5 fl.
í gær
í GÆR var dregið í 5. flokki
Happdrættis Háskóla íslands.
Dregnir voru 2.100 vinningar áð
fjáuhæð 3.920.000 krónur.
Hæsti vinningurinn, 200.000
krónur, kom á heilmiða númer
51.939. Voru báðir heilmiðarnir
seldir í umboðinu í Stykkis-
hólmi.
100.000 krónur komu einnig á
heilmiða númer 33,751 sem báð-
ir voru seldir í umiboðinu í Kefla
vík.
10.000 krónur komu á eftir-
talin númer;
244 2230 7260 7810 7894
10552 13777 14420 14652 16999
18037 21082 25075 28955 29962
35346 36361 37175 41186 43641
45991 48142 50849 52562 52673
59968.
Bukavo, Kongo, 10. maí AP„
• í DAG áttu að hefjast
kosningar í konungsríkinu
Burundi. Skyldi velja menn til
fulltrúadeildar þingsins, en
siðar verða kosningar til
öldungadeildarinnar. Fjöldi
flokka býður fram að þessu
sinni, en í kosningunum 1961
fór UPRONA — flokkurinn
með sigur af hólmi. Kosning-
unum lýkur sennilega á mið-
vikudagskvöld.
Mynd þessi var tekin á 25
ára afiriælisfagnaði Reykvík-
ingafélagsins er haldinn var á
Hótel Borg á sunnudagskvöld
og sýnir stjórn og varastjórn
félagsins. — Standandi frá
vinstri; Jón B. Jónsson, Sig-
urður Einarsson, Guðrúu
Árnadóttir, Friðrik Magnús-
son, Vilhjálmur Þ. Gislason,
Magnús Guðbrandsson, Gunn-
ar Einarsson, Meyvant Sig-
urðsson, Magnús Þorsteinsson.
Sitjandi fyrir miðju er for-
seti félagsins, séra Bjarni
Jónsson. Fagnaður þessi var
fjölsóttur og meðal gesta voru
Bjarni Benediktsson forsætis-
ráðherra og frú, Geir Hall-
grímsson og frú og forsetí
bæjarstjórnar, frú Auður Auð-
uns. Veizlustjóri var Vil-
hjálmur Þ. Gi.sIa.son.
(Ljósm. Bjarnleifur.)