Morgunblaðið - 24.10.1965, Síða 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 24. október 1965
Ötgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 90.00 4 mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 5.00 eintakið.
1100 ÁRA AFMÆLI
ÍSLANDS BYGGÐAR
l>íkisstjórnin hefur flutt á
Alþingi þingsályktunar-
tillögu um 1100 ára afmæli
íslands byggðar 1974, og er
þar gert ráð fyrir, að hafizt
verði handa um undirbún-
ing veglegra hátíðahalda af
því tilefni.
í ræðu, sem forsætisráð-
herra, Bjarni Benediktsson,
41utti við fyrstu umræðu um
málið, benti hann á nokkur
verkefni, sem nauðsynlegt
væri að leysa og skemmtilegt
gæti verið að tengja þessum
hátíðahöldum. Hann benti
m.a. á, að enn væri ekki til
heilleg og frambærileg ís-
landssaga. Það er ekki vanza-
laust fyrir þjóð, sem byggir
tilverurétt sinn í jafn ríkum
mæli á merkri sögu og menn-
ingu, að ekki er til ítarlegt
sagnfræðirit um sögu íslands
byggðar. Vissulega er því full
ástæða til að tengja samningu
slíks verks fyrrnefndum há-
tíðahöldum þar sem þetta mál
hefur nú verið tekið upp með
góðum fyrirvara og níu ár til
stefnu.
Forsætisráðherra benti einn
ig á, að nauðsynlegt væri að
*Koma hér upp nýju Alþingis-
húsi og Stjórnarráðshúsi, og
að ekki væri úr vegi að tengja
slíkar byggingar 1100 ára af-
mælinu. Vissulega eru þetta
orð í tíma töluð. Við höfum
margt þurft að gera á stutt-
um tíma, og þess vegna hafa
verkefni, sem þessi verið lát-
in sitja á hakanum, en nú sýn
ist ekki ástæða til þess leng-
ur, og væri vel viðeigandi að
hefjast nú handa um undir-
búning þessara bygginga, og
tengja þær veglegum hátíða-
höldum 1974. Nýtt Alþingis-
hús á ekki einungis að vera
fuhdarstaður og vinnustaður
þingmanna. Það þarf að gera
þannig úr garði, að það minni
á forna frægð elzta þings
heimsins, og stuðla þannig að
því fyrir sitt leyti, að kom-
andi kynslóðir missi ekki
tengslin við fortíð okkar og
sögu.
Því ber að fagna, að þessu
máli hefur verið hreyft svo
snemma, og af slíkri fyrir-
hyggju og væntanlega verður
það til þess, að hátíðahöldin
1974 verði hin veglegustu og
fprnfrægri söguþjóð til sóma.
SAMEINUÐU
ÞJÓÐIRNAR
¥ dag eru tuttugu ár liðin frá
því að stofnskrá Samein-
uðu þjóðanna tók gildi. í
lok heimsstyrjaldarinnar síð-
ari varð krafan um ævarandi
frið og aldrei oftar styrjaldir
mjög ákveðin meðal þjóða
heims, og þær bundust sam-
tökum um að koma á fót al-
þjóðasamtökum til þess að
stuðla að því, að svo mætti
verða.
Margir voru svartsýnir á
framtíð Sameinuðu þjóðanna
í upphafi, ekki sízt með til-
liti til örlaga Þjóðabandalags-
ins, en nú að tuttugu árum
liðnum er ekki hægt að segja
annað en Sameinúðu þjóð-
irnar hafi rækt hlutverk sitt
vel, þótt takmarkanir þess-
ara alþjóðasamtaka hafi
greinilega komið í ljós, þegar
um hefur verið að ræða átök
milli risastórveldanna
tveggja, Bandaríkjanna og
So vétr ík j anna.
En Sameinuðu þjóðirnar
hafa haft mikilvægu hlut-
verki að gegna við friðar-
gæzlu í ýmsum hlutum
heims. Má meðal annars
minna á aðgerðir þeirra í
Kongó á sínum tíma, og á
síðustu vikum og mánuðum
hefur áhrifa þeirra gætt mjög
í deilunni milli Indlands og
Pakistan, og það var eindreg-
in krafa Öryggisráðsins, sem
varð til þess, að vopnahlé var
gert í Kasmír. Þannig má
með sanni segja, að þótt
vonbrigðin hafi verið mikil á
tuttugu ára ferli Sameinuðu
þjóðanna, hafi árangurinn
einnig verið mjög mikilsverð-
ur, og að þessi alþjóðasamtök
hafi fullkomlega réttlætt til-
veru sína. Þeim þjóðum fer
nú sífellt fjölgandi sem aðil-
ar eru að Sameinuðu þjóð-
unum, og eru innan þessara
samtaka flest sjálfstæð ríki
heims.
Fyrir smáþjóð, sem okkur
íslendinga, er starf Samein-
uðu þjóðanna sérstaklega
mikilvægt, og okkur ber að
leggja áherzlu á að styrkja
þær eftir mætti. Með því vinn
um við bezt að eigin hag, og
Sameinuðu þjóðirnar eru
bezta vonin um að takast
megi að skapa varanlegan
frið í heiminum.
UPPGANGUR Á
AUSTURLANDI
Á undanförnum árum hefur
mikill uppgangur verið í
atvinnulífi á Austurlandi, og
er það auðvitað fyrst og
fremst að þakka hinum miklu
síldveiðum á miðunum und-
an Austfjarðaströndum. Þess-
ar síldveiðar hafa algerlega
breytt lífskjörum fólksins í

nautabani Spánar, E1 Cordó-
bes, er hann steig út úr sex
sæta, Piper Aztek, einkaflug-
vél sinni á flugvellinum í
Cordóbes, í síðustu viku.
„Eg hef aldrei á ævi minni
orðið eins hræddur". Cordó-
bes átti við illviðri, sem hann
og félagi hans, Manola, höfðu
lent í á leiðinni, í 11.000 feta
hæð.
„Það er gott“, sagði Manolo,
„að Cordóbes hefur lært að
fljúga, því að hann varð að
taka við stjórninni". Manolo
rak höfuðið í mælaborðið, er
mest gekk á, og rotaðist.
„Ég vildi heldur mæta
aftur öllum nautum, sem ég
hef barizt við“, sagði Cordó-
bes að lokurr. „en lenda í
slíku aftur“. Það skal tekið
fram, að Cordóbes hefur
oftar en einu sinni slazast lífs
hættulega í nautaati.
„Fleygið þér hennar hátign
í sundlaugina", sagði Bern-
hard prins. Það var liðið að
miðnætti, og allir voru i léttu
skapi, en samt vildi þjónn-
inn ekki verða við tilmælun-
um. Því varð prinsinn loks
að ganga sjálfur til verks.
Hann þreif til Júlíönu Hol-
landsdrottningar, og hrinti í
sundlaug Caravanserai gisti-
hússins. Áður hafði prinsinn
sjálfur kastað sér í sundlaug-
ina í öllum fötum, og flestir
gestirnir höfðu farið að dæmi
hans, án þess að malda í mó-
inn.
Allir hjálpuðust að við að
draga hennar hátign á þurrt
land. Næsta morgun sendi
hótelstjórnin sundmenn til að
bjarga þeim skartgripum gest
anna, sem eftir lágu á sund-
laugarbotninum.
„Mér líkaði illa við hana“,
sagði Tony Curtis, er hann
ræddi nýlega við fréttamenn
við Marilyn Monroe. „Hún
var raunverulega illkvittin. Þá
var hún ekki með réttu ráði.
Hún hafði vöxt fullorðinnar
konu, en heila fjögurra ára
barns. Hefði hun ekki haft
svona fallegan barm, þá hefði
hún verið sett á geðveikra-
hæli“.
Frönsku fréttamennirnir,
sem hlýddu á þessa frásögn,
fengu síðan að heyra, að Tony
skiftir um föt, áður en hann
sezt upp í einhvern bíla sinna,
sem eru sjö — einn fyrir
hvern dag vikunnar.
Cordóbes — í flugvélinni
í ævisögu sinni, sem nú er
verið að búa undir prentun,
segir Elizabeth Taylor: „Ég
trúi alls ekki á hjónaskilnaði
— ég veit, að það kemur
mörgum einkennilega fyrir
sjónir, að þetta skuli vera mín
ummæli“.
Um hjónaband sitt og
með Nicky Hilton, segir
Taylor: „Hveitibrauðsdagarn-
ir stóðu í tvær vikur — ég
ætti reyndar að segja, að
hjónabandið hefði staðið í
tvær vikur“.
Um hjónaband sitt og
brezka leikarans Michael
Wilding segir: „Hjónaband
okkar líktist mest sambandi
ungrar systur við eldri bróð-
ur“.
Um þriðja hjónaband sitt,
með Mike Todd, kvikmynda-
framleiðanda, sem lézt í flug-
slysi, segir: „Hann var stór-
kostlegur maður“.
Setningin um fjórða eigin-
manninn, söngvarann Eddie
Fischer, segir: „Hjónaband
okkar var mistök“.
Um núverandi eiginmann,
Richard Burton, segir Liz:
,Það er svo mikill kraftur í
honum — hann er eins og
hvirfilvindur. Ég kalla hann
Charlie Chaim“.
Aðalleikkonunni í „Funny
Girl“ fannst það ekki fyndið.
Barbara Streisand, söngkona,
lýsti því yfir, að hún gæti
ekki trúað því, að „lögin
leyfðu, að starf hennar væri
notað gegn henni sjálfri".
Hún krafðist 2.250.000 dala
(rúml. 90 millj. ísl. króna) af
Trans World Airlines fyrir að
hafa notað nafn hennar í aug-
lýsingarskyni. TWA hefðu
auglýst, að „Barbara Strei-
sand myndi syngja í flugvél-
um félagsins", — af segul-
bandi, auðvitað.
Flugfélagið heldur því hins
vegar fram, að það hafi fengið
fullt leyfi Columbia-plötu-
fyrirtækisins, sem gefur út
plötur Streisand, til að birta
auglýsinguna.
Hún heldur því hins vegar
fram. að enginn hafi spurt
sig leyfis, og því hafi hún
verið niðurlægð í augum al-
mennings, og gerð að athlægi
— svo ekki sé minnzt á fyrir-
litningu þá, sem hún hafi
siðan mætt.
þessum landshluta, sem hafði
fram til síðustu ára dregizt
mjög aftur úr öðrum hlutum
landsins í allri atvinnuupp-
byggingu.
í gær birtist hér í blaðinu
viðtal við Sverri Hermanns-
son, varaþingmann Sjálfstæð-
isflokksins fyrir Austurlands-
kjördæmi, og í þessu viðtali
sagði hann m.a:
„Það er augljóst mál, að
Austurland er á hraðri upp-
leið í öllum efnum. Gífurlega
margt er þar ógert og sumt
vangert, en skilningur er á
því, að ekki verður áorkað
í einu öllu því, sem þarf að
gera á skömmum tíma, allra
sízt þegar haft er í huga, að
þessi landshluti hefur verið á
eftir öðrum í flestum grein-
um. Ástæðan fyrir því er auð-
vitað steinrunnið afturhald
Framsóknarflokksins, sem réð
þar ríkjum alfarið um ára-
tugaskeið. Austfirðingar eru
nú að losna úr hinum gömlu
afturhalds- og einvaldsklóm,
og geta nú loks um frjálst höf
uð strokið, enda sýna hinar
gífurlegu framkvæmdir og
framtak einstaklinga þar
eystra, að langvinnri aftur-
haldsáþján hefur ekki tekizt
að draga úr mönnum kjark og
áræði.“
Vafalaust er það rétt mat
hjá Sverri Hermannssyni, að
ein meginástæðan fyrir því,
að uppbygging á Austurlandi
var ekki eins hröð eftir síð-
ara stríðið eins og í öðrum
landshlutum, er sú, að aftur-
haldsstefna Framsóknar-
flokksins hefur ráðið þar ríkj
um um of. Formaður Fram-
sóknarflokksins hefur verið
þingmaður fyrir Austurlands
kjördáemi eða hluta þess í
þrjá áratugi, og Framsókn-
armenn hafa verið þar í al-
gerum meirihluta. Það er þess
vegna mjög athyglisvert, að
einmitt í þeim landshluta, þar
sem þeir hafa mestu ráðið,
hafa minnstar framfarir orð-
ið og ekki verður veruleg
breyting á því, fyrr en á allra
síðustu árum.
Á Austurlandi ríkir nú
grózkumikið atvinnulíf, sér-
staklega við sjávarsíðuna. —
Bændur hafa að vísu orðið
fyrir þungum búsifjum af
völdum kals í túnum í nokk-
ur ár, en þó hefur uppbygg-
ing í landbúnaði einnig orðið
mikil að undanförnu.
Austfirðingar eru nú loks-
ins að losna úr þeim viðjum,
sem Framsóknarmenn hafa
haldið þeim í í áratugi, og
væntanlega verður hinn mikli
uppgangur þar nú til þess, að
þeir geri enn frekara átak til
þess að losa sig við hin miklu
áhrif Framsóknarmanna har.