Morgunblaðið - 09.12.1967, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. DES. 1967
3
Frá borgarstjórn
BORGARSTJÓRN vísaði í gær
frá með 8 atkv. gegn 3 till.
kommúnista um að borgarstjórn
skora'ði á ríkisstjórn að hverfa
frá fyrirætlunum um niðurskurð
á framlögum til Iðnskólabygging
arinnar. í frávísunartillögunni
sagði, að ekkert hefði komið
fram um að fyrirhugað væri að
takmarka fé til skólabyggingar-
innar, og lýsti borgarstjórn yfir
stuðningi við áframhaldandi
byggingu Iðnskólans.
Einnig var vísað frá tillögu
sömu manna um ráðstöfun á
áætluðu en ónotu'ðu fjármagni
til byggingaframkVæmdá.
Sauðárkrókur
S J ÁLFSTÆÐISFÉL AG Sauðár-
króks heldur aðlfund mánudag-
inn 11. desember kl. 20:30 í fé-
lagsiheimilinu Bifröst.
Dagskrá: Venjuleg aðaUundar-
störf .bæjarmál, önnur mál. —
Stjórnin.
Fjárhagsáætlun Reykjavíkur
rædd í borgarstjórn
Á FIMMTUDAG fóru fram um-
ræður í borgarstjóm um frv. að
fjárhagsáætlun Reykjavíkur fyr-
ir næsta ár. Fer hér á eftir út-
dráttur úr ræðum borgarfulltrúa.
Guðmundur Vigfússon (K)
rakti í upphafi ræðu sinnar nið-
urstöður einstakra liða fjárhags-
áætlunarinnar og sagði, að lítið
tillit væri tekið til verðlags-
hækkana vegna gengisbreytingar
ísl. kr. Yrði því af þeim sökum,
þegar til framkvæmda kæmi,
enn óhagstæðara hlutfall milli
verklegra framkvæmda og ann-
ars rekstur, og hefði það þó ver
ið óhagstætt fyrir.
Hann sagði, að fjárhagsáætlun-
in væri áætlun um samdrátt, og
væri fyrir því séð vegna verð-
hækkana, er leiddu í kjölfar
gengisbreytingarinnar. Ræðumað
ur benti á að núv. aðstaða væri
erfið, gengisbreytingin leiddi til
aukinna útsvara, og kjaraskerð-
ing væri yfirvofandi vegna vöru
verðshækkana, sem launþegum
yrði ekki bætt vegna afnáms
vísitölubindingar á kaup.
Þrátt fyrir yfirvofandl skerð-
ingu ó lífskjörum launafólks,
ætlaði borgarstjómarmeirihlut.
inn að hækka útsvör um 30
millj. kr. auk hækkana á gjald-
skrá hitaveitu og rafmagns.
Guðmundur lagðist gegn því,
að hækka útsvör og benti á, að
vegna minnkandi tekna almenn-
ings yrði hækkunin til þess að
minnka núv. afslátt frá gildandi
útsvarsstiga. Taldi hann nær að
nýta betur heimild til álagningar
aðstöðugjalda, sem hann sagði
lítt nýttan vegna umhyggju
meirihlutans fyrir verzlunarauð-
valdinu.
Ræddi hann síðan um hita-
veituna. Hann taldi ekki verj-
andi að hækka hitaveitugjöld,
og bar við sömu rökum og við
útsvörin. Hitaveitugjöld hefðu
hækkað mikið á undanförnum
árum, og upphitunarkostnaður
væri viðkvæmur liður í gjöldum
alþýðuheimila. Auk þess væri
hitaveitan illa búin undir kulda
köstin, vatnið of kalt, og væri
það ekki annað en vörusvik.
Þess vegna bæri að ákvarða
verðið af gætni og hófemi
Kristján Benediktsson (F)
sagði i upphafi, að erfitt væri að
slá föstu einhverju hlutfalli
milli hitunarkostnaðar hitaveitu
og olíukyndingar. Sagði hann í
því sambandi, að varlegt væri
að hækka hitaveitugjöld vegna
hins ótrygga ástands í launa- og
kjaramálum. Hækkunin myndi
verka eins og eitur í því svöðu
sári, er margir hlutu vegna geng
isbreytingarinnar.
En ef ekki væri hægt að kom-
ast hjá hækkun, væri skynsam-
legast að gera hana í áföngum
til að létta mönnum baggann.
Kristján sagði, að fjárhags-
áætlun borgarinnar endur-
speglaði ástandið í efnahagsmál-
um þjóðarinnar. Hún hefði stór
hækkað ár frá ár, en fram-
kvæmdirnar hins vegar ekki auk
izt að sama skapi. Sveitarfélög-
in væru ofurseld dýrtíðarstefnu
ríkisstjórnarinnar, en mörg
reyndu að spyrna á móti. í>að
gerði meirihlutinn í borgarstjórn
ekki. Hann léti sig berast með
straumnum og aðhefðist hann
eitthvað, yki hann verðbólguna
frekar en hitt.
Kristján ræddi síðan í stórum
dráttum um áætlunina, og lagð-
ist hann eindregið gegn öllum
hækkunum á tekjustofnum borg-
arinnar.
Óskar Hallgrímsson (A) sagði
að eðlilegt væri, að borgar-
stjóm tæki tillit til viðhorfanna
í efnahagsmálunum enda bæri
fjárhagsáætlunin það með sér.
Þó taldi hann, að hækkun út-
svara væri varhugaverð, þar eð
sérfræðingar teldu, að tekjur
manna myndu lækka á árinu.
Því yrði að leita nýrra leiða, og
var hann sammála Guðmundi
Vigfússyni í því, að reyna að
nýta betur heimild til álagning-
ar aðstöðugjalda. En ef það tæk-
ist ekki, væri ekki um annað að
gera en skera niður framkvæmd
ir.
Þá ræddi óskar um hitaveit-
una og sagði, að fjárhagur henn-
ar væri með þeim hætti, að auka
þyrfti tekjur hennar. Um það
væru allir sammáia. Hins vegar
deildu menn um, hvernig bæri
að afla fjárins. En hins vegar
gæti enginn verið sannfærður
um, að hækkun leiddi til úrbóta
á hitaveitunni og í hugum al-
mennings, leiddi hækkunin til
tortryggni á málefnið.
Ef ekki skipti um í málefnum
hitaveitunnar, taldi Óskar rétt aS
skipa nefnd sérfræðinga til að
kanna, hvað væri heizta ráðið til
úrbóta. Hann væri ekki með
neinar getsakir, en núverandi
ástand væri ekki verjandi.
Jón Snorri Þorleifsson (K) tók
næstur til máls og ræddi aðal-
lega hitaveituna og lagðist ein-
dregið gegn hækkun hitaveitu-
gjalda; lagði hann jafnframt
áherzlu á, að hitaveitumálunum
yrði kippt í lag hið bráðasta.
Geir Hallgrímsson borgarstjóri
tók þá aftur til máls. Gerði hann
í upphafi að umtaisefni hækkun
útsvara, og sagði að þau myndu
hækka um 4,6% í krónutölu.
Væri þessi hækkun gerð í
þeirri trú, að hægt væri að við-
hafa sömu álagningarreglur.
Sagði borgarstjóri, að ef kaup-
gjald og verðlag héldist óbreytt,
að undanskildum þeim hækk-
unum, sem samfara væru gengis-
fellingu, yrði að gera allt sem
hægt væri til að viðhafa sömu
álagningarreglur við niðurjöfn-
un útsvara.
Sagði borgarstjóri, að ef skatt-
stofninn gæfi hærri tekjur, væri
sjálfsagt að kanna, hverjar þarfir
borgarbúar hefðu orðið útundan,
og endurskoða fjárhagsáætlun-
ina í því sambandL Hins vegar
væri rétt að takmarka útgjöld
borgarsjóð til framkvæmda, ef
sömu álagningarreglur leiddu til
minni heildarútsvara.
Þá ræddi borgarstjóri um
hitaveituna og sagði, að þeim
málum væri þannig háttað, að
nauðsynleg væri hækkun hita-
veitugjalda vegna gengisbreyting
arinnar og hækkunar byggingar-
vísitölu. Benti hann á það í því
sambandi, að hækkun vegna bygg
ingarvísitölu yrði ekki nema 7%
miðað við ár, en ekki 12% eins
og Guðmundur Vigfússon hefði
haldið fram. Ef þessi hækkun
yrði ekki samþykkt, væri ekki
fé handbært til að standa á móti
auknum kostnaði, því þessar
hækkanir næmu ekki nema því,
er til þess þyrfti. Eins væri, ef
varatillaga Alþýðubl. og Fram-
sóknarflokksins yrði samþykkt,
þá vantaði 6 milljónir til að vega
á móti auknum kostnaði.
Tók borgarstjóri undir þau orð
óskars Hallgrímssonar, að sjálf-
sagt væri að draga ekkert und-
an í sambandi við hitaveituna. og
sagðist reiðubúinn til að styðja
að góðum upplýsingum í hita-
veitumálunum.
Að ræðu borgarstjóra lokinni
var frv. til fjárhagsáætlunar vís-
að til síðari umræðu með sam-
hljóða atkvæðum.
í DÁG, laugardag, verður Jeppi
á Fjalli, sýndur í 25. sinn í Þjóð-
leikhúsinu. Það verður næst síð-
asta sýningin á leiknum fyrir
jól. Síðasta sýningin fyrir jól
verður á Jeppa, föstudaginn 15.
desember. Leikurinn var sem
kunnugt er sýndur á s.l. leikári,
en sýningar hófust svo aftur á
leiknum um miðjan október s.l.
Aðsókn að leiknum hefur verið
mjög góð. Myndin er af Lárusi
Pálssyni í hlutverki Jeppa og
Árna Tryggvasson í hlutverki
Jakobs skóara.
Tizkusýning
ÞAU mistök urðu í frásögn um
tízkusýningu Modelsamtakanna,
sem var í blaðinu föstudaginn 8.
þ. m., að sportfatnaður sem
Benný Hermannsson sýndi, var
sagður vera frá Elg hf., en fatn-
aðurinn var frá verzluninni Elf-
ur. Auk þess sýndi Elfur úrval
af öðrum fatnáði, svo sem barna-
kjólum.
Lýst eftir
vörubílstjóra
VÖRUBÍLSTJÓRINN, sem kom
fyrstur á slysstaðinn við Sand-
skeið aðfaranótt 15. nóv. sl. er
beðinn að hafa sam.band við
rannsóknanlögregluna.
Aðfaranótt 15. nóv. sL varð
harður árekstur í beygjunni við
Sandskeið og slösuðust fjórir
menn. Fyrstur á slysstað var bíl-
stjóri, sem ók stórum yfirbyggð-
um vörubil, og hlynnti hann að
þeim slösuðu, þar til lögreglan
kom á vettvang.
Húseigendafél. hyggst
ræða hitaveitumálið
UNDANFARIÐ hefir ríkt algert
neyðarástand í nokkrum hluta
Reykjavíkurborgar, sem í dag-
legu tali er nefndur gamli bær-
inn, vegna þess að upphitun
húsa hefir brugðizt. Þetta á við
um þau hús, sem hituð eru ein-
göngu frá Hitaveitu Reykjavík-
ur.
í sambandi við þetta hefir í
dagblöðum verið varpað fram
ýmsum tilgátum, athugasemdum
og skýringum, sem margar
hverjar hafa komið mönnum á
óvart og verða ekki til þess að
vekja nægilegt traust almenn-
ings á stjórn hitaveitunnar,
einnig með hliðsjón af marg-
endurteknum fyrri loforðum
um lagfæringu.
Stjórn Húseigendafél. Reykja
víkur telur þess mjög brýna
þörf, að yfirstjórn hitaveitunn-
ar (borgaryfirvöldin) gefi þeg-
ar opinberlega glögga skýrslu
um orsakir og aðdraganda þess-
ara mistaka, ásamt rökstuddri
greinargerð um hvernig úr
þessu verði bætt og komið í veg
fyrir að þetta endurtaki sig.
Stjórn Húseigendafélags Rvík
ur hefir af þessu tilefni ákveð-
ið að efna til almenns fundar
um hitaveitumálið, þar sem for
svarsmönnnum hitaveitunnar
verður með góðum fyrirvara
gefinn kostur á að gefa skýrslu
um framangreint mál og borg-
urunum almennt veitt tæki-
færi til að koma umkvörtunum
sínum á framfæri við rétta að-
ila og fá umbeðnar skýringar.
Tilkynnt verður innan tíðar
um fundarstað og fundartíma.
(Frá stjórn Húseigendafélags
Reykjavíkur).
STAKSTtlMAR
Mótsagnir
í málflutningi
TÆPLEGA fer það íram hjá
nokkrum þeim, sem fylgjast
reglulega með stjórnmálaskrifum
í blöðum, umræðum á Alþingi
eða stjórnmálaumræðum á öðr-
um vettvangi, að málflutningur
stjórnarandstæðinga er mótsagna
kenndur í hæsta máta. Um langt
skeið hafa báðir stjórnarandstöðu
flokkarnir, Framsóknarntenn og
kommúnistar, mjög haldið á lofti
þeim áróðri, að rikisstjórnin
hugsi ekki nægilega vel um hags
muni atvinnuveganna og þess
vegna hafi aðstöðu þeirra hrak-
að mjög á síðustu árum. Þegar
svo gengislækkun sterlingspunds
ins varð til þess, að óumflýjan-
Iegt var að fella gengi krónunn-
ar og ákvörðun var tekin um að
lækka gengi krónunnar meir en
sem nam gengisfellingu sterlings
pundsins til þess að bæta að-
stöðu atvinnuveganna, eftir á-
föll, sem þeir hafa orðið fyrir
vegna verðfalls og aflabrests,
snérust stjórnarandstöðuflokk-
arnir mjög hart gegn meiri geng
isbreytingu en sem nam áhrifum
af lækkun sterlingspundsins og
töldu hana bera vitni um „ó-
stjórn“ ríkisstjórnarinnar. Þannig
snérust báðir stjómarandstöðu-
flokkarnir mjög hart gegn nauð-
synlegum og óumflýjanlegum
ráðstöfunum til þess að bæta
hag íslenzkra atvinnuvega.
Afstaðan til
verkalýðsins
En á sama tíma og stjórnar-
andstæðingar hafa þannig sakað
ríkisstjórnina um að gæta ekki
nægilega vel hagsmuna atvinnu-
veganna, hafa þeir eða a.m.k.
verulegur hluti þeirra rekið
harðan áróður fyrir því að verka
lýðssamtökin gerðu mun meiri
kauphækkunarkröfur en þan
hafa talið skynsamlegt að gera
á s.l. fjórum árum. Þetta kom
glögglega fram við gerð júní-
samkomulagsins, þegar Framsókn
armenn og kommúnistar reyndu
að spilla fyrir samkomulagi,
þetta kom aftur fram i kjara-
samningum 1965 og þetta hefur
glögglega komið fram á s.l. 2
árum og nú síðast á undanförn-
um vikum. Þannig tala þessir
menn tveimur tungum, annars
vegar saka þeir rikisstjórnina
um erfiðleika atvinnuveganna og
hins vegar hvetja þeir verkalýðs
samtökin til óskynsamlegra
aðgerða, sem óhjákvæmilega
mundu auka mjög á erfiðleika
atvinnuveganna. Málflutningur
þessara manna er svo mótsagna
kenndur. að næsta ótrúlegt er og
gegnir vissulega furðu að þeir
skuli leyfa sér að ganga svo
langt í þessum efnum, sem raun
ber vitni.
Hækkun
hita veitugj alda
Þessi mótsagnakenndi málflutn
ingur hefur líka komið fram í
sambandi við tillögur um 18%
hækkun á hitaveitugjöldum.
Minnihlutinn i borgarstjórn hefur
að sjálfsögðu snúizt gegn þessum
hækkunum á hitaveitugjöldum,
alveg á sama hátt og hann hefur
snúist gegn hækkun á hitavcitu-
gjöldum s.l. tvö ár. Það skyldu
menn hafa í huga í sambandi við
þá alvarlegu erfiðleika, sem upp
hafa komið í sambandi við hi1a-
veituna nú síðustu daga, og lausn
verður að finnast á, að ef farið
befði verið að ráðum minnihlut-
ans i borgarstjórn á s.l. 2 árum
og nú þessa síðustu daga, væru
eklti nokkrar líkur á þvi að tak-
ast mundi að bæta þfónustu hita
vcitunnar. Þannig kemur mót-
sagnakenndur málflutningur
Framsóknarmanna og kommún-
ista fram á ölium sviðum þjóð-
lífsins.