Morgunblaðið - 28.01.1968, Qupperneq 19

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23 JANÚAR 1968
19
- MINNING
Fram.hald af bls. 14.
læknisstörf sín að Hellu 1906,
gerði hann það með þeim hætti,
að nýstárlegt mátti teljast hér á
landi, 'þóitt ek,ki sé lengra um lið-
ið. Hann kom þar upp rann-
sókna- og lækningastöð með
nýjum hætti; ég má segja frum-
mynd þess, sem nú vakir fyrir
þeim, lærðum og leikum, sem
viija koma upp læknastöðivum í
dreifbýli og þéttbýli.. Þar lýsir
sér framsýni Ólafs, dugur og
sam'vizkusemi, að þessa stöð sína
rak hann einn saman um meira
en áratug með því sniði, sem nú
er loks að verða ljóst, að sé úr-
ræðið til lausnar heilbrigðisþijón-
ustu dreifbýlisins. Nú skilja þó
allir, að slík starfsemi verður að
vera margra manna.
í félagsmálum læ,kna var Ólaf-
ur á Hellu jafnan sá, sem leitað
var til, er vandi var á ferðium.
Þaðan fór enginn bónleiður, en
al’lir bættir. Starf Ólafs náði al-
þjóðavettvangi, þótt fáum sé
kunnugt, og var 'hann ejnn af
virtustu starfsmönnum Alþjóða-
heilbrigðissitofunarinnar á sínu
sviði. Síðustu stórverk Ólafs
voru tillög hans til Læknaráð-
stefnunnar í nóvember s.l., um-
fangsmiikið starf og skýrsla fyrir
Alþjóðaheilbrigðisstofnunina og
loks það, sem við læknar munum
ávallt minnast hans sérstaklega
fyrir: Endursamning siðareglna
lækna.
Megi sem flestir bera gæfu til
að þekkja starf Ólafs Björnsson-
ar og lá'ta sér það að leiðsögn
verða; þá er eigi örvænt.
Ásmundur Brekkan.
Þegar andlát Ólafs Björnsson-
ar, héraðslæknis, spurðist austur
í RangárvaUasýslu, vakti það
almennan harm langt út fyrir
það læknlshérað, sem hann hafði
þjónað s.l. 12 ár af þeirri kost-
gæfni og samvizkusemi, sem
honum var lagið, og okkur, sem
nutum er kunn. Svo mikil og
sterk ít'ök átti Ólafur læknir í
hugum allra þeirra, sem honum
kynnustu og þörfnuðust læknis-
hjálpar hans. Fólk gerði sér ljóst,
að þar sem Ólafur var, fór ekki
aðeins mjög mikilhæfur læknir,
heldur einnig sannur mannvin-
ur og drengskaparmaður, sem
fann til ábyrgðar gagnavart þjón
ustu sinni í þágu lífsins. Sjúkl-
ingar hans voru al'drei í neinum
vafa um, að hann leit á þá, sem
lifandi einstaklinga, en ekki sem
bilaðar vélar. Næmleiki hans og
skilningur á vanda ‘hvers og eins,
var læknisdómur út af fyrir sig.
Öll framkoma Ólafs læknis og
viðbrögð við sérhvérjium aðstæð-
um, hvort heldur var í starfi eða
daglegri umgengn.i mótaðist af
þeirri mildi og Ijúfm-ennsku, sem
voru megin einkenni skapgerðar
hans. Ólafur læknir var viðkæm-
ur tilfinningamaður og fann
glöggt, hvað að boniujm sneri, og
þegar hann fann traust sjúklinga
sinna, sagðist hann verða meiri
en hann sijálfur. Margir munu
minnast þess nú og síðar, hvern-
ig koma 'hans á heimilin vakti
von og traust, bæði sjúkra
manna og vandamanna þeirra.
Það var nóg að heyra fótatak
Ólafs læknis og milda rödd hans,
til þess að ný von kviknaði.
Ólafur Björnsson var að mati
starfsbræðra sinna og sjúklinga
alveg frábær læknir. Sjúkdóms-
greiningar hans brugðust vart,
þótt aðstaða til ítarlegra rann-
sókna væri takmförkuð í srjálbý1-
inu. En þar kom annað til. Eðlis-
læg hneigð Vísindamannsins
ásamt óvenju skarpri hugsun og
mikilli þekkingu urðu þess
valdandi, að réttar ályktanir
voru dregnar. Veit ég dæmi þess,
að ofit var leitað álits Ólafs lækn-
is í vandasöimium tilvikum og í
hugum fól'ksins varpaði 'hann
ljóma á hið almenna læknisstarf
á þessum tímium sérhæfðrar
þekkingar. Ólafur læknir fylgd-
ist mjög vel með öllum nýjung-
um í heimi læknisfræðinnar og
var fljötur að tileinka sér þær,
t.d. notkun nýrra lyfja, sem stað-
iat höfðu próf reynslunnar er-
lendis og nýkominn voru hing-
að. Þfátt fyrir mangvísleg störf,
sem hlóðust á Ólaf lækni hér
heima, bæði í þágu stéttar sinn-
ar og annarra, gafst honum tæki-
færi til utanferða í einkaerind-
um og fyrir hönd læknastéttar-
innar. Nú síðast átti hann sæti í
nefnd á vegum Sameinuðu þjóð-
anna, sem vann að skipulagsmál-
um. Var það ‘honurn mikil gleði
og uppörvun og ekki 'hvað sízt
fyrir þann dóm, sem menn á
heimsimiælikvarða felldu um
verk það, sem homum var falið
að vinna. Þá má geta þess, að
þær fáu frístundir, sem Ólafi
lækni gáfust, notaði hann til þess
að viða að sér efni í rit, serp
hann hugðist síðar leggja fram
til d'oktorpsprófs og fjallaði um
algengan atvinnusjúkdóm í strjal
býlinu.
En þó að hátt sé til lofts og
vítt til veggja í heimi læknisfræð
innair, var hugur Ólafs Björns-
sonar of víðfeðmur og frjór til
þess að staðnæmast eingöngu
þar. Hann átti útsýn til allra átta.
Hann var einlægur unnandi fag-
urra bókmennta, jafnt fiornra sem
nýrra, innlendra sam erlendra
og hann dáði fagra hljómlist.
Ólafiur læknir var húmanisti í
orðsins bezta skilningi.
Heiimspekilegur þankagangur
var ólafi lækni að skapi. Kom
hann oft með orðréttar tilvitn-
anir í rit hinna ýnmsu heimspek-
inga og haifði ámægju af viðræð
um, sem snerust um þá hluti.
Óskýr hugsun og ruglingsleg
var honum mjög ógeðfelld, eins
og að líkum lætur, og þegar
talið barst að trúmálumi, þótti
honum ’/tið koma til þeirra trú
boða, sJm ætluðu sér að klæða
trúna í vísindalegan búning á
kostnað trúarinnar sjálfrar. Trú
in stenidur fyrir sínu, án utan
aðkomandi hjálpar. í heimi trú
arinnar gilda án efa lögmál, sem
eru jafn raunveruleg og þau,
sem vísindin þekkja. Trú og vis
indum á ekki að blanda saiman.
Þegar höfð er í huga sú vís-
dómsfulla skipan og regla á öll-
um hiutum, lifanidi og dauðum,
hlýtur maður að álykta, að lif-
andi hugur sé að baki þessari
undursamlegu tilveru. Trúin tek
ur við, þar sem vísindunum
sleppir. Það, sem hér er sagt, er
br-ot úr samtali okkar Ólafs
læknis, þegar ég sá hann síðast,
glaðan og hressan, milli jóla og
nýárs á heimili sínu, meðal konu
sinnar og barna og tengdaimóð-
ur, sem komiö hafði í heimsókn.
Sízt hefði mig grunað, að inn-an
fárra daga, mundi frú Katrín
stanida í líkum sporuim og móðir
hennar, þegar hún varð að sjá
á bak manni sínum i blóma lífs-
ins frá barnahópnum og sumum
þeirra kornungum. Er enn í
minnum haift, hvílíkt þrek og
kjark frú Katrín sýndi þá og
hvílíkur styrkur hún var heim-
ili sínu og ástrvinum á þeim
döpru dögum. Og nú, þegar frú
Katrín verður að horfast í augu
við þessa óvæntu og bitru
reynslu, bið ég þess af alihug,
að hinn sami kra-ftuir m-egi veit-
ast hennii og börnum hennar.
Yfir ævi Ólafs læknis ijómar
sú birta, sem ekkert myrkur
getur siökkt og þótt sárt sé að
skilja, ©r ég þess fullviss, að
engin ástvina hans hefði viljað
vera án þeirrar samfylgdar, þótt
o'kkur ölluim, sem þekktum han-n
og nutum hanis á einhvern hátt,
þykd dauði hans ótímabær. Líf
og starf þessa merka manns
verður börnum hans ómetanleig
ur stiyrkur á lífsleiðinni og hvatn
ing til þess að verða sjálf nýtir
menn og góðir. Ég hugsa til ald
urhniginnar móður Ólafs lækn-
is, sem á skömmum tíma hefur
orðið að sjá á bak manni sín-
um og þrem börnum, Ekkert
, hlutverk er stærra en það að
vera góð móðlr og þannig reynd
ist frá Jónina börnum sínum.
Þeim fórnandi kærleika var svar
að með einlægri ástúð og um-
hyggju barna hennar. Það vérð-
ur svo oft hlutskipti góðrar móð
ur að fórna. Engin jarðnesk móð
ir hefur fengið önnur eins fyrir-
heit um barnið sitt, eins og
Ma-ría móðir Guðs. Þó varð hún
að horfa á son simn deyja í
blóma síns heilaga manndóms
ti'l þess að allir þeir, sem á hann
trúa og vona erfi lífið í sönn-
ustu og eiginlegustu merkinigu
þess orðs. í hans nafni segi ég
við ykkur' öll: Guð gaf ykkur
Ólaf Björnsson og það, sem Guð
gefur, verður í dýpstum skilri-
ingi aldrei að eilífu frá ykkur
tekið.
Hannes Guðmundsson.
NÚ er skarð fyrir skildi, er vér
Rangæingar eigum á bak að sjá
Óla-fi Björnssyni héraðslækni,
aðeins rúmlega 52 ára. Ber þar
margt til. Hann var ágætlega
fær í starfi og rækti það með
ágætum. Þá var hann allra
manna beztur í umgengni og
var það jafnt, hvort háir eða
lágir áttu í hlut. Má því segja,
að hann vaeri hvers manns hug-
ijúfi, er allir dáðu, er á hans
fund leituðu með mein sín, lík-
amleg eða sálarleg. Hann var
enginn hávaðamaður, en öll per
sórna hans ljómaði af góðvild og
göfgi, og það eru þeir mannkost-
ir, er lengst mumu geymast í
'hugum vorum í Ramgáriþingi.
Starfsárin urðu alltof fá, en
óvenju árangursrík og heilla-
drjúg. Oft mun hann hafa lágzt
þreyttur til hvíldar, ef um hvíld
var að ræða, því í mörg hom
var að líta, þar sem hugur hans
var viðfeðmur, svo að hann kom
víða, við, uppeldis- og skólamól
voru honurn hugþekk, enda var
hann sjálfur afburða kennari,
auk þess var hann fremstur i
flokki til um'bóta þei'm miálum
sem formaður skólamefndar í
sinni sveit. Saimúð hans og nær-
gætin ljúfmennska var svo snar
þáttur skapgerðar hans, að vér
Rangæ mgar hljótum að standa
eftir, hljóðir og harmi slegnir.
Ég leyfi mér að flytja ást-
kærri eiginkonu hans, börnum,
aldraðri móður og öðrum ást-
vimum hans kveðju og hjartans
þökk fyrir öll störf hans í vora
þágu, að biðja föður vorn hiimm-
eskan að veita þeim blessun og
styrk í dimmu sorgarinnar.
Minnizt þess, að öll él birtir
upp um síðir.
Sveinn Ögmundsson.
Kveðja frá Rotaryfélögum.
AÐ morgni hins 19. jamúar sl.
barst okkur sú sorgar-fregn, að
þá um morgu'ninn hafi látizt á
Landsspítalanum í Reykjavík
forseti Rotaryklúbbs Rangæinga
Ólafur Bj'örnsson, héraðslæknir
á Hellu, eftir skamma iegu að-
e;ns 52 ára a al'dri.
Okkar ' fáménna sýslufélag
hefur misst einn af sínum beztu
og mætustu sonum, svo ungan
og starfssaman fram á síðuistu
stund. Ólafur læknir var vel
menntaður maður, víðlesinn og
víðsýnn hafði, yndi af fögrum
'iistuim, búinn góðum gáfum og
hollráður hverjum þeim, sem-til
'hans leitaði, hvort heldur sem
læknis, eða með vamdamál hins
daglega lífs. Ég hef fyrir satt,
að hinir mörgu sérfræðingar,
sem tóku við sjúklingum frá Ól-
afi hafi metið starf han-s mik-
ils, og oft byggt starf si'tt á frum
rannsóknum, sem Ólafur gerði
hér heima í héraði, oft við erfið
skilyrði, enda veit ég, að hann
naut miki'ls álits meðal starfs-
bræðra sinna og starfaði mikið
fyrir samtök þeirra.
Á undamförnum mánuðum
höfum við Rotarvfélagar Ólafs
vikulega heyrt hann hafa yfir
það, sem við köllum fjórpróf:
„Er það satt? Er það drengilegt?
Eykur það velvild og vinarihug?
Er það öllum til góðs?“ Eru
þetta ekki einmitt þau eftirmæli
sem bezt hæfa minningunni um
Óla-f Björnsson, drengskapar
ma'nninn, sem hagaði ætíð störf-
um sínum þannig, að þau yrðu
öllum til góðs.
Um leið og við mi'nnumst
með þa-kklæti margra ánægju-
legra samverustunda á liðnum
áruim með Ólafi Björmssyni og
fjölskyldu hans, sendum við
eftirlifandi konu hans, frú Kat-
rínu Eliasdótturi, börnúim þeirra,
Birni, Elíasi, Erni, Ingibjörgn
móður hans frú Jónínu, tengda-
móður og vandamönnum öllum
hugheilar sam'úðarkveðjur.
Eftir lifir minninginum urn
góðan félaga, frábæran lækni,
góðan dreng.
Guð blessi minningu hans og
styrki ástvini hans í þeirra
miklu sorg.
Sigurður Jónsson.
Því ertu horfinn?
Hvað er ti'l saka?
Því er helrún
þér að hjarta skráð?
Sorg er í inni,
en sveitin drúpir,
dauif,
í dim'mum trega.
Er það vald,
sem vörðum ræður,
alltaf torrætt,
okkar viti.
Svo að lífsinis,
landamæri,
sýnast vegJiítil,
vonum okkar.
Ég í garð þinn
gebk í vetur
hýr voruð þið ,
hjónin bæði.
Sól var lág
en sumar irmi.
Gestrisni mætti
og góðsemi.
Var ei harmuir,
í huga þínum,
né hugur þinn
hömlum bundinn.
Vildirðu ekki
víti fyrrtur,
iíta þá veröld,
sem að vér nú byggjum.
Sástu heim
hörmum slunginn.
Helreyk yfir
höfgum þjóðum.
Þar sem ágirnd, -
Framihald á bls. 24.
Hér sjáið þér nokkrar af þeim
endurbófum, sem við höfum gert
á 1968 árgerðinni af
VW 1300 og VW 1500
En auk þess eru ýmsar aðrar endur-
bæfur, sem ekki sjósf á þessari mynd.
I hausf hafa verið gerðar fleiri end-
urbætur á þessum gerðum en nokkru
sinni fyrr.
Fjölmargar þessara endurbóta miðast
við að auka öryggi bílsins. I þessu
sambandi. viljum við nefna t.d. Tvöfalt
bremsukerfi. öryggisstýrishjól. örygg-
isstýrisós. Ný aðailjós, sem eru með
lóðréttum Ijós-glerjum. Tveggja hraða
rúðuþurrku. öryggisspegla bæði úti
og inni. Hærra staðsetta, lengri og
sterkari fram- og aftur-stuðara.
Við höfum heldur ekki gleymt að
gera bílinn þægilegri. Skemmtileg-
asta nýjungin í þeim efnum, er senni-
lega ioftræstikerfið. >ér getið fengið
ferskt loft að vild öðru hvoru megin,
eða beggja megin í bílinn. Aðrar end-
urbætur: — Bóðar hurðir eru nú opn-
anlegar með lykli að utanverðu. Ný
gerð úti-hurðarhúna. Benzínófylling-
arstútur er í inngreyptu plóssi á hægri
hvalbak og smellilok yfir. Og svo er
12 volta rafkerfi í bóðum bessum
gerðum.
Varahluta- og
viðgerðaþjónusta.