Morgunblaðið - 13.02.1969, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. FEBRÚAR 1969.
11
Hagnýting fiskveiöi-
landhelginnar
— eftir Eðvarð Júliusson, skipstjóra
ÞEGAR ríkisstjómin ákvað að
skipa nefnd til þess að gera til-
lögnr um hagnýtingu fiskveiði-
landhelginnar var það sjálfsagt
engum meira fagnaðarefni en okk
ur sem togveiðar stunda á minni
bátum. Eftir rúmlega þriggja ára
reynslu af því ófremdarástandi
sem hafði verið rikjandi í þessum
efnum vonuðum við að nú yrði
þessum málum ráðið þannig að
samvizkubit og taugastríði yrði
frá okkur tekið en í staðinn gæt-
um við róið á miðin, í venjuleg-
um veiðihug, í von um betri ár-
angur.
Þau bráðabirgðalög sem Al-
þingi samþykkti núna rétt fyrir
áramótin urðu svo til þess að við
togveiðimenn urðum bjartsýnni,
því með þeim sýndist okkur að
okkar ágætu alþingismenn við-
urkenndu að minnsta kosti til-
verurétt okkar, að ekki sé talað
um þjóðhagslegu þýðingu, sem
togveiðar íslenzkra sjómanna í
íslenzkri landhelgi, hafa í vax-
andi mæli.
Viðhorf manná til togveiða
haifa mikið breytzt á undanförn-
um árum og er það kannske ekki
sízt vegna þess að möskvinn hef-
ur stækkað úr 70 mm. í 130 mm.
Augu manna eru sem óðast að
opnast fyrir því að það er ekki
meiri rányrkja að veiða í troll en
hvert annað veiðarfæri. Nú bein-
ist atíhygli manna meira að því
hráefni sem togbátar færa á
lánd, og einnig hafa þeir sjó-
menn sem andvígir eru togveið-
veiðum í landhelgi miklar og
að því er mér finnst, óeðlilegar
miklar, áhyggjur af væntanleg-
um árekstrum við togbáta, á
veiðisvæðunum í landhelginni.
Þegar öllum afgum er sleppt
verðum við sjómenn að viður-
kenna að þegar mikill fjöldi
báta stórra og smárra, er á sömu
miðum á sama tíma, fer ekki hjá
því að einhvern tíma komi til
árekstra. En með janfgóðum rök
um verðum við líka að viður-
kenna að það er harla ólíklegt að
nú, þegar togbátar fiá leyfi að
að veiða þar sem þeir um margra
ára bil hafa veitt í óleyfi, en á
takmarkaðri svæðum, að þá komi
til svo mikilla árekstra á mið-
unum að ófremdarástand mum
skapast. Við teljum að hægt sé
að stunda togveiðar og netaveið-
ar samhliða á vetrarvertíð með
góðum árangri framvegis, eins
og gert hefur verið undanfarin
ár, án teljandi árekstra.
Þá er rétt að far,a nokkrum
orðum um hráefnið. Það er kunn
ara en frá þurfi að segja, að sala
á íslenzkum saltfiski erlendis hef
ur gengið mjög erfiðlega á síð-
astliðnu ári. Hins vegar hefur
sala á hraðfrystum fiski gengið
mjög vel. Eins og allir vita fer
afli togbátanna nær eingöngu í
frystingu. Samkvæmt yfirlýsing-
um frá hraðfrystihúsi Grindavík-
ur og hraðfrystihúsinu í Innri-
Njarðvík, sem sendar voru Al-
þingi fyrir áramótin, hefur afli
trollbáta frá Grindavík verið stór
fiskur og gott hráefni. Á árinu
H968 var (samkvæmt aflaskýrsl-
um) afli um 20 báta sem stund-
uðu trollveiðar að einhverju eða
öllu leyti, samtals um &000 smá-
lestir.
Samkvæmt ummælum Finn-
boga Guðmundssonar í Gerðum
lönduðu tveir Grindavíkurbátar
á sl. ári 700 tonnum í Hraðfrysti
húsi Gerðabátanna, og var nýt-
ing úr þeim afla 100% í fryst-
ingu. Allur var þessi afli veidd-
ur í troll. Svona mætt lengi
telja en ég læt þetta nægja því
yfirlýsingar frá þeim aðilum sem
sjá um nýtingu aflans í landi,
hljóta að vera þyngstar á meta-
skálunum þegar gœði hráefnisins
eru metin.
Eins og fyrr vair sagt hafa
skoðanir manna á togveiðum
mikið breytzt á undanförnum ár-
um. Þó er það svo að enn eru
margir sem komast í geðshrær-
ingu í hvert sinn sem þeir sjá
togbát undan landi. Þessir menn
spyrja gjarnan: „Hvers vegna
togið þið ekki dýpra? Hivers
vegna getið þið ekki verið fyrir
utan þessa eða hi-na línuna?“
Þessu er til að svara að allir
sem hafa kynnt sér þessi mál,
vita að togbátar undir 100 tonn-
um hafa enga möguleika á að
skila árangri á bolfiskveiðum á
dýpra vatni en 50-80 föðmum.
Við Grindvíkingar sem tog-
veiðar stundum, érum tiltölulega
ánægðir með þá skipan landhelg
ismálanna sem samþykkt var á
Alþingi með bráðabirgðalögum í
desember, og einnig með þau frá
vik sem ráðherra var heimilað
að gera á þeim veiðisvæðum okk
ar, sem okkur var lífsspursmál
að M að njóta. Við erum land-
helgisnefndinni og þeim þing-
mönnum sem hlut áttu að máli,
sannarlega þakklátir fyrir aðild
þeirra að þessari lausn.
Vegna þess að hinum raun-
verulegu friðunarmálum og úti-
lokun togbáta úr landhelgi er
gjarnan ruglað saman af sumum,
vil ég taka fram að við erum ein
dregið fylgjandi tíma- og svæðis
bundnum friðunaraðgerðum á
hrygninga- og uppeldisstöðvum,
samkvæmt tillögu fiskifræðing-
ana, en hins vegar ekki eftir fyr-
irsögn þeirra sem hagsmuna hafa
að gæta enda tæki þær til allra
veiðarfæra jafnt. Það er skoðun
okkar, að fslendingum beri að
hagnýta fiskveiðilandhelgina
sem bezt, en jafnframt að verna
hana með skynsamlegum friðun-
arráðstöfunum, en ekki með því
að banna einstök veiðanfæri, sepi
ekki er þó sannað að séu ökað-
legri en önnur.
Ástæðurnar fyrir aaknum tog-
veiðum á undanförnum árum eru
margar og misjafnar og erfitt að
gefa tæmandi skýringar á þeim.
Þó get ég ekki stillt mig um að
nefna nokkur dæmi, sem frá
þjóðhagslegu sjónarmiði gera tog
veiðar mjög hagstæðar:
f fyrsta lagi er útgerðin ódýr
og erlendur kostnaður lítill, enda
veiðarfærin framleidd innan-
lands. í öðru lagi er hráefnið sér
staklega gott. í þriðj a lagi fer
fiskurinn nær allur í frystingu,
sem er hagstæðara en að salta
hann. í fjórða lagi getur bátur-
inn notað samskonar veiðarfæri
allt árið. Og í fimmta lagi verða
hraðfrystihúsin sífellt háðari
togbátum vegna minnkandi línu
afla.
Við treystum því að Landhelgis
nefndin og þingmennirnir muni
halda áfram að vinna að lausn
þesrara mála af raunsæi og
skvnsemi. Þá verður lokaniður-
staðan rétt.
Eðvarð Júlíusson,
skipstjóri.
Lokunartímamálið
Athugasemd frá Félagi söluturnaeigenda
VEGNA viðtala, seim birtust í
Morgunblaðinu 5. októ'ber sl.
um lokunartímamálið, vill stjórn
Félags Söluturnaeigenda biðja
Morgunblaðið að birta eftirfar-
andi athugasemdir:
Þegar endurskoðun fór fram
á reglugerð um lokunartíma
sölubúða, sem tók gildi 1. apríl
1963 (aprílgabb ársins), unnu að
henni aðeins 2 menn, þeir Sig-
urður Magnússon, þáverandi for-
maður Kaupmannasamtaka ís-
lands og Páll Líndal borgarlög-
maður. Strax var ljóst á frum-
drögum þeirra félaga að nýrri
lokunarreglugerð, að sú reglu-
gerð var samin til höfuðs smá-
fyrirtækjum hér í borg, sem
Söluturnar nefnast. Vörulisti
þeirra var mjög þrengdur, og
það, sem meira var, að nú voru
gangstéttir borgarinnar gerðar
að búðargólfum og búðargluggar
söluturna að afgreiðsluborðum.
Hélzt þessi ómenning enn þrátt
fyrir öflug mótmæl söluturna-
eigenda og neytendasamtakanna
á sínum tíma. Mun Sigurður
Magnússon hafa verið höfundur
þessa „snjallræðis". Tilgangur-
inn var auðsær. Fólk vill að sjálf
sögðu fremur verzla innan dyra
en utan, og með þessu móti átti
að flytja verzlunina frá söluturn
unum yfir í matvörubúðirnar á
þeim tíma, sem þær væru opn-
ar. Svona lágt var nú frjáls sam-
keppni skrifuð hjá sjálfum for-
manni K.í. Áður en söluopið
kom til sögunnar, en það var
sett í reglug. þegar málið var
komið á lokastig, gerði lokunar-
reglugerðin ráð fyrir því, að
heimilt væri að banna neyzlu í
söluturnum. Það hafði gilt i fram
kvæmd, að neytendur, sem t.d.
keyptu pylsur og gosdrykki, átti
að reka út, þegar þeir höfðu
greitt vörur sínar. Þetta heim-
ildarákvæði hefir að vísu ekki
verið notað, en er ekki tilgang-
urinn augljós? Ef ekki var hægt
að klekkja á söluturnum með
þröngum vörulista, var ágætt að
hafa þetta vopn til vara. Bn sýo
kom hugmyndin um söluopið og
ekkert virðist nú athugavert við
neyzlu á götum úti. Það var eng-
in tilviljun, að um það leyti,
sem lokunarreglugerðin tók
gildi 1964, kallaði Sigurður Magn
ússon söluturnaeigendur aðskota-
öfl í verzluninni.
. Reglugerðin frá 1964 gerði ráð
fyrir, að heimilt væri að koma
á skiptiverzlun matvörubúða á
kvöldin. Sú hugmynd var í sjálfu
sér góð, ef hún hefði verið sett
í reglugerðina af fullum heil-
indum. En hugmyndin var hins
vegar sú, að hafa þetta í reglu-
gerðinni til skrauts fyrir neyt-
endur, og þegar búið var að
þrengja þjónustu söluturna, var
þessari þjónustu hætt.
Þegar þetta skeði, var Sigurð-
ur Magnússon í borgarstjórn
Reykjavíkur og hefir hann ef-
laust haldið, að hann gæti ráðið
ferðinni í þessum málum. En þeg
ar meirihluta borgarstjórnar
varð það ljóst, að reglugerð þessi
hafði fyrst og fremst verið sett
Framhald á bls. 16
Kaupum hreinar og stórar
léreftstuskur
jHtffgtnsfrlafrifr
Prentsmiðjan.
Til leigu 660 ferm.
Til leigu á einni hæð 660 ferm. Helmingurinn er
innréttaður sem skrifstofuhúsnæði, en hitt óinnréttað
að mestu leyti. Til greina gæti komið að aka innrétt-
ingu upp í leiguna.
Tilboð sendist afgr. Mbl. fyrir 20. febrúar merkt:
— 6329“.
Myndutökui í heimahúsum
við öll tækifæri, svo sem skímir, kirkjubrúðkaup,
afmæli og veizlur. Allar tökur á stofu í vönduðum
litum Correct colour. Eina stofan er getur boðið þá
þjónustu. 7 stillingar og stækkun, aðeins 1200.— kr.
Pantið brúðarmyndatökur á föstudögum.
Heimamyndatökur á sunnudögum.
Athugið Stjörnu’jósmyndir hafa alltaf verið ódýrasta
stofan í bænum.
STJÖRNULJÓSMYNDIR
Flókagötu 45 — Sími 23414.
Allt fyrir yngstu kynslóðina
Úrval af barnavögnum og kerrum með og án
skerms. Leikgrindur, göngugrindur, burðar-
stólar, burðarrúm, háir barnastólar, sem
breyta má í borð og stól, grindur fyrir stiga
eða milli herbergja, bílsæti, rólur, kerru-
pokar, beizli, þríhjól, fjölbreytt úrval leik-
fanga. Ennfremur höfum við ákveðið að
kaupa notaða vel með fama barnavagna og
kerrur. Við saumum skerma og svuntur á
bamavagna og kerrur. Munið ef þið þurfið
að kaupa vagn eða kerru þá komið í Fáfni,
ef þarf að selja þá hringið í Fáfni.
Póstsendum um landið allt.
Verzlunin FÁFNIR
Klapparstíg 40
sími 12631. Box 766.
Klúbbfundur
Næsti klúbbfundur Heimdallar F.U.S. verður
í Tjamarbúð laugardaginn 15. febrúar nk.,
og hefst að venju kl. 12.15 með borðhaldi.
Gestur þessa klúbbfundar verður Sigurður
Bjarnason, ritstjóri og ræðir hann um
„PRENT- OG SKOÐANAFRELSP‘.
Félagar fjölmennið og takið með ykkur gesti.
Stjórn Heimdallar F.U.S.