Morgunblaðið - 06.06.1969, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. JÚNÍ 1909
tJ’itgeíandi H.f. Árvakuf, ReykjavSc.
Fxamkvæ-mdastj óri Haraldur Sveinsson.
'Ritstjórai' Sigurður Bjamasien írá Vigur.
Matitfoías Jdhannessíen.
Eyj óKur Konráð Jónsson.
Bitstj ómarfulltrúi Þorbjöm Guðmundssoxfc
Fréttaistjóri Bjöxn JófoannssoB.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstiræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti 6. Sími 22-4-00.
Ásikriftargjald kr. 150.00 á mónuði innarilands.
í lausasiöiiu: kr. 10.00 eintakið.
LÍFSKJÖR HÉR
OG ERLENDIS
Vslendingar hafa afar ríka
tilhneigingu til að ætla,
að allt sé betra hjá öðrum
þjóðum en hér í okkar eigin
landi. Þetta hefur berlega
komið í ljós á síðustu tveimur
erfiðleikaárum og m.a. leitt
til þess að nokkur hópur
fólks hefur flutzt úr landi. Er
þó óhætt að fullyrða nú þeg-
ar, að þetta fólk hefur orðið
fyrir miklum vonbrigðum
eins og raunar lang-flestir Is-
lendingar, sem leita til ann-
arra landa í von um betri lífs-
kjör.
Engin þjóð í Norðurálfu
a.m.k. hefur orðið fyrir efna-
hagslegum áföllum í líkingu
við þá erfiðleika, sem að okk-
ur hafa steðjað á undanförn-
um misserum. Samt sem áður
eiga nágrannaþjóðir okkar
við margvíslega örðugleika að
etja í efnahagsmálum og hafa
orðið að grípa til þeirra ráða
að auka ýmiss konar álögur á
almenning. Fyrir nokkrum
vikum neyddist danska stjórn
in t.d. til þess að gera víð-
tækar efnahagsráðstafanir,
sem m. a. hólust í verulegri
vaxtahækkun, stórfelldum
nýjum skattaálögum, veru-
legri hækkun þjónustugjalda
og samdrætti í framkvæmd-
um á vegum ríkisins.
Danir urðu að grípa til þess
ara aðgerða vegna skyndi-
legrar kreppu í gjaldeyris-
málum þeirra, en segja má
að gjaldeyrisvarasjóðurinn
hafi í rauninni tæmzt, þegar
gert var ráð fyrir að gengí
þýzka marksins yrði hækkað
fyrir nokkrum vikum. Öllum
ber saman um, að fram-
færslukostnaður í Danmörku
sé nú mjög hár og mundi Is-
lendingum vafalaust þykja
nóg um, ef við byggjum við
svipað verðlag og sams konar
skattaálögur og Danir.
Þegar íslenzku smiðirnir
fóru til Svíþjóðar var mikið
af því látið, hve hátt kaup
þeir fengju og fullyrt, að það
sýndi hve lífskjör í Svíþjóð
væru miklu betri en hér. 1
fyrradag birtist hins vegar
bréf í dálkum Velvakanda
Mbl. frá íslenzku fólki sem
búsett er í Svíþjóð. I bréfi
þessu er gerð ítarleg grein
fyrir verðlagi í Svíþjóð og
jafnframt skýrt frá því, að
laun íslenzku smiðanna í Sví-
þjóð séu með því allra hæsta,
sem þar þekkist og ennfrem-
ur að verulegt atvinnulejrsi sé
í Svíþjóð og því erfitt að
skilja hvers vegna vinnuafls
er leitað í öðru landi.
Ástæða er til að hvetja fólk
til að lesa bréf íslendinganna
í Svíþjóð, en óhætt er að full-
yrða, að betra sé að búa við
verðlag, launakjör og opinber
gjöld hérlendis en í Svíþjóð
eins og málum er þar háttað.
Sannleikurinn er sá, að þrátt
fyrir þá kjaraskerðingu, sem
þjóðin hefur orðið að taka á
sig nú er ástæðulaust að
kvarta yfir lífskjörum á ís-'
landi saman borið við það,
sem alþýða manna verður að
sætta sig við í öðrum lönd-
um.
Þar að auki gerir fámennið
hér og lífsviðhorf fólks yfir-
leitt það að verkum, að okk-
ar þjóðfélag einkennist af
meiri mannúð og umburðar-
lyndi en milljóna þjóðfélögin
úti í heimi, sem menn hér fá
einstöku sinnum glýju af að
horfa á. Þetta eru staðreynd-
ir, sem hver íslendingur get-
ur sjálfur gert sér grein fyr-
ir og dæmt um með því að
horfa á lífið að baki glæsileik
milljónaborganna.
SÆTTIR VIÐ
RÍKISSTARFS-
MENN
CJættir hafa nú tekizt milli
^ fj ármálaráðherra og rík-
isstarfsmanna þess efnis, að
málaferlum af hálfu beggja
aðila verði hætt en ríkisstarfs
menn fái greiddar kr. 3500.
Nauðsynlegt er, að undir-
strika, að fjármálaráðherra
hefur lýst því yfir, að þessi
greiðsla sé ekki till komin
vegna hins umdeilda tímabiLs
frá 1. marz heldur sé hér um
að ræða greiðslu upp í vænt-
anlega samninga. Hefur ráð-
herrann bent á, að nokkur
tími muni líða, þar til samn-
ingar hafa tekizt eða Kjara-
dómur verið kveðinn upp og
þess vegna ekki óeðlilegt að
ríkisstarfsmenn fái með sama
haetti og aðrir launþegar
nokkra launauppbót nú.
INNLEND
FJÁRMAGNS-
MYNDUN
F|r. Jóhannes Nordal, Seðla-
bankastjóri, hefur í at-
hyglisverðri blaðagrein bent
á nauðsyn þess, að innlend
fjármagnsmyndun verði auk-
in á ný, en hún hefur nokkuð
^ A
Ik^l iii fmj U1 ÍAN UR HEIMI
NIX0N SKIPAR EKKI
SENDIHERRA í SVÍÞJÓD
Sœnska stjórnin vill bera klœði á vopnin
SAMBÚÐ Svía oig Barrada-
ríkjaimianna hefur farið hríð-
vertsiraairadi á uradiantföinnu'm
mániuðuim oig (hefur all'drei ver-
ið stirðari en raú. Það er áreið
aralega enigin tillvillfj'Uin, að Nix-
on forseti hefur dkipað nýja
senditherra á ölliuim Norður-
löndiuiraum raema í Svíþjóð.
Þetta hefiur vaikið talLsvert uim-
tail í Svíþjóð, og borin hefur
verið fram fyrirspurn í þimg-
irau veigma þessa máflis. Sænsika .
stjórnin befiur greinillega
áhyggjur af hullldalegri af*
sttöðu bandairíakiu stjónraairirara-
air oig henni virðist inú miíkið
í mun að bæta Bamibúðiraa.
Athyigllisvert er, að Bairada-
ríkjameran eiga betiri saimskipti
við' Finraa en Svía jafinivel þótt
ætfla mætti að stefraa Finma
væri þeim igíður að dkapi þar
sem þeir eru bundnir griða-
saiminingi við Rúlsisa, erada þótt
þeir fyligi ihlultleysiss'tafirau. En
Banidiarlkjaimenra virðasit bera
meiri virðiiragu fjnrir hfliutleys-
issteifinu Finraa en Svía. Þar
við bætkit, að sændka l'öigregl
an verðuir að hafa öifiiugri
vörð við baradarígka semidiráð
ið í Sbolkkhóllmi era raolkíkiurt
aranað erilerat semdiráð'. Aftur
á imóti þarf eragain sérstalkara
viðbúraað tifl þess að gæta rúsis
raeaka geradiriáðsinis í Stokik-
hóflimi og bandaríska iseradiráðs
ins í Hielsiraigfors.
Það sem fyrst og firemst hef
ur leibt till fcóilnaradi samsfcipta
rfkisstjórna Bandairlkjiamna og
Svíþ'j'óðar var sú áfcvörðun
sændbu stjómairinraar að við-
urkenna ri'kisiíitjóm Norðuir-
yíetraam. Engin öranuir ríkis-
gfijórra á Vteisiturfflöradum, þar
rraeð taflira finrasfca stjómin,
hefiuir viðuhkerarat Hanoi-
stjórnina. SæraSka tsitjórniin er
sararafiærð um, að þessi Éfcvörð
un henniar hafii verið réftlt, era
hún reynir raú að bera kfllæði
á vopnira eiras og fram (kemur
í yfirflýsiniguim otg umimæfltum
ýmisliia ráðherra, bæði á opira-
berum vettvaragi og í einfca-
viðræðum.
En á sama tórna og rífeis-
stjórnira vill friðimællast,
reyna vollduig samtók, sem eru
uradir rússmeslkuim áhrifiu.m
þvert á móti að eflla aradgtíöð-
uina gegn Bandar'íkjamlönraiuan.
Mleðal þessara samta&a er svo
'kölfliuið „Víetn'am-rláðsteifraa“ í
Stokfchóflimi. Hér er mm að
ræða s&ipuilögð saimtölk, sem
hafa ininan sinraa vélbatnida öll
helztu samtölk friðarsiruna í
heiminuim. Á fundi í síðasita
mámuði 'ákvað „ráðbteifnara1 ‘
að gkipuleggja Barraöök iraeðall
fólks uim að' kaupa elkfci vörur
frlá sændkum eða erieradum
fyrirtætojum, sem fraimileiða
vöriur harada banidaríslka her-
liðirau í Víetraam.
RÚSSNESK AÐSTOÐ
Fonsit’öðuimiaður ráðStefn-
uiraraar er Bertil Svaraström,
starifsmaður sænska þiraigsiras.
Hanra raýtur dyggrair aðtoðar
Olof Palme: eindregnasti and-
stæðingur Bandarikjanna í
sænsku stjórninni og líkleg-
asti arftaki Erlanders.
RúSíans Alexaraders Berkovs,
sam er ritairi sovézlkiu Friðar-
nefradarininar, og Indverjaras
Roimesh Charadra, sem er fiull-
trúi í firiaimlkvæmdaötjóm irad-
veirska komimúnisitaiffloikksinis
og íramikvæmidaraietfnd Heims-
friðarráðsirals.
Behkiov, Chan'dra., Svahn-
ström og brezJki fi-iðarsinrainn
frú Pegigiy Duifif slkipa ailþjóða-
raefinid saimtalkanraa. Chandra
oig Berlkov koma iðullega til
Stokfchófllmis til viðræðraa við
Svahnisifcnöm.
Skyldur þessum Eiamtökum
er féfl'agsslkaipuir uindiir stjórn
sósíáldeimólkraba er sfcipullaig’ði
„Víebraaim-irétltarhölldin“ í
Stotokhólmi árið 1ÖÖ5. „Dóm-
stóll“ keranidur við Rugsiel jarl
„dæmdi“ baradairíslku sitjórn-
iina fyrir stríðsgflæpi í Víet-
raam. Hins vegar nieitaði þessi
féflagi'Slkapur að laggja fram
aðstoð, þagar Russial jarl dkipu
laigði í Stoikkhiólmi ranrasóikra
á gllæpuim Rússa igegn téfckó-
slóvakísbu þjóðirarai. Sl'ikir at-
burðir aiufca eWki viirðiragu
marana fyrir hiuitlaylsi Svía.
Flieiri sændk samböfc refca
hariðan áróður gagn Banda-
ríkjammianinium, þeirra á með
al Samieiraaða Þjóðlflneflsisfyflfc-
inigira, sem hetfuir deilldir í
Stókkhólmi og 00 bæjiuim víðs
vegar í Svíþjóð, Suðör-Amer-
Skumefnjdin, nefirad tifl aðstoðar
bandaríslkum liðbl'auipuim og
Neðanjarðarjiárnlbrautin, eem
hjálpar bandarískuim liiðhlaup
um að komast til Svíþjóðar.
Særastou stjórniraa sfcortir
vöfld til þess að h.afa hemil á
þessum áróðun-ifélöguim, j'afra-
vel þótt 'húra vildi gera tiiliraun
tffl þess. Hún heifur jafnvel
ekki nógu miikifl álhrif í Sósíal
demófcratafiakkraum ti^ þess
að bailda aftur aif þeim sam-
tölkuim, seim félaigar fiókkisins
stjórna. Þegar Erilander for-
sætisiráðherra fordæmdi til
dæmis opirabenlega „Víietraam
réttanöldin", héit ðtjórn félags
sósiaidem'ólkraíta í Stok&íhóitmi
áfram isibuðningi sirauim við
þau.
BARÁTTAN GEGN ÍSRAEL
Auk þeirr-a samltalka, sem
berjast gagn Biaradarikj'amiörara
um, er fjöidi saimtafca, sem
berjas't gegn bairadam'önraum
þeirra. Til dæmis sbarfa þrjár
pailestínukar frelsianietfndir í
Svíþjóð. Eira þeirra er að sötgn
„Aftonibla'dtets", máflgagns sós-
íaiMeimókrata, í „nfámuim“
fcenigslium við El Fatah-sa«m-
töik Aratba. Félagamenra þess-
ara raiefnda hafa kvartað yfir
þvi í „Atfbonibladeit", að þeir
séu uradir stöðugu eÆtiird'iti
sænstou önyggisfltögregiunraar.
Þettta kom fram etftir að
danSka fllögreglam handtó’k
einra nefiradarmainina, sem
ákærður var fyrir að vera við
riðinra iraeirata tilraiura Araba
til þei-'S að byrða Davíð Ben
Grarion, fyrrverainidi forsæitis-
ráðherra ísraefls.
Þar sem margir hersíktáir
vinstrisinnar á Norðurfliöradum
•virðast halfa misst áhuiga á Vi-
ebniam-stiríðiniu, virðast þeir
raú snúaslt æ meix á siveilf með
ArÖbum í deilum þeirra og
ísra'elsmarairaa til þess að firana
nýjara mlálstað, seim þeir geti
eirabeit't sér að. Þan.nig eru
þeir raú farnir að styðja isikæru
iliðasamtök Araba, Biem berj-
ast gegn ísraeflismönmium. Ben
Gurion-miálið sýrair að komið
h-afur verið á fót affllöffliu/gum
samtölkum 'til stuiðnmgs Pal-
eSt'írau-Aröibuim, ökki aðeiras í
Svíþjóð' heidur eiraraig í Dan-
miörku, þar sam tiflræðismenn
irniir voru handtetonir. Unlgl-
ingar mieð mierlki Viiet Cong
og E1 Fatah eru altgerag sjón
í Stókkh'óllimi. Fréttariitairi Ob-
server segir, aið kjanni m.áfljsinis
sé tá að sænska vimiStrisiinna
þyrsti í öfbélldi. GalHkim sé sá,
að þótt þeir vfflji berjast geti
■þeir efldki barizt.
(Observer og Daily Tele-
graiph).
dregizt saman síðustu miss-
eri.
Á árunum 1960—1966 var
innlenda fjármagnsmyndunin
nokkuð stöðug og jöfn eða
um 27% að meðaltali, en 1968
var hún komin niður í 23%
sem samsvarar því, að fjár-
magnsmyndunin 1968 hafi orð
ið um 1200 milljónum króna
minni en verið hefði, ef
sama hlutfall hefði haldizt.
Seðlabankaistjórinn bendir
á, að sérstaklega sé nauðsyn-
legt að auka myndun eigin
fjár hjá fyrirtaekjunum, en
ástæða sé til að ætla, að
minnkandi arðsemi atvinnu-
rekstrarins hafi valdið mestu
um minnkun innlendrar fjár-
magnsmyndunar.
I lok greinar sinnar segir
dr. Jóhannes Nordal: „Því
fyrr sem breyting verður á
í þessu efni, þeirn mun fyrr
má búast við því, að atvinna
og lífskjör fari á ný batnandi
hér á landi. Allt bendir til
þess, að gengisbreytingin hafi
þegar bætt verulega skilyrði
til aukinnar framleiðslu og
bættrar afkomu fyrirtækja,
en þeim árangri verður að
fylgja eftir með margvísleg-
um skipulagsbreytingum, þar
á meðal breytingum í skatta-
og verðlagsmálum er stefni að
því að efla heilbrigðan at-
vinnurekstur í landinu“.