Morgunblaðið - 28.06.1969, Blaðsíða 15

MÖRGU’NBLABIÐ, LAUGARDAGUH 2Ö. JÚNf 1909
15
Colda Meir r London:
Hver getur áfellzt Israel?
Ef valið stendur milli samúðar heimsins
og eyðingar ísraels kýs ég að við lifum af
UNDANFARNA dtaigia foetfutr aiuik-
in. harka færat í d'eilluir ísiraela
og Airaifoa og rruangiir dttais't, að
till sibórltí'ðiinidia geti dnegið hive-
nær seim er. Goðidia Meiir, for-
sætisiriáðfoerra ísriaeGis, vair fyrir
iskömmu í hei'misðkn í Loinidion.
Þá næddi folaðaoniaðiuir The Suin-
day Timies, Framk Giles, við
foana og fer víðita'löið á eiftir í
laiuisiegri þýðinigu og örilítið
stytt
— Hvont sem er að ófyrir-
synjiu eða ek'ki Mta Arafoaiþjóð-
imiar á ísnael og ísnaeia sieim yf-
irgainigs og affoeldissiaglgi, sem
reynii að seilaat til vax'aindi
áhrifa í Miðaiuis'buirlönidium,. Hvað
igetið þið sœngt eða gert tiil að
sýrna 'þeim svairt á 'hivítu, að þeir
foiafi ranigt fyrir sér?
— Bf í því íelslt, að við fouigs-
um eins og niútímaifióllk, þá má
siegjia a'ð þe.ir h.afi nokkuð til
sínis máils. Eg kom til ísmae'is ár-
ið 1921. Bg m'am fovað mér var
fovertfit við, er ég sá Araba
plæigja lalkur mieð mjög firium-
stæð'uim plógi, isiem var gerðiuir
úr viðarfoút með mögflium í. Fyr-
ir plógimm bei’tti foanm kvem-
miamini og uxa. E£ við foöfiuim igerit
að emgu þessia rómianitískiu myinid,
með því að kornia okkiur upp
dnábtarvéliuim og þretskivólum',
þá er það iíka satt.
Við eiigum okkar póliitíisku
fouigmyndiafræði. Ég jáita, afð við
eruim afl, sem foafiuir látið að siér
kveða í þesisium foeimisfoluita, því
að við höfiuim byggt uipp miútáma
iþjióðlféiaig, siern eir igrumidviaiilað á
jafinrébti. Við játium oikkuir sek
uim það. Hvað viðtvíkiur lamd-
vinningalfíkn okkar, getur enig-
inm ærlegiuir miaiður staðihæfit, aið
títyrjöldin 1967 foaif.i brotizt út
vegnia þess, að ísraeliar haifi ver-
ið að seilast till iainidvinminiga.
Sem betur fier — oikkar vagna
— gerðiuim við eikki arnmað em við
foáiðiuim styrjöld'imia á lamidii and-
stæðiinigsáms, en ekki á laindi
ísraels. Sá aðiii, sem verðuir fyr-
ir árás, folýtuir að fireista þess
að snúa málumuim á þamm veg.
— ísiraelar eiriu ekki folynm't'ir
iti'irauinum fjóirveldaminia till að
ieysa dedlu Miðausturlamida?
Hvermig Mzt yður á fougmyndinia
'Um allþjióiðlLagar ©ftirlitssveitir
meðifram landamiæriumium?
— Mér lízt a*I0s ekiki á hamia.
Bg get ekki ímyndað mér, að
ísrael fallist á nioikkra laiusm,
sem fæii það í sér, að við ætt-
um öryggi olkikar uindir öðirum.
Við erum gneinidari ern isivo.
Raunar þarif ekki Skarpar gátfur
ifiil að skiljia og fininia efitir beizka
ituttugu ára reyirugliu, að þjóð
ísraelis getur aðeinis treyst á eiitt
— sjálfa sig.
— Gæti ekki þotkazt í firiðar-
átt, ef fyrir lægi eimfiöltd og
samfoljóða áætlum ísraetis, en
ekki ýmisiar óiíkiar fcenmingar
um firamltíðiariliandamæri og
stædð landsáinis?
— Ég foeld að við höfiuim áætl-
urn. Ég helld að eimmitt sú stað-
reynid, að vitð höfum ekiki setzt
milður, teikmað fcort og sagt við
allian heiminn: „Þetta komt gilid-
iir og ekki animað" gefii Aröfoum
óitvírætt til kynmia, að við höf-
uim enga úrsliitafcosbi seit.
Vil viljum traiust og tryggð
iandiamiæri, em um þatu verðiur
jáfiniskjótt rætt og Anafoair fiail-
ast á að fara mieÖ friiði Vand-
inin er sá, að þeir foatfa ekkent
siagt, sem bemdir til að þieir séu
rieiðiubúniir til þass. Þar af leið-
anidi fiairia ýmsar aðrair þjóðiir —
þar á meðal vinaþjóðir — að
hafia afskiipti af miáiunium, vilja
semja, miðla máium fyráir okk-
ur. Á það vilja ísaeiair ekbi falll-
ast
Ef þér víiijið fireklari réttlœt-
irugu á aifistöðlu oikkair, þuríi'ð þér
ekki anmað em kymma yður folaða
skrifiin í Kaimó eftir heiimisókn
Giromykos, utamirikisráiðfoerra
Sovétrífcjiammia, niú fyriir
Sbeimmns'tu. Með álkvöirðiun Örygig
isináðsimis að yfiirvairpi foafa Rúss-
*air og Egyptar einidragið lýsit yfir
þeÍTiri von snnmá ,að þeir geti
meytt ísiraela tii að foverlfia aftuir
til fyriri staðia og foveirfia aftur
til þeiss ástamdis, sem rikti fyrir
júniístyrj'öldinia. Oir'ðið firiðiuir —
sem 'þó er foalidið á ioifiti í ákvörð
un S. Þ. — kemiuir fovengli við
'S'öigu. Bramhjá mauðisyn þesis að
koma upp öruggiuim, viðiuirke'nmd
um og vananile'guim lamdamæir-
um er algeirlega gemlgið. Með
öðiruim orðum rmætti túllka þetita
sem yfiirlýsimgu um stetfmu
Sovétríkjamma, en mieðal fjór-
veldarania er bemmi ofit lýst sem
,,sveigjiainfliegri.“ Hver igetuir því
áfeilzt ísnael fiyriir meilkvæðia aif-
stöðu til aifskipta fij'órveldanima?
Kairó-or'ðisemidmigin isýnir, svo a'ð
elkki verður um dedllt, að Sovét-
ríkin eru þess hvorfci fylgjiamidi
mé sfiús að failiast á mokfauð
það, sem þau teljia brjóta í bág
við foagsmiumi og stefimu Egypta.
Við geirum erugan vegirnn otf
Mtiið úr erlfiðileibumuim, en við
yrðum að svara virauim okkair
aifidráttamiaiust meitamdi, eí þeiir
reymdu að telja ofckuir á a'ð sam-
þykkja skiimá'la serni eru emgin
iausn. Ég segi efcki, að ísrael sé
almáttuigt og iþarfiniist ekfci vima:
allir þarifimast vima og Xsrael
kaninislki öðruim firiemiur. Bn að
fiemiginmii re'ynisfliu þriiiggjia styrj-
aflida höfium við ákveðiið að í
þetta sirnm verði M'tið iraumsæj-
um auguim á folutima og femigin
raumhæf lausn miáila.
— Skömmu fiyriir amdlát si'tt,
sagði fyriirremmari yðiar í fiorisæt-
isráðfoerriastóli, Levi Esfakol, í
vi'ðtaii, að ísiraefl hefði enigam
áhuga á að sitja yfiir foierteknu
svæðumuim á vesitairi foakkaimum.
Eruð þéor saimia sinmáls?
— Ég gfet svarað yðiuir forieim-
skilmiislega og dnag á það emga
dufl, að sko'ðamanmumuir er mieð
mömnium í larael. Þeir miemn eru
til, sem segja, að við hefð'um
átt að stamda sam fasitaist á
þeim iamdamæruim, sem mörk-
utð voru efitiir sex daga s'tiríðið.
Aðirár sagja, að við viljuim firið
og 'séuim reiðubúin að fialiaist á
miálamiðlun. Þaið eir imarg’t fiólk
í ísmaiel, ég veirt ekki- foversu
miangt, seim kærir sig ekki um
aiukiran fjöldia Araba í laimdimu,
vegma þasis að við viiljuim a'ð rík-
ið halda gímu gyðiinigleiga svip-
m/óti og yfirbratg'ði. En emgiran
veit, hversu margir hiugis'a þamin-
ig og hversu miargiir fougsa eiitt-
fovað ammað. Það er tilgamigs-
laust að hafa uppi firioð'uismakk
um framitíðanlamdamæri fisraeis,
fyrr en Arafoar eru reiðiuibúmiir
að ræ0a þessia firiamitíð við okk-
ur. Ég rnæfli fiyrk miumin sjállfrar
miín og efcki stjórmiairimniair, þeig-
ar ég seigi, að ég or elkfci í hópi
þeirr'a siem seigj'a: „Við láituim
ekki brot aif þessuim svætðiuim aí
hemdi.“
— Að mímu viti virð'ist kjarni
vtamdaim'áflisiinis liggja í aðlbúmiaði
PaileStímuimaminia, sem bera í
brjósti foiefindarfouig. Telja ísraiel-
ar sig salklauisa af alllri áfoyrigð á
iþví?
— Við beruim ekki ábyrigð á
því máii. Ef þér spyrjið, fov'ort
ísnaiefl sé reiðubúið að legigjia
firam krafita sínia til að fiimma
lausn á vamda þeiinra, isvama ég
foiklla.uist játamdi. En við beruim
ekki áfoyngð á kjöruim þeirna.
Þetta er rmainmiúfiteurvaimdamál.
En Airaibair sem skópu varada-
miáiitð og áttu uipptökin að því
með styrj öldunium á foemdur
Okkuir, foafia gert þetta að póM-
tísku vamdaimál'i. Þegar öflliu eir
á botmiinm fovolifit eru miiliijóndir
og aflbuir milljómiiir filó'ttamianma
í heiirmimuim. HLmgaið tiifl h<eÆ ég
eikki foeyrt nieiima rödd faalda því
finaim, að Súdeita-Þjóð'verjar ættu
að hvenfia afitur till Tékkósiló-
vakíu — ails emgan foetf éig foeyrt
þeir enu nýtt afil. Áður voru
emgir séifaópar Pailestímuimamna.
Hvemær vair í maium og veru til
sjálfistætt Paieabímuriíki, iþar sem
bj'Uglgu eimgömgu Palestímu-
m'eran? Það vair' kammisiká Suður
Sýrlamid fyrir foeimnsstyrjöfldimia
fynri og þá vair þatð í saimeim-
imgu Palieistínia og Jórdamía. Um
það er ekki að ræðia, að þeir
siem fyrir bjuggu í iaimdiimu foafi
Golda Meir
fitja upp á því. Mér er eikki
ijóst, fovers vagraa arabiiskir
fiióitbam'eimn ættu að foafa ein-
foverj'a sórstöðu í foeimiirauim.
— Teljið þér foeir- ag skæru-
liðafiloikka Palestíniumamma mumi
hafia afldrifiaríkia þýðimgu í mál-
■efimum Miðauisibuælaimda?
— Ekki aídriifiariífca, mei, En
litið á sig sem eiima þjóð Palest-
ímuimiamma, sem við foöfiuim filæmt
og forabið á brott. Þessii þjóð var
efcki til.
Og svokal'iaðir Palesitímumnanin.
foafa emga vinka hneyfimigu eða
talsmarm. Kanmski var sá mögu-
leiki fougsamleigur iað komiast að
saimlkomuiiagi við íbúainia á vest-
ari bakkamuim. En að Iitðmium
tvekniur árum foafia flestir kom-
izt að þeirri niðursböðu að svo
sé efoki.
— Um það leyti sem sex dagia
sbríðið brauzt út var mikiiil sam-
úð mieð málisitað ísnaeila bæði í
Bnetiamdi og fjölmönguim lömd-
um öðnum, Úr foemrni heflur dtreg-
iið, þó að hún sé til eran,
— Bg legg mig fraim uim a'ð
vera hreiinskiiiin og mjög rná-
kvæm, Ég hefl undamíarnia daga
átt viðræður við fuflflitirúa brezku
stjórmiarimmar og miér faimmst ég
eiiga viðræður við vimvei'tta rík-
isstjórm, En viðfoorfim og aifistað-
an foefur bneytzt síðan í sex
daga sitníðimu. Þó að ég haifii eklki
■orðið þesis vör áþreifamiliega —
þá finin ég það. Ekflci foara í Brnet
laindi, foefldur víða ainmiars stiað-
ar. Fynir mig oig fliesta larnda
míma er þebta á'taikamileg neymsla.
Því að hvað foeifiur naumiar á dag-
ama drifið síðan sex daga sbríð-
ið var háð og tiil lykta leitt?
Hvers vegma beindist samúðin
öll að okkur? Vegma þess að al-
þjóð fiainm að eyðiimgairfoætbain
vofiði 'yfiir isiriaiefl. oig þjóð þess.
Þamn 11. júmí valkraar hieiimiuirinin
upp -við það, að Ísraal var á sím-
um stað og þá fór faijóðið í
stnófckrauim að bneytasit.
Suimium fiimmst málstaður okk-
ar haifa versmað, favemmig sem á
því stemdur. Ekki er lenigur
ásitæða til að foafia áfoyggjur af
okkur, beimMndjs, því að ljóst er
að ísrael ver'ðiur ekki tortímt.
Hæt'bain vofði vissiulega yfir okk-
ur, en við eruim þó liflaindiL
Kaininsiki er hægt að fyiringefa
okkur það, Mönguim neynist
erfiðara að fyrlimgefia ofckur, að
við viljum trygigjia það, að þunfa
ðkki firiaimiair að gefla heimimum
tilefimi til a'ð ótbaist um tilveru
oflokair.
Sú fouig'airfairsbreytiinig, sem
orðið foeflur, veldur okkur sár-
Lntduim. En ef valið sbendur mUU
samúðar heimisdims og eyðiragar
ísnaels og sikammsýms skilimiirugis
á máflisbað okkiar, þá foanmja ég að
vísu, að við mjó'tum ekki skiiiki-
imgs, en vil foeldur að við liflum
aif.
SÞ-staiismenn kvöddu
Krístínu Björns í New York
New Yoirlk, 25. júnlí Associated
Press. —
Krisltíin Bjönrns valr foieiffiursigest
ur í veizdu, er starfsfé'iaigar foenin-
ar foéflidlu foeirani foér í foöfiuðstöðv-
um Samneiiniuiðu þjóðamnia á mtið-
vikudagskv'öld, firrum döigum áð-
ur en foún lét af störflum. Bn
Knistín B'jlönns var eiiirai ísfliend-
imgurinm í star.fislliðii Saimieiiniuðu
þj'óðiamma á skriísitoiflu Ihöfiuðistöðv
araraa í New York finá 1946 til
1951.
Meðall gesba var Hamnes Kjiart-
amsson, aiðiaifiullltirúi fsliainids og
'koima foans. Haran l'ét foiafia það
eftir sér að nú vænu móklkrir ís-
lemdimgar mieðall sbanfSliðs S.Þ. í
New Yonk.
Knistín Bj'ö'rinis sbarfiað'i mú síð-
ast í útgáfiudeilld upplýsiragaþjóin
uatiu SÞ. Hún hyggsrt mú fllyttja
Svínr viður-
kenni bylting-
arstjórnino
— segir Aftonbladet
Sto.kkfoófl!mii, 26. júnlí NTB.
SÆNSKA blaðið Aftonbladet,
sem er málgagn sósialdemókrata
segir í forystugrein í dag, að Sví-
ar ættu að viðurkenna „bylting-
arstjórn“ Víet Comg, sem hefur
verið komið á laggirnar í Suður-
Víetnam. Þá hvetur blaðið til að
sjálfstæð sendiráðsnefnd verði
höfð í Hanoi, þar sem ekkí sé
fullnægjandi að sami maður
gegni stöðunni bæði fyrir Pek-
ing og Hanoi.
Svíþjóð foefiuir ekki ihafit stjórin
miálaisaimíbamd við stjónninia í
Sailgan síðan foauistið 1907, þó að
Sivíþjióð viðuóken'ni að vísu Suð-
ur-VSietmaim,
tiifl. íisHamids.
A.P.
Kniisitln Björrasidó'ttir er Hún-
vétimilnigur að æt't, ifiná Litau-Gill’já
í A-H!ún. Hún varan á Landssímia-
isWoðiinini í Rvík og tfiór uflain 1934
till iað iæra dflgneiðlsfllu liaimgllímiu-
samiballa, oig bjó Siðlan í Lomdom
Og París. Á strlíðsiánumuim var foún
í famga/búðum á ítaliu, ©n gerð-
ist svo itúfllkur foinmia tfirelBandi
'foerja baimdamianima, og leiddi það
faaraa tifl. BandlarJkjia'nmia. í New
Yorfc stanfiaði Ihún fyrstt fojá IBM,
en síffiain ráðin itiill Saimieiiimuðiu
þjóðiainmia 194i0. Þar foefiur foúrn
starflað síðan, og er leitran iaf þeim
fáu, sem foafla verið í iföstu Star'fs
flliðii stoflniuiraarimniar firá uipþhiafi.
Síðan Kniistím foóf stönf fojjiá S.Þ.
faaflur foún aflllbaf komið til ísllaindls
'amraað fo'vemt sumiar.
Kristín Björnsdóttir.
Ein flugferð í viku
— eina samband Cíbraltar við umheiminn
Lomdon, 26. júmí — NTB
SÍÐASTA ferjan milli Gíbr-
altar og Spánar lagði úr höfn
í kvöld, en Spánarstjórn
ákvað í gær að banna ferð-
irnar. Sem kunnugt er, lok-
aði Spánarstjórn landamær-
um Spánar og Gíbraltar fyrr
í þessum mánuði, og einu
samgöngurnar við Gíbraltar
eru nú vikulegar flugferðir.
Aðgerðir Spáimarisitjór'mar enu
liður í 'til'rau'n'uim foenmiar t'il þass
að má yfiirr'álðuim yfir Gíbriailbar
úr hömdum Bneha. En Gíbnaltar-
búar hafia oft lýst því yfiir, að
þeir vilji aits ekki vema umdir
Midhael Stewat't, ubamríkiis- oig
siamveldiismiálairáðfoiarra Breba,
rædd'i aðlgerðir Spámiarsitjórmiar í
meðri dedild fonezka þipgsiimis í diag.
Kvað hainin þær aðieimis verða tál
þess að efla þamm ásetmimg Breta,
að vei'ba íbúuim nýleradumimar
stuðmimg í foamtbu þeirr'a gegm
ágamgii Spánv'erja, M.a. hygigð-
ust Bi etar veita GíbraJitarbúiuim
aukma eifimaihagsaðstoð og gera
Spámveirjuim Ijóst mielð því, að
'þeim bæikist aildnai að gem íbú-
um Gíbrialbar ILfiff óbærilogt.
Stewairt kvaðisit ætla að Ibug-
leiða tillögur um, að brezk sfcip
hætbu siglinguim til spæraskra
hafima til viðigerða. Eiramig taldi
foanm koima til igreima að mei'ta
brezkum ríkisbongiuruim um leyfii
tiiil að hieimsækjia Spán.