Morgunblaðið - 03.08.1969, Blaðsíða 13

MOHGUWBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. ÁGÚST 1««»
13
Framleiðslan gengur
samkvæmt áætlun
• — tveir skipsfarmar af áli farnir til útlanda
— spjallað við Ingvar Pálsson, Erling Leifs-
son og Gúnter Pototschnigg.
Ingvar Pálsson verkfræðingur
Rauð- og hvítmáluð spíra lok-
ar hliðinu að álverinu í
Straumsvík. Inn fyrir hana er
engum óviðkomandi hleypt og
búið er að girða svæðið ræki-
lega af. Vair þetta gert tíl þese
að koma í veg fyrir straum for-
vitinna ferðamanna, sem ekki
kunin.a skil á þeim ótal hætt-
um siem leynast í jafn stórri
verksmiðju og álverksmiðjunni
í Straumsvík. Við höfðum gert
b^ð á undan okkur, og hiið-
vörðurinn vísaði okkur inn á
á skrifstofu sinni.
skrifstofu Ragnars Halldórsson
ar forstjóra. Ragnar var á fundi
er okkur bar að, en ritari hans,
Þóra Möller, boðaði honum
komu okkar og von bráðar birt
ist Ragmar með Morgunblaðið
frá því deginum áður í hend-
inni. — Það var bara gaman að
„spekúlantsjóninni“ um sigling
una Norðvestur leiðina sagði
hann, — en kortið hjá ykkur
var ekki alveg rétt. Staðurinn
í Ástralíu, sem súrálið verður
ef til vill flutt frá, er á norð-
urströndinni, en ekki vestur,
eins og þið merktuð inn á kort-
ið.
Ragnar hafði fengið Ingvar
Pálsson verkfræðing til þess að
fylgja okkur um framleiðslu-
skálana og von bráðar var hann
kominn. Vegalengdirnar innan
svæðisins eru slíkar, að menn
verða að ferðast á milli bygg-
inga á bifreiðum eða reiðhjól-
um. Inni í kerskálanum og
steypuskálanum ferðast menn
um á reiðhjólum.
Ingvar Pálsson er yfirmaður
Rafgreinideildarinnar og fræddi
hann okkur um starfsemi henn-
ar, svo og ýmislegt fleira er
viðkemur verksmiðjurekstrinum
Fyrsta spurningin sem við lögð
um fyrir hann, var hvað marg
ir menn störfuðu nú hjá IS
AL?
— Þeir munu vera um 340,
sagði Ingvar. — Hér við raf-
greinideildina, þ.e. kerskála,
skautsmiðju og kersmiðju, starfa
um 70 manns. Þar af eru tveir
verkfræðingar og níu verkstjór
ar. Verkstjónarnir fóru allir ut
an til náms, en hinir starfs-
mennirnir voru þjálfaðir upp
hérlendis. Fyrir gangsetningu
verksmiðjunnar vorum við með
tveggja vikna námskeið og nú
notuim við tælkifærið til að
kenna mönnum störifin, meðan
verksmiðjan er eikki í fulluim
gangi..
— Hvernig er vinnunni hátt
að?
— Hér er unnið ýmist á tví-
eða þrískiptum vöktum. Við raf
greininguna er unnið á þrískipt
um vöktum og þar standa menn
irnir sjö eins vaktir í röð. Þ.e.
þeir sta'nda t.d. sjö morgun-
vaktir, fá síðan frí í þrjá sól-
arhringa og taka þá sjö síðdeg-
isvaktir í röð. Þessir menn sjá
um að þjóna kerjunum. Það
þarf að sjá um að alltaf sé í
þeim nægilegt hráál og skurn-
ina þarf að brjóta á 4 klukku-
stunda fresti. Það er nú gert
með fjórhjóla vagni, sem hefur
nokkurs toonar hamar, en síð-
ar verður telkinn hér í notkiun
fullkcmlega sjállfvi/rkur útbún-
aður við þetta.
Þeir sem vinna tvískiptar
vaktir eru áltakarnir, en þeir
'sjá um að tappa álinu af kerj-
unum með sérstökum sogdeigl-
um. Á þessum sogdeiglum er
rani sem stungið er niður í
kerin og sjúa þeir álið upp.
Hvert ker er áltekið einu sinni
í sólarhring og þá tappað af
því um 700 kg. Þá sér hópur
manna um skautskiptinguna, en
hvert kolaskaut endist í 24
daga. Við það eru nú notaðir
kranar, en með næsta skipi eru
væntanleg ný tæki og fullkomn
ari, sem munu auðvelda þetta
stairf verulega.
Þá starfa hérna nokkrir dag
vinnumenn. 3 menn sjá um mæl
ingar í kerjunum, athuga straum
dreifingu, spennufallsmælingar
og annað slíkt. í skautasmiðj-
unni starfa þrír menn auk verk
stjóra og í skautakerverksmiðj -
unni starfa þrír menn auk verk
stjóra og í sikautakerstmiðj-
menn auk verkstjóra. Bú-
ið er að srníða sjálf
kerin er þau koma hingað, en
þá er eftir að fóðra þau og ein-
angra.
— Eruð þið farnir að senda
út ál?
— Já, það eru farnar tvær
sendingar. Við getum ekki sent
framleiðsluna út með þeim skip
um sem koma hingað með hrá-
állð, það eru geysilega stór
tankskip og alltof kostnaðar-
samt væri að senda þau inn á
hafnir með svo lítinn farm. Þess
um tveim förmum var skipað
út í Hafnarfirði, en í framtíð-
inni verður öllu skipað út
hérna við bryggjuna í Straums
vík.
— Hvernig hefur svo rekst-
urinn gengið?
— Vel í öllum aðalatriðum.
Gangsetningin sjálf var reynd-
ar á eftir'áætlun, en í byrjun
urðum við fyrfr alvarlegri raf-
magnstruflun. En að öðru leyti
hefur allt gengið áfellulaust.
— Hvað skeður hjá ykkur ef
rafmagnið fer?
— Það storknar í kerjunum
og verður að einni hellu, sem
óhugsandi er að bræða upp.
Það vildi okkur til þegar raf-
magnið fór um daginn að mjög
lítið var í kerjunum. Hámarks-
biðtími eftir rafmagni er talinn
vera tvær til þrjár klukku-
stundir.
Steypuskálinn
Það kom í hlut þeirra Er-
lin,gs LeiÆssoniM' og Gunther Pot
otschnigg að fara með okkur
um steypuskálann og skýra út
fyrir okkur, það sem þar fer
fram. Fyrir leikmann er allur
sá flókni og margbrotni útbún-
aður sem þarna er latínu lík-
astur en mjög mikil sjálf-
virkni er við meðhöndlun álsins
frá því að það kemur úr ker-
skálanum og unz því er staflað
upp í vörugeymslunni.
— Steypuskálinn hefur tví-
þættu hlutverki að gegna, sögðu
þeir félagar, — Hann tekur
við áli sem kemur frá kerskál-
anum og kemur málminum í það
form sem viðskiptavinurinn ósk
ar. Það má því segja að það sé
tvennt sem skapar okkur ramm
ann, — kerskálinn og viðskipta
vinurinn. í stuttu máli gengur
vinnslan í steypuskálanum þann
ig fyrir sig að við fáum málm-
inn frá kerskálanum í sérstök-
um deiglum og er honum fyrst
hellt í svonefndan blandofn.
Eins og nafnið á ofninum bend
ir til er málmurinn blandaður í
honum, eftir því sem viðskipta-
vinurinn óskar. Eftir að blönd
unin hefur farið fram er málin-
um veitt í rennu í biðofnana,
en þar bíður hann um stund og
hreinsast. Til að flýta fyrir
hreinsuninni er klórgasi blás-
ið í gegnum ofninn. Þetta klór-
gas er sogið burtu jafnóðum og
ejttt, þannig að það kemst
aldrei út í andrúmsloftið.
Þegar þessi hreinsun hefur
farið fnam er málmurinn tilbú-
inn til steypu. Er hann ýmist
steyptur í hleifa í hleifasteypu
vél, eða barra í barrasteypuvél.
Ef við tökuim sísteypuvélina
fyrst fyrir, þá er hægt að fá
úr henni mjög mismunandi ál-
fleka. Þeir stærstu eru um sjö
og hálfur metri að lengd og
1850x 312 mm. breiðir, Einn met
er af slíkum hleif vegur um
1500 kg,. svo sjálft stykkið er
um 11 tonn.
Barrar þessir. fara síðan á
keflabrautir sagarinnar, sem síð
an sagair barran niður í mis-
munandi stór stykki. Þessi sög
er feykilega afkastamikil og
eru skurðafköst hennar t.d. um
5000 fercentemetrar á mínútu.
'Hleifasteypuvélin virkar
þannig að hún sturtar sjálf ál-
inu í jafnstór mót, sem ganga
eftir færibandi. Hleifarnir eru
slegnir úr mótunum, og er hver
þeirra um 20 kg að þyngd, en
þeim er síðan staflað í búnt,
sem vegur um 1000 kg. Er stöfl
unarvélin áföst við steypuvél-
ina, þannig að þetta gengur
mjög fljótt fyrir sig.
— Þarf ekki að vera stöð-
ugt eftirlit með gæði álsins?
— Jú, samkeppnin er mikil
og það er betra að standa sig.
Úr hverju keri eru jafnan tek-
in álsýni og þau rannsökuð. Þá
er yfirborð barranna og hleif-
anna jafnan athugað. Fyrsta ál-
ið sem við framleiddum hérna
stóðst gæðapróf og við vonum
svo sannarlega að þannig verði
einnig í framtíðinni.
— Hvernig er vöktum háttað
hjá ykkur?
— f steypuskálanum er unn
ið á tvískiptum vöktum, og svo
er gæzluvakt á nóttunni, sem
gætir þess að ofnarnir haldist
heitir og fl. Þegar allir ofnar
verða komnir í gang munu
starfa hér 44 menn og 9 verk-
stjórar og yfirmenn. Við höf-
um hérna mjög góða starfs-
menn, og byrjuðu þeir töluvert
áður en steypan hófst við nám
og annan undirbúning.
Framhald á hls. 26
Albarra lyft upp úr hreinsikeri.