Morgunblaðið - 22.11.1969, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. NÓV. 1909
Tvær af flutningabifreiöum Ní geríuhers eftir að hafa Ient á heimatiHmnum jarðsprengjum
Bí af ramanna.
— Biafragrein
Framhald af Ws. IX
kringum okkur. Höfðum við
ekkert í flugvélinni heyrt,
enda ekki von, því bílvélin
kæfði hávaðamn. Allt í einu
kastaðist bíll bróður Ignatius-
ar til á veginum af loftþrýst-
ingnum frá einni spremgjunni.
Hann lét það þó ekki á sig fá,
heldur ók hann áfram upp
brekkuna. Við vorum að kom-
ast á brekkubrúnina þegar
einkennisbúinn lögreglumað-
ur veifaði til okkar frá vegar-
brúnni. Þegar bróðir Ignatius
stöðvaði bifreiðina, spurði lög-
reglumaðurinn hvort hann
gæti ekki flutt særðan mann í
næsta sjúkrahús. Stóð þá ekki
á bróður Ignatiusi, sem flýtti
sér út. Þótt mér yrði bylt við,
fylgdi ég gestgjafa mínum, og
skammt frá vegarbrúnni kom-
um við að ungum manni, sem lá
þar í blóði sínu. Hafði harun
fengið spnengjubrot í báða fót-
leggi og skotsár á bak. Víð
tókum þennan særða mann og
bárum hann upp í bílinn. Kvart-
aði hann lítið, en settist upp í
aftursætinu.
Við ætluðum að fara að
renma af stað, þegar annar
sjúklingur kom þar að og bað
um far í sjúkrahús. Hafði sá
einnig særzt á fótleggjum og
var al-blóðugur neðan mittis.
Settum við hann einnig afturí
og bjuggumst til að aka á
brott. Þá kom unglingur hlaup
andi og sagði að fleiri væru
særðir, sem þyrftu á læknis-
hjálp að halda. Væri það um
100 metrum neðar í brekkunni,
og vildi hann vísa okkur leið-
ina.
Bróðir Ignatius lét ekki á sér
standa, og ég varð að fylgja á
eftir. Við hlupum eftir ungl-
ingnum inn í húsagarð nokkr-
um tugum metra fyrir neðan
bílinn. Þar í garði voru grát-
konur, sem rifu hár sitt og
kveinuðu, auk unglinga, sem
vonx skelfingu lostnir vegna
nýafstaðinna atburða.
Innst í húsagarðinum var
steinhús með bárujámnsþaki, og
inn í þetta hús leiddi ungling-
urinn okkur. Gengum við fyrst
upp brattar tröppur inn á
íbúðarhæðina, og þvínæst upp
enn brattari stiga upp í risið.
t
Eiginmað'Uir mdmm og faðir
okikair,
Sigurður Bogason,
tézt að heimili sínru, Sólhlíð 8,
Vestmainniaieyjum, 20. þ.m.
Matthildur Ágústsdóttir
og böm.
t
Koraan min,
Árnína Hjálmarsdóttir,
andaðist að heimili sárau, Bás-
erada 9. Jarðarnförin ákveðin
síðair.
Fyriir mina hörad og annarra
vamdaimianima,
Indriði Friðbjarnar.
t
Min kære mand fo<rheiravær-
erade köbmaind i Seydistfjoad,
Harald Johansen,
döde fra mig den 10. novem-
ber 1969.
Gemma Johansen.
Risið var ekki manngemgt, þeg
ar upp var komið, og það var
dimmt. Þó sáum við að úti við
gafl lá kona — gömul kona —
á sæfli sínum, og virtist sofa
vært. Við gengum að komunni,
og þegar við nálguðumst bana
sáum við að þlóðpollur hafði
myndazt við kvið hennar.
Gekk bróðir Ignatius að herani,
hlustaði eftir hjartslætti, leit-
aði að slagæðarslætti eða and-
ardrætti, en fann ekki. Hún
hafði látizt sofandi á svæflin-
um þarraa undir risinu. Um-
hverfis lík hennar hafði kvam
azt upp úr steingólfinu, þar
sem sprengjubrotum hafði
rignt niður í gegnum óklætt
bárujámið.
Þegar bróðir Ignatius kvað
upp dóm sinn um öldruðu kon
una, jukust kveinstafir við-
staddra um helminig, en við
máttum ekki vera að því að
hlusta á þá. Við þurftum að
koma þeim sserðu í sjúkrahús.
Það var því sérstök heppni að
þegar við komum út á þjóðveg-
inn mættum við kaþólskum
klerki, sem kom þar akandi í
Volkswagen, og gátum sent
hann til að hugga ættingjana.
Hröðuðum við okkur svo með
sjúklingana tvo til næsta
sjúkrahúss.
t
Eigiramaður miiinn,
Jón Andrésson,
Mjósundi 13, Ilafnarfirði,
andaðist aðtfairainnótit 20. þ.m.
Fyrir míraa hörad og amraarra
varadammamina,
Sveinbjörg Kristjánsdóttir.
t
FaJðir oklkiar,
Guðjón Hallgrímsson,
Dysjum, Garðahreppi,
aradaðiisit að Borgarajúkralhús-
iniu 20. nóvember.
Hallgrimur Guðjórasson,
Jón Guðjónsson.
t
Árni Kristjánsson,
Túngötu 37, Siglufirði,
verður jarðsunigimm frá Siiglu-
fjarðarkiirkju laugardaginm 22.
þ.m. kl. 2.
Guðbjörg Kristinsdóttir.
, .i /
Illur út í bróður sinn
Þegar við snæddum kvöld-
verð hjá föður McManus um
klukkustund síðar kom í ljós að
hiann hafði eimmig lent í sjúkra
flutningum frá svipuðum slóð-
um og við. Hann hafði verið
rétt ofan við brekkuna þegar
síðari loftárásin á Orlu var
gerð þetta kvöld. Hafði verið
veifað til hans þar sem hann
ók eftir þjóðveginum og hann
beðinn að taka særðan mann.
Sjúklingurinn var ungur mað-
ur, innan við tvítugt, og fót-
leggir hans sundurtættir af
sprengjuhrotum. Sá faðir Mc-
Manus að ekki var um annað
að ræða em að taka af ungl-
ingnum báða fótleggi ofan við
hné, svo hann ákvað að aka
sjúklingnum til Amaigbo-
sjúkrahússins — um 15 kíló-
metra vegalengd — þar sem
góðir skurðlæknar eru. Alla
leiðina til Amaigbo var sjúkl-
ingurinn bölvandi, sagði faðir
McMamus. En sjúklingurinn
bölvaði ekki rússnesku þot-
unni, sem Nígeríuher beitti til
að skjóta undan honum fæt
uma. Hann bölvaði bróður
sínum.
Svoleiðis var að í fyrri áirás-
t
Iraraifliegiar þafldrir fýxir auð-
sýnda gamú'ð og vimiairihiug við
amidflét og jarðiainfiör
Sigurlaugar
Guðjónsdóttur.
Fyrir hörad vamidiaimiamnia,
Anna Sæmundsdóttir,
Grund, Reyðarfirðl.
t
Miraar imraLLegiustiu þakkir tiil
aflflra þeiima, er anxðsýndu mér
saimúð og viraanhuig við amdlát
Og jairðarför miammsiims míras,
Þorsteins Jóhannssonar,
skipstjóra,
Stykkishólmi.
Guð biessii ykikur öll.
Guðbjörg Helgadóttir.
t
Iraniiegiar þafldkir fyrir ajuð-
sýnda samúð við aradláit og
jairðarför
Ingimundar Jónssonar,
kaupmanns,
Keflavík.
Aðstandendur.
inni á Qrlu þenraan laugardag
hafði þessi sami sjúklingur ver
ið með hróður sínum rétt hjá
skógarjaðrinum, þar sem
sprengjumar tvær féllu. Hafði
bróðirinn varið einn þeimra
fáu, sem særðust, og fengið
sprengjubrot í annan fótlegg-
inn Þessi sjúklingur hafði þá
setið við hlið bróður síns þar
til aðstoð barst komið honum í
aðgerð og beðið eftir að búið
hafði vecið um sár hans.
Þegar síðari árásin var gerð
voru þeir bræður einnig sam-
an. Nú var það sá heilbrigði,
sem fyrir skotunum varð, og
þá lagði sjúklinguriran fynrver
andi á flótta. Þetta gat sá fóta-
lausi ekki fyrirgefið honum,
og í stað þess að fordæma flug-
her Nígeríu bölvaði hanm bróð-
umum.
Þessi særði unglingur komst
undir læknishendur skömmu
eftir árásina, en sárin voru of
mikil. Haran lézt á skurðairborð
inu.
Þegar við bróðir Ignatius
höfðum snætt kvöldverð hjá
föður McManus, fórum við
heim í menntaskóla Shanahan
biskups. Þar kveiktum við á
útvarpinu til að hlusta á frétt-
iir frá Nígeríu, og sjá hvað út-
varpið segði um árásimar á
borgina okkar. Jú, útvarpið
hóf sendingar sínar á því að
segja að hert hafi verið á loft-
árásum á Biafra. Útvarpið
skýrði frá því að sænskur bar-
óm, von Rosén að nafni, hefði
gerzt svo djarfur að ganga í
lið m-eð Biafra, leggja Biafra
til smá-flugvélar nærri sex
sinnum hægfleygari en Mig-þot
ur Nígeríu, og leyft sér að gera
loftárásir á flugvellina í Port
Harcourt og Benin, þaðan,
sem rússneskar þotur Nígeríu
leggja af stað til árása á Bi-
afra. Þess vegna hefði verið á-
kveðið, sagði Lagos-útvarpið,
að auka lofthemað gegn flug-
völlum í Biafra, og þeim vega-
köflum, sem nota mætti til flug
vallagerðar. Hvað þessi skot-
mörk áttu skylt við skotmörk-
in í Qrlu gat ég ekki séð.
Við bróðir Ignatius komum
heim í menntaskólann — eða
BSC eins og hann er nefndur
í daglegu tali — um klukkan
níu síðdegis. Settumst við inn
í stofu og ræddum atburði
dagsins, sem höfðu verið tals-
verðir. Þegar við loks skild-
um og fórum í háttinn, sagði
bróðir Ignatius: „Á momgun
ætila ég að gefa þér frí. Þú
faerð að sofa út eins og þú vilt,
því ég fer til messu og reikna
ekki með að þú hafir áhuga á
herani.”
Til vígstöðvanna
Lítið varð um truflanir þenn
an sunnudag, og lauk honum
með því að bróðir Ignatius skil
aði mér í hendur stofnunar í
Owerri, sem sjá á um erlenda
fréttamenn. Kvöddumst við þar
í bili, og næstu þrjá daga var
ég í höndum nýs leiðsögu-
manns, sem heitir Austin An-
ene.
Austin þessi er hávaxinn
ag þrekinn íbói um hálf
þrítugt. Eins og svo mairgir
lóinda hans er hann vel mennt-
aður, meðal annars með háskóla
próf í tungumálum frá Paris
og Moskvu. Ferðuðumst við um
suðurhluta Biafra þessa næstu
daga undir venndarvæng Wil-
sons No Odoh majórs, sem er
yfiirmaður „S” herfylkisins og
sagður mjög snjall herstjórn-
andi. Það fyrsta sem majórinn
sagði var að biðja afsökunar á
foroafni sínu, sem væri sama
og eftiimafn forsætisráðherra
Bretlands, en þeir ættu ekkert
skylt. Berati ég honum þá á ís-
lenzkan framburð eftimafns
hans, Odoh (ódó), og sagði
honum þýðingu þess. Úr því
hann væri Wilson ekkert ódó,
vissum við báðir hvað hinn
var. Kættist þá majórinn.
Engiran er ég sérfræðiragur í
hernaði, og þótt Wilson reyndi
að útskýra fyrir okkur herstöð
una var ég litlu nær, enda stað-
an flókin. Hins vegar ferðuð-
umst við um suðurhéruðin
raæstu daga og fengum að sjá
ótal merki þess að Biafraher
hefði verið í mikilli sókn. í
einu þarpinu, sem við heim-
sóttum, benti Wilson okkur á
sundurskotna veggi húsanna
og sagði að hér hefði verið bar
izt fyrir tveimur dögum.
„Méir hafði verið fyrirskipað
að halda víglínunni hér,” sagði
Wilson. „Svo hóf stjórnairheir-
inn sókn, og ætlaði að króa
okkur irani í þorpinu. Auðvitað
varð ég að snúast til vaimar, en
þá smerist sókn Nígeríubers upp
í flótta, og nú er víglínan hér
fimm kilórraetmm nær Port Har
court. Mér var samt ekki vikið
úr starfi fyrir að óhlýðnast.”
Wilson er snaggaraleguir ná-
ungi, lágvaxiran og örlitið hjól-
beinóttur, og hermeran hans
treysta honum. Flestir klæðast
hermennirniir grænflekkóttum
einkennisbúningum, svo lítið
beri á þeim iruni í skóginum,
en Wilson gengur alltaf í hvít-
um jakka með sverð í hönd,
sem hann notair eins og göngu-
staf. Segja menn hans að Wil-
son sé jafnan þar staddur í
orustum sem hættan er mest.
Ekki vildi hann þó fara með
mig otf raálægt víglínunni, og
jafnan þegar heyrðust skot-
hvellir firá vígstöðvunum gaf
hann fylgdarliði sínu merki svo
lítið hair á, og brást þá ekki
að innan stundar var ég um-
kriragdur hermönnum. Komst
ég að því að hann vildi vemda
mig á þeranan hátt gegn hugs-
anlegri byssukúlu, sem gæti
flækzt í áttina til okkar.
Við fómm viða þessa þrjá
daga í suðurhéruðunum, og
eyðileglgingin, sem fyrir augu
bair, var gífurleg. En á þjóðveg
unum í ránd við víglínuraa
vom alls staðar langar raðir
flóttamanna, sem varu á leið til
msta fyrri heimila sinna, er Bi
afraher hafði náð úir höradum
óvinanna.
Ég átti að halda til Sao Tome
á ný á miðvikudagskvöldi, en
á leiðirani frá vígstöðvunum til
Uli-flugvallair gaf ég mér tíma
til að heimsækja á ný vin minn
bróður Ignatius í Orlu. Sótti
ég illa að, því hann lá þá
þuragt haldnin af malaríu.
Hann þekkti mig þó og skildi
þegar ég reyndi að tjá honum
þakklæti mitt fyrir allt, sem
hann hafði gert til að auðvelda
mór heimsóknina.
Hjairtiains þalklkiir seradd ég öfll-
um viraum iraíniuim og vanda-
möranium fyiir hieimisiákindr,
gjatfir ag sflneyti ag aflilia vin-
serrad mér aiuðsýnda á 80 ána
atfirraæfli mirau.
Guð biessi ykikiur öll
Sveinbjörg Ormsdóttir.