Morgunblaðið - 01.08.1970, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 01.08.1970, Blaðsíða 12
12 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGU'R 1. ÁGÚST 1970 Greinarhöfundur: Elín Pálmadóttir Önnur grein Á ferðalagi í Japan sl. vor, sem sagt var að nokkru frá í fyrri grein, lagði ég að sjálf- sögðu allt kapp á að kynnast lifnaðarháttum Japana og fá of- urlitla nasasjón af lífsrytma þessarar fjarlægu þjóðar. Það er ekki auðvelt. Japanir eru gestrisnasta fólk í heimi — ís- lendingar ekki undanskildir — og sá hlutur er ekki til, sem þeir ekki vilja gera fyrir gesti sína. En þeir hleypa þeim ekki auðveldlega inn á sig eða sín heimili. Ekki af ókurteisi, heldur meðfæddri hlédrægni. Þeir eru síafsakandi og finnst ekkert nógu gott fyrir gestinn. Óformlegt boð heima kemur ekkí til greina. Ég var boðin á heimssýning- una í Osaka í 5 daga, en tók mér svo sumarfrí, dvaldi í Japan í rúma viku á eigin vegum og hélt svo syðri leiðina heim. Var 4 daga í Hong Kong, viku í Bangkok í Tailandi og viku í New Delhi á Indlandi. En á þessum stöðum, nema í Hong Kong, átti ég kunningja og um leið möguleika á að komast út úr ferðamannastrauminum og vera innan um fólk, sem held- lu- sig þar utan við og lifir í landiinu. Þannig fékk ég — með nokkrum eftirgangsmunum samt — að búa sólarhring í ósviknu japönsku gistihúsi, eða ryokan, nokkra daga hjá ungri japanskri menntakonu í Yoko- hama og loks einn dag á vel efnuðu heimili. Á öllum stöðun- um fékk ég tækifæri til að kynnast heimilisháttum, — svaf á mottu á gólfinu, sat á hælum mér og borðaði allan minn mat með prjónum. I JAPÖNSKU GISTIHÚSI Japanska gistihúsið er í út- hverfi Tokyo, við litla þrönga götu með lágum tvílyftum hús- um og lokuðum görðum. Hús- freyja, lítil japönsk kona í kím- ono. kemúr trítlandi út til að taka á móti gestinum og hneig- ir sig í sífellu. Ég brosi og hneigi mig líka, jafn oft, og helzt í 90 gráðu horn, en er alltaf fljótari en hún í hneig- ingunni. Má bjóða yður upp ,— ekki inn, segir húsráðandi, því alltaf er stigið upp í húsið í Japan. Þar er farið úr skónum. Ef ekki er tatami eða strámotta strengd yfir gólfið strax við imnganginn, fær maður töfflur, sem gjarnan hafa haft upp milli stóru táar og þeirrar næstu og hrein list er að halda á fótunum, einkum upp bónaða tréstigann. Þær eru svo skild- ar eftir áður en stigið er upp í herbergið, þar sem alltaf er strágólf og aldrei gengið nema á sokkaleistunum. Húsfreyja bendir gestinum að setjast á púða við lágt borð á miðju gólfi og kemur að vörmu spori með litlar kökur á skál og postulínsbolla sem hún hellir í ilmandi blómatei og hneigir sig enn. Og áður en túlkurinn, sem með mér hefur komið, fer, spyr hún hvenær eigi að bera fram matinn, á hvaða tíma ég vilji baðið mitt og hvenær eigi að búa um. En úr því eru sam- ræður ekkert annað en bros og hneigingar, dálítið einhæfur og erfiður túlkunarmáti. Húsfreyja kemur með kimono með víðum ermum, og færir mig í tvo sloppa, um leið og hún gerir mér skiljanlegt að ég eigi að halda þeim innri, þegar ég fer að sofa. Þar sem flíkurnar ná niður á hæla og eru vel reyrðar með linda að mitti, er þetta hlýjasti búningur. Ekki veitir af, því hitagjafinn í her- berginu er undir lága borðinu á miðju gólfi. Þar hefur verið tekinn hleri úr gólfinu og á botni gryfjunnar er glóð- arhitun. Setið er með fæturna í gryfjunni og á borðinu er þykkur vatteraður dúkur, sem nær niður á gólf og vamar því að hitinn fari út. Satt að segja er manni merkilega hlýtt, ef neðri hluti líkamans er þann ig vel heitur. Við borðið er set- ið á púðum, karlmenn sitja með krosslagða fætur, konur á hæl- Hún ber mér matinn og krýpur hinum megin við borðið. r um sér. En fjarskalega er erfitt fyrir óvana að sitja lengi svona. Þreytan sígur upp í bak ið. Herbergið er að venju lát- laust og fá húsgögn. Strámottu gólf og skilrúm úr léttum grind um með ástrengdum pappír og á vegg silkiprentuð mynd á borða. Meðfram einum veggn- um er lágur skápur og blóma- skreyting á, og á upphækkaðri mottu er í dag komið fyrir skreytingu með 15 brúðum, keisarahjónum og hirðfólki í gömlum búningum, því þennan dag, 3. marz, er brúðu- dagurinn eða hátíðisdagur litlu telpnanna. Þá er á hverju heimili, þar sem stúlkuibarn er, sett upp slík skreyting með fal- legum brúðum. En við lifum líka í nútímanum. A púða við hliðina á mér er sími og frúin trítlar inn með örsmátt sjón- varpstæki, hneigir sig og stillir á japanska glæpamynd í lit fyrir mig. Svo kemur maturinn. Fyrir hverja máltíð er borið inn lítið vott handklæði, rjúk- andi heitt á vetrum en kalt á sumrum. Það er til að þvo af höndunum og jafnvel þerra hálsinn. Ákaflega hreinlegur siður. Te er mikið borið fram í litlum fínum postulínsskálum, blómate, þunnt te með matnum eða grænt, bragðsterlkt te. Rétt- irnir koma hver af öðrum og ekki mikill munur á kvöldverði og morgunverði. Þjónustan mín heldur áfram að koma inin með endalausa röð af smáréttum í skálum. Hún krýpur og hneig- ir sig í hvert sinn. Grjónaskál, súpa með fiski í, grænmeti, litl- ir fiskar, hrogn á sjávarjurta- blöðum og hver veit hvað. Ég tíni þetta allt upp í mig með prjónunum. Maður er tiltölu- lega fljótur að komast upp á það. Þó gekk mér verst með spældu eggin á morgunverðar- borðiinu. Eg hafði fengið að- vörun og einbeitti mér feiki- lega og tókst að komast frá þessu án þess að missa niður — þó ekki væri það sérlega virðu- lega gert. MARGVÍSLEGIR FISKRÉTTIR Japanir borða ákaflega mik- ið af fiskréttum. Þar sem ég var ákveðiin í að kynnast öllu japönsku, byrjaði ég í fyrsta boðinu á Expo í Osaka á að velja mér Sushi, sem er hrár fiskur eða skelfiskur á hrís- grjónabeði á bambusdiski og borðaði hana án þess að blikna, enda skolaði ég honum niður með þessu ágæta hrísgrjónavini, saké, sem alltaf er á boðstólum í örsmáum staupum, ýmist upp- hitað eða kalt. Tempúra, djúp- steiktir sjávarréttir, sem difið er í' eggjabland áður en steikt Frú Okasaki lagar teið.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.