Morgunblaðið - 31.12.1970, Blaðsíða 1

31. desember 1970
ANNÁLL ÁRSINS 1970
1 SPÉSPEGLI
Þegar litið er yfir fréttir árs-
ins 1970 og landsmál skoðuð i
ljósi þeirra, sýnir sig að fáar
vörður en stórar standa þar með
vegi. Má gerzt rekja slóðina í
Velvakanda og gefur þar fyrst
að líta mál, sem átti rætur sín-
ar að rekja til ársins á undan;
Brúðkaup Fígaros í Þjóðleikhús-
inu. Hefur ekkert brullaup jafn
hrifið hugi Islendinga og er þá
söguöldinni ekki gleymt. Vart
var Fígaro í það heilaga kom-
inn en harðvítugar déilur hóf-
ust um núllárið svonefnda. Þess-
ar deilur leiddu til þess, að
fjöidi fólks vissi hvorki, hvort
þvi bæri að halda t.d. upp á
þritugsafmæli sitt, 31 árs af-
mæli eður eitthvað annað og
kusu margir að standa bara í
stað, hvað aidur snertir, og
geyma sér allt afmælishald tii
næsta árs.
Vart var landsmálahimininn
heiður orðinn að nýju, er kon-
ur gengu tasvígar fram til orr-
ustu og heimtuðu alla karla inn
í eldhús en vildu sjálfar ráða
landshögum. Urðu málefni
kvenna þessara, sem kenndu sig
við foma konukúnst að staga
leppa fyrir karla, mörgum hjart
fólgin en er upp komst um lit-
inn rauða varð mörgum hverft
við. Einstæðingar, sem bæði eru
húsfeður og matmæður á heimil-
um sínum, stofnuðu með sér fé-
iagsskap til mótvægis_við rauð-
sokkur og hjaðnaði nú málið.
Vart voru rauðsokkur gengn-
ar af spjöldum Velvakanda en
þar tók bæði að ganga upp og
niður í kynlífi landsmanna.
Sænsk stórmynd varð til að
ieysa allt úr læðingi og lauk mál
inu svo, að íbúar Reykjavíkur
og skólakrakkar í Hafnarfirði
íengu einir að njóta kynlífs
fræðslunnar og borguðu
þeir um þrjár miiljónir fyrir
menntunina. Nú var þegar farið
að bera á langhundum miklum,
hvort borgarbúum skyldi leyf-
ast að umgangast hunda á heim-
ilum sínum eður ei. Féllu mörg
stór orð og höfug tár í þeirri
viðureign en þar sem borgarbú-
ar höfðu fengið einokun á kyn-
lífsfræðslunni var látið þar við
sitja og hundahaid leyft alls
staðar annars staðar.
— if —
Áramótin gengu viðast hvar
skikkanlega fyrir sig og var því
þakkað, að „foreldrar fóru með
börn sín allsgáð að brenn-
unurn," svo sem yfirlögregiu-
þjónn einn segir Morgunblað-
inu eftir á. Ölvun varð þvi litil
á aimannafæri gamlárskvöidið
en heimkomin kættust börnin
töluvert, þvi óvenju annasamt
varð í slysavarðstofunni eftir
miðnættið.
í þann mund sem áraskiptin
urðu heimtu Vestmannaeyingar
happaskipið Halkion í höfn eft-
ir 15 daga á Meðallandssandi.
Varð Eyjaskeggjum mikið ný-
meti að rófum og kartöflum of-
an af landi, auk þess sem ferð
Halkions varð til þess að Vest
mannaeyjar urðu langhæsta
verstöðin á landinu.
Frá Vesturheimi bárust fréttir
af fjárhagserfiðleikum íslenzks
blaðs en Morgunblaði leysti sín
með því að láta starfsmenn sína
eyða tímanum í eltingarleiki við
bilaþjófa. Fór og svo, að Morg-
unblaðið var hvergi hætt komið
í fjármálum.
Norðfirðingar urðu í ársbyrj-
un ilia haldnir af flensu en ís-
lenzki síldarstofninn var sagður
rétta við. Rússar keyptu þá af
okkur 30 þúsund síldartunnur
en flensan breiddist út á Norð-
uriandi. Ölafsfirðingar fengu
bóluefni flugleiðis og var þá
stofnað alþjóðlegt flutningaflug
félag, sem Loftleiðir voru tald-
ar líklegar til að eiga þriðjung i.
Viðurkenndu Loftleiðir það um
síðir og létti þá öllum og flens-
unni af Norðlendingum.
Mjólkurframleiðsla sýndi sig
hafa orðið meiri en góðu hófi
gegnir 1969 og var kaupmanni
einum á Ólafsfirði kennt um og
hann dæmdur fyrir mjólkursölu.
Reyndist þá viðskiptajöfnuður
landsmanna við útlönd hagstæð-
ur í fyrsta skipti síðan 1965.
Að loknum áramótadansleikj-
um kom í ljós alvarlegt heyrn-
artjón hjá pophljómsveitar-
mönnum og þótti það nægileg
skýring á gæðum íslenzka popps
ins. Veitingaþjónum var þá
strax boðið til heymamælinga
af ýmsum ástæðum.
Um miðjan janúar tóku bók
menntagagnrýnendur dagblað-
anna sig til og viidu koma silf-
urhrossi sínu í hús hjá Helga
Hálfdánarsyni. En Helgi neit-
aði að eiga no'kkuð við hross
gagnrýnenda. Er silfurhrossi#
nú frægast íslenzkra útigangs-
hrossa ásamt með Skjónu Björns
á Löngumýri.
Ungir sjálfstæðismenn gripu
til þess ráðs á nýja árinu að
ganga i hús til viðræðna við
fólk en var svarað hvatvíslega
með stofnun Hjálparstofnun-
ar islenzku þjóðkirkjunnar.
Þóttu það góð samtök og snéru
ungir sjálfstæðismenn sér að
Rússlandsferðum í staðinn. — Is
iendingar reyndust nú vera
orðnir fleiri en 203 þúsund tais-
ins og töldust 150 þeirra vera í
Myntsafnarafélaginu.
Tveir islenzkir golfkarlar
urðu heimsfrægir um allt iand
er þeim var boðið til keppni í
kvennameistarakappmóti er-
lendis. Höfðu þeir áður leikið
þar sem konur og urðu svo vin-
sælar að eftir þeim var sótzt á
ný. íþróttasamband Islands tók
öll iþróttaskipti við erlendar
þjóðir tafarlaust til endurskoð
unar vegna þessa.
Góð rækju- og hörpudisks-
veiði varð í ísafjarðardjúpi í
janúar og komu menn að landi
með vikuafla eftir tvo daga. Tók
þá Landhelgisgæzlan það til
bragðs að kaupa fallbyssur,
sem geymdar höfðu verið í ís I
Grænlandi frá löngu liðnum ár-
um, og dugðu þær svo, að menn
vestra voru nú allt að viku að
reyta saman í vikuaflann.
Brúðkaup Figarós var annars
stórmál janúarmánaðar. Óperan
var frumsýnd á annan í jólum,
og henni fylgdi mikill eftirmáli,
eins og tíðkast við allan óperu-
flutning þeirrar ágætu stofnun-
ar, sem Þjóðleikhúsið nefnist.
Óperan þótti falleg I uppsetn-
ingu og þjóðleikhússtjórafrúin
þótti falleg í hlutverki sínu, og
hefði maður ætlað að takmark-
inu væri þar með náð. Svo var
aldeilis ekki, því að ieikmenn
sem lærðir þóttust geta sett út á
sönghæfni einstakra söngvara
og hlutverkaskipan, sem raunar
hlýtur að teljast aukaatriði. Var
þjóðleikhússtjóri m.a. tekinn ti'l
yfirheyrzlu og orðaglimu i sjón-
varpi af brosmildum gagnrýn-
anda og brúnaþungri söngkonu.
Þjóðleikhússtjóri varðist lag-
lega öilum hælkrókum, leggjar-
brögðum og mjaðmarhnykkjum,
sem tungur spyrjenda reyndu
að koma á hann. Þjóðleikhús-
stjóri var „skelkaður en hlaut
naumast byltu“ i þessari viður-
eign, svo að notuð séu orð sjón
varpsgagnrýnenda Morgunblaðs
ins. Fígaró féll hins vegar með
talsverðum halla, og var
„Gjaldið" tekið til sýninga í
staðinn. Ríkti nú friður um sinn.
1 febrúar voru batnandi at-
vinnuhorfur á íslandi, og hóp-
ur iðnaðarmanna hélt til út-
ianda i leit að vinnu. Þá var
ákveðin stækkun Loftleiðahó-
teis, er Norðurlandaráð hélt hér
þing sitt með 400 fulltrúum og
40 ráðherrum í Þjóðleikhúsinu,
sem varð nú þinghús í 10
klukkustundir. Reyndist það
sem slíkt mun friðsamara en
sem leikhús. Þá var ákveðið að
endurskoða lög Þjóðleikhússins.
Hæstiréttur varð 50 ára, og
mikið var drukkið, eða fyrir
samtais 700 milljónir 1969.
Bandarískir sérfræðingar töidu
þá þungavatnsframleiðslu hag-
kvæma á Islandi. Ungir siðferð-
isverndarar skutu upp herör
gegn hassneyzlu, og sögðu hass-
is 90% blandað með ópíum. Sam
stóð hópurinn einkum af popp-
söngvurum og fegurðardísum.
Guðrún Helgadóttir skólastjóri
Kvennaskólans, kvartaði undan
stúdentsmenntunarleysi is-
lenzkra kvenna, en stúdentar i
þeim kynflokki væru 30% fá-
mennari en hjá Finnum mið
að við árgang 1967. Þá iýsti
Sigmar i Sigtúni því yfir að fata
feilur ykju mjög á aðsóknina að
húsinu. Nú upphófst Kvenna-
skólamálið svonefnda.
Sigurður Bjarnason lýsti yfir
í ræðu á Norðurlandaráðsverð-
iaunaveitingu, að bækur þegðu
ekki heldur hrópuðu og kölluðu.
Thor Vilhjálmsson gaf þá út
bókina „Óp bjöllunnar." Nú
kyngdi niður mesta snjó í ára-
raðir, og ungur athafnamaður
kom á laggirnar nýstárlegu fyr-
irtæki — Snjófjalli, þar sem
gerður var tilbúinn snjór vegna
snjóleysisins í grennd við höf-
uðborgina. Þorkell Jóhannesson
prófessor lýsti þvi yfir í viðtali
við Morgunblaðið, að notkun
piilunnar væri áþekk stöðugri
þungun. Borgarbúum fjölgaði
um 6% en fólk í Grindavík og
Keflavík kipptist við í rúmum
sinum. Var nokkrum jarð-
skjáiftakippum, sem mældust á
þessum slóðum, um það kennt.
íslendingar fóru frægðarför á
heimsmeistarakeppni í hand-
bolta i Frakkiandi. Þeir töpuðu
m.a. íyrir Ungverjum 19:9, og
þegar þeir reiðir og sárir yfir-
gáfu hótelið sitt, spurðu Frans-
mennimir hvort þeir vildu ekki
fá rauðan dregil. Síðar bárust
þó fregnskeyti, að íslenzku far
arstjórunum hefði veitzt sá heið
ur að ganga á rauðum
dregli til úrslitaleiksins. Islend-
ingar voru ekki í úrslitum.
Marzmánuður tók að mestu
þegjandi og hljóðalaust við af
febrúar. Vart höfðu menn þó
áttað sig á mánaðaskiptunum,
þegar söluskattur á búvörum
var hækkaður í 11%, og hófst
þegar umfangsmikil rannsókn á
okri hjá sakadómi Reykjavíkur.
Birtar voru tölur um áfengis
neyzlu landsmanna og vöktu
þær hugmynd að 100 milljón
króna þurrkví við Sundahöfn.
Þótti hugmyndin snjöll, þar sem
isienzk skip nota Sundahöfn
ekki neitt og teljandi eru á fingr
um annarrar handar þau skip
erlend, sem þangað villast.
Sigurður Bjarnason frá Vig-
ur kvaddi á mánuðinum Morg-
unblaðið og axlaði mal sinn til
Kaupmannahafnar í sendiferðir
fyrir Islendinga. Um líkt leyti
og Sigurður hvarf af landi
brott kom islenzkur jarðfræð-
ingur frá Guatemala og haíði
það aðeins tekið hann nokkrar
vikur að koma á skálmöld þar í
landi. Tóku þó Danir kurteis-
lega við Sigurði. — Svo var Is-
land innlimað í EFTA og lýstu
Guatemalabúar því þá strax yf-
ir, að þeir myndu hætta á að
ganga til forsetakosninga i
iandi sínu.
Lögreglustjóra bárust beiðnir
um að afturkalla öll byssuleyfi,
þar sem „sumar kempurnar