Morgunblaðið - 09.03.1971, Síða 22

22
MORGUNBLAÐH), ÞRIÐJUDAGUR 9, MARZ 1971
Jón Ölafsson
Hafrafelli — Minning
Fæddur 19. ágrúst 1901.
Dáinn 22. febrúar 1971.
Þegar mér barst til eyrna
snemma í síðustu viku fébrúar
S.I., að Jón Ólafsson á Hafra-
felli væri látinn, minntist ég
þegar í stað orða skáldsins, er
segir:
„Veiztu, hve gleðin tefur tæpa
stund
en treginn lengi."
Því minntist ég þessara orða,
að mér var kunnugt um, að
mörg undanfarin ár hafði Jón
barizt harðri baráttu við mikla
vanheilsu, og má slíkt teljast
tregablandin raun hverjum þeim
manni, sem áhuga og aðstöðu
hefur til starfa, gagngera kunn
áttu í hverju þvi, er að jarðrækt
og skepnuhirðingu Iýtur, hefur
þá handlagni til að bera, sem
nauðsynleg var tali-n til að geta
verið sjálfbjarga við sveitabú-
skap eins og hann var rekinn
hér á landi fram undir miðja 20.
öld og kemur ekki síður að
gagni við hagnýtingu nútíma
tækni í landbúnaði. Allt þetta
hafði Jón til að bera og síðast
en ekki sizt hafði hann áhuga
fyrir lifi og starfi sér og sinu
heimili til hagsbóta.
I>vi aðeins get ég þetta sagt,
að ég var á Hafrafelli tvo vet-
ur fáum árum eftir að Jón hóf
búskap þar og byrjaði ég því
raunverulega að vinna fyrir
mér undir handleiðslu hans.
Mun ég hafa komið þangað seint
á árinu 1940 og átti að vera
snúningastrákur við gegningar.
Mitt starf varð því að fara með
Jóni í gripahúsin, aðstoða við
fóðrun, smalamennsku og aðra
hirðingu sauðfjár og hesta. Þá
voru gripahúsin dreifð hér og
þar um allt tún, líkt og sjá má
á skuggamyndinni, sem Fræðslu
safn rikisins hefur gefið út af
Eiríksstöðum á Jökuldal og er
sú mynd í myndaflokki Fræðslu
myndasafnsins um Norður-Múla
sýslu. Til dæmis voru fjárhús á
f jórum stöðum í túninu á Hafra
t
Faðir minn,
Helgi Valtýsson,
rithöfundur,
andaðist í sjúkrahúsi Akra-
ness aðfaranótt 6. marz.
Fyrir hönd ættingja,
Sverre Valtýsson.
t
Maðurinn minn,
Pálmar Jónsson,
Unhól, Þykkvabæ,
andaðist í Lan dakotsspítala
sunnudaginn 7. marz.
Slgríður Sigurðardóttir.
felli, hestar voru í þremur hús-
um og svo var smáhlaða við
hvert einasta hús. Þar að auki
var svo fjós með hlöðu heima
við gamla bæinn og bedtarhús á
Þverhólagerði. Það var því ekki
svo litið verk að annast skepnu
hirðingu með þessu fyrirkomu-
lagi. Það var verk okkar Jóns
að sjá um sauðfé og hesta
heima, en þegar út á vetur leið
og timi vannst til, hjálpaði ég
honum í smiðju, en þar var
hann öllum stundum, þegar ekki
þurfti öðru að sinna. Við öll
þessi störf barst margt í tal
milli okkar Jóns, fyrst og fremst
um það, sem verið var að gera
hverju sinni, en einnig komu
fram ýmsar hugleiðingar um ráð
gátur lífs og dauða, rúms og
tima. Oft benti hann mér á ýmis
legt í atferli sauðfjár og hesta
og á ýmislegt í umhverfi Hafra
fells og verður nánar vikið að
því siðar. Svo sagði hann mér
sitt af hverju frá sjálfum sér og
verður nú talið það helzta,
sem ég man enn eftir þrjátíu ár:
Foreldrar Jóns voru Ólafur
Jónsson bónda Ólafssonar á
Skeggjastöðum í Fellum og kona
hans Guðlaug Sigurðardóttir.
Ólafur bjó á þeim hluta Skeggja
staðalands, er áður var eign býl
isins Götu og þar innan og of-
an við gamla Götutúnið var
reist ibúðarhús, sem síðan hefur
verið nefnt Holt. Bræður Ólafs,
Þórarinn og Hallgrímur, fengu
Skeggjastaðaland til ábúðar, en
fjórði bróðirinn, Sigurður, bjó í
Hrafnsgerði.
Þau Ólafur og Guðlaug eign-
uðust 4 böm, sem upp komust,
en þau eru: Hallgrimur bóndi í
Holti, Guðríður, áður húsfreyja
á Ási í Fellum, nú búsett í Egils
staðakauptúni. Laufey hús-
freyja á Droplaugarstöðum í
Fljótsdal og Jón, sem hér er nán
ar getið. Hann fæddist 19. ágúst
1901, ólst upp í foreldrahúsum
og systkinahópi, en þá eins og
nú var fjölmennt á Skeggjastöð
um. Nú eru þar 4 íbúðarhús sam
týnis þegar Holt er taffiið með.
Jón vandist á að taka til hend
inni við venjuleg sveitastörf, en
snemma mun þó hugurinn hafa
staðið til smíða. Undir þritugs-
aldur hleypti hann heimdragan-
um, hélt til Reykjavíkur, hugð-
ist afla sér iðnréttinda og réðst
sem lærlingur á trésmíðaverk-
stæði. Þar varð hann fyrir stór
kostlegum vonbrigðum, þegar
hann, fullþroskaður verkmaður,
var settur í ýmiss konar byrj-
endasnattvinnu og fékk lítilfjör
legt lærlingskaup í tilbót, enda
hætti hann náminu og fór í aðra
vinnu. Samt leitaði hugurinn
enn til smíðanna og nú réð hann
sig að sumarlagi í brúarvinnu á
t
Eiginlkona mím,
Pálína Vernharðsdóttir,
verður jarðsett frá Foss-
vogskirkju miðvifcudaginn 10.
mairz kl. 13.30.
Blóm vinsaimlegia afþökíkuð,
en þeim, sem vilja minnast
hinnar láifcnu, er bent á liiknar-
sitofnanir.
Jóhann Grímur Guðmundsson.
t
Innilegar þakkir sendum við öllum þeim sem sýnt hafa
okkur vináttu og samúð við andlát og jarðarför, konu minnar,
móður okkar, tengdamóður og ömmu
GUÐRÚNAR GUÐLAUGSDÓTTUR
Ingi Guðmonsson, böm, tengdaböm,
og bamaböm.
Norðurlandi. Þar varð hann fyr
ir annarri dýrkeyptri lífs-
reynslu, því þá bilaði hann í
baki við átök í vinnunni, beið
þess aldrei fyllilega bætur og
varð alla tið að fara sér gæti-
lega við erfiðisvinnu eftir það.
Nú lá leiðin aftur austur á Hér-
að og þar beið hans bæði ham-
ingja og framtíð, því nokkru
eftir heimkomuna giftist hann
Önnu, einkadóttur hjónanna á
Hafrafelli, Runólfs Bjarnasonar
og Sigríðar Sigfúsdóttur. Jón og
Anna hófu nú búskap á Hafra-
felli og tóku brátt við jörðinni
allri. Þau eignuðust tvær dæt-
ur, sem nú eru báðar giftar.
Heitir sú eldri Sigrún og er gift
Brynjólfi Bergsteinssyni frá Ási
í Fellum. Hafa þau reist nýbýl-
ið Hrafnafeill, eamtýniis Hafira-
felli. Yngri dóttirin, Guðlaug, er
gift Ólafi Gunnarssyni bifreiða-
stjóra og búa þau á Hraunbraut
10 í Kópavogi. Var mikið
lán fyrir Jón i veikindum hans
siðar að geta notið aðhlynningar
dætra sinna, hvort heldur hann
var hér fyrir sunnan eða heima.
Á Hafrafelli undi Jón sér vel
og hafði það athafnafrelsi, sem
hugur hans þráði, enda hófst
hann handa um að bæta og
auka ræktun þar og byggingu
nýrra gripahúsa. Við búskapinn
naut hann aðstoðar Einars Sig-
finnssonar, sem hefur verið vinnu
maður á Hafrafelli um nærri
40 ára skeið og er þar enn. Mun
slíkt fátitt í sveitum núorðið.
Þótt ekki sé jafn viðsýnt á
Hafrafelli og á æskustöðvum
Jóns í Fram-Fellum, þá býr
landareign Hafrafells og
þriggja nærliggjandi jarða,
Kross, Ekkjufells og Staffells,
yfir mjög sérkennilegri náttúru
fegurð og tilbreytingu I lands-
lagi, sem vart á sinn líka ann-
ars staðar á landinu. Há fell og
klappaásar með mjóum kletta-
klaufum á milli skiptast þama
á vlð mýrasund með tjörnum og
jafnvel silungsvötnum, en allt
er greinilega sorfið og fægt af
isaldarjöklinum. Er hrein af-
bragðs kennslustund í náttúru-
fræðum að ganga að sumarlagi
þvert yfir fell og klaufir frá
Ekkjufelii gegnum Hafrafells-
land upp að Staffelli. Þetta er
vissulega undraland, sem ferða-
maðurinn sér aldrei og má nefna
fleiri staði á Héraði, sem búa
yfir sterkum sérkennum, og eng
ir ferðamenn sjá. Á þessu
nefnda svæði má sjá sambýli
gróðurs í skjóli nakinna klappa,
fuglalíf í mó og barði, tjöm og
vatni, en allt yfirbragð landsins
er mótað af heljartökum ísaldar
jökulsins. Því get ég þessa alls
hér, að Jón benti mér fyrstur
manna á þetta allt. Þetta og
fleira i náttúrunni vissi hann af
bóklestri og fylgdist með af
vökulli hyggju bóndans. Til
t
Þökbuim innilega auðsýnda
saimúð, hiuittekninigu og veiibta
aðstoð við andláit og jarðiairför
Sigurfljóðar Jónasdóttur,
Leikskálum.
Þuriður Ólafsdóttir,
•Jón Jóhannesson,
Kristín Ólafsdóttir,
Guðjón B<‘nediktssí)n,
dótturbörn og systkini
hinnar látnu.
sannindamerkis um athygli
Jóns í þessum efnum, get ég
nefnt, að í siðasta skiptið, sem
ég hitti hann, þar sem hann lá
I Landsspítalanum í Reykjavik
um hátiðarnar í vetur, hafði
hann orð á því, hversu undar-
legt það væri, að einn af sér-
kennilegustu sumargestum lands
ins, spóinn, sæist vart né heyrð
ist lengur.
Nú eru nærri þrjátíu ár síðan
ég var á Hafrafelli. Ég hvarf
burt úr Fellum og eftir það hitt
umst við Jón sjaldan og aldrei
nema stutta stund í einu. Helzt
hittumst við á Egilsstöðum á
sumrin og þá jafnan báðir á
hraðferð. Eina kvöldstund
dvöldust þau hjónin þó á heim-
ili minu hér í bæ fyrir 15 ár-
um siðan, en þá voru þau bæðl
til lækninga hér fyrir sunnan.
Annars hygg ég, að ein lengsta
samverustund okkar Jóns síðan
hafi verið, er við urðum sam-
ferða í flugvél frá Egilsstöðum
til Reýkjavíkur seint í ágúst
1969. Þá var hann sárþjáður á
leið til sjúkra'húsvistar, en ég
mætti sömu vinsemdinni og jafn
an, þegar við hittumst.
Þess vegna er það fyrst og
fremst, að ég tek mér penna I
hönd við ævilok hans til að
þakka honum velvild og vin-
áttu. Eftirlifandi eiginkonu hans
dætrum, tengdasonum og barna
börnum votta ég mina innileg-
ustu samúð og bið þeim allrar
blessunar.
Sigrurður Kristinsson.
Dagný Níelsdóttir
— Minningarorð
Fædd 14. nóvember 1885.
Dáin 28. febrúar 1971. •
KÆRA mamima, þegar ég sit
við dánarbeð þitt eru tvær
mininingar . mér efstar í huiga.
Skólarniir voru hættir og ég var
að fara í sveit í fynsta sinni. Bg
man hvað ég var hreykinn yfir
þvi að vera farimn að hjálpa
mömrnu og pabba, mér fann.st ég
vera stór kall þá. Ég settist inn
í bílinn sem var að l'eggj a af
stað, og settist við gluggann en
þá varð mér litið til þín mamma
og ég sá að tár runmu niður
vanga þínia. Ég ætilaði að standa
upp og hlaupa til þín, en var
ýtt niðuir í sætið affcur og svo
haldið af stað. Svo leið sumarið
og um haustið þegar ég fóx heim
gaf bórudinn mér 10 krónuir og
ég gleymi því víst aMrei hvað
glaður óg var. Ég hé’ilt utan um
penginin alla leiðina heim því ég
æfilaði að gefa mömmu fyrstu
penángana mína seim ég vanin mér
inm. Þegar ég kom var komið
myrkur en ljós var í glugga. Ég
greikkaði sporið, en þegar ég kom
inn varst þú ekki hedma, en.
ég vi'ssi hvar þú varst. Þú varst
úti í fiskstöð að vinna blaut og
köld og sjálfsagt svöng líka.
Vonlbrigði mín voru mikil og
hvað varð af þessutm fyrstu pen-
ingutm mínum veit ég ekki, því
ég skyldi þá ekki hrvað þú þurftilr
að legigja hart að þér til að fæða
okkur og iklæða.
Hin miinining mín er ödJiu ljúf-
ari; hún er frá hedimabyggð þinni
Flafcey á Breiðafirðá.
Þú hafðir fengið lítinn bát að
láni og tókst mig með þér og
ég man bezt þegar þú sebtár upp
seglin og sjórinn flæddi yfir ixxrð
stokkinn þegar báturiinin tók
Skriðið, þá varð ég hræddur, en
ölll hræðsla hvarf flljótlega aÆ
því ég sá að þama var kona
sem kumni til verka og þanmig
sigldum við lemgi dags í björtu
og faiilegu veðri frá einmi eyjummi
tl ammiarrar. Þá var gaman.
En mamma, nú leggur þú upp
í þína síðuistu siglimgu.. Þú siiglár
á fumd Guðs þínis sem þú trúðir
og treystir á. Sj áiifur sé ég í anda
þabba sem á umdan þér er farinm,
hvar hann ieggur hönd fyrir
augu. Og sjá úti við hafsbrún
sér á hvít segl og lítinm bát sem
sigl'ir mikkm. Hann röltir niður
hvítan sandinn, því hann veit að
þú ert að koma, og í sömu andrá
reninir þú fleyi þínu á hvítan
sandinn.
Þú ert komin heim. Þið eruð
afltur orðin unig og falteg eina og
þið áður voruð, laus við aláar
áhyggjur og gangið beint á fund
Guðs sem þið trúðuð á og
treystuð, og ég veit að tekur
vei á móti ykkur. Og svo send-
um við systkin þakfcir til alllra,
sem hafa sýnt þér veöviM og
hlýhug.
Og fyrir þina hönd segjunm
við: Guð blessi ykkur öM.
H. S.
H úsbyggjendur
Nú er vorið á næstu grösum og frost úr jörðu. Getum tekið
að okkur mótauppslátt í Reykjavík og Suðurnesjum.
Upplýsingar í sima 34201 eftir kl. 18,30 á kvöldin.
Golfklúbbur Reykjovíkur
Árshátíð kúlbbsins verður í Átthagasa! Hótel Sögu laugar-
daginn 20. marz og hefst kl. 7.30 með boltaleik og borðhaldi.
Samkvæmisklæðnaður eða dökk föt.
Aðgöngumiðar kr. 700 fyrir mann seldir í Rósinni Aðalstræti.
Félagar fjölmennið.
Sumurbústuðulund óskust
Fámennt stéttarfélag óskar eftir góðu landi fyrir orlofsheimili.
Staðgreiðsla.
Tilboð sendist afgr. Mbl. fyrir 20. marz merkt: „Fagurt um-
hverfi — 6445".