Morgunblaðið - 30.06.1971, Blaðsíða 12

12
MOHGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. JÚNl 1971
r~-
Sextugur í dag:
Herra Sigurbjörn Einarsson biskup
1 hírðiinig-j aþj óðfélagi Hetoea
vair hirðisstairfið í miikltuim met-
wim. Og vafailaust hetfur rnjög
veiriið til vandað, þegar vaiið
var í það hlutveirk.
Hjá Israelsmöninum var hirðds
stafiurimin hið ytra tákn hirðisins.
Um daga gekk hainin á umdan
hjörðtnini ag hélt henni tdbl haiga,
— á himiuim gróðursæiustu stöð-
uim, „ieiddi haina að vötnium, þar
sem hún mátti mæðis mjóta."
Þammdig valdi hamm hið góða
haglemdi, og hjörðin fyigdi hom
um og maiut forsjár hams ag um-
hyggju.
Er kveM var komið og myrkt
orðið af móttu, bæMi hamn fé
siitt eða byrgði, dvaMi með hjörð
stani og hviMist með henmi
Svetfn hams var sjaldmast vær,
því að vökutam augum hims
dygga og trúa þjóns horfði hanm
út í dimrna mótttaa, — og opn-
um eyrum hiustaðli hanm út í
miæturkyrrðimia eftir grumsamleg
um hijóðum, er kymmu að boða
hættu, og staifinm og sprotamm
hatfði hamn að vopnium geign últf-
um og iHræðismönmium.
Heiiagri ritmimgu er tiðrætt
um hirðtam og hið veigamikla
hlutverk hans, og hirðirimm og
hjörðin, sem hanm gætir, er si-
emduirtekið stef í mörgum til-
brígðum í htaini mikiu hljóm-
kviðu htas mýja testamemtis.
Dæmiisögur og iikimgar Krists
eru tákmmái, auðskiijiaimieigt
hverjum eimium í samtíð hams,
ekki hvað sizt, þegar f jaliiað er
um akuryrkju og kvikfjárrækt.
Hjörðin táknar maransbömám,
sem Guð eða Mammssotnur-
ímin ieiðir, trúarlega og siðferði-
iega handieiðsiiu Guðdómsiiims.
Síðar koma hinar kirkjulegu
vígsiur, prestdómur og biskups
embætti. Hér á iandi hetfur það
faiiiið í hiutf prestamma að velja
sðr biskupa, þá hirða hjarðariinm-
ar, sem hatfa staif og sprota í
hendii, og gamga á umdan himum,
það eru sérrétttadi htamar ís-
ieimzku prestastéttar.
Þetta gerðum við síðast árið
1959, er við völdum þáveramdi
prófessor í guðfiræðideiM Há-
skóia Isiands, Sigurbjöm Ein-
arsson, tái biskups yfir hima ís-
ienzku kirkju.
Við ísfandimgar höfum iömg-
um átt þvi iámi að fagma, að f jöl
miangir htair merkustu og ágæt-
ustu rnemn hatfa fiarið rrneð bisk-
upsembættí í iamdi okkar, —
aiiit frá ömdverðu.
Hefur saga þjóðarimmar jatfm-
an gefið þekn vitnisburð og iagt
dóm stam á farsæM þeirm og
iiærdóm og eimmiig þá giftu, sem
þeir hafa borið tii blessumiar-
ríkra áhrifa á meraniimgarlif þjóð
artamiar, á þjóðlífið, menm og
miemratír. Samttð þeirra hefiur þó
sjaidmast kveðið upp iokadóm-
tam eða verið þess umkomta að
ieggja hiutiaust mat á gjorðir
þeirra eða rraanmigiMi. Það hefur
verið eftirtímimm, sem það hef-
uir gjört, árim og aidimar.
Þessu iögmáffi verður biskuip
okkar, herra Sigurbjöm Eiimars-
som, eiinmiig að llúta, atf sögulegri
nauðsyn, enda er ég þess fiuil-
viss, að það mumi haran helzt
Villjia.
Á skörmmium embættistferffi sta
urn heíur Sigurbjöm Eimarsson
bisikup ótvírætit sýmt það og
sararaað, að hamm er fjölhæfiur
maður, hugrakkur og eimbeittur.
Hamm á sér háleitar hugsjórair,
mákið og djarft hugmyndariki,
og sparar sér ekikert það erfiði
og fyrirhöfn, sem mætti verða
tíi efltaigar og styrktar Guðs
kristm með himirai ísiemzku þjóð.
Hanm er og gæddur þeim gáfum
og vitsmiuimum að kumraa að
standia jöfmum fótum í htami
felasisísfou arfleáfð kkikjummiar
og etamáig í róti amdstreymis
h'imrna mýju tíma.
Klerkastéttim og raumar lands
lýður aiiur gerir imiikJiar kröfur
til biskups síns og bimdur við
hamn mikáar vomir. Ef til vili
skiiljum við það miaimna bezt,
pnestarmár, að biiskupsdómii fyig
ár mikffil þumgi, byrðii, ilögð á
hierðar etaium mamimi, ekkl hvað
sízt á þessium tómum hirns sivo-
raefmda iýðræðis, þegar skoðam-
ir imarama um hta ýimsu máiiefni
eru jatfrn imargar og taia þeáirra,
sem um þau eiga. að taka ákvarð
anta. Þess vegma verður ekki öl
um gert tffi hæfis.
„Miitt ok er imdælt og byrði
mín létt,“ sagði sá, sem kom í
heimámm tii þess að þjóma Guði,
og háaiut að bera htam þymig&ta
kross affira tíma.
Við vítum það íslenzkta prest-
ar, að þessi orð bæði viffi bistoup
gera og gerta að staum. Enm er
hamin umigur og óbeygður. 1
hjarta sámu eJiur lianin vomta um
metaa Ijós, meiri btatu yfir Landi
og lýð, öflugri ktokju og áihriifia-
metai, — vomto um fegrum og
fágiun þegmamma, hugiar og hjarta,
— Hf 1 iandi, sem iætur stjórm-
ast atf htaði htaðanima, — kom-
uimgi komiumigamma, — frelsanainr
um Jesú Kirásái, tffi orðs og æðis.
Þessi éimiæga von haims áiefur
þagar gert hamm nikam með iærð
um og leitoum. Og þess vegma
ieggur þjóðin við hlustta, sr
hún heyrta málsmiffid hans, ieifitr
amdi tumigutaik, og merair faál
hinina þumgu og stríðu stnauma
hugsjóma hams, sem aáiar hniga
að því saima, að hamm vffil þjóna
Guði staum tii heffiáa og btessiun-
ar þjóð stami, vimma atf allhug það
starf, sem hanm hefur verið út-
vaálimm til
Þetta getur emginm gert að
gagmi í bistoupsdámi meima vits-
rmumta sóu fyrta hemdi, hæfffileg
biðiumd, umburðariyndi og elislaa
tffi Guðs og mamiraa.
Á þessum timamótum þakkar
ísienzk prestastétt biskupi sta-
um, Sigurbtami Eimiarssymi, árm-
ar homum heiffia og eigimkonu
hans, frú Magmeu Þoikeisdóttur.
Við biðjum enubætti harns, húsi
og heiimáffi btessumar Guðs, — að
þau biskupshjómin megi verða
farsæl og lamigffif í iamdiimu.
Grínmr Grímsson.
Sigurbjöm Eimarssom, bistoup,
er sextugur í dag. Ég vffi rnota
þetta tækitfæri til að færa hom-
um, frú Magmieu og bömmmium
fáein þakkarorð fyrir vimáttu
og velgjörðir og árrna þeim
heiiffia um aáfla framtíð.
Mér er ijóst, að atfmæffisgrein
um biskupimm verður etoki síkriif
uð, svo að vel sé. Um hiamm rmum
siðar verða skrifuð mitoffi bók,
og rnurn þó emgan vegirnm geira
homum þau skil, sem hanm verð
skuádar. Slíkam mamm eigmast
kíirkjan naumast eimu simmi á
ÖM, og er þó vægt tffi orða tek-
ið.
Hanm hefur hlotið miklar
Guðs gjafir, og hefur verið sá
hamimgjumaður að ávaxta þær
atf heiámdum og árvekni hiiims
trúa þjóms. Hamn er fágættega
veá gerður maður, f jöigáfaður at
hafnamaður, hjortahllýr trúmað-
ur og mammvimur.
Aiit frá því, að hanm gekk
umgur Kristí á hönd og ktakju
haims, hefur hanm haft að teáðar
ijósi heitoæði postuiams: „Ver
aliur í þessu." Það hefur verið
sityrtour hams, þar sem hanm hef
ur staðið 1 fremstu röð í brjóst
vöm ktakjummar frá því hanm
gerðist prestur tffi þessa dagg
Tírmabffi það, sem Sigurbjöm
bisikup hefur þjiómað kirkjummJi,
hefur verið hemmi óhagstætt að
miörgu leyití. Það hafa verið tim-
ar stórkosttegri byitiimga i sfciiðs
tækni en dæmi fimnasit urn í
sögu mamnikyms og þar með tim-
ar aáimeramari þjámiimga í heimiim-
um en sögur fara af. Það hafa
verið tímar amdtegs rótteysis,
fcruartegra efasemda, endurmats
Mfsstefna og atfmeitumar ýmissa
siðrænma verðmæta eMri kyn-
slóða, einmiig hjá oss. Ofian á rót
leysi tímanma hefiur sá vandi
bætzt, sem örðugasitur er við að
striða, en það er rnetoi og aá-
memmari vanþekk'imig á kristmum
dómi em átt hefiur sér sfcað, frá
þvl eir kristmi vaæ að festa hér
rætiur. Það hefiur eikki verið erf-
iðisfllaust að teiða ktakju vora
gegmiuim öffi þessd vátegu veður.
Það hefur krafiizt mammisims alíls.
Miargir hafa heyrt og tesiið pré
dikamto og ömrnur ritverk biisk-
upSins um trúarteg eflni, og ftest
ta igera sór greim fyrir andteigum
yftaburðum hams og orðiist, en
færri mumiu þeta, sem vita, hve
miltoið hanm leggur á siig í dag-
tegu starfi fyrir kirkjiuma, hve
umtfaragsmikið það er og vanda-
siamt, hvíillilkra hyggiimda það
krefst, ráðsmiilíldar og þoigæðis
bæði að því er tekur tffi ytri og
iimmri mátefma toirkjummar.
Sjálíum mum biskupi fimimast
hamrn ekki hafa haft erindi sem
erfiiðL Staðreymd er það þó
og fiagnaðaretfmi kirkjummar
barma, að biskupinn heifur vak-
ið þúsumdir miainma tffi dýpra
stoilmámigs á eiffiifgiMum sommiimd-
um ikristtas boðskapar. Hamm
hefur toornáð rmeð orð Guðs máitt
uigt og ffifii þrumigið inm í hjörtu
lamidsiins bama gegum fjöimiðla
á hátíði'sstumduim. Hve miargir
hafa efeki sagt: „Hamrn kom með
hátíðima imm til oktoar. Nú fyrst
fimrnst mér háitíðin vera komim,
þegar biskupimm er búimm að
taia.“ Þaramig er viitmisburður-
imm, atf því að hanm kamn að
vffima um það, sem helgast er og
hááeitast. Þammiig hefur hamm
verndað og glætt iíf Guðs amda
með kirtoju simmi, sivo að hún
liflto iraú máttuigra ffifi, þrátt fyr-
ta aillit, em muargam grumar.
Herra Siigurbjöm hefur haft
erimdL
1 bistoupstíð hams hefur kirkj-
an stöðuigt og markváisst víkkað
verksvið sitt auk þess að etfla
það starf, sem áður var grumd-
vaffiað. Má þar metfma vöxt æsku
lýðsstarfsins, emdumeism Skál
hiolts, nekstuir húsmæðrasikóia á
vegum kirkjummar og stórautoim
afskipti af félagsáegum vamda-
málum hér heiima og í aliþjóð-
iegri samvimmu kirkna.
Istenzka kirkjam er í stöð-
ugri sókn undir forysitu bistouips
iirns og forsjá, en þetta er þó að
eins byrjum á framkvæmd hug-
sjórna bistoupsims og fjöimargira
áhugamáia hans.
Við, sem höfum átt samleið
með horaum og saimstarf, eigum
þá ósk heitasta, að hiamm irneigi
sjá sem ftestar hugsjömir símar
ræfcast.
Magi ísálemzk þjóð og kirkja
bara gætfu tii að mjóta teiiðsögu
hans sam temgst. Valie.
E.S.
„Móða tíma virðist vera lygn,
en þó er hún svo sporadrjúg,
að umdrum gegnto,“ segta G>uð-
mundur Friðjónsson, rithöfund-
ur. Tíminn er hraðfari án þess
að við gefum því gaum. Á tíma
mótum fer samt ekki hjá því að
hin mikla móða minni á sig,
áraraðir, sem fram hjá fara.
Mér er það mlimmisstætt, er ég
sá Sigurbjörn biskup, ymigstan
presta (famuli) hjá altarinu í
Dómkirkjunni við biskupsvígslu
föður míns 1939. — Mér finnst
stuttur tími síðan.
En árin hafa liðið. — Ég minn
ist áranna þegar Sigurbjörn Ein
arsson var prestur Hallgríms-
safnaðar í Reykjavík ásamt dr.
Jakobi Jónssyni og þeir prédik
uðu á Skólavörðuhæð áður en
hafizt var handa um byggingu
þess mikla musteris, þesis góða
verks, sem menn nú styrkja
hendur sinar til að fullgera.
Á sextugsafmæli Sigurbjarn-
ar biskups minnist ég með þakk
læti kennslunnar 1 Háskólanum,
er hann bjó okkur guðfræði-
nema undir prestsstarfið. Þá var
það ekki síður kærkomið sem
hann liðsinnti okkur í sunnu-
dagaskólastarfinu, þegar hanm
kenndi okkur að tala við börn-
in í kapellu Háskólans, og man
ég ætíð hve honum tókst að
ná athygli bamanna með boð-
skapniuim til þeirra.
Á sama háfct hefur biskupinn
náð eyrum alþjóðar, þegar hann
talar. — „Ég sit mig aMrei úr
færi að hlusta þegar biskupinn
talar," heyrði ég einn af reynd
ustu skólamönnum okkar segja.
Þannig er það almennt talað, og
á það ekki sízt við um jóla-
messur hans, prédikun á helgri
jólanótt í sjónvarpinu.
Allt frá því að Sigurbjörn
biskup var yngstur presta, hef
ur hann haMið trúlega vöm við
altari guðs og í biskupsdómi sín
um nýtur hann lærdóms og hæfi
leika sinna, mikilla gáfna og
sterkrar trúar til að rækja það
heiiaga starf með sæmd og
prýði.
Oft höfum við, norðlenzkir
prestar, leitað til hans um ráð
og styrk í -starfi og félagssam-
tökum og átt vísá hjálp hans
og liðsinni. Uppörvun hans er
okkur jafnan mikils virði. —
Minnist ég þá sérstaklega komu
hanis að Vestmamnsvatni, er
hann vígði sumarbúðimar 1964.
— í hvert sinn sem hann kem
ur til embættisistarfa og þjón-
ustu, við vlsitasíur og aðrar
heimsóknir, kemur hann með
himn ljúfa yl kærleikans og
Wýju hjartans, sem vetouir vom
ir og gflæðir þrótt. — Hann
minnir mig á orð Sakaría: „Ekki
með valdi né krafti heldur fyrir
anda mimn, segir drottinn her
sveitanna." (4, 6)
f biskupsstarfinu er það hon
um ekki aðeinis skýlda að bera
fyrir brjósti hag og heill kirkj
unnar í hvívetna, heldur hjart-
ans ósk og bæn. Homum hefur
tekizt það sem Páll postuli minn
ir á og orðar Svo í I. Tímó-
teusarbréfi: „Stumda þetta, ver
allur í þessu.“ (4, 13). Víl ég
hér aðeims nefna það sem kirkj
unni hefur tekizt i hjálparstarf
inu. „Kirkjuhjálpin" er eitt hið
brýnasta verk þetarar stofmuinar,
sem valið hefur sér það hlut-
skipti að feta í fótspor Krists.
Herra Sigurbjöm Einarsson á
því mikla iáni að fagna að eiga
sér við hlið frú Magmeu Þor-
kelsdóttur, hina ágætustu eig-
inkonu, sem er manni sínum
samhent í lífi og staríi. Á arni
heimilisins í Bergstaðastræti 75
logar og lýsir sá sami kærleik
ur og góðvild sem einkenmir
þau hvar «em þau koma.
Á þessu merkisafmæli herra
Sigurbj arnar Einarssonar, bi3k
ups, færi ég honum einlægustu
bamingjuóskir frá okkur hjónun
um og ég veit að ég má gera
:>að í nafni norðlenzkra presta
um leið og við þökkum honum
vináttu hans og stuðning. —
Frá söfnuðunum færi ég hinat
sömu heillaóskir með þökk fyrir
heimsóknina og ljúfmennsku í
3GS5U æðsta embætti ktakjunn-*
ar. Megi kirkjan og þjóðin sem
lengst fá að njóta leiðsagnar
hans og starfskrafta á ókomnum
árum.
Pétur Sigurgeirsson.
í dag fyffilta hið siextugasifca ár
herra Sigurbjöm. Etaarsson
bistauip yfta Isllandi. Hann er
fæddur 30. júni' 1911, á Efri-
Síbetasimýri i Meðal.liandi, í emni
atf hiinum afskekktustu sveifcum
þessa lands, frá náttúrunmar
hendli, er ffiiggur við himn við-
áttuníitaia sæ og vörðuð svipmitoi
uim f jalMtainig i fj arska.
Voru foreMrair hans Einar
Sigurflinnsson, en hanin er mað-
ur vei 'gefiimm og ritfær í bezta
faiglL Hann var tengi meðhjóiip-
■ari í sókraarktekjiumimi í Lantg-
holtiL Kona hans, móðir Sigiuir-
bjornar var Gistaún Sigurbengs
dótitta iflrá Háuikotey, var hún
mlilkil myndartoona og var sem
sysitta hennar dáð fyrta góða
söragnödd. En Siguirbjöm naiuit
aðeins móður stanar háillft ann-
að áir, þvi hún amdaðist á niýjárs
dag 1913, og hiafði hún sjúlk orð
ið váð að bjamga börnum sámium.
Kvaddii hún þennam heirn með
fyrtabænium tii manns síns og
bama. Góðta hodílivættta vöktu
yflta direngjum hennar, fór Sig-
'urfbjörm í fóstur til móðunafa siíms
og var siiðan rnieð föður símum
firá 8 ára afldrL
Siigurbjörn Einairsson þótti
snemrna hneigður tii bðkar og
heíur lönigum hans fiijótt komið i
ijós að fiesta huigsun sfaa á hHað.
Vitnar um það grein í barnabfliað
tau Ljósberanum, er hann liýsta
á fagran hátt björgum fiugls, er
han sivo ól unz hann fiteygur var
og íær. Undta grefaimmii sfcemdur
Sigurbjörn Einarsson Lágukot-
ey 11 ára. Eiigi verður sagt að
bæjtarmafinið sé risimiíkið, en
mimmir þó á eitt natfn úr assku
anmiairs biskups, Grýtu, æskuiheim
ili Jóns Arasonar. Þá var erfitt
á þessum árum fyrir einyrkja
Framh. á bls. 19