Morgunblaðið - 23.07.1971, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. JULl 1971
munu loikka
ennþá meira
„Hipp-hopp-flugfélagið“
Loftleiðir vinsælt, segir Time

V .

MIKIL óvissa ríkir ennþá
í fargjaldastríðinu, þar
sem enn er ekki lokið ráð-
stefnu IATA, Alþjóðasam-
taka flugfélaga, í Montreal
í Kanada. Nokkur atriði
liggja þó ljós fyrir, að því
er segir í ítarlegri grein
í bandaríska vikuritinu
Time og eru þau þessi:
• Þrátt fyrir tal nokkurra
flugfélaga um að splundra
IATA er framtíð samtakanna
ekki i hættu og aliar helztu
breytingar á fargjöldum
verða sem fyrr samþykktar á
vettvangi þess. Þrátt fyrir
ýmsa galia eru samtökin
nauðsynlegur vettvangur til
þess að skiptast á tæknileg-
um upplýsingum og stuðla að
hámarksöryggi og sem beztri
þjónustu. Time segir, að jafn-
vel sovézka flugfélagið Aero-
flot hafi bætt þjónustu sína
í von um að fá inngöngu í
IATA.
• Ósennilegt er að stefnt
verði að algerlega frjálsri
samkeppni. Slíkt leiði af sér
fargjaldastríð og rikisflug-
félög gætu stórlækkað far-
gjöld og sætt sig við stórtap
um stundartakir til þess að
hrekja bandarísk einkaflug-
félög af flugleiðunum yfir
Norður-Atlantshaf.
• Þrátt fyrir þetta, segir
Time, munu eiga sér stað
nokkrar almennar fargjalda-
lækkanir er munu taka til
fleiri flugfélaga og fleiri ald-
urshópa.
• Á ráðstefnunni í Montre-
al hafa komið fram 200 far-
gjaldatillögur og mestar líkur
eru taldar á samkomulagi um
tvímiðafargjald að upphæð
200 dollarar (240 dollarar yfir
sumartímann), sem greiðist
með þriggja til fjögurra mán-
aða fyrirvara. Fleiri tillögur
koma til greina að sögn Time
og eru þessar helztar:
• Lækkuð fargjöld fyrir
farþega 65 ára og eldri.
• Fjölskyldufargjöld.
• Víðtæk lækkun
mennum fargjöldum.
Síðasttalda tillagan
stuðnings bandarísku
félaganna Pan Am og
Air Canada og brezka
nýtur
flug-
TWA,
flug-
félagsins BOAC, og banda-
ríska flugmálastjórnin hefur
einnig lýst sig fylgjandi til-
lögunni. Tillagan mætir hins
vegar harðri andstöðu, aðal-
lega frá Air France, Swiss-
air, Lufthansa, KLM og
nokkrum flugfélögum frá
Auglýsingar um lækkanir á farg'.jöldimi fyrir ungt fóik.
Ungir bandarískir skemmtiferðamenn ganga iim borð í beigíska farþegaþotu í \ew York.
þróunarlöndunum. Andstaðan
byggist á ótta um, að víðtæk-
ar fargjaldalækkanir muni
aðeins verða til þess, að arð-
ur minnki en ekki leiða til
aukinna umsvifa svo nokkru
nemi. Fargjaldalækkun verð-
ur þó líklega samþykkt i
Montreal, að sögn Time, þó
ekki væri til annars en varð-
veita einingu IATA.
Time bendir á, að Loftleið-
ir bjóði lægst fargjöld og seg-
ir, að hjarðir síðhærðra ung-
linga, sem kjósi ekkert ann-
að flugfélag frekar, kalli
það ,,hipp-hopp-flugfélagið“.
800.000 ungmenni frá Banda-
ríkjunum ferðist til Evrópu í
sumar og hafi umturnað
ferðamannastarfsemi og vald-
ið fargjaldastríðinu. Alls
muni 3.500.000 Bandaríkja-
menn og Kanadamenn fara til
Evrópu á þessu ári.
Fargjaldalækkanirnar hafa
í för með sér ýmsar efnahags-
legar afleiðingar og nefnir
Time i þvi sambandi stór-
aukna aðsókn að ódýrum
og meðaldýrum hótelum i
Evrópu, aukna þjónustustarf-
semi af ýmsu tagi (svo sem
bílaleigur og ódýr veitingahús
og í þessu sambandi bendir
Time á stóraukna sölu á
svefnpokum), minnkandi að-
sókn skemmtiferðamanna að
Karíbahafi, Hawaii og suður-
hlutum Bandarikjanna og al-
varleg áhrif á greiðslujöfnuð
Bandaríkjanna, en siðan 1960
hafa Bandaríkjamenn eytt 19
milljörðum dollara hærri upp-
hæð erlendis en erlendir ferða
menn i Bandaríkjunum, og
áætlað er að hallinn á þessu
ári nemi 2.5 milljörðum doll-
Sextugur i dag:
Oddur A. Sigurjóns
son skólastjóri
í DAG fyllir Oddur A. Sigur-
jónsson, skólastjóri við Víghóla-
skóla í Kópavogi, sjötta áratug-
inn og er sextugur. Það fer og
saman, að með þessum stóra
áfanga í lífi sínu hefir hann
skilað af sér þeirri starfsævi,
sem þjóðfélagið gerir tilkall til
af þegnunum, og á því rétt á
eftirlaunum. En þótt afmælið sé
stórt, er vonandi, að það valdi
ekki þeim þáttaskilum í Jífi
hans, að hann hverfi frá þeim
heilladrjúgu störfum, sem hann
svo lengi hefir haft með hönd-
um.
Þegar mér verður hugisað til
uppruna Odds og æskuslóða,
koma mér fyrst i hug orð Hann
esar: „Bláir eru daldir þínir.“
Oddur er fæddur að Grund í
Svínadal, en ólst upp með móð-
ur sinni og tveimur systkinum
á Vesturá í Laxárdal, þeim sem
liggur bakvið Langadalsfjöll-
ian i vestanverðu hálendinu
milli Húnavatnssýslu og Skaga-
fjarðar, en af þeim sömu slóð-
um var einnig ættaður Sigurð-
ur Guðmundsson, skólameistari.
Um dal þennam segir Þorsteinn
Jósepsson í Landið þitt, að þar
hafi búið um áldamótin síðustu
2—3 hundruð manns á 20—30
bæjum, en nú búi þar um 20
til 30 manns á 5 eða 6 bæjum.
Þarna hefir því trúlega verið
farið að harðna á dalnum í
efnalegu tilliti, þegar Oddur
var að aiast þar upp og bónd-
inm á Sneis — næsta bæ við
Vesturá — setti þar saman hin-
ar harðskeyttu hringhendur sín-
ar. Seinna fiuttist Oddur að
Tungunesi og var þar í góðu
yfirlæti, en sá bær stendur
skammt þar frá sem mætast
dalirnir þrír: Langidalur,
Blöndudalur og Svartárdalur.
Faðir Odds er Sigurjón
Oddsson á Rútsstöðum, innsta
bæ í Svínadal, en hann er kunn
ur fyrir að hafa lengi verið
foringi gangnamanna á hinni
víðlendu Auðkúluheiði. Moðir
hans hét Ingibjörg Jósefsdóttir.
Hún var náskyld hinum »tór-
brotna bónda, Jósefi á Hjalla-
landi, sem þeir rita um Páll
Kolka í Föðurtún og Björn
Eysteinsson í sjálfsævisögu
sinni.
Ekki þykir mér líklegt, að
Oddur hafi haft fararefni mik-
il, þegar hamn iagði upp á
menntabrautina, en þá fóru erf-
iðir tímar í hönd, þar »em
heimskreppan mikla var. Hann
tók gagnfræðapróf við Mennta-
skólann á Akureyri vorið 1930
og stúdentspróf utanskóla á
sama stað ftmm árum síðar.
Segir það sína sögu um, að
hann hafi orðið að vinma fyrir
sér hörðum höndurn og sumar-
leyfin ekki hrokkið til, hvað
tekjuöflun snerti. Eftir stúdenta-
prófið innritast hanm í Háskóla
íslands og tekur þar próf i for-
spjallsvísindum vorið eftir.
Síðan leggur hann leið sína í
kennaraskólann og lýkur það-
an kennaraprófi vorið 1937,
hafði enda fengizt nokkuð við
kennslu á námsárum sínum.
Sama ár ræðst hann skólastjóri
við Gagnfræðaskólann á Nes-
kaupstað og gegndi því starfi í
23 ár Síðustu 11 árin hefir hann
verið skólastjóri við Gagnfræða-
skólann í Kópavogi, sem nú
heitir Víghólaskóli.
Með þessum linum er það
ekki ætlun mín, að vega, meta
eða gera grein fyrir störfum
Odds í hálfan fjórða áratug.
Til þess skortir mig kunnug-
leika og heimildir. Nokkur bein
afskipti háfði hamn af stjórn-
mál’ im á íyrri árum og blaða-
greinar hans um skólamál eru
orðnar margar. Af starfandi
skólastjórum við gagnfræða-
skóla er hann sennilega sá, sem
lengstan starfsferil á að baki.
Fundum okkar Odds bar fyrst
saman haustið 1960, þegar hann
tók við Gagnfræðaskólanum í
Kópavogi nýs'tofnuðum. Um
stöðuveitinguna stóð mikill
styr og voru keninarar honum
flestir andsnúnir í fyrstu. Ég
hefi oft verið spurður um þessi
mál og veit því, að um þau
gætir margs konar misskiln-
ings. Eins og allt var í pottinn
búið, er það mitt álit, að Oddur
hefði brugðizt skyldu sinini sem
umsækjandi, ef hann hefði ekki
hlýtt kallinu og tekið stöðuna.
Og enga sök átti hann á þeirri
pólitik, sem í þetta mál hljóp
í fyrsitu. Það hefir hann sagt
mér síðar, að þeasi fyrsti vetuir
í Kópavogi hafi verið sá erfið-
asti í lífi sínu. En Oddi tóksit
smámsaman að yfirstíiga erfið-
leikana, ekki með hörku og
fyrirgangi, heldur með sinni
frábæru lipurð og glaða geði.
Annar þáttur þessa máls er
svo að gerast þessa dagana. f
miðjum júnímánuði síðastaliðn-
um lagði Oddur fram lausnar-
beiðni sína. Þá bregður svo við,
að kennarar hans taka sig sam-
an, safna undirskriftum og
skora á hann að afturkalla
þessa lausnarbeiðni, enda hefir
Oddur fullan' rétt til að gegma
stöðunni í tiu ár enn. Þegar
þetta er ritað, veit ég ekki
annað en að Oddur hafi orðið
við bón kennara sinna, enda er
hann manina ólíklegastur til að
bregðast, þegar á hann er
treyst eða til hans leitað. ör-
lagadísirnar geta stundum verið
grimmar, en um kaldhæðni
þeirra skyldi enginn efast.
Um Mkt leyti og Oddur hóf
hinin raunverulega starfsferil
sinn, kvæntist hann sinni
ágætu konu, Magneu Bergvins-
dóttur frá Svalbarðseyri. Á
Framhald á bls. 25.