Morgunblaðið - 05.03.1972, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, SU’NNUDAGUR 5. MARZ 1972 15
Þorstcinn Jóhannesson Bernódus Halldórsson. Björn Guðmnndsson Marías Þ. Guðmundsson Hilmar Hjarnason
umairmálin aimennt, en þæir urðu
imiikiar á þinginu. Marias benti á,
að iskmzk löggjöf heimilaði veið-
ar á þorski ailt niður í 34 sm og
á ýsu 30 san en þorsikur undir
43 son og ýsa undir 40 sm væri
ekíkii talin vinnsfuhæíuir fiskiur
ef verðákvarðanir VerðSagsráðs
sjávarútvegsins væru notaðar
setn mælikvarði í þessu efná.
Marías taidi það óeðdiiegt og iítið
samræmi í því að heimiia veiðaf
á smærri fisiki en talinn væri
nýtanlegur í fiskvinnsiustöðvun-
um. Það væri jafnvel svo, að
sumai fisikvinnsflustöðvar teidu
eWki þorsk 43 sm né ývsu 40 sm
vinnslu'hæfa fiskstærð. Marías
saigði að sfærðaráikvarðanirnar
34 sm og 30 sm myndu vera
jranndg tilikomnar, að miðað væri
váð núvenamdi leyfiiega mösikva-
etærð samtkvæmt samþ. Norð-
aiustur-Atlaintsihaifsne'fndarinnar.
Framsögumaður vék sáðan
nokíkipum orðum að útfærsiu
iandhelginnar og taldi friðun
ungfdsíks vera þar miikillsverðan
þátt og rétt myndi að setja nýja
regtugerö um mösikvastærð ís-
ienzkra veiðarfæira og stærðin
áikveðin það mifcil að veiðarfærið
tæfki efcki smænri fistk en nýtán-
legur væri. Slík álkvörðun styddi
sdðfierðiilegan rétt ofckar til út-
færslurmar.
Fiskvinnslu-
skólar
Bemódius Haláldórsson (Boil -
unigaiví k) hafði framsögu i
þesisu máli og ræddi sérstaiklega
um nauðsyn fisikvinnsflusikóila á
Vestfjörðum og í Vestmannaeyj-
um. Hann saigði stofnun fisik-
vinnsluskóila hafa verið baráttu-
mái Fistkifélagsins langa hrdð og
bæri nú að fagna þeim áfanga,
sem náðst hefði með stofnun
fisikvinnsiliuskóila í Reykjavík.
Efcki taldi Bemódius þó nóg að-
gert, og þyirfti nauðsyniega að
stofna fleiri siika skóla og þá
helzt á Vestfjörðum og Vest-
mannaeyjum. Hann sagði það
vera í samræmi við yfirlýsta
byggðastefmu, að sikólium væri
dreift meira en nú er. Beirnódus
sagði gæðatkiröíur markaðanna
vaxa ört, og eftir því ykis-t þörf-
in á menntuðu fisikiðnaðanfólifci.
Hann drap á nauðsyn þess, að
við Háskóla Isilands væri komið
á fót fisikifræði og fiskiðnaðar-
deMd.
Björn Guðmundsson frá Vest-
mannaeyjuim tóik mjög í sama
stremig og Bemódus. Hann sagði
miikinn og almennan áihuga ríkja
í Eyjum á því að þar væri stað-
settur fiskiðnsikóli.
Ferskfiskmatið
Björn Guðmundsson (Vest-
mannaeyjum) hafði framsögu og
tialldi ferskfiskmatið de'iiluefni enn
s-em fyrr og það yrði lítið iát á því
að deiiuefnin vöiknuðu upp, til
dæmis mætti nefna hina nýlegu
tilskipain fersk f i skm atsi ns að
skipa mönnum að ísa fisk af
landróðrabátum. Þetta myndi
kösta, ef Mýtt væri, bátaifaotann
kannski um 50 milijónir, en það
væri áiit fískiðnfræðinga að þessi
isum væri algeriegá þýðingariaus
fyrir vinnslugæði físksins.
Björn taldi ferskfískmatið
hafa ýmsu áorkað um bætta
meðferð fíSks. 1 þvi sambandi
mætti nefna, að fyrsta árið, sem
ferskfiskmatið starfaði, 1963,
heföi ekki nema 24% af meta-
fiski komiizt í 1. flokik, en siðast-
íiðið ár, þ. e. 1971, hefði 50%
farið í 1. filofck.
Björn taildi sögusaignir um mis-
munandi mat í verstöðvum, sem
seektiu máski á sömu mdð, ekki
tmustvekjandi fyrir ferskifísk-
matið, en um giidi þeirra sögtu-
sagna vildi hann efcki neitt sagja,
en sér fyndist, að úr þetssiu mætti
kan nski eiittihvað bæta með því
að færa matsmennina tíðar til
milli verstöðva en nú væri. Þanm-
iig að sami matsmaður væri
ald-rei mörg ár í röð í sömu ver-
stöð.
Beitumálin
Margeir Jómsson hafði fram-
sögu og taidi linuveiðunum stefnt
í voða, ef ektki fengist undamþága
til að veiða sem svaraði 2000—
3000 tonnum af ísdamdssilld.
Margeir sagði útgerðairmenn og
físk'kaupendur hafa þegar orðið
fyirir mifcium skak'kafÖHum
vegna breytimga og afiasveiflna,
þó að það bættist ekki við að
liínuútgerð legðist af vegna beitu-
skorfs. Síldarsöltun legðist vita-
skuld nnðuir með banmi á sálld-
veiðunuim og í þeissari vinnslu
væri bundið mikið fjárma-gn
vegna tækja og búsa, sem nú
nýttiuist eklki eiigendunum. Sama
væri að segja um Skreiðarvinnsl-
una, að þa,r væri nú tim að ræða 9
hús og tæki, sem stæðu ónotuð,
og ef ÖM liímuútgerðin og alit sem
henni fylgdi bæði veiðarfæri og
annað yrði mönmum gagnslaust,
væri meára farið í súginn af verð-
maetum en góðu hófi gegndi og
eigendiur fiskvámsSustöðva ogút-
gerðarmenm þyldu efcki þetta
tjón nema þeim væri með eih-
hverjum heettí bætt það. Mar-
geir sagði ilínuútigerð hafa átt í
vök að verjast undamfarin ár óg
ef beiíuieysið bættist við, væri
helzt útlát fyrir að hún legðist
niður, þvi að það væri ámeáðan-
lega örðugleitoum bumdið að
filytja inn aMt beitumaignið.
AWsnarpar umræður urftu um
það, hvort veita skyUH uratan-
þágu tál sHdvelða í heiyáríðt
bei'tunotfcunar.
FRtÐRlK SIGURBJÖRSSON:
Úti á viðavangi
„Væri ekki tómlegt vorið,
vantaði fuglasöng?“
Grænhöfðinn er einhver imest i skartfugl hérlendis. Myntl-
in er fengin að láni úr Stóru Fuglabók Fjölva.
Það er til marks nm það,
hversn stiitt þarf raunar að
fara til náttiiriiskoðunar, að
ekki þurfa Reykvíkingar
lengra en niður að Tjörn til
að sjá mikinn fjöltla antla-
tegunda, sem útlendingar
verða að ferðast margar míl-
ur til að sjá.
Ég fékk mér góðan göngu-
túr um daginn. Ég byrj-
aði við gömlu isbryggjuna í
krikanum hjá Iðnó, þar sem
rétt hjá gætir sjávar-
falla, þar sem hjá einu hand-
riði úr stáli má sjá, hvar læk
urinn gamli rennur úr tjörn,
og þar sem inn í Tjömina
rennur við háflæði. Líklega
var það skynsamlegt á þeirri
tíð að miira lækinn inni, en
aJlt-af hálfsé ég þó eftir
gömlu brúnum yfir hann,
Skólabrúnni til dæniis og
þeirri, sem gekk yfir að
Langafortóvi, sem seinna
fékk heitið Austiirstræti.
★
v Ólafur Friðrifcsson heit-
inn, ritstjóri Aiþýðublaðsins
Ofg fleiri blaða var mikill
náttúruunnandi, og sfcrifaði
toeila bók fyrir Barnavinafé-
lagið Sumargjötf u-m dýralíf í
Tjörninni, og sú bók er enn í
minni okkar, sem komin er-
um á miðjan aldur. Þarna
iýsti hann hornsíllium og fugl
umn af mikillS shi'Hd.
Ekki veit ég yndislegri
sjón en foreldra með börn
sin, gefa bra-bra brauðmola.
Liklega er það uppeld-
isatriði, sem segir sex, ef svo
má að orði fcveða.
★
Fugiiarnir á Tjöminni eru
heill þjóðflokfcur út af fyrir
sig. Eiginlega eru þetta allt
innfæddir Reyifcvíkingar.
Svo er fyrir að þakka hon-
um Sigurði, sem sé um það
af háfltfu borgaryfiirvalda, að
fuglarnir hafi úr nógu að
moða, þegar greiðviknir borg
arbúar hafa ekki látið nóg
af hendi rakna.
Ekki fer það á milli mála,
að Stokköndin, þá einkan-
lega kariinn sé með prúð-
ustu öndum, sem Tjörnina
gista. Sumum virðist vera
einum of mikið af steggjum,
aðallega á vorin, af þessari
tegund, en mér finnst Græn-
höfðinn svo fallegur, litbrigð
in svo dásamleg, að það verð
ur þá að hafa það, ef kariar
í því andríki eru fíeiri en
koll'urnar.
★
Man ég vei eftir því, á ár-
unum fyrir stríð, þegar
Slkeiðöndiin birtist fyrst
á Tjörn. Skeiðandarnafnið
féfck hún af nefinu, sem var
virkilega eins og skeið i lag-
inu, og mig minnir, að dr.
Finnur hafi fyrstur vakið at-
hygltf á heuni á Tjörninmi.
Dr. Finnur ætti raunar skil-
ið sérstakan kafía hjá mér,
því að svo m,jög hefur hann
þokað islenzkri fugla-
fræði upp á við á sínum tíma
að með ólíkindum er. Mætt-
um við eignast fleiri slíka
menn.
★
Ekki get ég talað svo um
endur á Tjörninni, án þess,
að Rauðhöfðaandarinnar sé
getið. Það er ek'ki svo gott
að gamga framhjá Tjörn,
einkaniega meðfram Sverris
hólma, að ekki heyrist
í R&uðhöfða öndinni, þetta
fræga „Píú“ hennar. Eitt
sinn var það, þegar einn vin
ur minn, bílstjóri af BSR,
kom mér að óvörum, þegar
við ókium meðfram Tjörninni,
og ég sagði: „AH'taf finnst
mér Rauðhöfðinn fall«gur.“
„Það getur svo sem vel ver-
ið,“ svaraði hann að bragði:
„En hann kemst ekki í hálf-
kvisti við Grænihöfðann." Og
þá Varð mér litið til þess með
græna hausinn, og sá um leið,
að bilstjórinn minin elsku-
legi, hafði lög að mæla. Lík-
'lega er Grænhöfðinn okkar
fegursti fuigl.
★
Stundium hylur Tjörnina
fclaki, en þó veitir Hitaveit-
an vatni út í Tjarnarkrik-
ann, svo að aldrei verður
lengur alfrosta, og kunna
fuglarnir það vel að meta.
Nú eigum við til fuglavernd
arfélag, en hér áður fyrri
störfuðu tvö fuglavinafélög,
austan og vestan Tjarnarinn
ar. Fuglavinafélagið Fönix
var vestan Tjairnarinnar i um
sjá þess góða manns, Jóns
Pátesonar bankagjaldkera.
Hinumegin starfaði Fuglavina
félagið Svamur, og átti ég
svolitinn þátt í því. Sameig-
inlegt marikmið var að
hiynna að fuglunum á Tjörn
inni. Marius Ólafsson hefur
ort fallegt fcvœði um endurn
Fraoihald á bls. 20.