Morgunblaðið - 04.07.1972, Side 16

10 MORGUNBLAÐIÐ, ÞiUÐJUDAGUH 4. JÚLÍ 1972
Otg-efandi hf. Árv&kxtr, Reykjavfk
Frarrrkva&md3síjóri HaraWur Sveinsson.
Rittsitiórar Miatiihlas Johannessen,
Eyijóltfur Konráð Jónsson.
Aðstoðarritstjón Styrmir Gunnarsson.
RrtS'tjómarfiulltirúi fcwrbljöm Guðmundsson
Fróttastjóri Björn Jáhannsson
Augtýsingastjóri Ámi Garöar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðelstræti 6, sími 1Ö-100.
AugiJý'SÍngar Aðatetræti 6, sfrni 22-4-60.
Áskrrftargjald 225,00 kr á márnjði iivnanlands
í iausasöiru 15,00 Ikr eintakið
l/'antrú fólksins í landinu á
’ getu ríkisstjórnarinnar
til þess að hafa stjórn á efna-
hags- og verðlagsmálunum
vex nú með degi hverjum.
Dagblaðið Þjóðviljinn segir
um ríkisstjómina í forystu-
grein: „Þess er nú alls stað-
ar krafizt af henni, að hún
geri nauðsynlegar aðgerðir í
efnahagsmálum og móti nýja
efnahagsstefnu . . .“
óstjórnina á efnahags-
málunum á liðnu ári má
fyrst og fremst rekja til ítaka
og áhrifa kommúnista í ríkis-
stjórninni. Það kemur því
nokkuð sþánskt fyrir sjónir,
þegar þeir setja nú fram
kröfu um nýja efnahags-
stefnu eins og það er orðað.
Þessi krafa á sér þó eðlileg-
ar skýringar, þegar að er gáð.
Markmið kommúnista er aug-
ljóst. Þeir hafa nú í hyggju
að skapa sér sérstöðu innan
ríkisstjórnarinnar, þegar
efnahagsmálin eru komin í
hreint óefni og stjórnlaus
óðaverðbólga framundan.
Kommúnistar reyna nú að
koma ábyrgðinni yfir á herð-
ar samstarfsflokka sinna í
ríkisstjórninni og skella allri
skuldinni á þá. Þegar yfir
lýkur og ríkisstjórnin hrökkl-
ast frá, ætla kommúnistar að
standa með pálmann í hönd-
unum og benda á, að þeir
einir hafi krafizt nýrra að-
gerða, nýrrar efnahagsstefnu.
Á það verður bent, að sam-
starfsflokkarnir hafi ekki
fengizt til þess að takast á
við vandamálin með nýrri
stefnu.
Þannig eru vinnubrögð
þeirra manna, sem forystu-
menn Framsóknarflokksins
leiddu til mestra valda fyrir
ári. Framsóknarflokkurinn
fær nú að kynnast vinnu-
brögðum þeirra.
Allt stjórnartímabil við-
reisnarstjórnarinnar undu
forvígismenn Framsóknar-
flokksins hlutskipti sínu illa.
Þeim var óljúft að standa
áhrifalitlir utan ríkisstjórnar.
Flokkur þeirra missti stöð-
ugt fylgi og traust vegna
óljósrar stefnu. Þegar við-
reisnarstjórnin missti þing-
meirihluta sinn á sl. sumri,
lögðu framsóknarmenn því
allt kapp á að komast í ríkis-
stjórn í þeirri von, að með
því mætti einhverju bjarga.
Einu virtist gilda með hvaða
kostum takmarkinu yrði náð.
Þetta bráðræði forystu-
manna Framsóknar hefur
enn rýrt traust flokksins.
Löngun forystumannanna í
ráðherrastólana var orðin svo
mikil, að þeir uggðu ekki að
sér í samningaviðræðunum
og létu kommúnistum í Al-
þýðubandalaginu í té veiga-
mestu ráðuneyti atvinnu- og
efnahagsmála. Kommúnistar
gerðu sér mæta vel grein fyr-
ir ístöðuleysi og áköfum löng-
unum framsóknarmanna.
Þeim var því full ljóst, að
með einbeitni og hörku gætu
þeir fengið í sinn hlut mikil-
vægustu ráðherraembættin.
Þessa aðstöðu hagnýttu þeir
sér til hins ýtrasta. Afleið-
ingarnar hafa komið fram í
efnahagslífinu á undanförn-
um mánuðum.
Helztu samningamenn
Framsóknarflokksins í stjórn-
armyndunarviðræðunum, Ól-
afur Jóhannesson og Ey-
steinn Jónsson, gerðu sér
enga grein fyrir því, að
kommúnistum var ekki síð-
ur umhugað að komast í rík-
isstjórn en þeim sjálfum. Það
voru því mikil stjórnmálaleg
mistök að láta svo undan
kommúnistum eins og raunin
hefur orðið á. Ugglaust hefði
mátt koma í veg fyrir hluta
þeirra vandamála, sem nú
steðja að íslenzku efnahags-
lífi, ef framsóknarmenn
hefðu sýnt nokkur hyggindi
á sínum tíma.
Þessi reginmistök samn-
ingamanna Framsóknar-
flokksins eiga þó fyrst og
fremst eftir að koma illa við
þá sjálfa. Kommúnistar hafa
ekki einungis notað aðstöðu
sína til þess að koma ár sinni
vel fyrir borð í ráðuneytun-
um og í atvinnu- og efnahags-
lífinu. Þeir hafa einnig hag-
nýtt sér ítökin og áhrifamátt-
inn til þess að grafa undan
samstarfsflokkum sínum í
ríkisstjórninni.
Kommúnistum stendur ná-
kvæmlega á sama, hvort hér
ríkir öngþveiti í efnahags-
málum og óðaverðbólga. Þess
konar ástand er þeim mjög í
hag. Fylgi þeirra er nefnilega
að nokkru leyti undir því
komið, að þeim takist að
veikja lýðræðisflokka.
í ljósi þessara staðreynda
freista kommúnistar þess nú
að koma sökinni á efnahags-
glundorðanum á samstarfs-
flokka sína með því að boða
nýja efnahagsstefnu. Þannig
grafa þeir undan stjórnarsam
starfinu, og Framsóknar-
flokkurinn og Samtök frjáls-
lyndra og vinstri manna sitja
eftir með sárt ennið.
VINNUBRÖGÐ KOMMÚNISTA
Vladimir Ashkenazy;
„Samvizkulausir
menn kunna ekki
að skammast sín“
Eins og knnnugt er var fyrir
skömmu lesið upp i íslenzka út-
varpið bréf, sem sovézka frétta-
stofan Novosti (APN) sendi út og
undirskrifað er af föður Vladimirs
Ashkenazys 31. des. 1971. — f til-
efni af þessu bréfi hefur Vladimir
sent íslenzka ríkisútvarpinu eftir-
farandi athugasemd, sem lesin
var upp í fréttatima útvarpsins,
og hann hefur einnig beðið íslenzk
biöð að birta:
MÉR hefur verið tjáð að rikisútvarp-
ið hafi nýlega útvarpað opnu bréfi
föður mín.s til Moskvuútvarpsins,
sem skrifað var 31. desember 1971.
Ég hef aldrei sagt neitt um efni þessa
bréfs, vegna þess að ég áleit það ekki
heppifegt með hliðsjón af viðleitni
minni við að fá leyfi fyrir föður minn
til að heimsækja mig ti'l fslands. En
þar sem sovézka APN-fréttastof'an hef
ur tefcið frumkvæði að því að koma
þessu bréfi á framfæri neyðist ég til
að gera sundurliðaðar athugasemdir
við efni þess svo að íslienzka þjóðin
geti sjálf dæmt um gildi þess. f bréf-
inu segir: Ég hef komizt að því að
afturhaldsblöð á Vesturlöndum hafi
þyrlað upp sínu venjulega moldviðri
ag fullyrði að sovézk yfirvöid neiti
að Leyfa mér að beimsækja Vladimír
son minn til fslands.
Um þetta hef ég að segja: Ég hef
látið kanna vandtega blöð á Vestur-
löndum allt til 31. desember 1971,
þegar bréf föður míns var skrifað.
í þeim var ekkert um föður minn
nema Morgunblaðið gat þess einu
sinni sem hverrar annarrar fréttar
að ég ætti von á föður mínum í heim-
sókn á næstunni. Þessi frétt getur
tæplega kaliazt moldviðri og með
fuflri virðingu fyrir Morgunblaðinu
er það varla ábyrgt fyrir vestræn
blöð í heild.
Það var eimmitt bréf föður mins sem
kom af stað síendurteknum fyrir-
spurnum blaðanna, sem enn er hald-
ið áfram. Þar sem ég veit hvernig
bréf af þesisu tagi eru skrifuð er hætg-
ur vandi að sfcilja hvernig sovézkir
embættismenn sem kynntu svokall-
aðar staðreyndir fyrir föður mínum,
hafa rangtúlkað staðreyndir og gert
málið óþekkjanliegt. Ég ætti ekki að
þurfa að taka fram að faðir minn,
sem er venjutegur sovétborgari hef-
ur að sjálfsöigðu engan aðgamg að
vestræmum blöðum sem ekki eru
kommúnistablöð og gat þanniig ekki
komizt sjálfur að hinu rétta í málinu.
í bréfinu segir: Ég get heimsótt
son minn hvenær sem er, en vegna
heilsiuteysis konu minnar sé ég mér
það ekki fært. Ennfremur get ég og
fjölskylda mín flutt hvenær sem er
búferlum til sonar mins á íslandi.
Um þetta hef ég að segja: Ég veit
fyrir víist að vissir embættismenn
hafa boðið föður mínum að fara úr
landi ásamt fjölskyldu sinni án þess
að eiiga afturkvæmt. Honum var gert
fyllilega ljóst þegar honum var gert
þetta boð, að hann gæti ekki ferag i ð
einfal'dlega að heimsækja son sinn.
Heilsa móður minnar var höfð að
yfirskini af hálfu þeirra manna sem
þrýstu föður mínum til að sfcrifa
þetta bréf. í raun réttri talaði ég
við föður mi.nn 31. deaember 1971,
sem er vissulega merkileig til'viljun,
og þagar ég spurði um heils'U móður
minnar var svarið, Eins og venju-
Lega. í raiun réttri fór faðir minn í
sína venj'Uiieg'u viku tónieifcaferð til
Leninigrad svo snemma sem í febr-
úar siðastliðnuim, og hefur ferðazt
regluiLeiga siðan. Það er rétt að for-
eldrar mínir mundu aldrei vilja fara
frá Rússlandi fyrir full't og ailt, en
urn það hefur aldrei verið að ræða.
Þetta hefur aðeins verið notað til að
S'lá ryki í auigu þeirra sem kynnu að
fá áhuiga á málinu. Ég get ekki áfellzt
föður minn fyrir að skrifa þetta bréf.
Það eru engar ýkjur að hann var
kúgaður til að skrifa það. Ég átti
heima í Rússlandi og þekki náfcæm-
lega undir hvers konar kringumstæð-
um bréf af þessu tagi eru skrifuð.
Ef faðir minn hefði neitað að skrifa
bréfið, hefði verið erfitt að sjá fyrir
hvers konar erfiðleikum hann hefði
lent í. — Á þennan hátt ráðskast sov-
ézk yfirvöld með líf alimennings í
RússLandi.
Ég vil bæta því við að ég hef talað
við föður minn í símann möngum
sinmum eftir að bréf þetta birtist og
hann hefur alltaf látið í ijós von um
að korna og heimsækja mig, en hann
sagðist hafa orðið að sfcrifa þetta
bréf. Þeir siem kúguðu föður minn tiil
að skrifa þetta bréf, hljóta að hafa
vitað um staðreyndir málsins eins
og ég hef lagt þær hér fram í þe*ss-
um athugasemd'um, og það gerir
gerðir þeirra þeirn mu.n fyrirlitl'eigri.
En það væri tiligangslaust að ætlast
tiil að þeir skömmiuðusit sin fyrir lyg-
arnar. Samvizkulaiusir menn kunna
ekki að sfcammast sín.
David og Vladimir Ashkenazy feðgar á Moskvuflugvelli,