Morgunblaðið - 30.07.1972, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. JÚLl 1972
3
*

EFTIR EINAR SIGURÐSSON
VEIÐARNAR
Xíðarfarið siðustu vik.'u truflaði
ekiki veiðamar, þó að ofmst væri
nokkur vindstrekkingur.
Togveiðar eru stu'ridaðar af
mesta kappi frá Vetstanannaeyj-
'um, þair eru fflesitir togbátarnir
og miðin austur af Eyjum, sem
ai'lur stærri sunnlenzki flotinn
sækir á.
Mestan afla af Eyjabáftum síð-
u®6u viku höfðu: Surtsey 40 lest-
ir, Gu'llberg 32 l'estir, Heimaey 31
lest, Gjafar 30 lestir, Andvairi 29
ietstir, Kri'Sttojörg 18 lestir og
Draupnir 14 iestir.
Til Reykjavíkur kom í>ornri af
trolli með 35 lestir ,af fiski.
Grótta kom til Akraness með
27 lesfir af fistki eftir viikAina.
Arnarborg kom með 25 lestir
tiO Sandgerðis af trollfisiki.
Stærri Grindavíkurhátar voru
að fistka sæmilega, ti'l að mynda
kom Hairna með 40 lestir af trofl-
flski austan úr bugtum.
Netaveiðar. Tveir bátar frá
Eyjum, Emma og Huginn, hafa
laigf net austur fró, og fékk
Huginn i fyrstu lögninni 10 iesfir
atf fi'S'ki, og voru 40—280 fiskar
í firossu. Er þetta nýjung um
þefta leyti árs. Handfærabátar
höfðu verið að lóða þarna á flski
og fá sæmilegan þorskafla. Hug-
inn ísar fiskinn m;eð það fvrir
augum að sigia með hann til
Eniaflands.
Htiniarveiðin hefur gengið
svipað og áður, 500—1000 kg i
róðri, þó er heMur tregara.
Línttveiðar eru nú heilzt stund-
aðar við Koltoeinsey og þar veidd
grálOða. Draunn!r kom iun i vik-
unni tii Reykiaviknr mieð 90 iest-
ir af gráióðu og Ar'nbiöm til
Hafnerf jarða- með 100 lestir.
Áslþór fóir út fyrir helgina, o»
var toá að full’w iokið við að setia
niður beitningarvéiina. Tóik hann
5s og beitu til beiss að fara í túr.
SiM. örfirisey kom ti'l A'kra-
ne.sts með 80 lieistir af Síld, sem
fór i fry.stin'gu.
Hanðfærave'ðítr. Skaklkariar'n-
ir .segia að hrein ördeyða sé á
færunum n? evu sn'mir að hæitta.
eíns og á Akranesi.
RæltiiiMtnr hafa verið að fá
700—800 'kg i róðri. og er hað
minna en áður þó fökk Ástojörg
einn dag'nn 1800 kg.
Toyaramir. Aflabrögð tiogar-
anea fara heldur minmkandi eins
og oft viil verða, þegar iáður að
hauisti. Þedr eni nú eimkum á
JökuJtungunni og annars staðar
vestUF af landinu.
Þeissir togarar lönduðu i vik-
unni:
Jón Þoriákesom 187 lesfiir
Sigu-rður 270 —
Júpi-ter 190 —
Freyja 112 —
Þor’kel-1 Máni 180. —
Hiauikanes 135 —
V íteingur 197 —
Kaldba'k-ur 187 —
SóGbaácur 163 —
HVAÐAN KOMA PENINGARN-
IR, EF EKKI FRA SJÁVAR-
CTVEGINUM?
Þnátf fyrir það að ný fiski-
skip toætast i fflofann svo að
segja miánaðarllega, minnikar aillt-
af afflamagnið, sem á land berst.
Afflinn frá áramótum er nú 8%
mlnni en á sama tíma í fyrra,
frystingin 14—15% minni, en
sölfunin kannski eittihvað láti'is-
háttar meiri.
Samdmáttar hefur þó ekki gætt
í verðmimni útflutningi, heidur
þvert á móti. Útifflutningurinn
fyrstu 5 mámuði árisins nam 6,7
miMjörðum króina, en á sama
tóma i fyrra 4,8 milllljörðum.
Þessi verðmætisauikning útlflutn-
ingsins á meðail annars rót sina
að rekja til hæiklkaðs verðs á
freðfiski í Bandarikjunum og
verðhækkana á sa'ltifiski. Enn-
fremur var í ár flutf úf ál oig ál-
melmi fyrir 600 miílljónir króna
meir'a en á sama tíma í fyrra.
Þráff fyrir það að hér heifði
virzt sem ail'lf hefði átt að geta
leikið í lyndi, þá er það eikki
svo. Hér hefur aflaieysið í
fylgd mieð stórauknum kostnaði
við útflutningsframieiðsiuna gert
meira en jafna metin. Veruieigs
samdráttar gætir nú í sjávarút-
veginum, sem er yfirieitt rekinn
með verulegu tapi. Þegar svo er
um j'aÆnmikiilvæga atvinnugrein
og sjávarútveginn, gætir þess
ffljótf i þjóðarbúskapnum í heild.
Þanniig er ernginn vafi á þvi, að
gjaldeyrisforðinn hefur rýmað,
þóft þess gæti ek'ki svo mjög á
papp'ímuim.
Sjávarútvegurinn á nú eikki
annars kost en að skriða inn í
skeiima tiil þess að bjarga því,
sem bjargað verður í þessum
þrengingum. Hann verður að
da'aga úr framfcvæmdum svo sem
'freikast er kosfur, þar til hlutur
hans hefu,r verið rétfur og það
verður að gerasf fljótt. Það er til
að mynda ekki sama bjartsýni nú
með nýsmiði fiskiskipa og aðrar
framkvæmdir hjá sjávarút-
veginum og var fyrir ári siðan og
þatt'f ekki að fara svo langt aftur
í támann, svo ffljóft er að skipast
veður í lofti.
Það er mikið undir sfjómar-
vöfldunum komið hversu mikill
þessi samdrátfur verður. Þvi
lengur sem það er dregið, þvi
meira þarf átakið að vera. Það er
svo miki’lvægt, að hér er ekki um
verðfall á erlendum markaði að
rgeða, heldur heimatiltoúin vanda-
mál, en þau eru ef til vil! ekki
befri viðureignar. Það verður
ekki farið úf í það hér að benda
á leiðir, en aðeins minnzt á, að
Sjávarútveigiurinn býr við 10%
útffl'urtnin’gsgjöld og aiia pinklana,
siem svo hafa verið nefndir. Það
er lá'ka tii giidur sjóður, sem
fis'kiðnaðuirinn á og heitir Verð-
jötfhunarsjóður.
Það þarf e'kki að benda á, að
forðast þarf í lemgstu lög, að
sagan frá 1967 og 1968 endurtaki
sig, þegar böl þófti að elga bát,
frystihúsin voru ekki áiitin ann-
að en grjót, útfflutningurinn
minn'kaði um fast að helming,
gjaldeyrisvarasjóðurinin þurrkað-
ist nærri út, húsbyggingar stöðv-
uðust svo tii alveg, kaup lækkaði,
þó að það væri ekki mikið, fóilki
fflúði iand og þjóðinni hætti að
mestu að fjöiiga.
SKATTAR
Auðvitað hafa skattamir
hækkað, það er eikkert efamái, og
eins fyrri daginn koma þeir mis-
jafnt niður.
Aðstöðugjaldið, siem hefur ver-
ið ósanngjaimast ailra skatta, var
láitið halda sér að miklu leyti.
Fasteignaskatturinn var marg-
íaidaður. Þetta enu skattar, sem
atvinnureksfurinn verður að
bera, hvort sem hann hefur
noikkrar tekjur eða engar, skatt-
ar, sem éta upp fyrirtæki, sem
ekki hafa tekjur nokkur ár i röð
og ekki er óaligengt á íslandi
einkum i sjávarútvegi.
Hið iliirœmda aðstöðugjald,
sem þekkist hvergi i nágranna-
löndunum, var búið að lofa að
fella niður við inmgöngu í EFTA.
Það æfti að efna það ioforð á
næsta alþingi, fyrst það var eikki
gert í vetur. Fasteignagjaidið er
einkum þungbænt fyrir sjávar-
útveginn. Hann þamf þessi
kynstur atf alils konar húsum, og
allt er metið til íjár. Vinnslu-
stöðvar sjávarútvegs og iandbún-
aðar æftu að vera í sama 'gjald-
flokki og ibúðarhús, 14%.
MIKILVÆGI
SJÁVARÚTVEGSINS
Skotar hafa rannsakað mikil-
vægi sjávarútvegsins og komizt
að þeirri niðurstöðu, að hver
sjómaður á fiskiskipaflotan um
veiti 114 manni aitvinnu í landi.
Einuig hafa þeir komizt að
þeirri niðurstöðu, að hvert
sterlin-gspund, sem sjómaðurinn
afflár á hafinu, gefi 1% Sferiings-
pund við mieðferð afflans í landi.
Þetta hetfðu nöldurseggirnir
átt að athuga, sem eru að fjarg-
viðrast yfir, að meirihluti borg-
arsfjómar Reykjavikur hefur
samþykkt að liána togaraféiögumi
i Reykjavík -10 milljónir króna
á skip til kaupa stórra skutfog-
ara, sem annars hetfðu ekki verið
'keyptir.
Áæflað er, að affli hvers skips
nemi árlega um 75 miiijónum
króna, og er hlutur skipshafnar
um 35 miMjónir króna. Af þessari
fjárhæð fær borgarsjóður um 314
miiljón króna í útsvar fyrir utan
önnur gjöld sjómanna, svo sem
fasteignagjöld. Hér er sleppt hlut
rikissjóðs, sem er miklu stærri.
Vinnuiaun við aifflann i landi
eru etftir rannsökn Skotanna 20%
hærri en á sjónum, eða 42 miilj.
I SAMBANDI við norrænt
fóstrumót í Reykjavik dagana
31. júií — 6. ágúst n.k. efnir
Norræna húsið til sýningar á
bamabókum fyrir börn á leik-
skölaldrinum, auk úrvals bóka
um uppeldismál fyrir sama ald-
ursfflokk frá öiium Norðuriönd-
unum.
Sumar bókanna eru i eigu
Bókasafns Norræna hússins, en
aðrar hafa verið fengnar að iáni
hjá Fóstruskólanum í Reykja-
vík. Bækurnar hafa ailar komið
út á síðaistliðnum 10 árum.
1 tilefni fóstrumótsins gefa
Barnavinafélagið Sumargjöf og
Norræna húsið i sameinin-gu út
rit um uppeldismái handa for-
eldrum. Þetfa er greinarflokkur,
sem birzt hefur í Morgunblaðinu
á þessu ári. Höfundur er hinn
kunni uppeldisfræðin-gur Val-
borg Siigurðardó-ttir, skólastjóri
Fóstruskólans. Hefúr hún val-
ið ritinu heifið: „Uppeldismál.
Fræðsla handa foreldrum".
Björgvin Sig. Haraldsson sá um
kápu.
Sýningin verður i bóka-
geymslu Norræna hússins, enda
verður að einhverju ieyti notazt
við uppistöðu sýningarinnar:
„Norrænar barnabækur 1972“,
sem sett var upp í sambandi við
króna yfir árið. Af þeirri upp-
hæð fær borgarsjóður 4,2 miilj-
óni-r króna á ári í útsvar, auik
annarra gjalda eins og áður
segir.
Þetta eru samtals 8,7 milij.
króna tekjur fy-rirsjóð árlega
auk annarra teikna, eins og hatfn-
argjaida basði af skipunum og
fuliunnu vörunni, vatnsskatti,
tekj-um af þjönustustarfsemi og
ótal sporsium. Lánið var til 18
ára eða sem svarar um 14 millj.
króna fyrir hvert ár.
I framhaldi af hu-gleiðingum
Skotanna setja þeir svo fram
fjárfestjniga-ráætlun um kaup á
250 fiskiskipum upp á 4,3 millj.
sterlinigspundá eða 9150 miilljónir
króna, sem er jatfnhá fjárhæð og
útflutningur íslendinga af sjáv-
arafurðum á sl. á-ri.
f síðasta blaði: Úttflutningu-r
Sambandsfrystihúsa átti að vera
6114%. Forstjóri Hafrannsókna-
stofnun-ar Isl-ands h-eitir Ingvar
Haii'grímsson.
„Verið“ kemur ek'ki út næstu
sunnudaga vegna fjarveru hof-
undar.
þing norrænna bamabókahöf-
unda í Reykjavik fyrr í sumar.
Hefur Bamavinaféiagið Sum-
argjöf iagt til aðstoðarfóik við
uppsetningu sýningarinnar, en
Björgvin Sig. Haraldsson hefur
unnið að henni fyrir hönd Norr-
æna húsins.
Sýningin er bæði ætluð al-
menningi og þátttakendum á
mótinu. Verður sýningin opin
daglega frá 31. júlí — 6. ágúst
kl. 14—19.
Aðgangur er ókeypis, en
bækiinígurinn: „Uppeldismái.
Fræðsla handa foreldirum“, verð-
ur til sölu á vægu verði. —
Gengið er inn úr bókasafni.
ENDURKOSINN
Lissabon, 25. júli AP
Americo Thomaz aðmíráll
var í dag endurkjörinn for-
seti Portúgals með yfirgnæí-
andi meirihluta atkvæða af
sérstakri kjörmannasam-
kundu. Hann hefur verið for-
seti síðan 1958 og er kiörinn
til sjö ára. Hann er 77 ára
gamall.
Barnabókasýning
í Norræna húsinu
BÝÐUR ÞAÐ BEZTA SEM TIL ER Á
COSTA DEL SOL KAUPMANNAHOFN
VerS frá kr. 1S.500.—
Beint þotuflug báöar leiöir,
efia meö viökomu 1. London,
Frjáist val um dvöl í
lbúðum 1 Palma ok 1 baö-
strandabæjunum (Trianon og
Granada) eða hinum vinsælu
hólelum Antillas Barbados,
Playa de Palma, Melia Maga-
luf o.fl. Eigin skrifstofa.
Sunnu i Falma með isienzku
starfsfólki veitir öryggi og
þjónustu. Mallorka er fjölsótt-
asta sóiskinsparadís Evrópu.
Fjölskýlduafsláttur.
Kynnið ykkur vetð jsæði
Sunnuferða mett Aætiunar-
flugi, eða binu ótríílega ódýra
le.iguflugi. SUNNA gerir öllum
kieift að ferðast. Álþjóðieg
lATA-ferðaskrifstofa. Selur
flugfarseðia með öllum flug-
fólögum. .
Verð frá kr. 12500
Éokslns — T.okslns —
T.oksins
kerhst íólk tii Costa del Sol
og getur fengið að stanzá á
heimleiðinnl, tii þess pö fara
1 leikhú* og skoöa útsölurnar
1 Oxfordstræti.
Floglð á hverjum sunnudegi.
til Malaga, dvalið á Costa del
Sol I tvær vikur og slðan þrjá
daga 1 London á heimleið-
inni. — Þér veljið um dvöl ú
eftirsóttum hótelum á Cösta
del Sol, svo 'sem Alay, eða
Las Perlas eða lúxusibúðun-
um Playamar.
Einnig getum við nú boðið’
eftirsóknarverða nýjung: Vika
á -Mall.irha og vika á Costa
dei Sol. Eða eingöngu Uvöl á
Costa del Sól.
Nú flýgur stórþota af l><
8-gerð á hverjum fimmludegl.
fyrir Sunnufarþega milli
Keflavfkur og Spánar.
/
V«*rð frA kr. 14.310.—
(Venjul, flugfargjalcl eitt
kr. 21.400.— )
í»ér fljúgið með þotu, sem
Sunna leigir beint til Kaup-
mannahafnar. Búið þar á fyr-
irfram völdu hóteli. Tvær mál
tiðir á dag. Njótið þjónustu
islenzks starfsfólks á skrif-
skrifstofu i Kaupmannahöfn.
Getið valið um skemmtiferðir
um borgina, Sjáland og yfir
til SVIþjóðar. Eða bókað fram-
haldsferðir með dönskum
ferðaskrifstofum, áður en far-
\ð er að heiman.
Loksins komast allir ódýrt
til Kaupmannahafnar. Borgin
við Sundið er rik af söguleg-
um tengslum við Island. Sum-
arfögur borg með Tivoli og
ótal aðra skemmtun. Stutt á
baðstrendur SJálands og að-
eins fimm stundir með hraö-
lestinni til Hamborgar.
___________________ J
ÍERDASKRIFSIDFAN SONNA RANKASIRETI7SÍMAR1640012070