Morgunblaðið - 06.08.1972, Page 17

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. ÁGÚST 1972
MORGUNiBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. ÁGÚST 1972
17
0*gefandi hif, Árvíi'kut', Rfeyki]avfk
Pra'mkvaam da&tjóri Har&Wur Sveinsaon.
Rfíatjórar M.at#iías Johannassen,
Eyjólifur KonrSC Jónsaon.
Aðstoðarrltsfcjóri Styrmir Gunnaraaon.
Ritstíór.n«rfcriltrúí Þíorbjjönn Guðmundsaon
Fréttastjóri Björn Jó'hanns.aon
Auglýsinga3tjóri Átrri Gsrðar Kriatinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aöalstræti 6, sfrrri 10-100.
Aug'fýaingar Aðalstreeti 6, sfmí 22-4-80
Áskriftargjatd 225,00 kr á imánuði irvnanlands
I teiusaaöifu 15,00 Ikr einta’kið
LANDIÐ
FYRIR FÓLKIÐ
17'rídagur verzlunarmanna
hefur um langan tíma
verið nátengdur ferðalögum
og útiveru. Á hverju ári
leggja fleiri land undir fót
um þessa helgi en í annan
•tíma. í raun réttri fara menn
út um hvippinn og hvapp-
inn; sumir halda á skipu-
lagðar útiskemmtanir, aðrir
stefna inn á hálendið og svo
má lengi telja. Gera má ráð
fyrir að tugþúsundir manna
ferðist um landið um þessa
helgi og taki þátt í fjölmenn-
um hátíðahöldum.
Þessi mikli straumur fólks
úr borg og bæjum upp í
sveitir landsins og inn á
auðnir öræfanna hefur í för
með sér gífurlega umferð
bifreiða um þjóðvegi lands-
ins. Víðtækar ráðstafanir eru
gerðar um þessa helgi til
þess að greiða fyrir umferð
og stuðla að bættum um-
ferðarháttum. Á þessu ári
mun slýsa- og óhappatilvik-
um ekki hafa fjölgað veru-
lega frá fyrra ári, en á hinn
bóginn hafa mun fleiri látið
lífið í umferðinni, eða álíka
margir og á öllu árinu 1971.
Þessi alvarlega staðreynd
ætti að verða öllum brýning
til aukinnar aðgæzlu í um-
ferðinni. Sú öryggis- og upp-
lýsingastarfsemi, sem yfir-
völd umferðarmála reka um
þessa helgi er mikilvæg, en
árangurinn er þó fyrst og
fremst kominn undir öku-
mönnunum sjálfum. Ef öku-
menn og umferðaryfirvöld
leggjast á eitt má ná árangri;
með bættum umferðarhátt-
um má fækka umferðarslys-
um og óhöppum. Þeim
árangri verður ekki náð,
nema allir sýni vilja í verki.
Þúsundir manna streyma
nú á skipulagðar útiskemmt-
anir, sem haldnar eru víðs
vegar um landið. Víða er
með markvissum aðgerðum
reynt að bægja áfengi frá
þessum fjöldasamkomum.
Stundum hefur þetta tekizt
með ágætum, en í annan tíma
miður. Áfengisnotkun hefur
eigi að síður stundum sett
leiðan svip á mannfundi og
hátíðarhöld á sumardögum í
skauti íslenzkrar náttúru.
Það er því einnig verðugt
keppikefli um þessa helgi að
spyrna enn við fótum í þess-
um efnum. Hér hefur æska
landsins verk að vinna. Það
er unga fólkið, sem á að hafa
frumkvæðið, enda býr það
yfir því afli, sem til þarf.
Smám saman þarf að breyta
viðteknum venjum og um-
gengnisháttum, svo að sæm-
andi sé íslenzkri náttúru.
Vegna nokkurra slysa þar
sem áfengi hefur verið stór-
lega misnotað úti í íslenzkri
náttúru, hafa nokkrar raddir
heyrzt um það að íslending-
um sé ekki treystandi til að
ganga á vit landsins og njóta
þeirrar fegurðar, sem það
býr yfir. íslendingum hefur
ekki hrakað svo stórlega,
að þeir geti ekki umgengizt
íslenzka náttúru á verðugan
hátt og haldið fjölmennar og
virðulegar skemmtihátíðir á
fögrum og helgum stöðum.
Við eigum að gera allt, sem
í okkar valdi stendur til þess
að koma í veg fyrir slysin,
bæði á vegum úti og ekki
síður þau, sem eru af völdum
Bakkusar. Ef þær raddir eru
réttar, að íslendingum sé
ekki treystandi til að fjöl-
menna úti í náttúrunni, erum
við ver á vegi stödd en svo
að unnt verði að hreykja sér
k morgun er hinn almenni
frídagur verzlunarmanna.
Á slíkum degi fer ekki hjá
því, að menn leiði hugann
að því, hver sé staða verzl-
unarinnar og hvaða hlut-
verki hún hafi að gegna.
Og það því fremur, sem meiri
styrr hefur staðið um þessa
atvinnugrein en margar aðr-
ar. Þannig hefur hún á und-
anförnum árum orðið fyrir
ómaklegum árásum m. a.
frá sumum þeim mönnum,
sem nú skipa ráðherrasæti.
Baráttan fyrir frjálsri
verzlup. var í upphafi barátt-
an fyrir sjálfstæði þjóðarinn-
ar. Forystumenn okkar skildu
það þá, hvaða þýðingu það
hefur fyrir land og þjóð, að
verzlunin sé í innlendum
höndum og megi vaxa og
dafna við eðlilegar aðstæð-
ur.
En það er ekki síður mik-
ilvægt nú, að verzlunin sé
frjáls og vel að henni búið.
Um leið og þjóðfélagsupp-
byggingin hefur orðið flókn-
ari og þarfirnar aukizt, hafa
kröfurnar til verzlunarinnar
vaxið, bæði hvað snertir
fjölbreytni í vöruvali og
á hátíðlegum stundum af
reisn þjóðlegrar menningar.
Þeir, sem vilja halda þeirri
menningu á loft, eiga að
kappkosta að innræta ung-
um og gömlum að umgang-
ast land sitt eins og það á
skilið og þjóðinni sæmir.
márgvíslega þjónustu. I
byrjun sjöunda áratugarins
var brotið blað í sögu verzl-
unarinnar hér á landi, þegar
horfið var frá hinni gömlu
haftastefnu og teknir upp
frjálsari viðskiptahættir.
Þetta hefur með öðru skapað
það þjóðfélag framfara og
hagsældar, sem við búum nú
við.
Eftir því sem framleiðslu-
hættirnir verða flóknari pg
margbreytilegri og verka-
skiptingin í þjóðfélaginu
eykst, fer gildi verzlunarinn-
ar fyrir þjóðarbúskapinn vax
andi. En verzlunin er ekki
aðeins tengiliður framleið-
enda og neytenda. I mörgum
tilvikum hefur hún örvandi
áhrif á framleiðslustarfsem-
ina með öflugri sölustarf-
semi.
Það má því ljóst vera, að
nauðsynlegt er að hlúa að
þessari atvinnugrein með
sáma hætti og öðrum. Annað
væri óviturlegt. Gamlir for-
dómar verða þar að víkja
fyrir staðreyndum. Reynslan
hefur sýnt, að frjálsir verzl-
unarhættir stuðla að fram-
förum og aukinni velferð
fólksins í landinu.
FRJÁLS VERZLUN
FISCHER: Maðurinn
sem hatar jafntefli m

EFTIR
DAVID
SPANIER
FORVITNILEGASTA spurn-
ingin rnn Robby Fischer er
ekki hvers vegna hann hagar
sér svo illa, heldur hvernig
hann fer »3 tefla svona vel?
Hver er ieyndardómur hans?
Hversu ömurleg sem hegðan
Fischers kann að vera fjarri
skákborðmu, þá vekur tafl-
mennska hans óskipta aðdá-
un.
Svarið er að finna í skák-
unum sjáifum. Árásarhneigð
er einkennandi eiginleiki hans
sem skákinanns. í allri sögu
skákarinnar hefur enginn
skákmeistari sýnt jafn óbil-
gjarna bardagafýsn og Fisch-
er. Þetta s-kýrir ekki eingöngu
velgengni hans að undan-
förnu, heldur er sömuleiðis
vísbending um hvers vegna
helztu skákmönnum Sovét-
ríkjanna hefur vegnaff svo
illa.
Skýringar Fischers á sín-
um eigin skákum benda til
furðulegrdr líkamlegrar inm-
lifu-mar. Han-n 1-eggur alltaf
áherzlu á átökim t. d. með
strákslegum upphrópunum
yfir góðum leik eims og „af-
gerandi möiuin!“ eða ,,slkot!“,
eða aðeins málkvæmar: „Ég
gat séð i andliti Smyslovs að
hann héit há þegar að honum
væri öllum lokið“, eða öfga-
keninda dæmi-ð: „Bisguier
hru-ndi niður og brjós-t hams
féll saman þegar h-ainn sá að
svartur gat ekki afstýrt tapi
eins taflrria-nms.“
Þessi sterka líkamlega til-
finming fyrir íþróttinni fer
sama-n við tals-vert lúmska
kíminigáfu seim sérstaiklega
er beint að hom-uim sjálfum.
Þegar hamn tapaði fyrir Gell-
er (sem nú er aðstoðairmaður
Spass-kys í Rvk.) árið 1967
eftir snjailan leik þess síðar-
nefn-da sagði hanm ' ei-mfald-
lega: „Ég sá hann ekíki!“, eða
þegar hann tapaði fyrir
SpasSky árið 1960: „Ég vissi
að ég var að missa manm, en
ég gat bara ekki trúað því.
Ég varð a-ð leika enm ei-num
leik til að sjá hvort svo væri
í rau-n og veru!“ (Það var
svo).
Það má segja Fisoher til
hróss að í bók si-nini „Sextíu
minnisstæðustu slkákir mií-n-
ar“ (My 60 Memorable Gam-
es), en ur henmi kom-a ofan-
nefndar tilviitn-ainir, skýrir
hanin einníg frá þremur töp-
um sín-um Ólíkt sumum öðr-
um skákmeisturu-m er hamm
fljótur að viðurkeona mistök.
Ha-nin játaði afl-eilk í fyrstu
skák þessa heiimsirmeistaraein-
vígis, þegar hanin fórnaði
biskupi fyrir tvö peð í 29.
leik. Eftir á bað ha-nm gamlam
vin sinn, sem kenmdi honum
mammgamginm, afsökumar á
þessu-m mis-tökum.
Mistök F'schers stafa eimma
helzt af of mikilli árásar
hneigð. Hámin vill alltaf gera
áhlaup, velja þam.n opnunar-
leik sem gefu-r möguleika á
sig-ri. Hann gerir sér jafntefli
aldrei að góðu.
í aindstöðu við þetta er það
viðhorf sem Rússa-r bera hvað
m-est til alþjóð-a-móta. Þeir
vilja gremilega hafa vaðið
íyrir neðan sig: „Sigrið með
hvítu og náið jafntefli me-ð
svörtu."
Á móti Tal árið 1965 var
aðferð Spasskys „að niá jafn-
tefli og aftur ja-fntefli, og
geyma lokaslagið þan-gað til
í lok einvígisins þéga-r styrlk-
ur min-n jókst og styr’kur Tals
mi-ninkaði". Spassiky tókst
þetta ve.. en í það skiptið
sigraði Petrosjan hainin þó í
baráttunni um titilimin. Eiins
og Leonard Barden segir í bók
inni „100 beztu skákir
Spasskys“ er slkákstíll
Spasskys gru-ndvallaður á
hagstæðu hlutíalli af jafn-
teflum, og síðan sigrum í
lykilskákun-um. SlJkt h.rekk-
ur hins vegar skammt gagn-
vairt stórárásum Fischers.
Fischer hefur áður mót-
mælt bituriega því sem hanm
álítur vera herbragð rússin-
eskra stórmeistara, aið né
F'ischer
jafnteflum hver við ainina-n i
mótum til bess að tryggja að
einhver úr þei.rra hópi verði
að lokum efstur. Hvort seim
þessi gagnrýni hefur verið
ýkjukennd eða ek’ki, þá leiddu
mótmæli han-s til þess að
reglun-um um heimism-eistara-
keppnir var hreytt. Og þegar
granm-t er gáð, virðist sem
hanrn hafi haft rétt fyri-r sér,
því rússneski-r skáikime-nin
virðast hafa tapað sókn-
jNeitrfíorkSimeis

Spassky
dirfsku sinni að talsverðu
leyti.
Það hefur ekki blásið byr-
lega fyrir rússneskri tafl-
menns-ku í’-á því í keppminni
milli Rús=1ands og heim.sine
árið 1970 Rússu-m rétt tókst
að krafsa : baikka-nh en töp-
uðu á fvrstu niiu borðumum
(Fischer burstaði Petrosjam á
öðru bonV ’ og þ-að var aðeims
síðasta horðið seim bjargaði
þeim (en þar tefldi himm sí-
græni Kercs til öruggs sig-
urs).
I ein-vígi.nu sem nú stendur
yfiir hefur mikið verið gert
út hin-um sterka bakhjairli
sem Spassky hefur, þar sem
eru raðir sovézlkra stór-
meistara tii þesis að grafa
upp mótaðgerðir gegn Fisch-
Franih. af bls. 19
Reykjavíkurbréf
_____Laugardagur 5. ágúst__-
Sumar og sól
LOKSINS kom sumarið sunnan-
lands og var það sannarlega orð-
ið langþráð. Eins og lög gera
ráð fyrir þörfnuðust bændur og
búalið þurrksins, en fleiri höfðu
litið til lofts morgun eftir morg-
un og vonazt til að fá sólarglætu
einhvern daginn.
Um þessa helgi streyma tug-
ir þúsunda manna úr bæjum
landsins út i sveitir til hvíldar
og hressingar, og vonandi verða
veðurguðirnir mildir við ferða-
fólkið, þvi að margir eru þeir
nú, sem þarfnast að fá notið veð-
urblíðu. Þessi helgi er umferðar-
helgi, og aldrei verður um of
undirstrikað, hver nauðsyn það
er að menn gæti varúðar í um-
ferðinni.
Svo er þetta líka helgi verzl-
unarfólksins, frídagur verzlunar-
manna, og skylt er þá að minn-
ast þeirra mikilvægu starfa, sem
verzlunarfólk gegnir. Löngum
hefur verið reynt að halda því
fram, að verzlunarstörf væru
einhvers konar annars eða þriðja
flokks störf. Þessi hugsunarhátt-
ur er raunar að breytast, því
að menn gera sér nú betur grein
fyrir því en áður, að hagstæð
verzlun er ekki síður mikilvæg
en önnur verðmætaöflun.
Gaman að vera
*
Islendingur
Fyrir réttu ári var gaman að
vera íslendingur, þá hafði ný
ríkisstjórn tekið við völdum. Hún
gerði úttekt á þjóðarbúinu, eins
og vísir menn nefna það, og
komst að þeirri niðurstöðu, að
útlitið væri harla gott. Þvi var
unnt að heita mönnum miklum
kjaraibótum og tekið van- til viö að
útdeila gæðunum. Stytting vinnu-
tíma, lenging orlofs, 1,3 vísi-
tölustig, sem tekin höfðu verið
út úr kaupgjaldsvisitölu vegna
brennivinshækkunar, voru um-
svifaiaust tekin inn i hana að
nýju og greiðslu tveggja vísitölu-
stiga, sem ákveðið hafði verið
að fresta til 1. sept., var flýtt
þannig, að hún' kæmi til fram-
kvæmda heilum mánuði fyrr.
Ofan á þetta allt saman var svo
heitiið 20% raunverutegum kjara-
bótum á tveimur árum. Þessari
framkvæmdinni var iofað, og
hinni, og tekið tii óspilltra mál-
anna að gefa út ávísanir, ýmist
á þær innstæður, sem til voru,
eða þá á framtíðina.
Eitt var þó það loforð, sem
bair hærra en ÖM önmuir. 1 mál-
efnasamningnum sagði „ríkis-
stjórnin mun ekki beita gengis-
lækkun". Og jafnframt var því
heitið að halda verðlagi mjög i
skefjum, enda sögðu stjórnar-
herrarnir, að stefna þeirra væri
óframkvæmanleg, án þess að
stjórnin næði tökum á verðlags-
málunum.
Nú vita allir, að gengi krón-
unnar hefur stöðugt verið að
falla gagnvart svo til öllum gjald
miðli öðrum en dollar, og sjálf
segir ríkisstjórnin i bænask.jali
sínu til launþegasamtakanna nú
fyrir einum mánuði:
„Þær kostnaðarhækkanir, sem
þessu fylgja (þe.a.s. vísitölu-
hækkuninni) yrðu útflutningsat-
vinnuvegunum þungar i skauti,
auk þess að þær mundu vafa-
laust kalla fram frekari verð-
hækkunarkröfur hjá heimamark
aðsgreinum og þar með fram-
hald þeirra viðsjárverðu vixl-
hækkana verðlags og kaupgjalds,
sem maigniazt hafa á s'íðustu
mánuðum." En þrátt fyrir þetta
er ríkisstjórnin treg til að játa,
að stefna hennar hafi farið út
um þúfur, og þegar Ólafur Jó-
hannesson, forsætisráðherra, er
sipurðuir uim ge'ngtelækikaniirnar
og hvont þær séu ekkii .svilk á mál
efnasamnin-gnum segir hann:
„Nei, gengi islenzku krónunn-
ar hefur ekki verið breytt, hún
er bundin við dollar. Hins vegar
hefur orðið hætekuin á ýmissi
erlendri mynt“!
Koníakið og
snjókúlurnar
Þessi ummæli forsætisráðherr-
ans riíja upp sögu, sem merfkur
templari sagði, en hún er á þessa
leið:
„Ég fór eitt sinn fyrir löngu
austur yfir Hellisheiði, ásamt
öðrum vel metnum reglubróður
tiil að stofna stúku fyriir austan,
því að þá var þar drykkjuskap-
aröld mikil. Við vorum gang-
andi. Þegar við vorum nýlagð-
ir af stað frá Kolviðarhóli, skall
á stórhríð með miklu frosti. Við
gengum fram á tvo ferðamenn
á leið austur. Brátt varð okkur
mjög kalt, því að við vorum ekki
vel útbúnir i slí’ku veðri. Sam-
ferðamenn okkar voru með koní-
ak og supu á því við og við
og buðu okkur, en við þáðum
það auðvitað ekki. En er við sá-
um, að þeir hresstust eftir því
sem af okkur dró, þá varð okk-
ur Ijóst, að eitthvað yrði til
bragðs að taka, en af því að við
máttum ekki drekka koníak, þá
hnoðuðum við snjóikiúliur, gegn-
bleyttum þær i koníaki og borð-
uðum þær.“
Likt er farið aðgerðum ríkis-
stjórnarinnar. Gengislækkunin
nefnist hækkun erlends gjaldeyr
is. Það er góð kúla og hressandi.
Niðurgreiðsla þriggja vísitölu-
stiga og niðurfelling einna
fimm, ef allt væri til talið, nefn-
ist aðgerð til að tryggja kaup-
mátt laiuina. Ágætils kúia það.
í verðbólguikúluna hefur nú
verið hefflt siíðastia dreá'tl'inum úr
ferðaipeian'uim, og náðh©rraamr
hafa náð úr sér hrollinum, svo
er forsjóninni fyrir að þakka.
Forsætisráðherra viðurkennir að
vísu, að hér sé óðaverðbólga,
þegar hann segir orðrétt:
„Ég er þeirrar skoðunar, að
það sé bullandi verðbólga í okkar
nágrannalöndum. Ég veit í raun-
inni ekki, hvort hún er nokkru
minni þar en hér.“ En ferðinni
verður haldið áfram enn um
skeið, og menn eru hýrir í bragði,
eins og vera ber, meðan síðasta
kúlan þeirrá er að bráðna.
Frestur er á
illu beztur
Ráðstöfunum ríkisstjórnarinn-
ar í efnahagsmálum hefur ver-
ið tekiið með jafnaðangeði, þótt
í þe.'lm tfie-Dsrt að sjá’lfisögðu kj'ara-
skerðing, sem einhvern tíma hef-
ur verið nefnd ófögrum nöfnum.
Menn vita sem er, að brýna nauð-
syn bar til að stinga við fótum,
Aldrei leg-grja fleiri land undir fót en uni |»essa Iieigi.
ella hefðu vísitöluhækkanirnar á
árinu orðið talsvert yfir 20%
kaininislk.i 30%.
Ríkisstjórnin segist þurfa hálfs
árs frest til að undirbúa varan-
legar ráðstafanir. Hið sama sagði
hún fyrir einu ári, þá þurfti hún
frest til áramóta. 1 rauninni hef-
ur ríkisstjórnin ekki sagt ann-
að nú en hið fornkveðna, að
frestur er á illu beztur.
Hækkanaþarfir iðnfyrirtækja
og þjónustustofnana hrannast
nú upp. Viðurkennt er, að vegna
launahækkananna 1. júní hefðu
iðnfyrirtækin þurft 6—8% hækk
un á framleiðsluvöru sinni strax
— og þjónustustofnanir enn
meira. En nú er fyrirtækjunum
gent að starfa með tapi til ára-
mótanna, og auðvitað verður
hækkunarþörfin ennþá meiri þá.
En ríkisstjórnin hefur skipað
nefnd manna, sem gera á tillög-
ur um ráðstafanir í efnahagsmál-
um, benda á „valkosti" eins og
stjórnin orðar það. Meðal þeirra,
sem þá nefnd skipa, eru ágætis-
menn, sem vissulega er vel treyst
andi til að setja fram skynsam-
legar tillögur. En ekki kæmi bréf
ritara það á óvart, að fyrirmæl-
in um valkostina væru fram sett
að undirlagi kommúnista. Þeir
eiga fulltrúa i nefndinni, sem
auðvitað getur komið einhverju
af sínum sjónarmiðum á fram-
færi, og svo gætu þeir látið mál-
in þróast eins og hér segir:
Nefndin skilar ítarlegu áliti og
henni er fyrirskipað að benda á
mismunandi leiðir. Síðan er auð
vitað unnt að búta þessa álits-
gerð niður, taka eitt úr þessari
tillögunni og annað úr hinni, þar
til úr verður algjör vanskapn-
ingur. En síðan mætti segja,
herrar mínir, þetta stóð í álits-
gerð manna, sem þið treystið.
En allt skýrist þetta þó, þegar
kemur fram undir hátíðar, og
menn biða að vonum spenntir
eftir jólagjöfinni.
Niðurlæging
Framsóknar
Á ferðum um landið kemur
glöggt í ljós, hve mikil niður-
læging Framsóknarflokksins er.
Hvar sem menn eru teknir tali
og rætt um stjórnmál, kemur í
ljós, að fólki finnst ömurlegt, að
forustumenn Framsóknarflokks-
ins skuli láta kommúnista ráða
ferðinni í flestum málum. Harka
legast hefur forssetisráðherrann
sjálfur verið leikinn, og auðvit-
að af þeim manninum, sem til
þess var líklegastur.
Forsætisráðherrann hefur lýst
yfir því, að hann sé andvígur
framkvæmdunum, sem hafnar
eru i raforkumálum kjördæmis
hans. En hann fær ekki rönd
við reist. Magnús Kjartansson
fer sínu fram, hvað sem hver
segir. Enda stendur í ritsmíð,
sem hann sendi fjölmiðlum á
bréfsefnum ráðuneytisins: „Hitt
er augljóst mál að ráðuneytið
mun sjálft taka ákvörðun . . .“
Ríkið það er ég.
Auðvitað veldur geðleysi for-
sætisráðherrans áhyggjum, ekki
einungis í röðum framsóknar-
manna, heldur meðal allra
þeirra, sem þekkja starfsaðferð-
ir kommúnista, því að þeir láta
ekki staðar numið. Þessum starfs
aðferðum kommúnista lýsti ung
verski föðurlandssvikarinn Rak-
osy einna bezt. Um það segir
Sigurður Einarsson í Holti i
grein, sem hann ritaði i félags-
bréf Almenna bókafélagsins á
sínum tíma:
„Þá hefur og stalinistinn og
föðurlandssvikarinn Rakosy gert
manna bezt grein fyrir kenning-
unni um gildi „næsta hlekks í
keðjunni", sem er eitt af hættu-
legustu vopnum kommúnista,
þegar um það er að ræða að
lama eitthvert þjóðfélag og ræna
öllum völdum á heppilegri stund.
Gripa skal veikasta hlekkinn í
keðjunni „og ef vér ríghöldum
i hann af öllum mætti þá höfum
vér keðjuna í höndum vorum og
öruggan aðgang að þvi að kló-
festa næsta hlekkinn“. Hlekkur-
inn sem klófesta skal, getur ver-
ið maður, félagsleg samtök, eða
stjórnmálaflokkur. Að grípa
næsta hlekkinn er í þvi fólgið
að nota tak, sem þannig er feng-
ið, til þess að eyðileggja með
rógi á'hrifamiikinn andstæðing,
ná tangarhaldi á samvinnufélagi
(sbr. KRON) verkalýðsfélagi
(Dagsbrún), þýðingarmiklum al-
mannasamtökum (Alþýðusam-
bandið) eða villJa um metorða-
gjarna stjórnmálamenn, svo að
þeir gerist blind eða sjáandi
verkfæri. Allar eru oss íslend-
ingum þessar vinnuaðferðir nauð
kunnugar, enda hinar sömu um
allan heim.“
Leikurinn með
utanríkisráðherra
Á afmælisdegi Ólafíu birti
Þjóðviljinn viðtal við Einar
Ágústsson, utanrikisráðherra,
þar sem blaðið fær hann til að
segja:
„Ég tel alveg ótvírætt, að við
ákvæði stjórnarsátfmálans um
brottför herliðsins verði 'sraðið.
Við stefnum að því, að herinn
fari úr landirju,, og það veirðii fyr-
ir loik kjörtímabilsins."
Utian!riíikilsráðhier!ra veiit jafn vel
og allir aðrir, að enginn þing-
meirihiuti er fyrir því að reka
varnarliðið úr landi. Hann hefur
lýst yfir því, að hann muni bera
það mál undir Alþingi, og því
er ljóst, að þessi orð, sem hann
lætur falla við Þjóðviljann, eru
markleysa. Út af fyrir sig er það
saklaust, þött ráðherrann blaðri
eitthvað út í loftið, en hitt er
alvörumál, að hann skuli vera
svo veikur fyrir kommúnistum,
að þeir virðast hvenær sem er
getað fengið hann til að segja
það, sem þá langar að heyra.
Hrakfarir ráðherrans í um-
ræðum um utanrikis- og varnar-
mál á liðnu hausti voru svo
hörmulegar, að menn héldu að
af þeim hefði hann eitthvað lært
og mundi vera búinn að gera
sér grein fyrir þvi, að honum
bæri að taka ábyrga afstöðu til
þessara mikilvægustu mála. Þess
vegna hlýtur það að hryggja alla
þá, sem honum eru velviljaðir,
að hann skuli enn vera í kall-
færi, þegar kommúnistum þókn-
ast.
Eða er hann það enn? Sama
daginn og þessi orð birtust í
Þjóðviljanum, Bastilludáginn,
boðuðu svonefnd Samtök her-
stöðvarandstæðinga blaðamanna
fund í skrifstofu utanríkisráð-
herra og tilkynntu, að þar yrði
hann mættur, ásamt tveimur ráð
herrum öðrum, sem sjálfsagt
hafa verið Magnúsarnir, sem
settir voru til höfuðs utanríkis-
ráðherra í varnarmálunum. En
þegar blaðamenn mættu var
þeim sagt, að enginn fundur
yrði hjá utanríkisráðherra.
Málið mun hafa verið þannig
vaxið, að kommúnistar báðu um
viðtal við ráðherrann, er. sögðu
hoininm elkkert uim það, að þeir
mundu kalla á blaðamenn. Af
reynslunni reiknuðu þeir með
því, að ráðherrann mundi ekki
hafa geð til að neita að taka þátt
í þessari ósvinnu, þeirri að
leggja embættisskrifstofur utan-
ríkisráðherra undir áróðursstarf-
semi kommúnista. En ráðherr-
ann brást hart við og varð loks-
ins reiður.
Vonandi endist þessi atburður
u t'an rik 'is-ráðh s-ri a — a'uigu hans
hljóta að hafa opnazt — og hann
hefur vel efni á þvi að verða
reiður oftar. Sú reiði mun svo
sannarlega fyrirgefast honum.