Morgunblaðið - 27.09.1972, Síða 22

Morgunblaðið - 27.09.1972, Síða 22
22 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKÚDAGUR 27. SEPTEMBER 1972 Minning: Jón Rögnvaldsson fyrrverandi forstöðumaður Lystigarðs Akureyrar Fæddur 18. júní 1895. Dáinn 10. ágúst 1972. 1 ágúst síðastliðnum barst mér fregnin um andlát Jóns Rögnvaldssonar, garðyrkj u- manns, upp í Þjórsárver, þar sem ég var þá við störf. Sú fregn kom reyndar ekki á óvart, því að þótt Jón héldi fullri heilsu og starfskröftum fram á vor 1972, hallaði ört und an fæti síðustu vikurnar. Jón Rögnvaldsson var fædd- ur í Grjótárgerði í Fnjóskadal þann 18. júní árið 1895, og ólst þar upp til 7 ára aldurs, er hann fhittisf með foreldrum sín- um, Rögnvaldi Sigurðssyni bónda og Lovísu Guðmundsdótt ur, að Fífilgerði í Kaupangs- sveit. Jón lauk námi við Gagn- fræðaskóla Akureyrar, sem þá var undir stjórn Stefáns Stef- ánssonar skólameistara, árið 1916. Hann fór utan til Kan- ada árið 1919, og lauk þar síðar prófi í garðyrkjufræðum. Árið 1925 fluttist Jón aftur heim til Islands og tók tiJ starfa við leiðbeinin<gar í garðyrkju, sákipulagningu skrúðgarða og trjáreita á Akureyri og víðar, og starfaði á þeim vettvangi um 45 ára sfceið. Árið 1930 stóð Jón fyrir stofnun Skógræktarfélags Islands, sem skömmu siðar Guðrún Júlíana Samúelsdóttir, andaðist að Elli- og hjúkrun- arheimilinu Grund 25. þ.m. Aðstandendur. Eiginkona mín, móðir okkar og amma Guðmunda María Guðmundsdóttir Biönduhlíð 24, verður jarðsunginn fimmtu- daginn 28. sept. kl. 1,30 frá Fossvogskirk j u. Guðmundur Níelsson Guðbjartur Guðmundsson Elísabet Guðmundsdóttir Jón Guðmundur Ólafsson Ellen María Ólafsdóttir. breytti um nafn og nefndist Skógræktarfélag Eyfirðinigta, og var forystumaður þess I mörg ár. Árið 1938 keypti Jón í fé- Iagi við Krisitján bróður sinn Garðyrkjustöðina Flóru á Akur eyri, ag ráku þeir hama um 15 ára skeið. Jón bjó lengst af í Fífil'gerði, eða fram til ársinis 1957, er hann fluttist til Akureyrar. 1 Fífilgerði reisti Jón gróðurhús. og kom upp stórum og fögrum skrúðgarði í gilhalli sunnan undir bænum. Bair garður þessi greinilega merki um smekkvísi Jóns, og þar gerði hann upp- eldistilraumir með fjöknargar tegundir erlendra og innlendra blómjuirta. Garður þesisi átti á sínum tíma varla nofekum sinn líka á landinu, og var algengt að gestir víðs vegar að legðu leið sína til Fifilgerðis að skoða garðinm. Árið 1954 tók Jóm við for- stöðu Lystigarðs Akureyrar, er frú Margrét Schiöth lét af störf um, og gegndi því starfi til árs- loka 1970. Á þessu árabili tók garðurinm miklurn stakkasikipt- um, enda endurskipulagði Jón ýmsa hluta garðsins, og einnig var hann stækkaður nokkuð. 1957 keypti Akureyrarbær fyr ir forgönigu Fegrunarfélags Ak- ureyrar plöntusafn hans í Fifil gerði, og var það flutt í Lysti- garðinn. Varð þetta fyrsti vísir að hinu mikla plöntusafni, sem nú er í graðinum. Eftir að Jón tók við garðinum, bætti hann stöðugt við plöntusafnið, og gerði tilraunir með ræktun fjöl- margra nýrra, erlendra tegunda og valdi til framhaidsræktunar í garðimum þær, sem vel reymd- ust við hina Islenzku veðráttu. Mest af erlendu plöntunum mun Jón hafa útvegað með fræ- skiptum við erlenda grasgarða. Hann hafði samskipti við milli 30—40 grasgarða í Evrópu, Norður-Ameríku og allt austur í Síberíu. Frá 1963 afgreiddi hann árlega til þessara og ann- arto fi^ofn0na fræ af islenzkum plöntum eftir pöntunum. Einnig fóru þeir bræður, Kristján og Jón, í ferðir tU Græmlands, Kanada, Noregs og Alpafjalla til jurtasöfnunar. Þegar í Fífilgerði ræktaði Jón mikið af ísilenzkum blóm- jurtum í garði sínum. Eftir að hann flutti plöntusafn sitt í Lystigarðinin, lét hann steypa mýra- og vatoaker fyrir islenzk ar plönitur, og náði smám sam- an í ræktun að heita má öllum tegundum íslenzfeu flórunnar. Á þesisu sviði var Jón brautryðj- andi, og er mér efeki kunmugt um, að nokkur hafi náð svo langt í ræfetun ísJenzkra plantna sem hann. Við öfflun sjaldgæfari innlendra plantna niaut Jón fyrirgreiðsiu ýmissa að iLa víða um land, og var ævin- lega þakklátuir, þegar einhverj- ir urðu til að færa honum eða senda nýja, íslenzka tegund. Þá Móðir okkar Þóranna Andersen frá Neskaupstað, verður jarðsungdn frá Foss- vogskirkju miðvifeudaginn 27. sept. kl. 1.30. Börn, tengdaböm og barnaböm. Minning: Guðríður Fædd 30. sept. 1895 Dáin 22. ágúst 1972 f SUMAR birtust i íslendinga- þáttum Tímans og Morgunblað- iniu, minningargreinar uim Guð- mund S. Guðmundsson, bifreið- arstjóra, og var konu hans, Guð- ríðar Káradóttur frá Lambhaga — sem þá var á lífi — þar að sjálfsögðu að nokkru getið. Nú, mánuði seinna er Guðríður einn- ig dáin og grafin. útfarardagar: Jónsmests-a og höfuðdagur. Varð henni því að þeirri síðustu ósk sinni, að aðskitnaður þeirra hjóna yrði ekki langur, eins og aldrei var hieldur í lifanda lífi. Hún lézt 22. ágúst síðastliðinn. Guöríður fæddist að Eiði í Mosfiellssveit 30. september 1895, dóttir hjónanna Steimsu Pálinu Þórðardóttur, bónda í Hrútsholti i Hnappadalssýslu, Sveinbjörns- sonar á Hvítárvöllum, og Kára Loftssonar, en hann var þing- eyskrar ættar og fluttist ungur hingað suður. Fæddur 8. október 1868 á Jarlsstöðum í Bárðardal. Eftir nokfeurra ára búskap á Lágafelli og eitt eða tvö ár á Eiði fluttist Kári að Lambhaga, þar sem hann bjó lengi, um 20 ár. Dóttir okkar, GRÓA BJÖRK, lézt í Landakoti 26. þessa mánaðar. Súsanna Kjartansdóttir, Jakob Halldórsson. Þökkum af alhug auðsýnda samúð og vinsemd við andlát og jarðarför Halldórs Ólafssonar frá Fögrubrekku. Guðrún Finnbogadóttir, Sigríðnr Halldórsdóttir, Páll Axelsson og böra. Innilegar þakkir færum við öllum þeim, er sýndu okkur samúð |0 vinsemd við andlát og útför INGflJARGAR GUÐMUIMDSDÓTTUR, Hagamel 32. Læknum og öðru starfsliði lyfjadeildar Borgarspítalans þökk- um við frábæra hjúkrun og umönnun. Steinunn Stefánsdóttir. Vattýr Sigurðsson, Sigurður Valtýsson. Þökkum af alhug auðsýnda samúð og vinsemd við andlát og jarðarför Bjarna Þ. Bjarnasonar Keldulandi 13. Dagbjört fvarsdóttir, börn, tengdabörn og barnaböm. réð hann til sín grasafræðinga við söfnun ísienzkra grasiteg- unda, stara og undafífla. Ótald ar eru að lokum allar hinar fjöl mörgu ferðir, sem Krisitján bróðir ha.nis fór upp um fjöll og fimindi, og bættl oftast við einhverjum íslenzkum tiegundum í hverri ferð. Sjaldgæfuistiu og vandmieðförn- ustu tegundir íslenzku flórunn- ar hafði Jón gjarnan í fósitri heima hjá sér, auk þess s«m var í garðinum, tii að geta fylgzt betur með þeim árið um kring. Þannig ræktaði hann upp niokkurt magn af vatnsögn, plöntu, sem var álitin útdauð á landinu, þar til hún endur- fannsit í laugum við Skálholt, og skeggburkna, en af honum hafa aðeins fundizt tveir smátoppar utan í kletti í Höfðahverfi. Skeggbunknann má þvi að lík- indum telja sjaldgæfustu teg- und landsins. Jón tók litinn sprota af annarri plöntunni og tókst að rækta út frá honum miklu meira magn af burknan- um, en kunnugt var um úti í náttúruranL Lystigarðurinn bar í tíð Jóns gneinilega vott um einstaka smekkvíisi og snyrtibrag, sem einkenndi verk þeirra Fífilgerð isbræðra, svo sem gestum garðs ins mun kunnuigt um. Með upp- bygginigu plönfcusaínarana og samskiptum sinum við erlendar stofraanir hóf Jón Lystigarðinn í æðra veldi, sem gerði hann ein- stæðan meðal islenzkra garða, og auglýsti hann á erlendum Káradóttir Og þar ólst Guiðríður upp ásamt systrum síraum, einni eldri og tveim yngiri. Hún vandist því snemma öliium algengum sveita- störfum, eins og þau voru á þeirri tíð og einhvern veginn varð það svo, að aðaluraglinga- verkin mæddu mest á henni, enda snemma óvílin og liðtæk i bezta lagi, að hverju sem hún gefek. — Við vorum alin upp sitt hvoruim megin við ána, sem yfir- leitt var enginn farartálmi, og tíðar samgöngur voru milli bæj anna. öll lönd voru þá ógirt og gengu skepnumar þar sem þeim þótti bezt að vera, og man ég ekki, að neinn ágreiningur yrði út af þvi. Við krakkamir sáum að- allega um sarragöngurnar og ef til vill oftar en þurfti. Var Guð- riður góður féiagi í þeim erli. Ekki var þó fiarið gangandi oftar eða lengra en komizt varð hjá, enda einhver hestur oftast nær- tækur, þvi að ekki var kostur á öðrum farartækjum. Guðiíður varð því snemma hestfær í bezta lagi og fcunni vel að meta þá ánægju, sem þar var að fá. — Þannig teið æskan. Vorið 1917 urðu þáttaskil í lífi Guðríðar, þvi að þú giftist hún Guðmundi S. Guðmundssyni frá Urriðakoti og hófu þau sjálfstæð an búskap í Lambhaga. Þaðan lá svo leiðin til Reykjavíkur, þar sem manndómsáiTH liðu við góða aðbúð og rúm kjör. En þrátt fyrir góðar aðstæður og áfallaJautst æviskeið var eins og hún gæti aldrei samlagazt borgarlífinu til fulls. Það vantaði einhverja lífsfyllingu, sem þar var ekki að fá, en hillti undir í næsta umhverfi. Ástæðan var emfaldliega sú, að eiras og sagt var um Guðmund, mann hennar, að sveitalífið átti jafnan hug hans hálfan, — mátti og jafnvel með enn rraeiri rétti, segja það sama um Guðriði. Tengslin við sveitina og æskuislóðir slitnuðu aldrei og þangað leitaði hugur hennar til hinztu stundar. Það var þvi vel viðeigandi, að síð- asti sálmurinn, sem sunginn var var við útför hennar, var „Bless- uð sértu sveitin mín.“ Guðríður var þekkt að hispurs leysi og skörungsskap og því góður málsvari þeirra huigðar- efna, sem hún beitti sér fyrir, eða tóku hug hennar fanginn. Og vettvamgi. Mikil eftirspurn varð brátt ef+ir fræi í'SÖenzkra plantna, enda ekki mangiir gras- garðar með jafn mikið fræúrval raorrænna plamtna í þá tíð. Jón lét f störfum við Lysti- garðinn í árslok 1970, og veitir Oddigeir Þór Árnason Lysitigiarð iraum nú forsrtöðu, en hann er jafnframt garðyrkjus+jóri Akur eyrair. Það dylst emgum, sem til þekkir, að ef Lys+ig%rður Akur eyrar á að halda á loft til fram- búðar þeirri stefrau, sem Jón markaði honum, verður hann að njóta stiarfsfcrafta garðyrkju- manms, sem getur helgað garðin um starfskraf+a sína að fullu. Þess her að vænta, að þeir unn- endur garðfems, sem telja verk Jóras þess virði, að þeim sé við haldið, stuðli að því, að Lysti- garður Akureyrar fái sinn eig- in garðyrkjumann, eins og var á siðustu árum Jóras. Jón kvæntist árið 1939 Körlu Þorsíteirasdófctur, en hún er af norekum og eyfirzkum ættum. Þau hjónin eignuðust 4 börn, og eru 3 þeirra á lífi. Ég miiran'ist með þakklæti þeirra stunda, sem ég hef átt á heimiii þeixra hjóna, svo og þess ssaimistarfs, sem ég átti með Jóni. Hann var maður síuragur í anda, létfcur og hressilegur heim að sækja. Hann var ætíð fullur brenn- andi áhuga á garðyrkjumálum og velgengni þeirra, fegrun og snyrtingu umhverfisiras, og á skipulagsmáliuim heimabæjar siras. Hörður Krístmsson. heiiraili þeirra auðkenndist af snyrtimennsfcu og myndarbrag. Þar var ómengað andrúmsioft. Vinuir þeirra hjóraa, sem þá bjó í útjaðri borgarinnar lét þau orð falla, að um margra ára skeið hefbu það verið sinar mestu ánægjuistundir, þegar þau hjón- in bar að garði. En það var ærið oft, því hjá honum áttu þau nokkrar kinduir, sem hann sá um. Og þau þurftu oft að koma og blanda geði við þessa vini sína, þótt þau vissu, að þær vom í góðs manns hönd- um. — Slíkar vom stoemmti- stuindir þeirra og samkvæmislíf. Og þess nutu einnig suimir aðrir. Þau Guðríður og Guðmundiur eiignuðust tvo syni, Alfreð og Kára, sem báðir em þekktir manndómsmen og augljósir arf- takar góðra eiginda foreldra sinna. Sonum sínum var Guðríð- ur mifeil móðir, og barnabömin nutu einnig umhyggju hennar og forsjár í ríkum mæli. Og böm Kára ólust að miklu leyti upp hjá afa sinum og ömmu, og var ekkert til sparað, að hlutskipti þeirra yrði sem bezt. Að endiragu sfeulu henni þökk- uð gömiul og ný kynni og óskað alls velfarnaðar á óförnum ieið- um. Guðm. Þorláksson. — Póstur & sími Framhald af bls. 32. sækjendum uim stöður tii ráð- herra og með því að eiga full- trúa í því fceija sitiarfsmenn póisitis og síma sig geta hiaf t mun meiri áhirif á stöðuvedtiragar í framtið- iinni. Eiftir að hafa feragið þessa kröfiu samþykkta fél'lust tals- menin starfsmaranafélaiganraa á að hætta við vinmustöðvunina og að I'áta stöðuvei+iraguraa á Sighrfírði aiíisfciptalauisa.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.