Alþýðublaðið - 01.08.1958, Blaðsíða 4

4
AlþýðublaSið
Föstudagur 1. ágúst 195S

MffSA
r.Sl
ÞEGAR HELGAFELL lióf
prentun málverka eftir ís-
lenzka myndlistarmenn, gerði
ég það að umtalsefni og spáði
|>ví að þetta yrði mjög vinsælt
meðal þjóðarinnar. Sú spá hef-
wr rætzt ,fólk hefur kunnáð að
meta þetta afreksverk bókaút-
gáfufélagsins og nú þegar munu
myndir um tíu fremstu mynd-
listarmanna prýða mörg heim-
i.li, sem ekki höfðu tök á að
Isaupa frummyndir listamann-
anna.
Þegar lisiin er gerð að al-
menningseign.
Ellefu málverk í endur-
prentun Helgafells
BJARTSÝNI veldur miklu.
Hún ber mann hálfa leið. En
verði að trú sinni. Þegar Ragnar
verði að trú sinni. egar Ragnar
Jónsson skýrði opinberlega frá
fyrirætlunum sínum um endur-
prentun ísienzkra málverka
Þótti mönnum í mikið ráðizt o.g
margir álitu að í þ.essu efni
.myndi honum ekki takas.t eins
vel og hann vonaði. En menn
hafa breytt um skoðun, myud-
irnar eru betri en þeir bjugg-
ust við, jafnvel betri en forstjór
inn gat vonað.
f FYRSTU RÖÐ komu sex
myndir eftir sex málara: Ás-
tgrím, Kjarval, Scheving, Þórar-
in B. Þorláksson, Jón Stefáns-
oon og Þorvald Skúlason. Þessi
„deild“ ávann sér þegar í stað
miklar vinsældir og munu Stóð-
hestar Jóns Stefánssonar hafa
vakið mesta athygli. Nú eru
komnar fimm nýjar myndir á
markaðinn: önnur mynd eftir
-Tón Stefánsson, önnur eftir Þor
vald og enn önnur eftir Ásgrím,
■en tveir nýir myndlistarmenn
«eiga myndir í þessum hópi: Jón
Beztu myndir 8 málara.
að geta eignazt frummyndirnar,
en það getur almenningur ekki.
Með þessum myndum getur ai-
menningur hins vegar smátt og
smátt prýtt heimili sín íþgrum
og vel völdum listaverkum.
Nýtt átak, sem nýtur
mikilla vinsælda.
Engilberts og Svavar Guðna-
son. Ég hef hitt að. máli erlenda
menn, sem hafa rnikið vit á list-
um, sem látið hafa í Ijós aðdá-
un sína á því.
HELGAFELL hefur og ráðizt
í annað í sambandi við þetta
mál, sem vakið hefur mikla at-
hygli. Fyrir nokkru efndi það
til sýningar á málverkum. Þær
myndir gátu menn síðan leigt
um tíma fyrir ákveðið mánað-
argjald — og þá með það fyrir
augum að eignast myndirnar
smátt og smátt. Ég sótti þessa
sýningu og ætlaði að minnast á
hana, en það lenti í undan-
dræt.ti. Sýningin var fáíækleg.
Ég hafði búizt við miklu stærra
og fjölbreyttara safni, en ár-
angurinn af henni varð góður.
OG ENN FARA vinsældir
þessa myndasafns vaxandi.
Fyrst tíðkaðist það að láta
ramma myndirnar inn með
gleri, en nú munu flestir hættir
því, enda virðist betra að hafa
þær glerlausar, það er eins og
litirnir njóti sín betur og þá
sérstaklega þegar myndirnar
eru settar upp í litlar stofur.
Þetta er líka ódýrara.
ÉG VEITI ÞVÍ ATHYGLI að
fleiri og fleiri heimili fá svona
myndir. Það er sönnun fyrir því
að með þessu frumkvæði sínu
er Helgafell að gera myndlist-
ina að almenningseign. Það er
ekki fyrir það að synja, að
skemmtilegra c * dýrmætara er
ÉG MINNIST Á þessa mynd
listarstarfsemi Helgafelis nú
vegna þess að ég sé í henni til-
raun til þess að gera myndlist-
ina að al.menningseign. Það er
nokkuð annað en þegar nýríkir
uppskafningar, sem flestir hafa
ekkert vit á list, lentu jafnvel í
handalögmáli við opnun sýn-
inga hér á árunum. En lista-
snobb er eitt hið auðvirðileg-
asta í fari okkar mannanna. —
Með þessari nýju starfsemi sinni
er Helgafell að vekja list-
hneigð og listasmekk fóiksins.
En með því er líka um leið ver-
ið að vinna að auknum mögu-
leikum fyrir göfugt og goít
listastarf í landinu. Hafi Helga-
fell kærar þakkir fyrir þessa
viðleitni.
Hannes á horninu.
Agúst Pálsson:
ÞAÐ hefur verið öllum ljóst,
sem sótt hafa sjó hér við
Breiðafjörð, að brýn þörf er
ýyrir björgunar- og gæzluskip
á fiskileitum Breiðfiroinga.
Bezt hefur þetta komið í ljós
«ftir 1940, er almennt var far-
ið að gera báta út á vetrarver-
tíð í verstöðvunum hér á Snæ-
fellsnesi. Mátti segja, að fram
t.il þess tíma væru það aðallega
Vestfirðingar, sem vitjuðu fiski
miða við Snæfellsjökul og þá
ekki fyrr en fiskur fór að ganga
eftir miðjan vetur. En eftir
þessj tímamót fjölgar bátum í
verstöðvum hér vestra, og voru
nýju bátarnir yfirleitt stærri
en þeir eldri. Langræði varð
meira, þkr sem fiskur gekk til
þurrðar á innmiðum vegna á-
sóknar togveiðiflotans og þörf-
ín þá enn brýnni fyrir gæzlu-
skip. Þó má segja, að nokkuð
Lafi aukizt veiði hér á bug'ti.nni
síðan friðunin gekk í gildi og
þá sérstaklega síðastliðna ver-
tíð.
Sumarið 1949 kom að máli
við mig Þorbjörn Jónsson í
Reykjavík og gat þess, að hann
■hefði fullan hug á að vinna að
og styrkja, að Breiðfirð.ngar
gætu eignazt björgunar- og
s gæzluskip, sem fylgdi bátaflot-
anum líkt og Vestmannaeying
ar hefðu og fieiri væru að
koma sér upp. Vegna þessara
■ummæla bauð ég Þorbirni að
rnæta á sambandsfundi fiski-
■deildanna á Snæfellsnesi, sem
baldinn var í Grafarnesi 30.
október þá um haustið, Þar var
ræt-t mikið um þetta mál, og
var almennur áhugi á því. Nið-
urstöður urðu þær, að kosnir
i fjáröflun í
voru menn í öllum verstöðvum
sunnanverðu Breiðafjarðar til
að 'hafa á hend
þessu skyni.
Að nokkrum tima 'liðnum
eða 1954 gáfu svo hjónin, Svan
hildur Jóhannsdóttir og Þor-
björn Jónsson, Mimisvegi 2,
Reykjavík, stofnsjóð fyrir
Björgunarskútu Breiðafjarðar,
fimmtíu þúsund krónur, sem af
hentur var til vörziu sýsiu-
manni Snæfellinga, og ávaxtar
hann féð samkvæmt þeim skil-
miálum, er settir voru við af-
hendingu fjárins. Þess skaj get
ið strax, að svo er ákveðið í
skipulagsbréfi þeirra ’njóna, 4.
grein að skipið verði minnst200
brúttó smálestir,. Þessi heið-
urshjón eru velþekktir Breið-
firðingar og Þorbjörn, sem
stundaði sjómennsku á yngri
árum, kannast vel við sjósókn
frá verstöðvum- undir Jöklí.
Það m.á segja, að aUur almenn
ingur tæki þessari málaleitan
vel. Þó varð nokkur aðdrag-
andj þess, að málið kæmls.t á
skrið. Ég held aðallega vegna
þess, að nokkur tímí fór í að
finna hagkvæma fjáröflunar-
leið, sem gæfj fé í höud svo að
um munaði. — Á vetrarvertíð
1955 skrifuðu þeir Lúðvík
Kristjánsson ritstjóri, Reykja-
vík, og S;g, Ágústsson, útgerð-
armaður, Stykkishólmt, tfx a-
kveðinna manna í hverri ver-
stcð á Snæfellsnesi. I bráfi
þeirra var farið fram á, að
hafður yrði einn fjáröflunar-
dagur fyrir Björgunarskútu-
sjóð Og lagt til, að allir bátar
færu eina sjóferð í því skyni
að gefa aflavermætið í sjóð-
og
hattar
MARKAÐURINN, Laugaveg 86
MARKAÐURINN, Hafnarstræti
.s-’S*

Auglýsið í Alþýðublaðinu.
inn, eða eins og segir í bréfi
þeirra: „Nú er það ósk okkar,
sem tek.ð höfum að okkur að
reyna að hrinda þessu í fram-
kvæmd, að haga mætti þessu á
eftirfarandi hátt: Að sjómenn,
útgerðarmenn, fiskverkendur
og verkafólk gefi allt, er snertij
þennan eina róður. MeÖ því.
legði hver aðili nokkuð af mörk i
um til þess, að þetta mætti fara'’
sem myndarlegast úr hendi og 1
bera sem beztan árangur.11
Þessu var vel tekið af útgerð
armönnum, skipshöfnum og öðr
um, sem hlut áttu að máli.
Róðrardagur var ákveðinn 1.
apríl eða næsti fspx dagur, ef
veður hamlaði róðrr þann dag.
mikið fé í BjörgunarskYitusjóð
Þessu var framfylgt, ' og kom
í öllum verstöðvum hér á Snæ-
fellsnesi eftir þennan fyrsta
fjáröflunardag. Þó var það
nokkuð misjafnt, eftir afla bát-
ánna í hverri verstöð.
Nokkur mistök réðu því, að
árið 1956 leið svo, að engin fjár
söfnun fór fram meðal alm.enn
ings, en s.eint á því ári fór líf
að færast í menn og sáu þeir,
að við svo búið mátti ekki
standa. Nokkrir menn { Ólafs-
vík stofnuðu fjáröflunarneiiid
og leituðu eftir sarns konar
starfsliði í hinum verstöðvun-
um. Þau uröu úrslit mála, að 1.
apríl um vorið mættu fulitrúar
frá öllum verstöðvum í Ólafs-
vík. Þar var kosin fjáröflunar-
nefnd, einn maður frá hverjum
stað, og átti. hann að hafa for-
ustu um fjáröflun heima í sínu
héraði. Þessir hlutu kos.ningu:
Danilíus Sigurðsson, Hellis-
sandi, Ottó Árnason, Metta
Kristjánsdóttir, Ólafsvik. Þor-
kell Runólfsson, Grafarnesi, og
Ágúst Pálsson, Stykkishólmi.
Ákveðið var, að ríðasti vetrar-
dagur skyldi hér eftir vera fjár
öflunardagur fyrir Björgunar-
skútusjóð. Síðan hefu-r nokkurt
fé komið inn þann dag og einn-
ig á sjómannadaginn.
Það kom beriega í Ijós, að
rnargir, sem hafa stundað sjó,
mikinn eða lítinn hluta ævi
sinnar, og eiga minningar það-
an, ljúfar eða sárar, eða hafa
haft þar afskipti af, lögðu máJi
þessu lið með fjárframlögum.
Mér, sem þessar hnur skriía,
þykir rétt að geta þeirra, sem
hafa lagt stórgjacir í þennan
sjóð, er ég hef tekiö við hér í
Stykkishólmi Og þá skal fyrst
geta Sigurðar Magnússonar
hreppstjóra frá Kársstöðum,
sem gaf í tilefnl 75 ára afmælis '
síns og til minningar um látinn !
vin frá æskuárunum 1250,00
kr. Sykkishólmsbíó gaf 1000,00
kr., Kristmann Jóhannsson,
fyrrverandi skipstjóri, til
minningar um konu sína, Mar-
íu Ólafsdóttur, sem lézt 1955,
og foreldra sína, Guðrúnu Kr;st
mannsdóttur, er andaðist 1916,
og Jóhann Þorsteinsson, er
andaðist 1917, 10 000,00 kr., og
Ágústa Sigurðardóttir, Stykk-
ishólmi, gaf 5000,00 kr. t.l
minningar um foreldra sína,
Björgu Jónatansdóttur og Sig-
urð Einarsson. — í tilefnj 50
ára afmælis kvenfélagsins
Hringsins, Stykkishólmi, barst
sjóðnum 5000,00 kr. gjöf frá
kvenfélagskonum 28. febr.
1957. Og konurnar létu ekki
þar við sitja, því að á sjó-
mannadaginn 1 vor höfðu þær
á hendi veitingar og gáfu sjóðn
um allan ágóðann, 4770,00 kr.
Þann sama dag gáfu börn Rögn
valdar Lárussonar Stykkis-
hólmi, minningargjöf um for-
eldra sína, Guðrúnu Kristjáns-
dóttur og Rögnvald Lárusson
skipasmið, bróður sinn, Lárus
rafstöðvarstjóra, og fóstru sina,
Ragnlheiði Kristjánsdó.ttur, er
gekk þeim í móður stað frá
barnæsku, 10 000,00 kr. Marg-
ir fleiri hafa gefið rausnarlega,
og er þá helzt að geta þess, að
slysavarnadeildin og verkalýðs
félagið í Flatey á Breiðafirði
gáfu 5000,00 kr. og einscakling'
ar í hreppnum um 2000,00
Má þetta teljast mjög rausn£*,i,',
legt, þegar þess er gætt, að e
ir að útgerð lagðist þar nioul’
f.ækkar íbúum' að miklum mun>
Við allt það fólk, sem lagt
ur þessu máli lið, erum við
stórri þakkarskuld.
Ég, sem tei mig nokkuð kun»
ugan þessum málum, þyulS
vita, að margir séu þeir, sen'
enn hafa ekkert lagt af , ,
um, en málið snertir Þ° eK,
kkJ
síður en þá, er þátt hafa tek^
í fjársöfnuninni. Margír el ,
minnugir þeirra, sém háðu o®
áttu sína á sjónum, en na
landi eftir harða útivist,
þeir eru geymdir, en eK 1
gleymdir, er aldrej náðu l»n '
Þeir verða aldrei aftur heim
jr, en bezt minnumst við Þfíir2
með því að stuðia að Þvl>
björgunar- og gæzluskip fyrl ■
Breiðafjörð verði smiðað °<=
þann veg hjálpað sjóm.önnuA
sém nú sækj.a sjóinn og aukri
traust og trú þeirra, sem í lan 1
bíða, oft í óvissu á óveðurs
stundum.
•Nú á næstunni á að halð^
fund í Reykjavík að til'blu1'9'
s j ávarútvegsmálaráðuney 11 sin“
um fiskveiðitakmörkm og g
endanlega ákvörðun um Pa
mál. Við íslendingar viturn, a
eftir útfærslu fiskveiðitakma^
anna vantar okkur sk-P
gæzlustarfa. Því er nauðsyn
legt, að allir, hvar sem er ^
landinu, leggist á eitt að le3r '
þ.að mál farsællega. * a
Það mun láta- nærri, au J
Björgunarskútusjóði Brel „g í
fjarðar séu niú um 400 00> > ^
kr. alls í verstöðvunum 1 x
Breiðafjörð. ,-g
Breiðfirðingar, hvar sern , jj j
eruð staddir! Gefið þessu b*f
gaum, styðjið það með ri3 .
framlögum, því að okkur
mnI5
öllum ljóst, að Landhelgisgs^^
an og ríkisstjórn íslands lllUeg
koma til móts við okkur in
sést, b
aðs.toð; ekki sízt, er ^
þetta er okkur mikil lífsnau
syn. Fylkið ykkur urh þá '
sem hafa tekið að sér fiár01 [
;ýnið vilJ
á hverjum stað, og sj
ann í verki! ,,
Stykkishólmi í júlí l- °
Ágúst Pál-sSon’