Alþýðublaðið - 07.08.1920, Blaðsíða 1
Alþýðublaðið
Greíið út aí Alþýðullokknum.
1920
Laugardaginn 7. ágúst.
178. tölubl.
Nýtt Evrópustríð i aðsigi?
Khöfn, 6. ágúst.
Frá Warschawa er sfmað að bolsivíkar heimti að Pólverjar semji
jafnframt frið við þá, um leið og þeir taiist við um vopnahiésskilmála
j' Minsk.
Pólska stjörnin flúín?
Sagt er að pólska sjórnin sé flúin frá Warschawa til Krakau.
Pólverjar biðja bandamenn um leyfi!
Frá París er símað að Pólverjar hafi beðið bandamenn um leyfi
til þess að semja nú þegar sérfrið við bolsivíka.
Miklar bollaleggingar eiga sér stað milli Frakka og Englendinga
um hvað gera skuli í Póllandi. Haldi bolsivíkar fast við að vilja semja
sérfrið við Pólverja, verður hætt við friðarfundinn í London.
Fara bandamenn i stríð?
Frá London er símað að England og Frakkland búi sig undir
að senda herlið til Póllands; jafnframt er sagt að Kamenefif og Krassin
búi sig undir að halda á brott úr Englandi.
Þjóðverjar lýsa hlutleysi.
Þjóðverjar hafa lýst yfir algerðu hlutleysi sínu.
3rlanð.
Khöfn, 6. ágúst.
Frá Löndon er sfmað að nefnd
leiðandi mönnum frá suðujhluta
^flands sé komin til borgarinnar
bi þess að semja við ensku stjórn-
•na um sjálfstæðismálin frsku.
09
Khöfn, 6. ágúst.
Frá London er símað að bolsi-
v,kar hafi eklci svarað skeyti
^ndamanna, dags. 29 júií um
^ilyrðín fyrir friðarráðstefnunni í
°ndon. Hefir bolsivíkum verið
Set>t nýtt skeyti, þar sem banda-
Jí'cnn hregða þeim um að þeir
l!lab ekki haidið orð sín.
Alvarlegar samningsumleitanir
fóru fram í gær milli Lloyd George
og bolsivikasendimannanna Kame-
nets og Krassins.
6röði eða gap?
Jón: Hvað var eiginlega meint
með því sem stóð í Alþýðublað-
inu um daginn, að jafnaðarmenn
vildu að framleitt væri til gagns,
en ekki til gróða?
Skúli: Það skal eg segja þér,
og líttu nú á: Eins og skipun
þjóðfélagsins er háttað nú, þá er
það vonin um gróða sem stjórnar
framleiðslunni. Þegar einhver vara
er framleidd, þá er ekkert tillit
tekið til þess hvort þjóðfélaginu
sé fyrir beztu að hún sé búin til
eða ekki, heldur er hún framleidd
af þvf að einhver atvinnurekandi
sér sér leik á borði til þess að
græða á því Það er þvf ekki
framleitt til gagns fyrir þjóðar-
heildina, heldur til gróða fyrir ein-
staka menn, sem vanalega eru
rfkir fyrir.
Jón: En fer það þá ekki æfin-
lega saman, að atvinnurekandinn
græði mest á því sem er til mestr-
ar gagnsemi fyrir almenning?
Skúli: Nei það er langt frá því.
Þvert á móti græðist vanalega
mest á því sem minst gagn er að
fyrir almenning. Því óvandaðri sem
framleiðandinn hefir vöruna, þvf
meir græðir hann. En hann má
auðvitað ekki hafa hana svo óvand-
aða að fólk sjái að varan sé svik-
in, þvf þá hættir það að kaupa
hana.
Það er enginn atvinnurekandi
sem framleiðir vöru af því að
þjóðfélagið þarfnist hennar, og
þegar framleidd er sú vara sem
þörfin er mest fyrir, þá er það af
þvf að atvinnurekandinn álftur að
hann græði mest einmitt á þvf.
Jón: En það sem atvinnurek-
endur græða mest á að framleiða
hlýtur oft að vera einmiit það
sem mest gagn er að fyrir al-
menning að sé framleitt.
Skúli: Já, það er auðvitað, en
við jafnaðarmenn erum ekki svo
lftilþægir fyrir þjóðfélagið að við
séum ánægðir með það. Við vilj-
um að öll framleiðsla fari fram
með það fyrir augum, að það sé
til gagns fyrir þjóðina.
Við jafnaðarmenn erum þess
fullvissir að þessn sé ekki hægt
að breyta meðan einstakir menn
eiga framleiðslntækin. Þess
vegna viljum við að þjóðin eigi
framleiðslntækin, eða að minsta
kosti meirihluta þeirra, svo hægt
sé að útrýma fátœktinni ineð því
að gefa hverjum einum sem vill
vinna tækifæri á þvf að fá nóga
vinnu, og svo sæmilega borgaða,
að hann geti vel framfleytt á henni
fjölskyldu, án þess þó að þurfa
að vinna eins og þræll, eða sér
til heilsuspillis.