Morgunblaðið - 24.01.1973, Page 19

MORGU'NBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. JANÚAR 1973
19
Þjóðin öll einhuga
í bjargráðunum
Ávarp forsætisráðherra
Það er áreiðanlega ekki of-
maelt, að öll þjóðin sé harmi og
skeMingu lostin vegna hinna
óskaplegu náttúruhamfara í
Vestmannaeyjum síðastliðna
nótt. Mun sá válegi atburður ein-
stæður í íslandssögunni allt frá
því byggð hófst í landinu. Ein-
hver blómlegust byggð hérlend-
is, verstöðin mikla Vestmanna-
eyjar, hefur um sinn að kalla
lagzt í eyði sakir eldgoss á
Heimaey, fólk flest flutt burt úr
átthögum sínum á einu dægri.
Að vísu hafa góð héruð lagzt í
eyði áður hér á landi, en aldrei
með slíku fjölmenni.
Hér eiga Vestmannaeyingar
auðvitað um sárast að binda. En
öll þjóðin finnur til með þeim.
Er víst að hér hefur verið snert
ur hjartastrengur hvers einasta
Islendings. Hér er óneitanlega
um að ræða stórkostlegt áfall
þjóðarinnar alirar. Vestmanna-
eyjar hafa verið stærsta og öfl-
ugasta verstöð landsins. Þar
mun t.d. árið 1971 hafa verið
landað 17% af öllum þeim afla,
sem var landað innanlands. Þar
mun nú hafa verið gert ráð fyr-
ir aðstöðu til að taka á móti
25—30% af væntanlegum loðnu-
afla, sem svo miklar vonir hafa
verið bundnar við. Það þarf ekki
að fjölyrða um það, hverjum stoð
um er kippt undan efnahags-
grundvelli þjóðarbúsins, ef Vest
mannaeyjar og atvinnulíf
þar leggst í auðn. Er vandséð
nú, með hverjum ráðum úr yrði
bætt. Til þess aðeins að gera sér
i hugarlund, hve hér er um stór-
vægilegan atburð að ræða, má
t.d. nefna það, að flutningur 5
þúsund Vestmannaeyinga til meg
inlandsins mundi samsvara því
að 5 milljónir Bandarikjamanna
þyrfti að flytja til með hliðstæð-
um hætti.
Það er mikil gifta, að svo vel
skyldi takast til um mannbjörg
sem raun varð á. Þar var afrek
unnið. Allir þeir aðilar, sem þar
hafa átt hlut að máli eiga þakk-
ir skilið. Ég held, að óhætt sé
að segja, að þar hafi verið val-
inn maður i hverju rúmi og að
enginn hafi legið á liði sínu. Ég
þakka þeim öllum af heilum
huga. Það á ekki hvað sízt við
um Almannavarnaráð. Ég hedd,
að atburðirnir síðastliðna nótt
hafi fært mönnum heim
sanninn um nauðsyn þess. Sér-
stakar þakkir færi ég Vest-
mannaeyingum fyrir æðru-
leysi þeirra.
Við vonum auðvitað öll, að
þessum skelfilegu náttúruham-
förum linni sem fyrst og að þær
eyðileggi hvorki byggðina né
höfnina í Vestmannaeyjum. Um
' það getur þó enginn fullyrt á
Ólafur Jóhannesson
þessu stigi. En hvað sem um það
er, þá er ljóst að gera verður
allar ráðstafanir, sem unnt
er, til að tryggja stöðu Vest-
mannaeyinga og bæta þeim tjón
þeirra. Það er skylda samfélags-
ins. Þjóðin öll verður að jafna
þessu tjóni á sig. Hér er um sam
eiginlegan vanda þjóðarinnar að
ræða. Hér verður að koma til. ai
ger samábyrgð þjóðfélagsins
alls. Er eigi annað sýnt, en að
þjóðarheildin verði að leggja
fram verulega fjármuni í þessu
skyni. Ég efast eigi um, að all-
ir íslendingar verða fúsir til að
' leggj a fram sinn skerf. Þeir
hafa sýnt slíkan hug þeg-
ar minna hefur legið við. Það er
stefna ríkisstjórnarinnar að
þannig verði staðið að þessu
máli. Ég er sannfærður um, að
um það viðhorf verður ekki
ágreiningur á milli ríkisstjórnar
og þeirra flokka sem ekki eiga
aðild að ríkisstjórn.
Ríkisstjórnin hefur rætt þessi
mál á fundum sínum í dag.
Hún hefur þegar samþykkt
eftirfarandi ráðstafanir:
1. Að fela Almannavarnaráði
að hafa áfram stjórn á björg-
unarstarfi og gæzlu í Vest-
mannaeyjum í samráði og sam
vinnu við bæjarstjórn.
2. Að fela ráðuneytisstjórunum
í félagsmálaráðuneyt'i, heil-
briigðisráðuneyti og fjármála-
ráðuneyti í samráði við full-
trúa frá Rauða krossi að
gera ráðstafanir til að sjá um
það fólk, sem reynist verða
vegalaust.
3. Að hvert ráðuneyti taki til
sérstakrar athugunar málefna
þætti þá, sem undir það heyr
ir.
4. Að skipa 5 manna nefnd til
að rannsaka hverjar afleiðing
ar þessir atburðir geta haft
fyrir efnahagslega afkomu
þjóðarbúsins og hver úrræði
eru helzt fyrir hendi til að
draga úr þeim afleiðingum.
Þetta eru að sjálfsögðu fyrstu
viðbrögð ríkisstjórnarinnar, sem
hún hefur talið rétt að láta koma
fram nú þegar, en hún mun
halda áfram að fjalla nánar um
málið í náinni samvinnu við bæj
arstjórn Vestmannaeyja. Ég ef-
ast ekki um, að í þeim bjargráð-
um, sem hér þurfa til að koma,
verði öll þjóðin einhuga, og hefi
þegar rætt þetta við formenn
þeirra flokka, sem ekki eiga að-
ild að ríkisstjórn.
Ég vi'l leyfa mér að þakka
þær kveðjur og framboðna að-
stoð, sem borizt hefur frá öðr-
um þjóðum. Við metum mikils
þann góða hug, sem í þeim felst.
Ég skal svo ekki hafa þessi
orð fleiri, enda er sannleikurinn
sá, að maður er enn eins og hálf
lamaður eftir þessi válegu tíð-
indi og á varla orð til að lýsa
tilfinningum sínum. En það
veit ég, að nú eiga Islendingar
þá ósk heitasta, að á ný blómg-
ist og dafni byggð i Vestmanna-
evium.
„Vér eigum athvarf
sem bregzt ekki“
Ávarp biskupsins yfir íslandi,
herra Sigurbjörns Einars-
sonar, í hljóðvarpi í gærkvöldi
„ó GUÐ vors lands, vér lofum
þitt heilaga nafn.“
Þetta er sá strengur, sem
ómar dýpst í þjóðarbarmi á
hiwuim mestu stundum. Svo
skyldi einnig vera nú, þegar
vér höfum lifað einn hinn
hr kaiegasta atburð, sem orð-
ið hefur í sögu lancLsins, án
þess að tjón hafi orðið á lífi
eða limum nokkurs manns.
Það hefur margur háski
steðjað að þessari þjóð uim
aldirnar, en varla hefiur í ann-
an tima jafnmikill voði vof-
að yfir jafnmörgum á sama
andartaki eins og sl. nótt,
þegar eídvarpið opnaðist í
Heigafeilli í Vestmannaeyj-um.
Og allir hafa bjargazt. Þar
hjálpaðist margt að, stöðv-
ar goss'.ns, veður og aðrar að-
stæður, einstök viðbrögð og
gipta þeirra manna, sem
stýrðu þessu risavaxna
björgunarstarfi eða lögðu því
lið, og stiM'ng og æðruleysd
þess mannfjölda, sem koma
þurfti undan hættunni.
Að sjálifsögðu veit enginn
nú, hvað ger st frekar af vöid
um þeirra afla, sem losnað
hafa úr læðingi á þessum
stað. En hvernig sem gosinu
vindur fram, getur ekkert
skygigt á þá Guðs mildi og
miskunn, sem vér höfium
reynt og lifað nú. Og í því
Ijósi og með það i huga horf-
um vér öruggir fram, ráðnir
i þvi allir landsmenn, að
standa einhuga og drengilega
við hlð Vestmannaeyinga í
þeirri miklu mannraun, sem
þeir eiga að mæta. Eilifum
Guði sé æra, var viðkVæði sr.
Jóns Steingrímssonar, þegar
hann rifjaði upp ógnir Skaft-
árelda og öll þau merki um
gæzku Guðs, sem hantn þreif-
Sigurbjörn Einarsson
aði á í þe'm skelfingum. Ég
veit að Vestmannaeyingar
geta tekið undir með honum.
Vér megum muna það, að
manneskjan er smá, líf og
lán er valt og veikt. En hitt
er sýnu meiri og brýnni stað-
reynd, að vér eigum athvarf,
sem bregzt ekki. „Guð er
minn Guð þó geysi nauð og
gangi þannig yfir.“ Eilífur
Guð styrki og blessi þá, sem
heimtir voru úr helju. Eilif-
ur Guð hal'di hiíifiskildi yfir
oss öllurn til lífs og sálar.
Hann segir í orð'i sínu: Þótt
fjöilin færist úr stað og háls-
arnir riði, skal mín miskunn-
semi við þig ekki færast úr
stað og minn friðarsáttmáli
ekki raskast.
Þetta verði oss öllum satt
í Jesú niafni.
FÉLAGSSTARF
SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS
Almennir stjórnmálafundir
á Austurlandi
Sverrir Hermannsson alþingismaður boðar til almennra stjóm-
málafunda á
REYÐARFIRÐI
27. janúar næstkomandi klukkan 4 eftir hádegi í Félagslundi.
Raeðumenn: Ólafur G. Einarsson alþingismaður, Pétur Sigurðs-
son alþingismaður og Sverrir Hermannsson alþingismaður.
Á ESKIFIRÐI
28. janúar klukkan 4 eftir hádegi í Valhöll.
Ræðumenn: Ólafur G. Einarsson alþingismaður, Pétur Sigurðs-
son alþingismaður og Sverrir Hermannsson alþingismaður.
AÐALFUNDUR
Sjálfstæðisfélags Reyðarfjarðar verður haldinn föstudaginn 26.
janúar næstkomandi klukkan 21.00.
Venjuleg aðalfundarstörf. Sverrir Hermannsson alþlngismaður
mætir á fundinum.
BLAÐBURÐARFOLK:
Sími 16801.
VESTURBÆR
Tjarnargata frá 39 - Kvisthagi.
AUSTURBÆR
Hátún - Miðtún - Laugavegur 1-33 - Mið-
bær - Laugaveg 101-171 - Þingholts-
stræti - Háahlíð.
ÚTHVERFI
Kambsvegur -
Sæviðarsund - Hjallavegur - Gnoðarvog-
ur frá 48-88 - Rauðilækur frá 31-74.
SAUÐARKRÓKUR
Umboðsmaður óskast til að annast dreif-
ingu og innheimtu fyrir Morgunblaðið.
Upplýsingar hjá umboðsmanni og af-
greiðslustjóra Mbl., sími 10100.
YTRI-NJARÐVÍK
Blaðburðarfólk óskast strax.
Afgr. Morgunblaðsins Ytri-Njarðvík.
Sími 2698.
KEFLAVÍK
Blaðbera vantar í Suðurbæinn.
Sími 1113 og 1164.