Alþýðublaðið - 13.08.1958, Blaðsíða 4

4
AlþýðublaSið
Miðvikudagur 13. ágúst 1953
UETTVAMtt* MOS/AtS
BENEDIKT FRÁ HOFTEIGl
er mikill fræðimaður, skemmti
íegur rithöfuntiur þegar honum
tekst bezt upp og hamhleypa i
afköstum. Hann hefur skrifað
Eiðasögu á einu ári eða svo. Ég
las þessa bók að mestu um síð-
ustu helgi. Ég fór að hugsa um
það, að enn er íslendingseðlið
samt við sig: Bóndamaður að
austan, fer ekki að fást við rit-
störf að neinu ráði fyrr en eftir
miðjan aldur, söguskoðari, sem
hvergi virðist koma að tómum
kofunum, ágætur rithöfundur,
en hættir til að láta hugmynda-
flugið, drauminn, ráða meiru en
ísköld vísindi. Islendingar hafa
alltaf haft dálæti á slíkum höf-
undum. Mér datt í hug við lest-
ur þessarar miklu bókar: Þetta
hefði vafizt fyrir hinum svoköll
uðu fræðímönnum.
SONUR DÓMARANS, kvik-
myndin, sem Bæjarbíó í Hafn-
arfirði hefur sýnt undanfarið,
er einstök að efni og gerð. Saga
llennar fjallar um réttlætistil-
finninguna og það er gert á á-
hrifaríkari hátt en ég man eftir
að hafi áður verið sýnd í kvik-
myn.íum. Auk þess er öll gerð
kvikm.yndarinnar þannig, að á-
hrif hennar magnast án þess þó
að ofleikið sé eða sviðsetning of
mögnuð.
ÉG HYGG að fleirum reynist
það ógleymanlegt en mér, þegar
sonur dómarans kemur heim og
gerir uppreisnina gegn föður
sínum eftir að hann kemst að
því, að framar fær hann ekki
að gert til að færa þeim rnanni,
Benedikt frá Hofteigi og
Eiðasaga hans.
Ævintýri bóndamannsins
af Jökuldal.
Sonur dómarans. — Ó-
gleymanleg kvikmynd.
Drykkjumannaheimilin
og starf Guðmundar
Jóhannssonar.
sem faðir hans hefur dæmt sak-
lausan, fullt réttlæti. Sýnd hmn
ar eilífu réttlætistilfinningar í
unga piltinum verður vaiúa bet-
ur gerð.
AA-SAMTÖKIN og Bláa
bandið hafa unnið mikið björg-
unar- og líknarstarf í Reykja-
vík. Heimili þessara samtaka
við Flókagötu heíur hjálpað
mörgum, sem ofurseldir hafa
verið ofnautn áfengisins. Nú
hafa þau sett á stofn annað
heimili við hliðina á hinu og
er það ætlað drykkjusjúkum
konum, en björgunarstarf fyrir
þær hefur verið mikið vanda-
mál.
HÉR í REYKJAVÍK eru
fleiri ofdrykkjukonur en menn
grunar, heimili í rústum af þeim
sökum og börn á vonarvöl. Það
hefur varla verið hægt að hafa
karla og konur saman í heirniii
Bláa bandsins og lepgi undan-
farið hefur verið stefnt að því
að koma upp sérstöku heimíii
fyrir þær. Það hefur nú tekizt.
Þeir menn, sem þarna liafa lagt
fram starf sitt, eiga þakkir skil-
ið, ekki aðeins frá þeim, sem
njóta þess á einn eða annan
hátt, heldur og frá öllum al-
menningi.
MARGIR MENN hafa staðið
að þessu starfi, en enginn eins
og Guðmundur Jóhannsson, for
stöðumaður heimilisins. Hann
er ekki aðeins forstöðumaður
beggja heimilanna, heldur heíur
hann og mikil afskipti af upp-
tökuheimilinu að Gunnarsholti
á Rangárvöllum. Þetta er mikið
starf og miklu erfiðara en menn
vita almennt. Sumir menn vinna
aðeins vegna launa sinna, aðrir
starfa af hugsjón og launin eru
þeim aukaatriði.
ÞANNIG ER Guðmund.ur ,Tó-
hannsson. Ég efast um að nokk-
ur maður í Rvík gegni erfið-
ara starfi en hann, því að þegar
einstaklingur nær ekki þeim ár-
angri, sem vonast er eftir í
hjálparstarfi, reynist það per-
sónulegur ósigur þess, sem
stjórnar starfinu — og ósigrarn
ir eru margir í baráttunni við
Bakkus og ömurlegt að hafa
kynni af mörgum heimilúm,
sem hann hefur lagt í rústir.
Hannes á horninu
ufsísinn
FÁTT hefur vakið jafnmikla
athygli í heimsfréttum að und-
anförnu og för „Nautilus", hins
bandaríska kjarnorkuknúða
kafbáts undir þvera íshettu
norðurheimskautsins. Var fyr-
irætlan þessari haldið vand-
lega leyndri unz tekizt hafði
að framkvæma hana og þvkir
förin hið mesta afrek og líkleg
til að marka- tímamót í sögu
siglinganna, á borð við það er
eimknúin skip sigldu fyrst yfir
Atlantshaf.
Ferðasaga bátsins er i fám
orðumi sú, að hann hélt úr höfn
í Pearl Harhor á Hawai þann
23. júlf og hélt norður með Am.
eríku að vestanverðu til Alaska
og síðan inn undir íshettuna
frá Pins Barrow á Alaska;
sigldi yfir norðurskautið klukk
an 4.15 aðfaranótt mánudags-
ins 4. ágúst, sveigði þá nokkuð
í vestur og kom undan íshett-
unni, þar sem jaðar hennar
skagar lengst suður og skammt
undan Grænlandsströnd að
ffiorgni þriðjudagsins 5. ágúst.
Hafði hann þá siglt 3144 kiló-
ffietra leið undir ísnum á 96
S
s
s
s
s
s
s
,Y
s
s
s
s
;>
í. s, i.

klukkustundum. Stytzt ofan-
sjávarleið frá Tokyo til Lund-
úna er 17 920 km, en sé þessi
leið farin, eru það ekki nema
10 080 km.
Varðandi hernaðarlega þýð-
ingu þessa afreks má benda á
að ún stenaur norðurströnd
Sovétríkjanna opin fyrir flug-
skeytaskothríð frá kafbátum,
þar sem hún nýtur nú ekki
lengur skjaldvarnar íshettunn
ar. Auk þess verður kafbátum
ekki grandað úr lofti eða ofan-.
sjávar frá á meðan þeir eru
undir ísnum, og skapast þar
nýtt varnarvandamál.
Vísindalegur árangur þessar
ar fyrstu ferðar undir íshett-
unni er mun meiri en búizt var
við. Hafið undir ísnum er til
dæmis mun dýpra en haldið
var og ísinn yfirleitt þykkari.
Á sjálfu skautinu er dýptir, til
dæmis 4693 metrar og íshettan
allt að hundrað metrar. Kaf-
bátsforinginn, W. R. Anderson,
hefur látið svo um mæl+ að
siglingafræðilega hafi ferðin
verið hinn mesti glæfraleikur,
þar sem smávægileg leiðar-
kurne
reikningsvilla gæti hæglega
orðið til þess að farkosturinn
sigldi sífellt í hringi undir ís-
breiðunni, — og kæmist ekki
Út. Hafdýpið undir ísnum hefði
yfirleitt ekkert verið rannsak-
að, og því hefðu kafbátsmenn
átt á hættu að neðansjávarfjall
garðar lokuðu leið þeirra, eða
þá að báturinn rækist skyndi-
lsga á „sker“. Dýpið undir ís-
breiðunni reyndist þó yfirleitt
mun meira en búizt hafði verið
við, en samt sem áður var þar
mjög misdjúpt, og fór kafbát-
urinn yfir marga fjallgarða,
sem stóðu þó ekki svo hátt að
sök væri að. í náinni framtíð
verður það því mesta vanda-
málið að finna örugga tækni
og tæki til að halda stefnu og
leiðum undir ísnum, þar sem
hvorki seguláttavitar né gyró-
áttavitar koma þar að r.otum.
Hins vegar er það mikill kost-
ur við þessa neðansjávarleið,
að þar gætir hvorki, veðra né
sjóa.
Þess ber að geta, að áður
hafa venjulegir kafbátar siglt
nokkuð inn undir ísbreiðuna,
Leið Nautilus undir ísnum.
en ekki er þar um nein afrek \
þessu hliðstæð að ræða. I kring ;
um 1920 undirbjó Wilkins aö-
míráll för með kafbát undir ís-
breiðuna; hafði kafbátur sá
verið tekinn af Þjóðverjum í
styrjaldarlökin fyrr, en Wil-
kins lét breyta honum með til-
liti til fararinnar og skírði far-
kost þann „Nautilus", — en
það nafn hafði hann úr sögu
eftir Jules Verne, þar sem lýst
er slíkri siglingu. För þessa
,,Nautilusar“ varð þó aldrei
meira en undirbúningurinn,
vegna tæknilegra örðugleika,
sem ekki urðu yfirstignir þá,
og lauk svo að Wilkms lét
sökkva kafbát sínum skammt
út frá Bergen í Noregi.
Þegar leiðartækniörðugleik-
arnir hafa verið yfirstignir má
gera ráð fyrir, — ef ekki fer
allt í kaldakol vegna styrjalda,
— að flutningar hefjist með
kafbátum þessa leið, bæði
vegna þess að hún verður þá
öruggari og fyrir það hve
skemmri hún er ofansjávarleið
um. Og síðast en ekki sízt, —
slíkir flutningar yrðu mun
hættuminni á styrialdartínnim
en ofansjávarflutninga r, þar
sem íshettan mundi verja kaf-
bátana frá öllum árásurn flug-
véla og venjulegra herskipa.
amiioaraivmsia
Reglusamur ungur maður getur fengið framtíðarát-
vinnu við bókhald og önnur skrifstofustörf hjá opinberu
fyrirtaeki. Rík áherzla er lögð á reglusemi og stundvísi.
Umsóknir með upplýsingum um aldur, menntun og fyrri
störf, ásamt meðmælum, ef fyrir hendi eru, sendizt blað
inu í síðasta lagi n.k. laugardag. Merkt: „Framtíð“.
í nokkrar fólksbifreiðir, ennfremur jeppabifreið og
Dodge Weapon bifreið með snili. Framangreindar
bifreiðir verða til sýnis fimmtud. 14. þ. m. kl 1
til 3, að Skúlatúni 4.
Tilboðin verða onnuð í skrifstofu vorri kl. 5 sama
dag. — Nauðsynlegt er að taka fram símanúmer
í tilboði.
Sölunefnd varnarliðseigna.
á eldhúsi verður heiíur matur ekki framreiddur
næstu 6 vikurnar. —
Kaffi, kökur, smurt brauð og ísréttir, framreitt
eins og venjulega.
HRESSINGARSKÁLINN.
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
■ s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
L

ar -
keppa á Íþrótíaleikvanginum í Laugardal í kvöld og hefst íeikurinn kl. S.
Dómari: Guðbjörn Jónsson.
Aðgöngumiðar seldir á eftirtöldum stöðum: Aðgöngumiðasöl u íþróttavallarins kl. 1 — 6, Bókabúð Lárusar Blöndal,
vesturveri kl. 9—6, Bóabúð Helgafells, Laugaveg 100 kl. 9—6 og úr bifreiðum hjá Laugardalsleikvanginum frá kl. 6.
Verð aðgöngumiðanna: Stúkustæti kr. 40,00, stæði kr. 20,00, Barnamiðar kr. 5,00.
Nofið forsölurnar og kaupið miða tímanlega.
Nefndin.
y
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s