Alþýðublaðið - 24.08.1958, Page 1

Alþúúublaðið
XXXIX. árg.
Sunnudagur 24. ágúst 1958
190. tbl.
i Ummæll ambasia-j
i dorsins rangiærð \
S DR. KRISTINN GUÐÁ
S (MUNDSSON, ambassador •
^ íslands í London, hefur tjáð •
• utanríkisráðuneytinu að ^
^ ranglega sé eftir honum haft^
^ að hann hafi gefið í skyn
^ blaðamannafundi í gær (22.\
(ágúst), að íslendingar kynnu S
S að sjá sig tilneydda að segjaS
Vsig úr Atlantshafsbandalag-S
S inu ef Bretar héldu fast við)
S þá afstöðiu að iáta brezk f iski ^
^ skip veiða innan hinnar-
^ nýju fiskveiðilandhelgislínu.^
• Ráðuneytið vill taka }iað ■
^fram, að ekkert slíkt hefur^
^ komið tij tals. S
^ Utanríkisráðuneytið, (
S Reykjavík, 23. ágúst 1958. S
VR fær kaupbækkun
SAMKOMULAG hefur tek-
izt í kaupdeilu Verzlunar-
mannafélags Reykjavíkur og
atvinnureknda, fyrir atbeina
sáttasemjara ríkisins. Verður
samkomulagstillaga lögð fyrir
fund VR næstkomandi mánu-
dag til samþykktar, en sam-
kvæmt henni hækkar kaup
verzlunarfólks um 5,5%, Auk
þess liafa áunnizt nokkrar aðr-
ar kjaraba;tur.
lekur sér það vald með reglugerð, sem
hann áður taldi sig skorfa í lögum
UNDIR LOK síðustu þingfunda Alþingis sl. vor flutti
félagsmálaráðherra Hannibal Valdimarsson breytingartillögu
við lögin um húsnæðismálastofnun o. fl. Tillaga þessi hafði
að geyma aukin völd til félagsmálaráðherra eða framkvæmda
stjóra húsnæðismálastjórnar. um að ráða allt starfsfólk vænt
anlegrar stofnunar að eigin geðþótta. Tillagan fékk engan
hljómgrunn út fyrir raðir kommúnista og var dregin til baka
af f’-utningsmanni sjálfum.
Nú hefur Alþýðublaðið hins
vegar fregnað það, að með ný
útkominni reglugerð um stofn
unina ,hafi þessi sam; ráðherra
gefið framkvæmdastjóra henn
ar sem mun vera ,góður“
kommúnistí vald til þess að
ráða allt starfslið stofnunar-
innar, og skírskotar í því sam
bandi t.l 1. gr. laga um Hús-
næðismálastofnun o. fl. þ. e,
þeirrar sömu greinar sem hann
taldi s. I. vor nauðsynlegt að
fá breytt, til þess að öðlast
slíkt vald eða framselja slíkt
vald í hendur framkvæmda-
stjóra.
HVAÐ UM SKRIFSTOFU-
STJÓRANN?
Húsnæðismálastjórn aug-
lýsti hins vegar í júlí s. 1. eftir
skrifstofustjóra og taldi sig
samkv. fyrrgreindri lagagrein
Englendingar veiða hér 4,4 kg. árlega
á hvern íhúa en íslendingar 2604 kg.
Tekjur Breta a£ sjávarútvegi aðeins 0,5
þjóðartekna
S
S
s
s
s
s
s
s
\
I ANDMÆLUM ÞEIM, sem komið hafa fram gegn (
útfærslu íslenzku fiskveiðilandhclginnar, hefur því m. S
a. verið lireyft, að hún skerði mjög hagsmuni annarra S
þjóða. Oft mætti ætla af þcim fuUyrðingum, að hér S
vær; um mjög verulegt hagsmunamál þeirra að ræða. S
Því þykir ekki úr vegi að gera nokkurn samanburð á
hagsmunum Islands annars vegar og hagsmunum ann-
arra aðilja hius vegar í þessu tilliti:
Reiknað hefur verið út, að veiðar Englendinga á ís
landsmiðum svari til þess, að þeir afli þar árlega 4.4 kg. (
á hvern íbúa Bretlands. miðað við fisk upp úr sjó (þessi S
tala lækkar ef Skotar eru taldir með, ásamt afla þeirra S
á íslandsmiðum). Af þessu magni er a.m.k. 2/3 hlutar S
fengnir utan 12 mílna fiskveiðilín'unnar. Vestur-Þjóð-
verjar afla á íslandsmiðum 3,8 kg. á hvern íbúa lands-
ins, og Belgíumenn 2.4 kg. á hvern íbúa þessara landa,
en afli Frakka og Spánverja er hlutfallslega enn minni.
Afli íslendinga á íslandsmiðum nernur hins vegar 2664 kg.
á hvern íbúa landsins (allar framangreindar tölur eru (
miðaðar við meðaltal áranna 1952—55). Sést bezt á S
þessum tölum, hve íslendingar eru stórkostlega miklu S
háðari þessurn veiðum en hinar þjóðirnar.
SJAVARAFURÐIR 97% UTFLUTNINGS
ÍSLENDINGA.
Ef bornir eru saman hagsmunir íslands og Bret-
lands sérstaklega, sést það jafnvel enn betur en ella,
hve ólíku er hér saman að jafna. Tekjur Breta af sjávar
Sjávarútvegurinn myndar hins vegar þýðingarmesta
útveg; ná tæplega 0,5% af öllum þjóðartekjum þeirra. ^
( hlutann af þjóðartekjum Islendinga_ þar sem sjávaraf (
S urðir eru 97 % ?f útflutningi þeirra. S
S V

Norskir síldarbátar
eiga að veita Húsnæðismála-
stofnuninni forstöðu og sjá
um mannaráðningar og yfirleitt
allt annað, en beinlínis er
fra,m lekið og fó'lagsmálaráð
herra sjáifum er ætlað.
Með þessari reglugerð ráð-
herra er húsnæðismálastjórn
gerð ómerk að þessari auglýs
-ngu sinni og munu þó all-
margir hafa sótt um starfið.
Meirihluti í húsnæðismála-
stjórn mun þó vart hafa verið
fyrir vilja ráðherrans um
mannaráðningu þar og ekki er
ólíklegt að það hafi ráðið ein
hverju um þessi örþrifaráð
■hans.
HIN UHDEILDA LAGA-
GREIN.
Alþýðublaðinu þykir rétt að
birta hér orðrétta hina um-
deilu grein-
1. Kafli
,Um húsnæðismálastofun
ríkisins.
1- gL
Setja skal á stofn húsnæðis
málastofnun ríkisins. Hún
heyrir undir félagsmálaráðu-
neyt.ð.
Verkefni húsnæðismálastofn
unar níkisins er að beita sér
fyrir umbótum í byggingar-
málum, hafa á hendi stjórn
byggingarsjóðs ríkisins og yf
irumsjón lánsfjáröflunar og
lánveitinga til íbúðabygginga
í landinu.
Húsnæðismálastjórn veitir
h ús n æóismálas tof n un,i n n i fojr-
stöðu. í húsnæðismálastjórn
eiga sæti 5 menn, fjórir kosnir
hlutbundinni kosningu af sam
einuðu Alþingi til 3 ára í semi
og einn skipaður af félags-
málaráðherra samkvæmt til-
nefningu Landshanka íslands.
Skal hann eigi hafa atkvæðls
rétt um lánveitingar. Vara-
menn skulu vera jafnmargir
■og valdir á sama hátt. Félags
málaráðherra skipar for-
mann húsnæðismálastjórnar
en að öðru leyti skiptir hún
með sér verkum.
Fé.laj|c,má lartVöherría 1 skipar
húsnæðismálastofnunfnni fram
kvæmdastjóra að fengnum til-
lögum húsnæðismá'lastj órnar.
og ákveður honum laun. Einn-
ig ákveþur ráðherrann þóknun
t 1 húsnæðismálastjórnar.
Þóknun húsnæðismálastjórn
ar og laun framkvæmdarstjór-
ans greiðast úr ríkissjóði, en
Framhald á 2. síðu.
Óvenju margij. erlendir síld
veiðihátar hafa komin inn til
Se.yðisfjarðar í. sumar svo að þéir hafa stundum skipt hundr-
uðufn. Auk fjölmarga norskra háta, sem ávailt eru á síld við
ísland hafa í sumar verið á síldveiðum þrjátíu sænskir bát-
ar og fimrn finnskir. Norskt og sænskt herskip lágu innj á
Sevðisfirði um fyrri helgi og eru þau hátunum til aðstoðar.
Tuimustaflarnir setia svip sinn á erlendu síldveiðiskipin. A
myndinni sjást nokkrir norskir síldarbátar — Ljósm. — u.
Laxveiðin hefur yfirleitt gengið
vel í sumar og er
vænn
Meðafþyngd meiri en í fyrrasumar
LAXVEIÐIN í sumar hefuv
yfirleitt gengið vel og verið í
gó&u meðallagi, að því er Þór
Guðjónsson veiðimálastjóri
tjáði blaðinu í gær. Sums stað-
ar hefur veiði þó gengið
skrykkjótt, enda hafa þurrkar
valdið vatnsleysi víða og kuld-
ar seinkað og tafið íyrir fiski-
göngu. Veiðin hófst því óvenju
seint, en má teljast góð.
Mikið hefur borið á vænum
laxi og er meðalþvngd meiri en
í fyrra, enda þótt nákvæmar
tölur um það efni séu ekki fyr-
ir hendi enn. Laxveiði í net
lauk í Borgarfirðí 19. þ. m., en
í Árnessýslu hófst hún mánuði
seinna og stendur enn yfir Hef
ur netaveiðin gengið ágætlega
í sumar. Veiðin í Elliðaám til
11. ágúst er um fjórðung innan
við meðallag, eða 753 laxar, en
meðalveiði undanfarin átta ár
er 1002 laxar á sama tíma. Um
þessar mundir er bezti sjóbirt-
ingstíminn ,en ekki er l.jóst enn
hvernig veiðin gengur. Vaf.na-
silungsveiði er að þverra, enda
hún ágæt í Þingvallavatn! í
Sveinn BJðrnsson
sýnir á Akranesi
SVEINN BJÖRNSSON opn-
aðj í gær málverkasýningu í
Gagnfræðaskólanum á Akra-
nesi. Sýningin verður opin kl.
14—23 daglega til 1. septem-
ber.
Á sýningunni eru 44 mynd-
ir alls og er margt nýrra
mynda, sem hann hefur málað
í sumar.
Flestar eru myndir. Sveins
athyglisverðar sérstaklega
sjávar. og fiskveiðimyndir
hans. Óhætt er að hvetja Akur
nesinga til þess að fjölmenna
á sýninguna.
bezti veiðitíminn liðinn. Var
sumar og sæmilegt í Mývatni.
STÖÐUGAR MERKINGAR
Stöðugt er unnið að merking
um laxa og silungs. I sumar
náðist t. d. í fyrsta siim aftur
lax, er merktur var með merki
í fyrra. Seiðin eru 10—15 cm
löng, þegar þau g’anga úr án-
um, en laxinn er orðinn 50—65
cm langur, þegar hann gengur
aftur í árnar og allt upp í 100
sinnum þyngri eftir eitt ár. Er
vandamál að finna merki af
hæfilegri stærð til þess að unnt
sé að nota þau rneð góðum ár-
angri. Notuð eru núna sænsk
merki sérstaklega gerð er gef-
izt hafa mjög vel í Svíþjóð. Ár-
lega eru seiði merkt í Elliða-
ám, Úlfarsá, Þingvallavatni og
Meðalfellsvatni. Sem dæmi um
gegnd sjóbirtings veiddist í vor
einn í Laxá í Kjós, sem merkt-
ur var í Úlfarsá í vor. Hafa
merkingarnar sýnt fram á, að
yfirleitt kemur fiskurinn á
sömu slóðir aftur og átthaga-
s'kyn hans er mikið, auk þess
sem ýmsar aðrar upplýsingar
fást.
i ,
KALDÁRHÖFÐI?
Að lokum spurði blaðið veiði
málastjóra-,, hvort um ein-
hverjar breytingar yrði að
ræða við Kaldárhöfða vegna
virkjana Sogsins. Kvað hann
ekki endanlega vitað enn,
hversu mikið vatn mundi renna
eftir núverandi farvegi og
hvort hann kynni að þorna
upp um lengri eða skemmri
tíma. í mikilli úrkomu mætti
gera ráð fyrir talsverðu vatns-
magni, en óvíst í þurrkatíð.
Sem kunnugt er hefur Kaldár-
höfði lengi verið talinn góður
veiðistaður, enda æti fyrir fisk
inn geysimikið í Efra-Sogi, lirf
ur mýflugnanna í vatninu, fiug
ur o. fl.