Morgunblaðið - 27.02.1974, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. FEBRUAR 1974
Albert Guðmundsson borgarfulltrúi:
Alþingishúsið
verði ráðhús
Reykiavíkur
TILLAGA Alberts Guðmundsson-
ar (S) þess efnis, að borgarstjóri
skuli taka upp viðræður við for-
seta Alþingis og forsætisráðherra
um möguleika þess, að borgin fá
Alþingishúsið afhent til afnota
fyrir ráðhús, enda fái alþingi lóð
fyrir þinghús á fögrum stað í
borgarlandinu, var til umræðu á
fundi borgarstjórnar Reykjavíkur
á fimmtudaginn var. Að loknum
nokkrum umræðum var tillög-
unni vísað til borgarráðs með 15
samhljóða atkvæðum.
Albert Guðmundsson (S):
Oft hefur verið um það rætt, að
húsaskortur hái störfum Alþingis
og alþingismanna, og heyrzt hafa
raddir um það, að til standi að
byggja álmu eða álmur við núver-
andi Alþingishús til þess að bæta
úr brýnni þörf Alþingis fyrir auk-
ið húsrými.
Hefur Alþingi keypt lóðir sunn-
an og vestan við Alþingishúsið,
sem á standa gömul timburhús, og
skapað vinnuaðstöðu í þeim fyrir
þingmenn o.fl.
Tel ég heppilegra, að hafin
verði bygging nýs Alþingishúss
hið bráðasta á fögrum stað í
borgarlandinu t.d. við Rauðavatn,
og samtímis btiið um æðstu stjórn
höfuðborgarinnar í hjarta borgar-
innar um leið og hætt verður við
byggingu nýs ráðhúss í norður-
enda Tjarnarinnar.
Jafnframt tel ég að fegra eigi
allt umhverfi Alþingishússins á
FRA
BORGAR
STJÓRN
þeim lóðum, sem Alþingi hefur
keypt, og gera þær að einum sam-
felldum trjá- og blómagarði milli
Tjarnargötu, Kirkjustrætis og
Vonarstrætis. Samtíma ákvarð-
arnir um framtíðarsamastaði yfir-
stjórnar borgarinnar og Alþingis
íslendinga væru eftirminnilegar
afmælisgjafir til handa þjóðinni
allri á því merka ári 1974.
Það eru sennilega 5—6 mánuð-
ir síðan ég reifaði þessa hug-
mynd við forseta Alþingis.
Ekki tók hann henni vel
þá, en nú er mér sagt, að
skoðun hans kunni að hafa
breytzt. Og þar sem hér er
um mjög viðkvæman hluta af
borginni að ræða þá tel ég nauð-
synlegt, að borgaryfirvöld haldi
vel vöku sinni og fylgist vel með
öllum hugmyndum um nýtingu
þessa svæðis. En sjálfur hugsa ég
með hryllingi til þess, ef farið
verður að byggja álmur út frá
Alþingishúsinu. Það er skylda
okkar að standa vörð um Alþing-
ishúsið í óbreyttri mynd og
tryggja, að umhverfi þess verði
sýnd eðlileg ræktarsemi.
Guðmundur G. Þórarinsson
(F): Það er rétt, að mikið er nú
rætt um húsnæðisvanda Alþingis
og hugsanlegar lausnir á honum.
Alþingishúsið stendur á við-
kvæmasta bletti borgarinnar og
verður því að vanda vel til skipu-
lags á þessu svæði. Hins vegar
hefi ég ekki trú á því, að þing-
menn vilji flytjast upp að Rauða-
vatni. Ég legg til, að tillögu Al-
berts verði vísað til borgarráðs.
Birgir Isleifur Gunnarsson
borgarstjóri: Ég treysti mér ekkí,
að svo komnu máli tilþess að taka
fyllilega undir tillögu Alberts en
tek hins vegar auðvitað undir það,
að borgaryfirvöld verða að sinna
málefnum miðbæjarins gamla af
mikilli alúð. En ég vii I þessum
umræðum drepa á þær skoðanir,
sem fram komu á Alþingi, er ný-
lega var rætt um húsnæðismál
þess. Þá kom sú skoðun fram hjá
nokkrum þingmönnum að taka
bæri skipulag svæðisins umhverf-
is þinghúsið úr höndum Reykja-
víkur og jafnvel allt skipulag
gamla miðbæjarins og færa það i
hendur Alþingis. Þessar skoðanir
tel ég fordæmanlegar, enda þótt
þær komi e.t.v. ekki svo mjög á
óvart tir munnum þingmanna
stjórnarflokkanna, sem sífellt
standa að þvi að safna valdi í
hendur sem fæstra.
Borgarstjórn:
Atvinnu lýðræúi
umdeilt hugtak
Kristján Benediktsson (F)
kvaðst telja, að hugmynd Alberts
ætti ekki miklu fylgi að fagna í
dag og sérstaklega mundi Al-
þingi sjálft leggja mikið upp úr
þvl að vera i miðbænum. Hins
vegar gæti hann vel hugsað sér að
byggja ráðhús í Viðey, þegar fram
liðu stundir og þangað væri kom-
in brú.
Albert Guðmundsson (S): Eg
get vel fallizt á, að tillögu minni
verði vísað til borgarráðs og vona
ég, að hún megi verða til þess að
koma nokkurri hreyfingu á þessi
mál.
Gangstéttir Laugavegs og
Bankastrætis upphitaðar
Á FUNDI borgarstjórnar Reykja-
víkur nýlega var samþykkt að til-
lögu Björgvins Guðmundssonar
(A) að fela borgarverkfræðingi
að gera áætlun um kostnað við að
leggja hitaveitulagnir undirgang-
stéttir Laugavegs og Bankastræt-
is í því skyni að bræða af þeim ís
og snjó á vetrum.
Björgvin Guðmundsson (A):
Mikið hefur verið rætt um þau
vandræði, sem jafnan skapast í
borginni, þegar snjór og frost
gera gangstéttir illfærar í langan
tima. Mér finnst eðlilegt að nota
heita vatnið, þ.e. afrennslisvatnið,
til að leysa þennan vanda. Ég tel,
að þetta þurfi ekki að vera mjög
dyrt og mér finnst eðlilegt að
byrja á miðbænum í þessu efni og
er það I samræmi við þá ákvörð-
un, sem tekin hefur verið um að
hita upp yfirborð Austurstrætis.
Birgir Isleifur Gunnarsson
borgarstjóri: Ég get vel tekið und-
ir það, að kostnaðaráætlun sú,
sem Björgvin stingur upp á, verði
gerð. Raunar liggja þegar fyrir
ýmsar upplýsingar um kostnað af
svona verkum og má þar benda á,
að hitalögn var nýlega lögð i bíla-
stæði við Borgartún 2 og hefur
hún gefið góða raun. Gerð hefur
verið áætlun um að leggja sams
konar lögn í Austurstræti nú, er
það verður gert að göngugötu. Ég
legg því til, að tillaga Björgvins
verði samþykkt. Tillagan var síð-
an samþykkt með 15 samhljóða
atkvæðum.
A FUNDI borgarstjórnar Reykja-
víkur nýverið urðu nokkrar um-
ræður um atvinnulýðræði. Um-
ræðurnar spunnust vegna tillögu
frá borgarfulltrúum Alþýðu-
flokksins og Samtaka frjálslyndra
og vinstri manna. Tillagan var um
breytingu á stjórn Bæjarút-
gerðarinnar þannig, að starfs-
menn hennar skyldu tilnefna tvo
menn með fullum réttindum i út-
gerðarráð.
Steinunn Finnbogadóttir
(SFV): Tillagasú, er við Björgvin
Guðmundsson fyltjum hér, er til
þess fallin að auka lýðræði og
mannréttindi hjá borginni.
Björgvin Guðmundsson (A)
kvaðst vilja taka undir þá skoðun
Steinunnar, að tillaga þeirra væri
til þess fallin að auka lýðræði og
væri spor í áttina að atvinnulýð-
ræði.
Markús Örn Antonsson (S): Á
vegum borgarráðs er starfandi
nefnd, sem endurskoðar stjórn-
kerfi borgarinnar. Á fundum
hennar hafa þau Steinunn og
Björgvin lýst því yfir, að þau telji
sig öbundin af starfi nefndarinn-
ar og muni flytja mál úr henni
inn í borgarstjórn áður en þau
eru útrædd i nefndinni. Þetta tel
ég óeðlileg vinnubrögð og einkum
nú, er tveimur borgarráðsmönn-
um hefur verið falið að kanna
sérstaklega, hvaða breytingar
æskilegt er að gera á fulltrúaskip-
an í nefndir og ráð á vegum
borgarinnar. Ég tel því eðlilegt að
visa tillögu þeirra til borgarráðs,
þar sem hún verður skoðuð í eðli-
legu samhengi við aðra þætti í
endurskoðun borgarkerfisins.
En að lokum vil ég þó minna á
þá staðreynd, að á islandi eiga
starfsmenn mjög greiðan aðgang
að yfirmönnum sínum og er sam-
band manna á vinnustöðum því
yfirleitt með allt öðru móti hér en
víða erlendis í stórfyrirtækjum.
Markús Orn Antonsson borgarfulltrúi:
Vísindasjóður Borgar-
spítalans verði efldur
BORGARSTJÓRN samþykkir að
veita árlegt framlag til Visinda-
sjóðs Borgarspítalans næstu tíu
ár að upphæð kr. 3000.000,00 hið
minnsta, sem leggist við höfuðstól
sjóðsins.
Þessi tillaga var, að frumkvæði
Marktisar Arnar Antonssonar
(S), samþykkt samhljóða á fundi
borgarstjórnar i síðustu viku.
Markús Örn Antonsson (S):
Vísindasjóður Borgarspftalans,
sem stofnaður var að frumkvæði
Úlfars Þórðarsonar og hefur síð-
an vaxið og dafnað fyrir ötult
starf hans, mun nú eiga um kr. 4,5
milljónir. Stjórn sjóðsins hefur
nú auglýst, að úthlutun fari
fram í fyrsta skipti hinn 20. des-
ember næstkomandi.
Reykjavík hefur um nokkur ár
veitt kr. 100.000 til sjóðsins. Til
þess að sjöðurinn geti gegnt hinu
mikilvæga hlutverki sínu, að
stuðla að vísindastörfum is-
lenzkra lækna, er nauðsynlegt að
tryggja honum nokkrar tekjur,
þ.e.a.s. fastar tekjur.
Éfe hef því flutt hér tillögu um,
að borgin ákveði að leggja sjóðn-
um til fé næstu 10 árin sem legg-
ist við höfuðstól hans.
Ég vona, að borgarfulltrúar
geri sér grein fyrir því, hve mikið
nauðsynjamál er hér á ferðinni og
samþykki tillögu mína.
Borgarstjórn:
Nýjar reglur um fasteignamat fjöl-
býlishúsa
Kristján Benediktsson (F) fram
og var hún samþykkt með 15 sam-
hljóða atkvæðum.
(S)
Á fundi sínum í síðustu viku
samþykkti borgarstjórn Reykja-
víkur áskorun á Alþingi vegna
þingsályktunar, sem þar er til af-
greiðslu nú og fjallar um, að lög-
um um fasteignamat og sambýli í
fjölbýlishúsum verði breytt þann-
ig, að hver íbúð verði metin sem
sérstök eining og tryggt verði, að
ekki verði íbúðir annarra gjald-
enda auglýstar til uppboðs en
þeirra, sem raunverulega eru
skuldugir. Tillögu þessa bar
Kristján Benediktsson (F)
kvað hér vera mikið réttlætis- og
nauðsynjamál áferðinni fyrirþað
fólk, sem í fjölbýlishúsum ætti
heima. Samábyrgð ibúða slíkra
húsa á opinberum gjöldum væri
óréttlátt og kæmi oft niður á
þejm, sem sízt skyldi. Þá væri og
rétt vegna þess hve fasteigna-
gjöld hefðu hækkað mikið að
fjölga gjalddögum þeirra og því
væri rétt að beina áskorun um
það einnig til löggjafans.
Markús Örn Antonsson
sagðist vel geta tekið undir
með Kristjáni að samábyrgðin
kæmi oft illa við íbúa stórra fjöl-
býlishúsa og einkum þar sem ekki
væru fyrir hendi hússjóðir, sem
sæju um greiðslur og innheimtu
opinberra gjalda hjá íbúunum.
Einnig væri það sanngirnismál,
að gjalddögum fasteignagjalda
yrði fjölgað svo menn gætu betur
skipulagt greiðslur sínar, en
þyrftu ekki að snara út stórum
fjárhæðum einu sinni eða tvisvar
á ári. Að lokum legg ég til, sagði
Markús Örn, að tillaga Kristjáns
verði samþykkt.
Sveinn Björnsson (S): Ég hefi
átt þess kost að kynnast umræð-
um um atvinnulýðræði á fundi
Evrópuríkja, þar sem Danir,
Norðmenn og Svíar voru að
kynna öðrum Evrópuþjóðum
reynslu sína á þessu sviði.
Ljóst er, að nokkurs vafa gætir
um skilgreiningu hugtaksins
sjálfs og gerir það umræður um
málið eðlilega erfiðari en ella
væri. Svo er og á það að lita að á
íslandi er þjóðfélagið svo lítið og
samband manna á vinnustöðum
nánara en víðast annars staðar
þannig að atvinnulýðræði er hér
e.t.v. í raun á mörgum sviðum. En
reynsla Norðmanna sérstaklega
sýnir að mínum dómi alveg
ótvírætt fram á það, að við Islend-
ingar getum ekki tekið þeirra
skipulag á þessum málum upp
óbreytt á íslandi, án þess að hafa
látið það þróast á eðlilegan hátt.
Því væri tillaga þeirra Stein-
unnar og Björgvins eðlileg og
tímabær ef aðilar vinnu-
markaðarins hefðu markað sér
einhverja fasta stefnu I þessu
máli, en nú er því ekki fyrir að
fara og tillagan er því að mínum
dómi ekki tímabær sem saþykkt
borgarstjórnar. En að lokum vil
ég nefna, að í haust var við
Sementsverksmiðju rfkisins
komið á fót samstarfsráði stjórnar
og starfsmanna. Það hefur gengið
mjög vel og þannig tel ég rétt að
láta þessi mál þróast með hægð,
en ekki með stökkbreytingum.
Albert Guðmundsson (S)
kvaðst vera á móti því, að starfs-
menn færu í stjórnir fyrirtækja,
en ef tillaga sú, sem hér væri til
umræðu, yrði samþykkt, þá vildi
hann gjarnan koma fram með þá
breytingartillögu, að annar þeirra
tveggja fulltrúa, sem starfsmenn
BUR ættu að fá í stjórnina, væri
kona.
Sigurjón Pétursson (K) sagði,
að það væri alveg rétt að hugtakið
atvinnulýðræði væri ekki skil-
greint eins vandlega og æskilegt
væri. Alþýðusambandsþing hefði
hins vegar gefið frá sér álit á því,
til hvers atvinnulýðræði ætti að
leiða og tæki hann heils hugar
undir það álit. En álit þingsins
hefði verið það, að atvinnulýð-
ræði ætti að leiða til eignaraðildar
verkafólks að fyrirtækjunum,
sem það ynni við.
Albert Guðmundsson (S): Ég
fagna því, að Sigurjón Pétursson
kom með þessa skýringu sína á
atvinnulýðræði þ.e.a.s. að hið eina
sanna atvinnulýðræði sé full
eignaraðild starfsmanna að fyrir-
tækjunum. Þetta er hreinn
kommúnismi og er ágætt að
Sigurjón skuli opinbera mönnum
þessa trú sína svo augljóslega.
Sjálfur mun ég aldrei taka þátt í
afgreiðslu neins máls, sem auð-
veldað getur kommúnistum að ná
markmiðum sínum og því mun ég
greiða atkvæði gegn þeirri til-
lögu, sem hér er til umræðu bæði
núna og alls staðar annars staðar,
sem htin kann að koma til minna
kasta. Og raunar tel ég, að Bæjar-
útgerðinni sé mjög lýðræðisleg-
stjórnað, þar sem kjörnir full-
trúar fólksins í borginni, sern á
fyrirtækið, velja því stjórnendur.
Sveinn Björnsson (S): Að
mínu mati er það alrangt, að sam-
þykkt borgarstjórnar á tillögu
þeirra Steinunnar og Björgvins
hafi engin áhrif út á við. Ogminni
ég á í þvf sambandi, að verkalýðs-
hreyfingin hefur ekki markað sér
stefnu f þessu máli og með ein-
hliða samþykkt borgarstjórnar
væri e.t.v. verið að þrýsta fyrir-
komulagi upp á starfsmenn, sem
þeir væru hugsanlega alls ekki
sáttir við.
Tillögunni var síðan vísað til
stjórnkerfisnefndar, sem starfar
að endurskoðun stjórnkerfis
Reykjavíkurborgar, með 8 at-
kvæðum gegn 7.