Morgunblaðið - 13.07.1975, Blaðsíða 25

28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. JULl 1975.
Teikning sem sýnir Apollo og Soyuz eftir fyrirhugaða tengingu: Apollo
til vinstri og Soyuz til hægri.
BURÐARFLAUGIN — Burðarflaug Rússa
flutt síðasta spölinn. apn
Síðasta lendingin
Þegar geimfararnir hafa
verið saman í tvo daga halda
þeir sameiginlegan blaða-
mannafund í geimnum. Síð-
an fjarlægjast geimförin
hvort annað en því næst
verða þau aftur tengd saman
og að þessu sinni verður
notazt við tæki Soyuzar, en
flest tæki Apollo, verða óvirk.
Á laugardaginn verða geim-
förin aðskilin og kl. 6.51
morguninn eftir snýr Soyuz
aftur til jarðar og lendir í
Norður-Asíu án þess að
lendingunni verði sjónvarp-
að. Apollo getur verið lengur
á lofti og verður á braut þrjá
daga í viðbót og þann tíma
munu bandarísku geimfar-
arnir nota til ýmissa tilrauna.
Gert er ráð fyrir að Apollo
lendi á Kyrrahafi vestur af
Hawaii kl. 5.18 eftir hádegi
24. júlí og að lendingunni
verði sjónvarpað ef
björgunarskip verður nærri.
Þetta verður síðasta lending
mannaðs geimfars Banda-
ríkjamanna á sjó samkvæmt
Apollo-áætluninni. Með síð-
ustu Apollo-geimferðinni lýk-
ur áætlun sem hefur meðal
annars gert kleift að 12
bandarískir geimfarar hafa
farið til tunglsins. Þetta er
jafnframt síðasta mannaða
geimferð Bandaríkjanna í
fjögur ár. Nú einbeita Banda-
ríkjamenn sér að , smíði
nokkurs konar eldflaugaflug-
vélar, „space shuttle", sem á
að geta farið nokkur hundruð
geimferðir. Fyrsta ferðin
verður farin 1979 og lent
verður á venjulegum flug-
velli.
Bandarískir og sovézkir
geimvísindamenn vona að sú
reynsla sem fáist af fyrstu
sameiginlegu geimferðinni
leiði til aukinnar samvinnu á
næsta áratug þegar eld-
flaugaflugvélin kemur til sög-
unnar, en Bandaríkjamenn
ráðgera 50 eða fleiri
mannaðar geimferðir á ári
eftir 1 980. í ferðinni sem nú
verður farin er það auðvitað
eitt helzta markmiðið að full-
.Lokaðu
glugganum
V Kt i m M*
* mlí m m
’*•
"’n * ■Mzm
Þegar kalt er orðið í húsinu,
— rigning úti eða frost og
stormur, lokarðu glugganum, þá
þarf glugginn að vera það
þéttur að hann haldi vatni, vindi
og ryki utandyra.
Þannig eru gluggarnir okkar,
með innfræsta TE-TU þétti-
listanum og þannig eru einnig
svalahurðimar frá okkur.
Við framleiðum einnig
útidyra- og þílskúrshurðir af
ýmsum gerðum. Þeir sem hafa
reynt þær, gefa þeim einnig
1. ágætiseinkunn.
Það getur borgað sig fyrir þig
— ef þú ert að byggja einbýlis-
hús eða fjölbýlishús, að senda
teikningu eða koma og skoða
framleiðsluna, athuga
afgreiðslutíma og fá verðtilboð.
gluggaog
hurðaverksmíðja
YTRI-NJARDVk Simi 92-1601 Pósthólf 14 Keflavik
OPNWL GutoCX
HNFmSTU*
rtrv
Þémusv
=ÍZ!=c^,
Of*MNL HUOV |
komna þau tæki og þær að-
ferðir sem nota þarf við
tengingu geimfara, þannig
að geimfar frá Bandaríkjun-
um geti bjargað geimfara frá
Sovétríkjunum úr lífsháska í
geimnum og öfugt. Chester
M. Lee, stjórnandi tilraunar-
innar í stjórnstöð NASA, seg-
ir: „Það eitt að fá tvær stjórn-
stöðvar sem eru mörg
þúsundur mílur hvor frá ann-
arri til að skilja hvor aðra og
hafa samband sín í milli auk
þess að stjórna raunverulega
ferðinni, verður ómetanlegt í
framtíðinni. Við munum
öðlast reynslu í þessari ferð
sem mun spara tíma og fjár-
muni þegar svipaðar tilraunir
verða gerðar í framtíðinni.
Geimurinn verður kannaður.
Það er eðli mannsins að gera
það og við gætum eins vel
gert það í sameiningu."
Minni leynd
í sambandi við geimferð-
ina hafa Rússar í fyrsta skipti
sagt fyrirfram frá geimskoti,
og í fyrsta skipti leyfa þeir
erlendum blaðamönnum að
fara til sovézku geimstjórnar-
stöðvarinnar. Bandarískir
geimvísindamenn fá nú í
fyrsta sinn að fara til skot-
stöðvarinnar í Baikonur þótt
þeir fái aðeins að fylgjast
með geimskotinu úr fjarska.
Sjónvarp úr geimnum er líka
algert nýmæli í Sovétríkjun-
um en raunar er óvíst hvort
sovézkur almenningur fær að
fylgjast með því, þótt erlend-
ir blaðamenn fái að gera það
í Intourist-hótelinu í Moskvu.
Og í fyrsta skipti hafa erlend-
ir blaðamenn fengið afhenta
upplýsingabæklinga og ýmis
gögn önnur um fyrirhugaða
geimferð. Þetta segja frétta-
ritarar að sé gjald sem Rússar
verði að greiða fyrir álitsauka
sem samvinnan við Banda-
ríkjamenn verði þeim og
tækniþekkingu sem þeir afli
sér, en þótt hér sé um algert
brot á sovézkri hefð að ræða
eru upplýsingarnar sem
Rússar veita litlar samanbor-
ið Bandaríkjamenn.
Rússar skutu fyrsta
spútnik sínum út í geiminn
1957 og allt frá upphafi
neituðu þeir þvl að þeir ættu
! keppni við Bandaríkjamenn
í geimnum, en voru sigri
hrósandi í hvert skipti sem
þeir tilkynntu um ný afrek í
geimnum og enginn vafi lék
á því að þeim var það mikið
kappsmál að auka álit sitt á
alþjóðavettvangi með afrek-
um í geimnum. Bandaríkja-
menn neituðu því líka frá
byrjun að þeir ættu í sam-
keppni við Rússa í geimnum,
en John F. Kennedy gaf þá
frægu yfirlýsingu að Banda-
ríkjamenn mundu senda
mann til tunglsins fyrir lok
síðasta áratugs. Það tókst
1969, Rússar drógust aftur
úr í geimvísindakapphlaup-
inu, kalda stríðinu lauk og
við tók batnandi sambúð.
Síðan hafa Rússar sjaldan
heyrzt halda því fram að
sovézk geimvísindaafrek
sanni yfirburði þjóðfélags-
skipulags Sovétríkjanna,
sama er að segja um Banda-
ríkjamenn og með hinni sam-
eiginlegu geimferð sem nú
verður farin má segja að
þessu kapphlaupi sé lokið.
Bæði Rússar og Bandarlkja-
menn hafa látið í Ijós áhuga á
áframhaldandi samvinnu í
geimnum og hún gæti sýnt
að þeir geta unnið saman að
sameiginlegu marki þótt þeir
búi við ólíkt þjóðskipulag.
Málarinn
áþakínu
velur alkydmálningu með gott veðrunarþol.
Hann velur ÞOL frá Málningu H.f. vegna endingar
og nýtni. Einn líter af ÞOLI þekur um það bil
10 fermetra.
Hann velur ÞO L frá Málningu h.f. vegna þess að
ÞOL er framleitt í 10 fallegum staðallitum, — og
þegar kemur að málningu á gluggunum, girðingunni
og hliðunum, blandar hann litina samkvæmt
nýja ÞOL litakortinu.
Otkoman er: fallegt útlit, góð ending.
Málarinn á þakinu veit hvað hann syngur.