Morgunblaðið - 07.07.1976, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. JULl 1976
Grænlenzki rækjubáturinn við Grandagarð.
Sérsmíðaður
rækjubátur fyrir
Grænlendinga
ÞKSSA dagana liggur í Reykja-
víkurhöfn nýr rækjubátur, sem
er á leið til Grænlands. Þetta er
um 70 tonna bátur, sem Græn-
lendingar hafa látið smíða I
skipasmíðastöð í Hvide Sande í
Danmörku. Kr það fyrsti hátur
sinnar fegundar, sem þar er
smíðaður, en Grænlendingum
hefur reynzt vel að fá smíðaða
fiskibáta þar.
Morgunhlaðsmenn litu við I
bátnum þar sem hann lá við
Grandagarð. Sem fyrr segir er
þetta 70 tonna bátur með 330
hestafla Grená-dísilvél. Við
hittum að máli eiganda bátsins,
Peter Jeremiassen, og skip-
stjóra hans, Lars Carl Jensen,
en eigandinn fékk hann til að
sigla honum heim, þar sem hann hefur ekki skipst jórnarréttindi sjálfur.
Þeir sögðu að hér væri um eins konar „mini“-togara að ræða, þ.e. þeir gætu sótt á
rækjumið mun dýpra en áður og úthaldið væri 9 til 14 dagar. Uthaldið er svo langt
vegna þess að um borð eru suðutæki og getur áhöfnin, sem telur sex menn, unnið
aflann um borð og ísað I kassa. Rækjan er ekki pilluð eins og oft er gert, heldur soðin
og fryst í 10 kflógramma pakka. Aðstaða til vinnslu rækjunnar er mjög góð þar sem
dekkið er yfirbyggt svo sem sjá má á myndinni hér.
Þeir félagar sögðu að báturinn hefði reynzt vel á siglingunni hingað, þeir hefðu
komið við I Færeyjum og hyggjust við að vera 11 til 12 daga í ferðinni alls. Ganghraði
skipsins er um 8,5 hnútar og þeir kváðust hlakka til að hefja veiðar nú innan tfðar, en
bezti rækjuveiðitfminn fer nú f hönd.
Kigandi bátsins, Peter Jeremiassen, og skip-
stjóri hans, Lars Carl Jensen.
Sumarferðirnar
vinsælar meðal
eldri borgara
ELDRI borgarar í Reykjavík hafa sýnt sumarferðum þeim sem
Félagsmálastofnun borgarinnar skipuleggur mikinn og vaxandi
áhuga. Þannig voru t.d. um 60 manns með í skoðunarferð sem farin
var i gær um Hellisheiði til Krísuvíkur og Grindavíkur og búizt er
við um 200 þátttakendum í Munaðarnes 22. júlí.
Alls hafa verið skipulagðar 11 dagsferðir fyrir eldri borgara í
sumar og var súfyrstafarin 24. júni en sú síðasta verður29. júlí. Þá
veróur farið í skoðunarferð í Reykjavík og 26. júlí verður einnig
farió í skoðunarferð um Reykjavík og 26. júlí verður einnig farið
um Reykjavík og garðar skoðaðir. Sú ferð endar í Árbæ, þar sem
leikið verður á harmoniku og dansað á palli. Af öðrum sumarferðum
má nefna að 19. júli verða dagheimili barna i Reykjavík skoðuð, 15.
júli verður farið í Heiðmörk og í Sædýrasafnið, 12. júlí í Grafning og
á Þingvelli og næstkomandi fimmtudag verður farið í Hvalfjörð.
Af þessari upptalningu má sjá að mikil fjölbreytni er í ferðunum
og er verði mjög í hóf stillt.
Eldri borgararnir blða eftir bflnum sem flutti þá til Grindavíkur og Krfsuvíkur frá
Austurvelli (ljósm. Frióþjófur).
Norrænir músikdagar:
Lokatónleikar
NÚ ERU Norrænu músíkdag-
arnir gengnir yfir og allt verö-
ur eins og áöur var, eöa svo
virðist á yfirborðinu. Svo er þó
ekki, þvi þessi hátíð mun í
framtíðinni vera talinn marka
tímamót fyrir íslenzkt tónlistar-
líf, bæði hvað snertir flutning
og sköpun tónverka. Til skýr-
inga á þessari staðhæfingu er
rétt að líta yfir þróun tónlistar
hér á landi og bera hana saman
við tónlistarlíf eins og það bezt
gerðist erlendis á sama tíma.
Um aldamótin 1800 er enginn
Jón Nordal
maður hérlendur læs á nótur,
og þegar Magnús Stephensen
gefur út sálmabókina, sem
nefnd hefur verið Leirgerður,
koma þar í fyrsta sinn fyrir
augu íslendinga þau tónritun-
arform, sem nútímanótur nefn-
ast, en höfðu þó verið notaðar í
Evrópu nærri tvö hundruð ár.
Fram að þeim tíma höfðu Is-
lendingar stuðzt við tónfræði,
sem með litlum breytingum var
sú sama og Rikini kenndi við
skóla þann er Jón ögmundsson
stofnaði að Hólum árið 1107. I
850 ár, meðan tónlist Evrópu
þróaðist frá einrödduóu sálma-
lagi upp í flókin tónform eins
og óperur, sinfóníu og alls kon-
ar söng og hljóðfæratónlist,
dunduðu íslendingar við frum-
stæðan organumsöng, sem er,
ásamt hluta af ungverskri þjóð-
lagatónlist, talin vera elzta gerð
alþýðusöngs sem varðveitzt hef-
ur í Evrópu. Um miðja 19. öld-
ina eru tveir til þrír íslending-
ar sæmileea stautandi á söng-
nótur og eru teknir til við að
kenna stafróf tónfræðinnar, og
á þjóðhátíðinni 1874 heyrist
hérlendis fyrsl leikið á lúðra.
Þá eru liðin 280 ár frá láti
Palestrína, 189 frá fæðingu
Bach, Scarlattis og Hándels, 104
frá fæðingu Beethovens og
Franz Liszt er á því ári 63 ára.
Saga fiðlunnar spannar yfir 500
ár, en fyrsti lærði fiðluleikari
íslendinga er enn á lífi, tónlist-
arskólar voru settir á laggirnar
í Evrópu um og eftir miðja 16.
öldina, en hér á landi fyrst árið
1930. Margir þeir sem nú leika
með sinfóníuhljömsveit íslands
eru fyrstu íslendingarnir sem
sérstaklega hafa hlotið mennt-
un og þjálfun í meðferð hljóð-
færanna sem þeir leika á. Þann-
ig mætti lengi telja og þá bæta
við, að islenzk tónskáld eru oft
á tíðum að semja „fyrsta verk
sinnar tegundar" hér á landi.
Það tekur langan tíma að út-
breiða þekkingu og enn lengri
Guðmundur Jónsson
Tðnllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
tíma þjálfunar til að ná valdi á
henni. Á rúmum 100 árum hef-
ur þekking manna á tónlist auk-
izt svo, að frá því að vera fárra
manna tómstundagaman er tón-
list viðfangsefni, til lífsfram-
færis, stórrar stéttar vel mennt-
aðra tónlistarmanna, sem eftir
því sem horfir, mun fara ört
stækkandi. Nú er tónlist hér-
lendis komin á það stig að
mögulegt er að halda viðamikl-
ar tónlistarhátíðir, byggðar að
mestu á framlagi innlendra
flytjenda, og það sem merkileg-
ast er, við meiri aðsókn en
þekkist erlendis.
Margir töldu það óráð að
halda tónlistarhátíð, þar sem
eingöngu yrði flutt samtímatón-
list og auk þess „ofan 1“ vel
heppnaða listahátíð og spáðu
litilli aðsókn. Þetta fór á annan
veg. bví af 11 tónleikum voru
aðeins tvennir tónleikar illa
sóttir og má raunar að nokkru
um kenna mistökum í fram-
kvæmd er varðar auglýsingu og
dagskrárskipan. Þessi mikli
áhugi hlustenda á nútímatón-
list er vottur um vaxandi tón-
menningu hér á landi. Ásama
tima og Listahátíðin er að
mestu byggð á framlagi er-
lendra gesta, og íslenzkir tón-
listarmenn fá að vera með upp
á ómagakost, gera félitlir aðilar
Norræna tónskáldaráðsins sér
lítið fyrir og halda glæsilega
tónlistarhátíð, með meiri þátt-
töku ísi. tónflytjenda en áður
hefur gerzt. Allt er gott þá end-
irinn er góður og svo er um
báðar þessar listahátíðir. Þær
fóru vel fram, þar var margt
fram borið og frammistaða
allra til sóma. Á lokatónleikum
Norrænu músíkdaganna, sem
fram fóru i Háskólabió var flutt
Hljómsveitarverk II eftir John
Persen, Langnætti eftir Jón
Nordal, Fiðlukonsert eftir Leif
Þórarinsson, Spur eftir Nord-
Framhald á bls. 29
Leifur Þórarinsson