Alþýðublaðið - 15.10.1958, Page 11

Miðvikudagur 15. október 1958
tiþyt u ni
11
Félagsbréf Áimenna
bókafélaosins nr. 9
FÉLAGSBRÉF ' Almenna
bókafélagsins, 9. hefti, er ný-
komið út. Efni þess er að þessu
sinni sem hér segir:
Aðalgeir Krist’á^sson cand.
mag. ritar athvgl'sverða grein
um Konráð Gíslasnn, en á þessu
ári eru liðin 150 át frá fæðingú
hans. Þá er bar smásága, Ifyfti-
stengur, eftir ungan rússnesk-
an rithöfúnd. A. Jashin. Birtist
hún í rússnsekú tímariti
skömmu eftir að Krústjov hélt
ræðu sín.a á tuttúgasta flokks-
þinginu Og vakti strax austur
þar feikna at.hvgli og mikla:
deilur. Hefur hún síðan verið
þýdd á mörg tungumáb Jón Éi.
ríksson þýðir hana á íslenzku.
Jón Þorleifsson listmálai'i á
þarna grein er hann nefnir:
Hvert stefnir- ísI“«Hc málara-
list. Þá birtir ritið Jaoanskt
ljóð eftir Tómas Gnðmundssoú,
bæði. á ísfenzkU o» í hvy.kri þýð-
ingu, sem JóhanneS'-
son prófessór h«fn'r <r*vt E'nnig
eru barna kvæV >»á Gúnn.
ar Dal. Þórí B°rsrs.con og Jón
Dan. Um bæku-c skrifa þeir
Ragnar Jóhannesson og Lárus
Sigurbjörnsson, og fleira margt
Félagslíf
VetrarS'tarfsemi
ÍR.
Frjálsíþróttadeild:
Allar æfingar deildarinnar
eru í ÍR-húsinu. Fyrir drengi
18 ára og yngri á mánudögum
kl. 7,10 til 8 og miðvikudögum
kl. 8 til 8,50. Aðrar æfingar eru
á mánudögum kl. 8 til 9,40, mið
vikudögum kl. 8,50 til 9,40,
föstudögum kl. 9,40 til 10,30.
Stökk og köst eru a?fð á fimmtu
dögum kl. 6,20 til 7,10.
Sunddeild:
Sundtímar í Sundhöllinni
mánudaga og miðvikudaga kl.
7 til 8,30 og föstudaga kl 7 40
til 8,30.
Handknattleiksdeild;
2. og meistaraflokkur a3 Há-
logalandi þriðjudaga kl. 7,40
til 8,30 og laugardaga kl. 6,50
til 7,40. 3. flokkur að Háloga-
landi þriðjudaga kl. 6,50 til 7,
40 og laugardaga kl. 6,00 til
6,50.
4. flokkur æfir í ÍR-húsinu
mánudaga kl. 6,20—«7,10 og
föstudaga á sama tíma. Stúlk-
ur æfa einnig í ÍR-húsinu á
miðvikudögum kl. 7,10—8 og
föstudaga kl. 8,50 til 9,40.
Fimlcikadeild:
Allar æfingar í iR-húsinu.
Karlaflokkur; þriðjudaga kl.
8 til 9,40 og fimmtudaga kl.
9,40—10,30. 1. flokkur kvenna:
þriðjudaga kl. 9,40—10,30 og
fimmtudaga kl. 8—8,50. 2.
flokkur 'kvenna: fimmtudaga
kl. 8,50—9,40, þriðjudaga kl.
7,10—8,00. Frúarflokkur: Þeir
verða auglýstir strax eftir
helgi.
Telpnaflokkur á fimmtudög-
um kl. 7,10—8,00 og drengja-
flokkur á miðvikudögum kl.
6,20—7,10.
Körfuknattleiksdeild:
Æfingar deildarinnar verða
auglýstir á morgun.
Skíðadeild:
Meðan snjóinn vantar eru
skíðamenn hvattir til að mæta
í ’ fimleikatíma karla.
R. J. fiiinney:
Orðstír
deyr
eða tuttugU og tvæggja ára! hún
haf virzt svo þröskuð og
reynd, að Vel hefði mátt halda
hana tuttugu og sex éða jafn
vel s jö. Engu áð síður hafi hún
virzt mjög heilsúhraust, alil
að því sterkleg, óg hann leiddi
talið brátt að því hvers vegna
hún hafði fárið úr loftvarnar-
sveitinni, sér hefð; verið sagt
að það hefði verið af sjúkdóms
orsökum; hvort hún hefði náð
sér áð fullu?
,.Já, þakka ýðui- fjú-ir”, svar
aði hún.
„Var þetta alvarlegt?”
„Nei” sváraði hún og hlét
hann ætti við hve nærrj henni
nág við örvæntingu er hún
frétti fall eiginmanns síns.
„Má ég gerast svo djarfur
að spyrja hver orsökin var?”
„Eiginmaður minn féll í orr
ustunni um El Alamein. Ég er
hrædd um að ég hafi ekki- bor
ið það sem bezt”.
Hann varð undfandi yið.
Samkvæmt áreiðánlegustu
upplýsingum hélt harm haná
ógifta.
„Höfðuð þið verið lengi í
hjónabandU?”
„Nei, í rauninni stóð sanv-
búðin okkar ekki nema í nokkr
ar vikur”,
„Ég samhryggist yður. Og
nú búið þér hjá foreldrum vð
ar?”
„Já”.
Hann tók að spyrja hana nán
ara um ævi hennar fyrir styrj
öldina, og komst æ betur að
raun um, að hún væri sem kjör
:n til þess starfa, sem hann
hafði ætlað henni.
Og þá var það, að hún
spurði: „Hvaða erindi eigið
þér eiginlega við mig
„Méf hefur komið til hugar
að þekking yðar á öllu heima
á Frakklandi og frönskukunn
átta yðar, gæti komið okkur í
góðar þarfir”.
,,Að hvaða leyti?”
„Við hljótum að telja það
hættulsgt stárf”.
Hún þagði nokkra stund, öld
ungis eins og harni hafði búist
við.
„Þér meinið njósnir”, sVar-
aði hún.
„Nei, að vissu leyti eru þaö
ekki njósnir, ien þó ér starfið
mjög svipað. Það krefst bæði
sérstakrar þjálfunar og undir-
búnings og vissra hæfileika og
þekkingar. Og loks að viðkom-
andi ferðist um landsVæði, sem
leru á valdi fjandmanr:a vorra,
dveljist þar og hafi þæ
stakt starf með höndr: :
„í Frákklandi”.
„í Frakklandi. Við rS
að gefa Þjóðverjum h
þar erfiða og þneytaf.;ii
megni. Til' dæmis
skemmdaverkastarfsenii, —
spuengja upp járnbraufalestrir
og annað þass háttar, og eyði
leggja fyrir þeim hergagna-
verksmiðjur og það 'er svo ein
kennilegt, að þeir kunna slík
um glettum bölvanlega.. Þfeir
hefna sín greypilega og grimm
úðlega”.
Hann vlssi utn hVað hann
var að tala, og nú Vissi hún það
feinnig.
„Þáð starf mundi herita mer
Vel”, svaraði hún umsvifalaust.
Það olli horiufn riokkrum von
brigðum. Það féll ekki honurii
í geð að starfið Væri þanróg
þegið umyrðalaust, án allra
riánari spurniriga og eftir-
grennslan. Og þó gætti ekki
neinnar fljótfærni éða áhyrgð
arleysis í svari herinar. Ekki
að hánn gat séð.
„Hvers vegna?”
Hún hugsaði sig um .eins og
andartak, en svaraði síðan hik
laust.
„Verið gæti, að ég feng; þá
sama dauðdaga og hann”.
Þetta svar olli honum enn
meiri áhyggjum. Það bénti til
s j álf stortímingarhneigðar,
ekki til hugrekksis eða starfs-
fórna, og sízt af öilu löngunar
til að vinna aðra til fylgis við
starfið. En án þess að koma
á skipulagi og starfa í samfé-
lagi við annað fólk.
„Við hirðum ekki fyrst og
fremst um að fólk deyi við
starfið“, sváraði hann, „Vjö
viljum einmitt helzt að það lifj
sem lfengst og áfreki sérii
mest. Heyi sigursæla baráttu
og taki sem lengst virkan þátt
í styrjöldinni. Þér sjáið því að
þetta fer ekki heppilegt staff
þótti starf sitt erfiðafa og!
þyngra, en þótt hann hefði stað
ið í orrustu á ígvöllunum, og
þetta var fein slík stund. Hann
hefði sannarlega kösið, að húri
væri ekki -elns afburða fögur
og töfrandi og hún Var. Þótt
ekki væri ri'ema aðfeins vegna
þess, lét það illa í eyrum að
heyra hana tala um dauðann á
þennan hátt_
En hánn hafði óskáð þess að
fá fullvissu, og hana hafði
hann fengið. Hin skjóta og
skarpa hugsun, hriltmiðaða
mat, rökfesta og skilgreinirig,
sem í svari hennar fólkst,
sýndi það að hún var frábær
að gáfum og snilli. Hann var
þess að minnsta kosti fullviss,
að hún mundi reynast með á-
gætum í leyriiþjónustunni,
meira að segja að öllum líkind
um afburða snjöll. Hann
spurði enn, og að þessu sinni
hvort hún hfefði nokkrum fyr
ir að sjá.
„Báðii- foreldrar mínir eru
á lífi“, svaraði hún, — en minnt
ist ekki einu orði á það, að hún
ætti dóttur. Jepson sfegir svo
sjálfur, að ef hann hefði h'aft
hugmynd um að hún ætti barn,
mundi hann ekki hafa farlð
fram á það, að hún tæki slíkan
starfa að sér. En á það minnt-
ist hún ekki einu orði, og hann
hafði fekki fengið neinar upp
ser-
■num
öliria
eftir
með
Æskuheimili Viöléttu
fyrir þá, sem fyrst og fremst
óska að samelnast aftur ein-
hverjum látnum, sfem þeir
hafa misst“.
„Eg átti ekki heldur við,
það“, svaraði hún og hvess'ti
nú á hann augun. „Það voruð
þér, sem miriiitust á hættura,
°g ég vildi me.ð orðum mírium
feinungis gera ýður það Ijóst,
að ;ég væii feiðubúiri að hor'f
ást í augu við hvaða hættur
sem v'æri. Það er að. vís'u satt,-
að síðari eiginir.aður. minn féli,
hefur mér þótt sSm ég ætti fá't't
til að lifa fyrir. En ef það starf,
sem þér bjóðið' mér, hefur í sér
fólgið sama gildi og staf hans,
hermennskan, þá hef ég f.engið
nokkuð, sém gerir lífið þess
virði, að því sé lifað, — og þótt
svo færi, að því lyki þá á svip-
aðan hátt og hans lífi lauk, —
þá það ...”
Það kom fyrir að honum
lýslngar um það, fremur en
hjónabarid hénnar. „Sorgin eft
ir eiginmanninn virtist ý'fir
ganga allt. jafnvél móður
kfenndina, skapa henni þá ör
væritingu, sem mér heföi borlð
að skoða, Sem veikleika. En
"seria bfetu- fer kom á daginn
að.örvæntingin. var henni ekki
vfeikieiki, hfeldur styrkur_ í
éiriárigraðri þjálfun með nokkr
urn karimörinum' o.g konurn,
’sem vfefið var ’að búa undir
sem verið var að búa undir
samá starfa, iókst hfenni þessi
styrkur dag frá dfegi. Að vísu
•fór svo. að- dauðafyrirlitningin,
sém hún sýridi í st-arf'nu, náig
aðist það að hún freistaði dáuð
ans. En þegar allt kom til alls,
'var það ekki innsta orsökin,
heldu-r hitt, að hún kunni bók
staflega ekki að ræðast, og í
annan stað var samvizkusemi
hennar í starfinu slík, að dauð
inn eða lífið var henrii auka
atriði móts við það, áð vinna
starfið, eiris og til vár ætlast.
Og í þjálfunlrini Viftist henni
gleymast sarasta sorgin sriiám
sam.an. og eiriiriitt !þáð taldi ég
mest virði”.
„Að sama skapi vað þjálfun
in til þfess að riiótá skýrt af
stöðu hennar gagnvart dóttur
inró. Hún unni hlenni af hug
og sál, en starfið og köllunin að
vinna fyrif ættjörðma, vav
þeim báðum svo óendanlega
meira og yfirskyggði bókstaf-
lega allt. — Sjálfstortímingar-
löngunin hvarf henni með öllu..
Það er ég allsendis viss um.
Iíafi hún gfipið hária riokkru
sinni síðar, hiefur það ekki ver
ið fyrr en undlr lokm, einmitt
þegar hún þurfti hénnár mest
með, og hún hfefur öriðið henní
nauðsynlegur styrkur_l’
En sjálfur háföi hárin ekki
minnstu hugmynd um barró.ð
fyrr en Tngú, löngu sfeirina, þeg
ar hún hafði aflað sér svo frá ’
bærrar viðurkenriingar í starf
;nu fyrir fádæma dUgnað sinn
og einstæða hæfileika og
hæfni, að engum lifandi manm
hefði til hugár kömið að
beyta. nokkru uin, eða láta
nokkuð hafa þau áhrif þar á,
að hún hætti. „Vlolfetta sann
færði alla um það, áð henni
mundi allt vel takast’V
E'n hann lauk þessum fyrstu
viðræðum þeirra með • þessum
orðum. „Nú ei’ það ósk mín,
að þér þaulhugsið þetta mál
um hríð, og svó komið þér
hingað aftur eftir svo sem viku
tíma, og þá ræðum við það nán
ar í elnstökum atriðum. Ég veit
að ég muni ekki þurfa að benda
yður á, að þyr vterið að gera
þetta upp við yður eina, og
ekki trúa nokkrum lifandi
manni fyrir því, hvað þér haf
ið í huga. Það vérður áð vera
öruggt, teins og þér sklljið”.
„Eg þarf ekki rifeins umhugs
unartíma”, svaraði hún. „Ég
veit að það er einmitt slíkt
starf, sem ég vil hafa friéð hönd
um. Ég héf þegar tfekið mína
ákvörðun”_
„Eri ég þarf að riiinrista kosti
úmhugsunarfrfests við”, sagði
hann. „Ég skrifa yður svó nán
ár eftir svo sfem viku”. Hann
hugsaði sem svo, áð hann
þyrfti að áthuga betur öll plögg
varðandi hana, ög þó' einkura
hjónaband henriar.
Hann stóð á fætur, og rétti
henni hendina í kveðjuskyni.
..Viljið . þér”, spuröi hún.
„seg'ja mér símanúmer yðar?”
Hann lét henni í té aðalnúm- »
erið, sem skrifstofan notaði, og
þagar hýn hringdi naesta morg
■uii, varð hún að fá samband í
geng um ein þrjú eða fjögur
skiptiborð áður fen hún gæti-..
taiað við hann f hinni frönsku.
deild leyniþjónustu'nnar.
„Hafið þér tekið ákvörðun?”
spurði hún.
„Ekki enn” svaraði hann.
„Eins og ég sagði, þá geri ég
yður aðvart feftir viku”.
Þessi upphringin færði hon.