Alþýðublaðið - 17.10.1958, Blaðsíða 11

Föstudagur 17. október 1958
Alþýðublaðið
11
Iþróffir
Framhald af 9. síðu.
Lignau, V-Þ 17.25
Sosgornik, P 16.94
Kwiatkowski, P 16.42
Spjótkast:
Sidlo, P 78.44
Schenk, V-Þ 74.99
Kopyto, P 74.43
'Will, V-Þ 69.53
Stangarstökk:
Wazny, P 4.30
Krzesinski, P 4.20
Lehnertz, V-Þ 4.10
Möhring, V-Þ 4.00
Hástökk:
Pull, V-Þ 2.06
Lewandowski, P 2.03
Fabrykowski, P • 1.95
Ribensham, V-Þ 1.90
10 000 m hlaup:
Chromik, P 29:33.8
Ozog, P 29:33.8
'Schade, V-Þ 29:48,6
Höger, V-Þ 30:33.4
4X400 boðhlaup:
Ves t ur-Þýzkaland 3:10.2
Pólland 3:11.4
ASV fapar, 3 il
Framhabl af 4. síðu.
lag Vestfjarða að hliðstæðar
R. J. fiViinney
Nr. 20
kauphækkanir og nauðsynlegar
lagfæringar verði gerðar á
samningi um kaup og kjör land
verkafólks dags. 31. maí 1955,
eins og um var samið nýlega
milli Verkamannafélagsins
Dagsbrúnar í Reykjavík og
Vinnuveitendasambands ís.
lands, án þess að til uppsagnar
samningsins komi.
2. að beina þeim tilmælum
til hlutaðeigandi sambandsfé-
laga, að þau sem allra fyrst,
sendi stjórn ASV tillögur sín-
ar um þreytingar á téðum samn
ingi.
3. að hvetja sambandsfélögin
til þess að vera undír það búin,
fáist ekki jákvætt svar Vinnu-
veitendafélagsins við fyrr.
greindum tilmælum, að hefja
kaupgjaldsbaráttuna strax og
samningurinn fellur úr gildi, —
Þ. e. 1. desember n. k.
4. að vekja athygli sambands
félaganna á eftirfarandi:
a) að samningum þarf að
segja upp fyrir 1. nóv. n.k.
b) að mjög nauðsynlegt er,
að t'llögur félaganna ber-
ist sem fyrst til stjórnar
ASV.
5. að óska eindregið eftir sem
allra nánustu samstarfi við
Verkalýðsfélagið Baldur um
framkvæmd málsins.
15. þing ASV telur æskilegt,
að næst er samið verður um
botnvörþuve ðar togara, að þá
gerist Albýðusamband Vest-
fjarða aðiili að beim samningi
laga, er bess óska og sem nu
fvrir hönd beirra sambandsfé-
eiga ekki aðild að slíkum samn-
ingum.
Orðstír
deyr aldregi
M.s. H. J. Kyvig
fer frá Kaupmannahöfn 25. þ.
m. til Færeyja og Reykjavíkur.
Frá Reykjavík fer skipið 4.
nóv., til Færeyja og Kaup-
mannahafnar.
Tilkynningar um flutning ósk-
ast sem fyrst. —
Skipaafgreiðsla Jes Zimsen.
Þjálfunarnámskeið þetta
stóð í mánuð alls, en að því
loknu fór hver aftur til síns
heima, á meðan verið var að
grannskoða allar athuganir,
sem gerðar höfðu verið á öliu
fari hans. Svo fór, að örfáir.
komust lengra, en flestallir
voru látnir hætta að þessu
stigi loknu. Aðeins þeir, sem
frábærastir voru, komust yfir
þessa raun með prýði.
Hún dvaldist nú að mestu
leyti í íbúð s.nni, en öðru hvoru
fór hún að finna barn sitt. Ef
svo stóð á, svaf hún heima hjá
foreldrum sínum. Þar var hún
spurð og spurð, spjörunum ur,
og þar sem hún var í einkennis-
búningi gat hun ekki hjá því
komizt að svara sumum þeirra.
Pabbi hennar hafði eitthvað
kynnst starfi björgunarsveitar
kvenna í fyrri heimsstyrjöld-
inni, og honum var raunar
ekki láandi, þótt hann vildi
vita nákvæmlega, hvað V.o-
letta hefðist að í þeirri sveit.
Hún svaraði því til, að hún
væri aðallega látin aka vöru-
bifreiðum, sem væru í birgða-
flutmngum, og fyrir bragðiö
yrði hún vitanlega öðru hvoru:
að vera lengi fjarverandi úr
höfuðborginni. Rjeyndi síðan
að leiða talið að öðru.
„Og þetta hefur þá verið
vinnan þín síðasta mánuðinn?
„Já”, svaraði hún, og kunni
því illa að verða að skröva.
Hún hafði aldrei áður þurft að
fara í kringum svar við spurn-
ingum þeirra og spurði sjalfaj
sig hvort þau myndu taka sig
trúanlega.
Og svo virtist sem faðir henn
ar léti sér svarið ekki allskosta
nægja.
„Jæja’”, sagði hann, „og ég
geri ráð fyrir, að þú hald.r að
hieiman aftur á næstunni?”
,,Já”, svaraði hún. „Eftir svo
sem viku. . .
„Og hvert ferðu þá?” Það
leyndi sér ekki, að hann var
í vafa.
Hún nefndi nokkur borgar
nöfn af handahófi. Kvaðst
ekki vita þetta fyrir víst, hún
yrði send þangað, sem hennar
væri mest þörf.
„Og því trúi ég”. sagði hann,
en það var augljóst mál, að
hann trúði henni ekki. Og því
var það, að Violetta vildi um
fram allt komast hjá frekari yf
rhe.yrslum og flutti sig um set
í íbúð sína, en leinnig r éði þar
nokkru um að hún vi ;i hafa
sem nánast samband vi ; íélaga
sína, Húsið, sem húr bs.iði á
leigu, -var í miðri bor r.ni og
var þar oft gestkvæmi og glað
værð mikil, nótt sem dag,
Kunningjar hennar heimsóttu
hana svo að segja á hverju
kvöldi og annaðhvort var leikið
En nú hófst annað, og enn
erfiðara stig þjálfunaxinnar.
Það námskeið fór fram í Skot-
landi. Jafnvel ferðin þangað út
af fyrir sig, var löng, þreytandi
og leiðinleg. Þau urðu að skipta
um lest í Glasgow, halda þaðan
með lítillj lest til stöðvar nokk
urar, sem nefnist Mallaig, en
þar .tóku við vörubílar, og í
þeim var tekið eftir slæmum
vegum og krókóttum að Arisa
ig, sem liggur að Invernessvatn
inu, en þar var sveitasetur, og
áttu það að vera heimili þeirra
næsta mánuðinn.
Að þessu sinn var um reglu
lega herþjálfun að ræða. Þetta
var ekki auðvelt fyrir stúlkurn
ar, sem urðu að lúta þar að öllu
leyti sömu reglum og hraust-
ustu og harðgerðustu kari-
menn. Allstaðar í kring voru
þj álf unarherbúðir, þar sem
Norðmenn, Pólverjar Hollend
ingar, Belgíumenn og fjöldi
annara þjóða manna undirgeng
ust samskonar þjálfun, en vit
anlega var öllum þessum hóp
um haldið stranglega aðskiJd
um. Enda var landrýmið
meira en nóg til þess. Vestur
strönd Skotlands ier lítt byggð
og svo afskekkt, sem framast
varð á kosið til slíkrar starf-
semi, en þetta sparaði þeim,
sem um þjálfunina sáu, vitan-
lega mikil ferðalög. Meðal þjálf
aranna voru sérfræðingar og
kunnustu íþróttamenn á öllum
sviðum, —- fjallgöngumenn,
landkönnuðir, veiðimenn, róðr
argarpar og siglingafræðingar
og afreksmenn í sjálfsvarnar-
glímum og öðrum clíkum íþrótt
um.
Þetta var í senn hin erfiðasta
°g hætt:|Iegasta þjálfun. Nú
var ekki skotið af riflum og
skammbyssum, nú voru. það
hraðskotabyssurnar og vélbyss
ur af öllum tegundum, þar á
meðal bæði af franskri og
þýzkri gerð, og var það gert
með tilliti til þess, :ef tækist að
afvopna Þjóðverja í viðureign
og drepa hann síðan með sínu
eigin vopni. Þá oru þátttakemi
ur þaulþjálfaðir í handsprengju
kasti, og þó sér í lagi að nota
sprengiiefnj við skemmdaverk.
Til dæmis var þeim kennt hve
stóran skammt þyrfti að nota
af vissum sprengjuefnategund-
um, og þó sér í lagi áð nota
af vissum sprengjuefnategur.d-
um til þess að sprengja upp
vissa stærð af br.úm og einnig
hvernig koma ætti spreng efm
fyrir, bæði í verksmiðjum og
vörugeymslum og undir járn
brautateina, ea þegar á þess-
um þætti þjálfunarinnar stóð,
skalf loftið af gný af spreng-
ingunum um alla ströndina. Þá
var þeim kenndur rcður, og
einnig að koma fyrir sprengi
efni í djúpu vatni eða sjó og
rigningu ,stormi og myrkri, og | Þá kenndi einn af veiðivörð-
höfðu aðeins áttavita eftir að Um hans hátignar, Bretakon-
fara. Kom oft fyr.r að pær ungs, þeim ve-ðiaðferðir og
týndust. bví al.icei mátti nerca hvernig þær ættu að bjargast
ein fara sömu ieið, og varð ;:ð af ef þær hefðu ekki annað en
senda út björgunar'.eiðangur. fUgla og dýr sér til munns að
Þær urðu að klifa þv: sem næst leggja. Þær lærðu að veiða héra
ógenga klett?, fyrst á venjuleg- | — kanínur og dúfur og mat-
an hátt ,síöan með dökk g.er- • reiða, og þekkja æt her og ræt-
augu, til þess að venja þær við Ur frá óætum.
að fara Þá leio í náttmyrkri. — I f>á voru þær látnar stjórna
í öllum bessum ferða.ögum leiðöngrum og hafa forystu og
urðu þær að be-a þungm byrð- 1 skipulagningu með höndum, og
ar, bæði sprengíefni, rafltv.ðslu
víra og vop.r. Þær urðu að vaða
í mitti helkaldar ár á næturþeli,
sofa síðan úti á berangri skjól-
laust og án þess að hafa svefn
poka eða ábreiður, oft uppi á
háfjöllum í hellirigningu. Þá
urðu þær að klífa upp veggi og
stökkva á milli húsþaka, bæði
margt gert til að reyna foringja
hæfni þeirra. Vildi Violettu Það
til gæfu ,að hún var elzt í hópi
margra systkina, eða öllu held-
ur eina dótturin en átti marga
yngri bræður, auk þes,s sern
hún hafði alizt upp x höpi marg-
ra og umsvifamikilla frænda,
en þó réði mestu, að henni var
á daginn og í náttmyrkri, lesa, gefin fráhær hreysti og þcl í
sig upp kaðla og þakrennur,
brjóta upp húsdyr og peninga-
skápa, og læra að skýla sér fyr
ir sprengingum, og til þess að
gera æfinguna alvarlegri var
ósvikið sprengiefni notað. Og
stundum, þegar hlé varð á æf-
ingunum, lögðu Þær sjálfar upp
í langa leiðangra, einar sér, til
þess að m:nnka örlítið viský-
‘byrgðirnar í einhverjum fjar-
lægum þjálfunarbúðum.
Þjálfari Violettu, frú Tur-
bett, minnist þess að Violetta
bar af öllum fyrir margt. Hún
var til dæmis frábær skytta,
hvers konar skotvopn, sem um
var að ræða, enda hafði hún
öllum skarpari sjón. Eitt sinn
þegar hún hlaut sérstakt hrós
fyrir skotfimi sína, svaraði hún
því til, að hún ætti þá ósk heit-
öllu erfiði, sem virtist ótrúlegt.
Það var því ekki að undra, þótt
hún lyki for 'ngjaprófi með lof-
legum vitnisburði, þegar nám-
skeiði þessu lauk.
Þá var eftir þjálfun í Xailhlíf-
arstökki, og fór hún fram í sér-
stökum §kóla, Rineway nokkr-
ar mílur suður af Manchester.
Undirbúningshjálfunin var í
því fólgin að lá-ta"sig detta úr
mikilli hæð, koma rétt niður,
með báða fætur saman, velta
sér yfir á vinstri eða hægri
hlið í fallinu með báðar hend-
ur í vösum. Þetta var æft hvað
eftir annað. Þá tók við löng
biálfun. þar sem þær báru fall-
j hlífarbúninginn og fallhlífar-
I sekkinn, og loks stukku þær
• þannig fram af hæstu bitunum
i flugvélaskýlunum. Ekki voru
asta að hafa nokkra Þjóðverja ! þó fallhlífarnar notaðar til að
að skotmarki, og þá skyldi liún drag úr fallhraðanum, heldur
sýna hvað hún gæti. Bardagmn kaðlar, sem sá var bundinn í,
virtist alltaf hennar aðaltak- j er stökk. þetta var einskonar
mark. | loftfimleikaþraut, að bví v:ð-
„Það var iðulega, að hún lék bættu, að viðkomandi hafði
fyrir okkur þær fimleikalistir, 1 fallhlífarútbúnaðinn allan að
sem engum þýddi að reyna, — burðast með. Loks voru þær
drukklð, eða farið var á ein-
hvern skemmtistað og sezt þar
við drykkju og dans, unz hald'
ið var heim í íbúð hennar, og
gleðinni haldið áfrarn lengi næt
uig dansað, drukkið og sungið.
á grammófóninn og dansað o,gr sprengja það síðan með raf-
geymi í landi eða um borð í
bát.
Þá urðu þær að fara í langar
gönguferðir um fjöllin, oft tutt
ugu og fimm mílur á dag, stund
um í vitlausu veðn, þok og helli
enda heyrðu þær þrautir fjöl.
leikahúsunum til. Þarna við
þjálfunarbúðirnar í Skotlandi,
var lína strengd á milli tveggja
trjáa í um tuttugu metra hæð,
og til þess ætlast, að fyrst væri
annað tréð klifið, síðan farið
/yfir í hitt eftir línunni og loks
þar nlður. Ég skipaði aldrei
neinni af stúlkunum að leika
þessa list, enda varð engin t.il
þess, — nema Violetta. Hun
g'erði sér þetta að daglegum
leik, og hafði bað fyrir venju
að nema staðar á' línunni á.mið-
ri leið og rá'bba í gamni við
karlmennina niðri,- sem störðu
oft á hana með aðdáun, og stóð
henni öldungis á sama, bótt í
stormi væri og trén sve'.fluðust
til og frá.“
„Enda þótt hún væri kvenna
fegurst-óg kvenlegþst, vav samt
sem áður eitthvað galsakennt
og allt að því glan.nal.egt í íari
henfigr, þegar út í slíkar þol-
raunir var komið. Það varð
manni ógldymanlegt að sjá
hana sigrast á hverri hættu af
þeirri dirfsku og léttleika, að
manni fannst sem henni væri
það einstök unun að leika sér
að hættunum“.
svo látnar stökkva með fall-
hlíf úr þar til gerðum turni, og
síðan fram af fleka, sem hald-
ið var upoi af loftbelgjum í
þrjú hundruð metra hæð, og
voru þær látnar leika slíka
raun oft og mörgum sinnum á
dag.“
Lokastigið var svo þjálfim í
að stökkva út úr flugvélum.
Fæstar komust hiá því fyrst í
stað að finna til nokkurrar
hræðslu, eða verða gripnar dá-
lítilli óvissukennd, þegar þær
steyotu sér út úr dyrum fhig-
vélarinnar út í geiminn: að bær
að minnsta kosti spyrðu sjálfa
sig, hvort fallhlífin mundi nú
beniast út eða ekki. enda þótt
fvrst í stað væri höfð öryggis-
Hna til að opna bær, svo þær
býrftu ekki að óttast s.ð beim
brvaðust, finaurnir. Violetta
hafði stokkið fimm sinnum út
úr fluevél. o« varð bess aldrei
vart að húa finndi t.il nokkurs
ótta. Henni var bað leikur eins
oa annað. En bá vildi það til,
að hún tognaði dálítið í ölda,
þegar hún kom niður. Var hún
hölt, þegar hún reis á fætur, ,
reyndi að leyna meiðslinu, en
gat það ekki, þar sem öklinn