Morgunblaðið - 17.09.1977, Síða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. SEPTEMBER 1977
VlK>
MORtfdN-
RAFf/NÖ
/C>f)v
'4x01

Grani göslari
Ég skil þetta allt — nema það,
að þú skulir ætíð grípa fram f
fyrir sjálfum þér?
Ertu að baka smákökur handa
pabba?
BRIDGE
Umsjón: Péll Bergsson
Er hugsanlegt að spilari með
aðeins einn lit á hendi geti lent í
vandræðum með afkast og getur
komið upp sú staða, að spil frá
þessum eina lit gefi slag? Þetta
getur gerzt en er sjaldgæft í
reynd.
Gjafari, suður, allir á hættu.
Norður
S. D7642
H. 85
T. 743
L. ÁGIO
Vestur
S. K
H. KD1072
T. 95
L. 97632
Austur
S. 10983
H. AG643
T. 102
L. 85
Suður
S. ÁG5
H. 9
T. ÁKDG86
L. KD4
Næst þegar við eigum svona stefnumót verð ég að halda á þér
— það er jafnrétti kynjanna!
Góður ásetningur
„1 Velvakanda 14. sept. birtist
athyglisverð grein eftir Halldór
Laxness, sem ber fyrirsögnina: Á
dönsku vígstöðvunum, en er í
rauninni um þá undarlegu þróun,
að dönskuslettur sækja nú mjög á
í íslenzku ritmáli. Býst ég við að
fyrirsögnin sé meir blaðsins en
höfundarins, sem ekki hafi ætlað
að draga úr áhrifum orða sinna.
Telur Halldór, að meinsemd sú,
sem dönskusletturnar eru, sé
jafnvel skaðlegri málinu en áhrif
enskunnar, og er ég alls ekki frá
því að þetta geti verið rétt.
Röng og óvönduð meðferð
íslenzkunnar stafar af lélegu og
kæruleysislegu hugarfari: Menn
leggja það ekki á sig að leita að
því sem betra er. Þar með er þó
ekki sagt, að þeir sem slíkt verður
á, séu lélegir að eðlisfari. Það
getur vel verið, að þeir hafi ein-
hvern tíma haft góðan ásetning.
En straumur timans, aldarháttur-
inn, uppeldisáhrifin hafa borið
góðan ásetning ofurliði. Það
hefur verið hæðzt að því að hafa
hugsjónir og góðan ásetning.
Mörgum hefuK virzt, að slíkt væri
gersamlega vonlaust og gagns-
laust, og er ástæða til að hugleiða,
hverjar orsakirnar muni hafa
verið.
Ég tel aðalástæðurnar vera
tvær: Annars vegar þá vantrú á
mátt hugar og orða, sem leiddi af
afneitun staðreynda fyrirburða-
fræðinnar (sérstaklega á árunum
1950—1970). Hinir neikvæðu
niðurrifsmenn héldu, að sögð orð
væru aðeins hverfandi hljóðöldur
eða prentsverta á blaði — en ekki
eilífar, óafturkallanlegar hugsan-
ir eins og þau vissulega eru:
virkir þættir um alla framtíð.
Vegna áhrifa slíkra manna þvarr
virðingin fyrir máli og orðum, og
menn héldu, að einu gilti, hvernig
þeir hegðuðu sér.
Hin ástæðan er skortur á mark-
miðum til að keppa að, skortur á
vitneskju um tilgang lífs og
vitundar; í sjálfum sér og öðrum.
En þessi skortur er í hrópandi
ósamræmi við tilfinningu manna
eða hugboð. Hverjum manni,
karli sem konu, finnst hann hafa
Suður var sagnhafi i sex tiglum
og vörnin spilaði í upphafi tvisvar
hjarta. Sagnhafi svínaði fljótlega
spaðagosa og gaf á kónginn blank-
an. Einn niður.
En litum á hvað gerist ef sagn-
hafi tekur alla trompslagina og
þrisvar lauf. Staðan, þegar þriðji
laufslagurinn er tekinn, verður
þá þessi:
Norður
S. D76
H. —
T. —
L. Á
Vestur Austur
S. K S. 10983
H. D H. —
T. — T. —
L. 97 L. —
Suður
S. AG5
H. —
T. —
L. 4
í laufsainn er austur neyddur
til að láta spaða og suður spilar
siðan lágum spaða frá blindum.
Getur suður ráðið nokkuð af af-
kasti austurs? Það er greinilegt,
að austur lætur ekki spaða frá
kóng og tveimur smáspilum.
Hann hefur því átt fjóra spaða i
upphafi og það er ekkert sem
heitir. Kóngurinn verður að koma
i ásinn.
RETTU MER HOND ÞINA
F ramhaldssaga eftir
GUNNAR HELANDER
Benedikt Arnkelsson
þýddi
45
sannarlega tími atburða og
ævintýra. Þú hefðir átt að sjá
mig á manndómsárum mínum,
þegar ég þreytti kapþreiðar um
göturnar í Greytown.
Cliff hélt áfram og rakti lát-
laust afrek sfn. Erik gast góður
tfmi til þess að hyggja að um-
hverfinu. Veggir hússins voru
þaktir af smekklausum eftir-
prentunum, enskum olfumál-
verkum af kroppandi lömhum
og blómsveigum. A heiðurs-
staðnum á langveggnum hékk
ferlegt málverk af fimm kett-
lingum, sem gljáðu eins og
postulfn. Ofan af hillu einni
störðu andar forfeðranna niður
á samkvæmið. Þeir voru allír
með stffa, háa kraga. Ein
frænkan var meira að segja
með rós f munninum — hún
var greinilega leikkona. Hús-
gögnin voru áberandi Ijót.
Heimilið var engu Ifkara en dýr
eftirifking af ensku heimili,
sem hann hafði heimsótt í
Brakpan. Hann fór að velta þvf
fyrir sér, hvort menningin
hefði í raun og veru náð enn þá
til Afríku.
Samt var þetta heimili glað-
legra og vistlegra en lektors-
heimilið f Gautahorg — þar
sem öllu var smekklega fyrir
komið, falleg listaverk, sam-
skipti manna stff og formleg og
þar sem haldin voru ómannleg
tesamkvæmi og fólk skvaldraði
um mat og skatta.
Móðir Mary hafði allan tím-
ann setið og prjónað sokka, án
þess að leggja orð f belg.
Sfgaretta hékk úr munni henn-
ar, og jafnskjótt og hún hafði
reykt eina, kveikti hún f ann-
arri. Hún virtist áhrifalaus,
óskemmtileg og dauf. Af þeirri
tegund fólks, sem menn verða
að hitta fimm sinnum, áður en
þeir þekkja þá. Það var honum
hulin ráðgáta. hvernig tvær
slíkar dáðlausar manneskjur
hefð’u eignazt aðra eins dóttur
og Mary — geislandi, gáfaða og
sjálfstæða stúlku. Eða var Mary
alveg eins, þegar öllu var á
hotninn hvolft? Tók Mary þeim
ekki fram — í raun og veru?
Hann gaut augunum laumu-
lega til liennar — og missti
allan hæfileika til þess að
hugsa með kaldri skynsemi.
Hann gat horft á þetta andlit
hennar klukkustundum saman.
Ef til vill var andlitið málað of
fullkomlega, en það var ómót-
stæðilegt.
Sláninn hróðir hennar, sem
hafði læðzt út og í kvikmynda-
hús fyrir stundu, hafði sama
andlitsfall, en honum fannst
hann vera sviplftill og tómleg-
ur.
Jæja. hann mátti kannski
ekki dæma þau of hart. Þau
bjuggu í landi landnemanna.
Og þau voru ótrúlega vingjarn-
leg og gestrisin. Bara að Cliff
karlinn vildi fara f háttinn, svo
að hann gæti verið einn mcð
Mary.
XXX
Þegar Erik var genginn til
náða, fóru óþægilegar tilfinn-
ingar aö ónáða hann. Nú var
hans „gætt“ einu sinni enn, það
var borin umhyggja fyrir hon-
um og honum var stjórnað af
öðrum. Hann var afjur bund-
inn. Gat hann þá aldrei fengið
að vera frjáls?
Um nóttina dreymdi hann
illa. Hann þóttist sitja i mjúk-
um hægindastól og gat ekki
hreyft legg né lið. Handleggirn-
ir voru þungir eins og blý. Fað-
ir Mary laut yfir hann, eldrauð-
ur f framan og glottandi og
benti á hann með vindli. Hann
cndurtók hvað eftir annað með
þrumuraust: Þú sérð hvernig
negrinn er. Þú sérð, hvernig
negrinn er. Þungur svertingi
sat f kjöltu Eriks og beit hann í
öxlina. Skozki náunginn stóð
hjá honum og kinkaði kolli til
hans, með tannlausan munninn
galopinn. Sviðið breyttist, og
Janet kom skálmandi til móts
við hann, fallega vaxin og með
brúðarslör. Móðir Eriks hélt f
hönd hennar og hvfslaði; Þú
sérð, drengur minn, þú sérð,
drengur minn. Mary stóð þarna
Ifka og hló viðstöðulaust hávær-