Alþýðublaðið - 01.11.1958, Page 3

Laugardagur 1, sióvernber 1958
AlI>ý5ublaSið
3
Alþýöublattrö
Útgefandi;
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Auglýsíngast j óri:
Ritstjórnarsímax:
Auglýsinggsími:
Afgreiðslusíml:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
K&lgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hjálmarsson,
Emllía Samúelsdóttir.
14901 og 14902.
1 4 9 0 6
1 4 9 0 0
AlþýðuhúsiS
Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgötu 8—10.
Trausf íir óvœntri átt
RÍKISSTJÖENIN fær þessa dagana Iiverja traustsyfir-
iýsinguna af annarri úr næsta óvæntri átt. Sjálfstæðis-
menn á alþingi fara þess á leit við hana, að hún leysi ýmis
j--.onar vanda-, sem Sjáifstæðísflokkn.uni var ofraun { valda-
tíð hans. Slíkt er mikið traust af hálfu stjórnarandstöðunn-
ar.
Sumar þessar málaleitanir hafa mikijin rétt á sér, þó að
aðrar séu ósköp tiltínslusamar. Hér skal minnz.t á tvö atr-
iði, sem skipta miklu máli. Sjálfstæðis.menn ætlast til þess
af ríkisstjórninni, að hún sjái bátaflotanum fyrir nægum
mannafla á komandi vetrarvertíð með sérstökum ráðstöfun-
um. Þessa er mikil þörf. Bátaflotinn leggur Íslenzka þjóðar-
búinu til helming sjávaraflans, sem er grundvöllur efna-
hags okkar og afkomu beint eða óbeint. En þessi a.fli berst
því aðe ns á land, að einhverjir fáist til að róa og fiska.
Þetta er auðvi.tað öllum aðilum Ijóst, og ríkisstjórnin gerir
áreiðanlega allt, sem í hennar valdi stendur til að leysa
vandann. En hér eru Sjáfstæðismenn að. mælast til þess, sem
lyrrum var þeim ofraun. Þess vegna er furðulegt, þegar
sumir þingmenn hans ræða þessi mál eins og það eigi að
vera ríkisstjórninni auðveldur Ieikur að sjá bátaflotanum
fyrir mannafla. Fjöldi fiskibáta komst aldrei á sjó í valda-.
tíð Sjálfstæðisflokksins vegna manneklu. Sjálfstæðisflokk-
urinn vildi að- sjálfsögðu leysa vandann, en gat það ekki.
Núverandi ríkisstjórn á við sömu erfiðleika að stríða. En nú
f-n-nst Sjálfstæðisþingmönnum hæfa að krefjast þess af nú-
verandi ríkisstjórn, að hún tryggi bátaflotanum mannafla
með skjótum og óvæntum hætti. Þeír eru ekki langminn-
ugir.
Annað mál komst á dagskrá neðri deildar alþingis í gær.
Þar var mteða-1 annars um það rætt að sjá þurfi bæjar- og
sveitarfélögunum fyrir nýjum tekjustofnum. Yar nefnt í
því sambandi af þingmönnum Sjálfstæðisflokksins, sem til
máls tóku, að Gunnar Thoroddsen, borgarstjóri í Reykiavík,
hafi um áraskeið beitt sér fyrir því, að bæjar. og sveitar-
íélögin fái nýja tekjustofna. Þetta er satt og rétt. En hvers
vegna hefur Gunnari ekkert orðið ágengt í Þessu efni? —
Þingmenn Sjálfstæðisflokksins létu það atriði liggja í þagn-
argildi, þegar þeir töluðu um málið í ræðustól neðri deildar
í gær.
Sjálfstæðisflokkurinn kom því ekki í verk að leysa þenn-
an vanda, meðan hann var í ríkisstjórn. Bæjar. og sveitar-
félögin vantaði ekki síður tekjustofna þá en nú. Og Gunn-
ar Thoroddsen sparaði ekki tilmælín í þá daga. Hann og
aðrir forustumenn bæjar- og sveitarfélaganna úr öllum
stjórnmálaflokkum vildu lausn þessa máls. En Sjálfstæðis-
flokkurinn fékk engu áorkað. Þó hefur hann va-falaust ekki
vantað viljann. En getan kom aldrei í leitirnar. Nú ætlast
svo þingmenn Sjálfstæðisflokksins tij þess, að ríkisstjórn
vinstri flokkanna leysi þetta mál á svipstundu og ásaka- hana
íyrir að hafa- eklii á nokkrum, mánuðum komið því í verk,
sem Sjálfstæð'isflokkurinn glímdi við árangurslaust árum
saman.
Þetta er að sýna ríkisstjórninni mikið traust. Sjálfstæð-
ísflokkurinn er á móti henni af því að foringjar hans eru
utan stjórnarráðsins. Eigi að síður meta þeir hana svo
mikils, að hún á að þeirra dómi að gera- betur en Sjálf-
stæðisflokkurinn, meðan. hans átti að vera valdið og mátt-
urinn. Dýrðin varð hins vegar aldrei. hlutskípti hans. Þess
vegna verða þingmenn Sjálfstæðisflokksins að setja tra-ust
sitt á núverandi ríkisstjórn, sem þeir eru á móti. Ríkis-
stjórnin má sannarlega vel við una. En hva-ð um kjósendur
Sjálfstæðisflokksins? Hvernig ætli þeim líði? Það er auð-
vitað önnur saga.
Barnavagn til sölu
Mjög ódýr.
Uppíýsmgar í síma 233Ö5.
MIKLAR umræSur urðu í
neðri deild alþingis í gær imi
aukaútsyör ríkisstofnana, en
samkvæmt núgildandi lögum
mega þau nema 5% af hrein-
um hagnaði viðkomandi stofn
ana og renna beint lif hlutað-
eigandi sveitarfélaga. Er hér
einkum um að ræða Áfengis-
verzlunina og Tóbaksebika-
söluna og útsvarstekjur Rvík-
ur af þeiiu stofnunum, en
nær munu á næsta ári nema
a-llt að tíu milljónum króna.
MikSar umræður um það mál á þingi.
Karl Guðjónsson flytur þá
breytingartillögu við lögin, að
aukaútsvör þessi skuli nema
Vzc/0 í stað 5%, en hinar tékj-
urnar miðaðar við núverandi
lög renni til bvggingarsjóðs
ríkisins. Benti flutningsmaður
á í framsöguræðu, ^ að með
nugildandi fyrirkomuiagi væri
fólki úti á landi. sem keypti
áfengi og tóbak, raunverulega
gert að greiða aukaútsvör í
höfuðborginni vegna sér-
stöðu rennar í þessu efni, þar
sem hlutaðeigandi stofnanir
hafa aðsetur í Reykjavík.
Jóhann Hafstein, Magnús
Jónsson og Bjarni Benedikts-
son mótmæltu frumvarpi
Karls, töldu það fjandskap í
garð Reykjavíkur og s.tefna í
þá átt, að. svipta bæjarfélög
tekju.stofni til að gera ágóða
ríkisins af nefndum stofnun-
um meiri. Lagði Magnús á-
herzlu á, að réttara væri að
sjá bæjarfélögunum fyrlr
nýjum tekjusÍQÍnum en svipta
þau þeim. sem fyrir væru. —
Kom til nokkurra orðaskipta
milli nefndra þingmanna Sjálf
stæðisflokksi'ns annars vegar
og Karls Guðjónssonar hins
vegar. Stóðu þær umræður
alliengi og voru fjörlegar.
Að umræðunum loknum
var frumvarpinu vísað til ann-
arrar umræðu og fjárhags-
nefndar með samhljóða atkv.
Eramhald af I. bíSr
á þinginu. Annar miðstjórnar-
maður setti því þingið.
RÆÐA POSPELOV
Eins og fyrr hefur verið get-
ið í fréttum, sækir Pjotr Pos-
pelov, r.tari miðstjórnar rúss-
neska kommúnistaflok-ksin?, og
einn helzti og ákafasti andstæð
ingur ,,endurskoðunarmanna“ í
he.iminum, þingið sem formað-
ur sovézkrar n.efndar. Hélt Pos
pelov ræðu á þinginu í dag, þar
sem hann sagði m. a., að rúm-
lega þriðjungur mannkynsins
hefði gengið kommúnismanum
á hönd (honum láðist. að geta
Þess, hve margir þeirra gerðu
það af fúsum vilja). Pospelov
ræddi hin ýmsu bará.ttumeðul
borgaranna gegn kommúnism-
anum og Téðíst mjög harkalega
gegn allri endurskoðunarstefnu
og kvað and-marxistískar og
andkommúnis.tískar skoðanir
endurskoðunarmanna hafa kom
ið sérlega vel í ljós í Júgóslav-
íll.
Réftist hann sérstaklega
Segn þeirri hugmyncl endui’-
skpðuannnanna, aft vilja
vernda sjálfstæði koinmúnista-
flokkanna Á HVERJUM STAÐ.
Hann lagfti sérstaklega áherzlu
á liift óbifanlega skípulags-
prinsíp kommlúnismans, hinn
svokallaða demókratíska sentr-
alisma, er krefðist síerks aga í
flokknum og á hverjum meft-
lim. „Það er hin heilaga skylua
hver einstaks kommúnista að
framfylgja skilyrðislaust sam-
þykktum flokksins," sagði Pos-
pelov.
ST
Framhalíl af 8. síðu.
töku hugverka á að takmark-
ast af því, að' þetta sé gert í
hagnaðarskyni. Við það sjónar.
mið eru líka höfundarréttará-
kvæði íslenzkra laga núðuð.
Með kröfunni um afnota-
gjalcl tij STEFs af segulbanids
.tækjiiml er gengið út í öfg-a»-
Yfirleitt eru segulbandstæl; i
notuft til þess að íaka upp út-
varpsefni, e£ fólk hefur ekM
aðstöðu til þess að hluts á ein
staka útvarpsþætti, þegair þeir
eru fluttir, eða til upptöku á
ýmsu persónulegu efni á heim
ilum eigenclaniia. Er fráleííi,
að STEF eigi nokkra sanra-
girniskröfu til árlegs afnoia-
gjalcls af segulbandstæfcjum*
sem eingöngu eru til heimil-
isnota. Séu aftur á móti seg-
ulbandstaski eða öiiihu* slík
tæki notuð til opinbers flntn-
ings hugverki í ábataskyní. er.
sjálfsa-gt að greiða höfundár-
gjald af þeim flutningi.
Mjög er vafasamt, að heirn-
ilt sé eftir gildandi höfundai-
réttarlögum að innheimta ai’-
notagjald af segulbapdstækj-
um-, en frv. þetta er flutt til
taka af öll tvím.æ-3i.“
Libya færir úf
eloi í
TRIPOLIS, föstudag (NTB—
AFP). Stjórn Lybiu tílkynnti í
dag, að hún hefði ákveðíð að
færa út landhelgi sína í 12 sjó-
mílur.
Franihalcl af 8. síðu.
ingar mæltu með. Kvað lor-
maður amerísku nefndarinnar,
James Wads’w'orth, Bandaríkja
menn. vilja fallast á stöftvtm til
rauna* eitt ár í senn, með tveim
skilyrðum: 1) koma yrði r.pr>
;því eftirlitskerfi, sem sao:n-
kom.ulag yrði um, 2) fullnægj-
andi árangur .verði að nást i
því að koma á alþjóðiegurft
samningi um aðrar hliðar ai'-
vopnunarmálsins.
Framhald af 1. siðu.
bókmenntaverðlaun Nóbels.
Sérstaklega sára reiði og
uhdrúh hefur það vakið meoal
íslenzkra rithöfunda, að for-
ustmnenn Samhands sovétrit-
höfunda skuli hafa tekið þátt
í jafn vansæmandi aðför að
öldruftum starfsféiaga sínum,
einu ágætasta skáldi, sem nú
er uppi.“
■ Var ályktunin send formanni
Sambands sovétrithöfunda.
HELGI HJÖRVAR
HEIÐURSFÉLAGI
Á fundinum var Helgi Hjörv
a'r kjörinn. heiðursfélagi. X
stjórn félagsins voru þessir
kjörnir: Þorsteinn Valdimars-
son formaður, Jónas Arnason
ritari, Jóhann Kúld, Ragnheið-
ur Jónsdóttir og Jón Ðan.
Fulltrúar í stjórn Rithöfunda
samlbands íslands voru kjörnir
•Friðjóh Stéfánsson og Jón úr
Vör. En fulltrúar Félags "ís-
lenzka rithöfunda eru Stefán
Júlíusson, Guðnmndur Hagalín
og Indriði Indriðason.
SIGURÐUR BENEDIKTS-
SGN hélt bókaupphoo í gær.
Flestar fóru bækurnar á góöu
verði. Frumútgáfan af Pilti og
stúlku fór á 3000 krónur, Ai-
þýðubókin á 750 kr. Hálfir skó-
sólar eftir Þórberg á 750 og
Spaks manns spjarir á 500.
Náttúrufræðingurkm frá upp-
hafi til-1957 var selginn á 2200
kr. Læknablaðið á 1100. And-
vari, árg. 1—51 á 2700 kr.
Fyrstu 20 árg. Tímariís Bók-
menntafélagsins fóru á 1050 kr.
Árbók Ferðafélagsins 1928—’55
3200 kr. Leshók Morgunblaðs-
ins tií 1955 á 2ÖÖÖ kr.
Sími 19092 og 18966
Kynnið yður hið stóra úr
val sem við höfum af aíls
konar bifreiðum stórt og
rúnjgott sýningar-
svæði. |
nEeioasaun
oú feigan K ' -
mmmmii
Sími 19092 og 18966
er næstk. sunnudag 2. nóvember. í Reykjavík hefst
sala klukkan 10 fyrir hádegi og eru börn vinsamlega
beðin að mæta í sínum skóla, en þar verða þeim afhent
merkin.
■Fíáröflunarnefneliii.