Alþýðublaðið - 09.11.1958, Page 6

A1þ ý3 u fe1a 813
Sunnudagur 3. 'nóv. 1358

4.
Afmæliskveðja
Frú Guðfinna Einarsdóflir
ENGíNN, sexn. ekki þekkir til,
gétur gert sér. í hugarlund nú,
ihv’ersu erfiða daga íslenzkár
'9iúamæður áttu á meðan öll al-
þýða þessa lands lifði enn við
fátækt og skort, allt fram á síð-
ustu áratugi. Hjá þeim var
vinnudagurinn oft langur, og
frístundir fáar eða kannske í
flestum tilfellum engar.
Margir unnu við utiverk full
an vinnudag og sinntu heimil-
isverkunum að auki á kvöldin,
nóttunni og helgum. Myndu £á-
ir vilja fara í fötin þeirra nú,
enþó bárust þær vel af og héldu
gleði sinni og undu við sitt. Ein
af þessum sterku alþýðukonum,
Guðfinna Einarsdóttir, Öldu-
götu 4 í Hafnaxfirði, verður 70
ára á morgun. Þrátt fyrir það
að hún á í rikum mæli þessa
reynslu að baki, verður það
ekki á henni séð. Hún er enn
glöð og hress, enda má hún vera
stolt af því að h'ta yfir farinn.
veg. Hennar starf var að vísu
unnið, í kyrrþe.y, sn það er ekki
minna fyrir því, og þó að af því
færu ekki mikiar sögur vissi
bærinn hennar, Hafnarfjörður,
um það og dáðist að þvi.
Guðfinna Einarsdóttir er
fædd 10. nóv. 1888 í Haugshús-
um á Álftanesi og ólst þar upp
og síðar í Eafnarfirði. Hún gift
ist 1911 Jóni Jónssyni úr ’Ár-
nessýslu og settu þau saman bú
í Hafnarfirði. Þeim varð 13
barna auðið og lifa 12 þeirrá'.
Jónmaður hennar stundaði sjó,
á skútum lengst af, enda talinn
mikill fiskimaður, en af því
leiddi að Guðfinna varð löng-
um ein að sinna um barnahóp-
Þegar alþýðufólk á áldur við
Guðfinnu Einarsdóttur lítúr nú
tii baka og sér þann gej’simun,
sem nú er orðinn á kjörum fójks
frá því sem var á fyrstu tugum
þessrara aldar ög þar áður, get
ur það glaðst yfir þeim árangri,
sem náðst hefur. Ég er þess
vegná viss uhi að næst því að
gleðjast yfir sinni stóru og
mannvænlegu fjölskyldu muni
Guðfinna gleðjast yfir þeim
breytingum, sem hún og félag-
ar hennar hafa komið í fram-
kvæmd með störfum sínum í
alþýðusamtökunum.
Ég óska henni heilla og vel-
famaðar í framtíðinni og færi
henni hugheilar þakkir okkar
samferðamannanna.
Emil Jónsson.
Nauðsyn á endurskoSun a!-
ÉNGUM er það ljósara en
Tryggingástofnun ríkisins
sjálfri ög þeim, sem með bóta-
greiðslur fara fyrir hennar
hönd, hve brýn nauðsyn er á
að bæta hlut bótaþega.
Élíí- og örorkulífeyrir er um
það bil helmingi of lágur, til
þess að hann hrökkvi fyrir fæði
og húsnæði í kaupstað, og er
það raunar það lægsta mark,
sem miða má við.
Þá er örorkustyrkurinn, sem
C

Guðfinna Einarsdótt'.r
inn. Má nærri geta að það hef-
ur verið mikið verk.
En nú er hópurinn allur upp
kominn, mahnvænlegur, nýtir
og dugandi borgarar, sem ásamt
barnabörmmum, sem ég kann
ekki tölu á, hugsar nú til af-
mælisbarnsins með hlýjum
huga.
En Það eru fleiri, sem hugsa
til hennar í dag með hlýjum
huga. Hún var stofnandi verka-
kvennafélagsins Framtíðin og
virkur félagi aUa tíð. Hún stóð
einnig að stofnun Kvenfélags
Alþýðuflokksins í Hafnarfirði,
og hefur starfað þar af lífl og
sál, eftir því sem hinar fáu stóm
stundir hafa lyft henni, Fyrir
starf hennar í samtökum. alþýð
unnar í Hafnarfirði fyrr og síð-
ar færa þessi samtök henni nú
hugheilar þakkir.
Lfsissalan fil Finniam
Alþýðúblaðið,
Beykjavík.
Reykjavík, 5. nóverríber 1958.
ÉG hef séð skrii' yðar úm lýs
issöluna til Finnlánds og svör
ráðherrans. Sennilega er hér
um svonefnd þríhyrnings við-
skipti að ræða, sem sé að Finn-
land ætli sér ekki lýsið sjálft,
en hafi kaupanda að því í öðru
landi, sem vill greiða þetta
verð, sakir viðskipta er það fær
við Finnland. Yerðhækkunin á
lýsinu, sem er um £ 8 á smá-
lest miðað við markaðsverð,
yrði þá greidd af þriðja aðilan-
um, og því líklegt, að ekki komi
í staðinn mun dýrari vörur frá
Finnlandi en ella hefðu fengizt
þaðan. En Þetta er ekki merg-
urinn málsins.
Slik viðskipti hefúr oft verið
hægt að -gera héðan með góðri
verðuppbót, og sennilega í
framtíðinni, Hingáð til hefur
þeim þó verið hafnað af ríkis-
stjórnum, vegna þess, að vöru-
skiptaverzlun á sér stað, en
ekki á frjálsum markaði, þar
sem lýsi er ætíð seljanlegt fyr-
ir frjálsan gjaldeyri.
Nú má hins vegar spyrja um
kjarna málsins. Er ríkisstjórnijg
reiðubúin að veita þessi sölu-
fríðindi á lýsi, hverjum sem uirj
það sækir og getur boðið álíka
gott verð?
Með svarinu fæst úr því skor
ið, hvort nokkrum sé sérstak-
lega ívilnað.
Hlédrægur.
heimilt er að veita. 50—70%;
örvrkjum, svo lágur, að hami'
'yeitir mjög lítinn efnahagsleg- •
an stuðning, og hlutur ekkna
og einstæðra mæðra er enn
langt fyrir neðan það að geta
taiizt forsvaranlegur í jafn-
þroskagóðu þjóðfélagi og okk-
ar því betur er.
Alþingiskonur okkar þrjár í -,
fyrravetur: frúrnaf Adda Bára':
Sigfúsdóttir, Jóhanna Egils-'
dóttir og Ragnhildur Helga-
dóttir, fluttu tillögur um end- •
urskoðun laganna, Jóhanna um
ákvæði elli- og örorkulífeyfis,"
en allar þrjár um barnalífeyr-
inn, og voru það ágæt þingmál.:
Um þau fór þannig, að milli-.
þinganefnd var skipuð til að.
gera tillögur Um breytingar tiT
úrbóta á þessum atriðum iag-
anna, og má vona tillagna frá
nefndinni til núverandi. þings,:
ef að iíkum lætur.
En um ekkjulífeyrí og ör-:
orkustyrkinn mun enn ekki ■>
rætt, og er það galli.
Þá er ein sú grein trygging-
anna, sem ekki hefur tekið
eðlilegum breytingum með
breyttum aðstæðum, en það er
slysatryggingin. Dagpeningar
fyrir slys eru orðnir ósann-
gjarnlega lágir, svo og eru dán-
arbætur og bætur fyrir örkuml
eða örorkumissi vegna slyss
svo lágar, að ekki er viðunandi.
Til þess að fá bót á þessu
hafa alþingismennirnir .Friðjón
Skarphéðinsson, Benedikt
Gröndal og Pétur Pétursson nú
flutt á alþingi þingsályktunar-
Framhald á 11- dðu.
110
BARNAGAMAN
BARNAGAMAN
111
ALFUR 5KAL í MARK!
„Veiztu, hvar Álfur | sig. Það var gott, að
er?“ spurði hann svo J enginn var að koma.
loks til að segja eitt- „Hefur þú nokkurn
1.
Skólinn var úti og
Ragnar rölti heim á
leið, dapur í bragði.
Hann var í þungum
þönkum. 1 hugsunar-
Leysi og af gömlum vana
dró hann sögubókina
sína eftir endilangri
rimlagirðingunni. Hann
veitti því ekki neina at-
hygli, að pappírinn var
farinn að rifna utan af
henni, og að netið á
girðingunni var farið að
nudda af hsnni skinnið.
Ragnar var áhyggju-
fullur. Eftir tæpa viku
átti knattspyrnukeppn-
in milli skólanna að fara
fram. Á hverju ári hafði
þessi keppni milli Aust-
urbæjarskólans og Vest
urbæjarskólans verið
háð, — en nú var Kjart-
an, aðalmarkvörður
Austu rbæj arskólans,
veikur. Og það var eng-
in von til þess, að Kjart-
ani batnaði svo á þess-
ari viku, að hann gæti
keppt. Ragnar var for-
maður knattspyrnufé-
lags Austurbæjarskól-
ans. Honum bar skylda
til a'ð ráða bót á þessu
vandamáli, svo að skól-
inn gæti haldið heiðri
sínum. Síðustu ár hafði
Austurbæjarskólinn ger
sigrað Vesturbæjarskól-
ann, þrisvar í, röð.
Hvernig skyldi keppnin
fara nú? — Og Kjart-
an ekki í marki! .
Ragnar stundi. Það
var aðeins einn, sem gat
ikipað sæti Kjartans.
t>að var Álfur. Hvað
ikyldu strákarnir segja
im hann? Álfur! Hann,
:em hafði verið keppi-
íautur hans undanfarn
ir vikur.
Það var annars brögð-
óttur peyi, þessi Álfur
Bei'gsson, hugsaði Ragn
ar, Það var langt síðan
hann hafði tekið þátt í
æfingum af nokkurri
alvöru. Strax og skól-
inn var úti á daginn,
strunzaði Álfur alltaf
heim til sín. Og oftast
var hann samferða Erlu
... stelpu!
Ragnar fyrirleit allar
stelpur innilega, eins og
allir ellefu ára drengir
gera. Dreng, sem hafði
yndi af því að vera með
stelpum, gat Ragnar
ekki tekið með í knatt-
spyrnukeppni. Nei, það
var af og frá. En hvað,
sem öðru leið, var Álfur
samt sem áður seigur í
marki. Því varð ekki
neitað.
bókina sína. Hann
kippti snögglega að sér
hendinni og strauk hina
snjáðu bletti bókarinn-
ar. Hann tók ekkert eft-
ir því að lítil stúlka kom
t áttina til hans. Hann
varð hennar ekki var,
íyrr en hún var alveg
komin upp að honum.
Þetta var Erla. Ragnar
roðnaði upp í hársræt-
ur. Hann stóð sem
steini lostinn og sagði
ekkert, bara starði á
hana og þagði. Hann
fann með sjálfum sér,
hversu kjánalegur hann
hlaut að vera.
Erla var líka feimin.
Hún hélt áfram. Ragn-
ar og Erla voru bæði í
Austurbæjarskólanum.
Þau hefðu þess vegna
átt að geta skilið hvort
annað betur. En Erla
varð enn meira hissa,
þegar Ragnar reif sig
úr blússunni og slengdi
henni aftur á bakið.
Hann gerði þetta bara
í einhverju fáti. Honum
varð litið á Erlu, — og
l hann langaði helzt til
hvað.
Erla leit á hann. hissa.
„Nei, ég, hvernig
ætti ég að vita það?
Ætli hann sé ekki heima
hjá sér. Enið þið ekki
í sama bekk? Ég hélt,
að þú vissir hvar hann
á heima.“
„O, ég hélt nú bara
svona, að þú vissir, hvar
hann væri. Þú ert víst
ekki svo lítið hrifin af
honum.“ Ragnar kímdi,
þegar hann sagði þetta.
Erla roðnaði og leit
undan. Hún var reið.
„Ert þú líka að þvæla
um þetta,“ sagði hún
tíma komið heim til
Álfs?“ spurði Erla og
leit hvasst á Ragnar.
,,Já og nei! — hvað
þá?“
„Ef þið hefðuð ein-
hvern tíma gert það, þá i
hefðuð þið kannske ver-
ið svolítið betri við
hann. Þið hugsið aldrei
nema um sjálfa ykkur,
aldrei um aðra,“ sagði;
Erla og leit snúðugt á ;
Ragnar. „Ef ykkur líð- j
ur vel, þá eruð þið á-!
nægðir. Þið hugsið ekki
Barnagaman — 3
hætishót um það, þótt
Álfur eigi erfiðara en
þið. Þú ert fullur af
svo, lágt en ákveðin. I sjálfselsku.“ Erla sagði
„Ég veit,“ hélt hún á- seinasta orðið með fyr-
, þess að hlaupa í burtu
2.
Nú fyrst tók Ragnar
eftir því, að hann fór
ekki sem bezt með sögu
eins og fætur toguðu.
Ragnar skotraði aug-
unum niður eftir göt-
unni. Til allrar ham-
ingju, sá hann ekki
neinn af skólabræðrum
sínum koma.
fram, ,,að þið eruð allir irlitningu.
á móti Álfi. Þið hafið I
verið að stinga saman |
nefjum um okkur, síðan |
við fórum að verða sam |
ferða heim á daginn. En 1
mér er alveg sama. Það
gerir ekkert til.“
„Álfur er svo sjaldan
með okkur upp á síð-
kastið. Hann er eitthvað
svo dulur. Hann flýtir
sér al\taf heim eftir
skólatíma. Við höfum
séð til ykkar. Við hinir
strákarnir leggjum það
ekki í vana okkar að
vera með stelpum.“
Ragnar var órólegur.
Hann horfði í kringum i.
Ragnari leizt ekki á
blikuna. Hann vissi ekki
hvað Erla meinti. Það
var samt vissara að
taka hana ekki alvar-
lega strax, ef .. .
„Þú hefur ekki hug-
mynd um það,“ _hélt
Erla áfram, „að Álfur
þarf alltaf að vera heima
á daginn, eftir að hann
kemur heim úr skólan-
um, til þess að elda
matinn og vinna verk-
in. Álfur hefur ekki
mömmu til þess að
stjana í kringum sig.
Pabbi hans vinnur í;
verzlun og kemur ekki
heim fyrr en seint á
kvöldin.'1
i^r