Morgunblaðið - 17.06.1979, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. JÚNÍ1979
63
Umsjón: Séra Jón Dalbií Hróbjartsson
Séra Karl Siyvrbjörnsson
Siyuröur Pálsson
Mdrottinsdegi
Er
þetta
ekki
mitt
Leikritið „Er þetta ekki
mitt líf?“, sem sýnt er um
þessar mundir í Iðnó hefur
vakið verðskuldaða athygli og
umræður manna í milli. Bæði
vegna snilldarlegrar túlkunar
leikenda, ekki sízt Hjalta
Rögnvaldssonar, sem leikur
hinn lamaða Kenneth Harri-
son, svo og vegna hinna
áleitnu spurninga, sem leik-
ritið tekur til meðferðar.
Kenneth Harrison er lamaður
vegna bílslyss og með öllu
ósjálfbjarga. Hann vill binda
enda á líf sitt. Hann vill að
hann sé tekinn úr sambandi
við þau t4ki, sem halda lík-
amsstarfsemi hans gangandi,
hann vill ekki lifa þessu til-
gangslausa gervilífi. Við
fylgjumst síðan með baráttu
hans við yfirlækni sjúkra-
hússins og lögin, unz dómari
kveður upp þann úrskurð, að
honum verði ekki haldið
nauðugum á sjúkrahúsinu og
fái sitt fram. Yfirlæknirinn
lýsir því þó yfir, að sjúkling-
urinn fái að vera áfram á
sjúkrahúsinu eftir að tækin
verða tekin úr sambandi, í
þeirri von að honum snúist
hugur þegar dauðastríðið
hefst.
Þarna vakna ótal spurning-
ar. Ekki aðeins hvað varðar
s.k. líknardauða, heldur yfir-
leitt stöðu mannsins og frelsi
einstaklingsins í okkar
tæknivædda heimi, þar sem
vélarnar eru mikilvægari en
manneskjan og hin mannlegu
sjónarmið víkja einatt fyrir
áleitnum tæknibrögðum og
hagnaður og arðsemissjónar-
miðum, sbr. áhuga yfirlækn-
isins á mónitornum, sem
Biblíulestur
vikuna 17.—23. júní
Sunnudagur 17. júní Lúk.
16:19-31
Mánudugur 18. júní Jeremía 2:
4-19
Þriðjudagur 19. júní Jercmía
2:26-37
Miðvikudagur 20. júní Jeremía
5:1-13
Fimmtudagur 21. júní Jeremía
5:20-31
Föstudagur 22. júní Jeremía 6:
10-17
Laugardagur 23. júní Lúk.
13:22-35
myndi gera
einni hjúkrunarkonu
kleyft að fylgjast með
fjórum sjúklingum í
senn og þannig spara;j
dýran mannafla á
stofnuninni. Mitt í
þessu er svo
glíma sjúk-
lingsins, sem
sér engan
tilgang
lengur,
þar ,
sem frelsi
hans er ógnað, og hann er
algjörlega upp á vélar og
stofnunina kominn.
Og í spurningum hans heyr-
um við bergmála neyðaróp
nútímamannsins, sem er að
vakna upp við þann vonda
draum, að hann er genginn í
gildru, að tæknin, sem átti að
vera þjónn hans, er orðin eins
konar Frankenstein, ógnvekj-
andi skrímsli, sem engu eirir.
Kenneth Harrison er ekk-
ert abstrakt, einangrað dæmi.
Hann á allt of mörg þjáning-
arsystkin, jafnvel miklu verr
stödd, á okkar sjúkrahúsum
og stofnunum. Það er ægilegt
að horfa upp á ástvin í slíkum
aðstæðum. Það er þungbært
aO“vera aæmaúr til 'lífs al-’
gjörlega öðrum háður, með
sáralitla möguleika til mann-
legra samskipta. Og hræði-
legt er að horfa upp á mann-
eskju, sem að svo miklu leyti,
sem vitað verður, er komin út
yfir yztu mörk þess að geta
náð minnstu heilsu á ný, en
„lifir" með hjálp flókins
tæknibúnaðar. Og hver getur
ekki beðið Guð þess, að hann
forði manni frá slíkum örlög-
um? En hver og einn, ungur
og gamall, sjúkur og heill,
Úr ftœöum Lúthers:
Faðir vor
Sjötta bæn
og eigi leið þú oss í
freistni.
Hvað er það?
Svar: Guð freistar að sönnu einskis manns. En við
biðjum i þessari bæn, að Guð vilji vernda oss og
varðveita, svo að djöfullinn, heimurinn og holdið
svíki okkur ekki og tæli til vantrúar, örvæntingar
og annarrar svívirðingar og lasta, — og að við
fáum, þótt við freistumst af þessu, unnið sigur að
lokum og haldið honum.
Sjöunda bæn
Heldur frelsa oss frá illu
Hvað er það?
Svar: Við biðjum í þessari bæn, að Faðirinn á
himnum frelsi okkur frá alls konar böli á líkama og
sálu, eigum og mannorði, og unni okkur að lokum,
þegar stund okkar kemur, sælla æviloka, og taki
okkur í náð úr þessum eymdadal til sín í himininn.
Nidurlagið
Því að þótt er rfkið, mátturinn og
dýrðin að eilífu. Amen.
Hvað þýðir „amen“?
Svar: Að ég skuli vera viss um, að slíkar bænir séu
Föðurnum á himnum þóknanlegar og vérði bæn-
heyrðar, því að hann hefur sjálfur boðið oss
þannig, að biðja og heitið okkur bænheyrslu.
Amen, amen, það þýðir: Já, já, svo skal verða.
verður að búa við það grund-
vallaröryggi, að ALLT verði
gert sem í mannlegu valdi
stendur til að bjaarga lífi
hans. Hvað sem það kostar
tryggingarkerfið og þjóðar-
búið. Hér eftir sem hingað til
verður að halda í heiðri þá
grundvallarforsendu kristins
mannskilnings, að hvert
mannslíf er óendanlega
mikils virði, hvað sem arð-
semissjónarmiðum líður, að
enginn þurfi að óska sér
dauða vegna þess að hann sé
byrði á öðrum.
Frá kristnu sjónarmiði má
aldrei leyfa líknardráp.
Maðurinn má aldrei taka líf
sitt í eigin hendur, .og ekki
heldur líf annars. Það verður
aldrei mitt einkamál, hvernig
ég ver lífi mínu eða óska þess
að aðrir „ráðstafi" því. „Eg á
mig ekki hér í veröldinni,
Drottinn, ég eign þín er af
miskunn þinni." kvað Hall-
grímur. Þú átt ekki þitt líf.
Þú ert eign þess Guðs, sem
tendraði lífið í brjósti þér og
kallar þig til lífs með sér hér
á jörðu og um eilífð, og
honum stendur þú reiknings-
skap ráðsmennsku þinnar. Og
ð.<?'óaffcrní:ittíO \ðma -
auga á það í okkar firrta
tækniþjóðfélagi þar sem öllu
er snyrtilega skipað í bása og
box, þá er enginn einn, enginn
er eyland, líf ogdauði ein-
staklings grípur inn í líf
fjölda annarra.
Líknardauði — líknar-líf
Enginn þarf hjálp til að
deyja. Við þurfum ekki að
krefjast þess réttar, að fá að
deyja. Dauðinn kemur, hvað
sem okkar kröfum og óskum
líður. En það er óttinn, ein-
semdin, tilgangsleysið og
friðleysið, sem hinn sjúki
verður að fá hjálp til að bera.
Hver og einn verður að fá að
finna, að hann nýtur
umhyggju og umfram allt
virðingar sem einstaklingur,
en ekki sem tilfelli eða við-
fangsefni. Kristin trú gefur
engar leiðbeiningar í smá-
atriðum um það hvernig
bregðast eigi við spurningum
Kenneth Harrisons og þján-
ingarsystkina hans, utan það,
sem felst í kærleiksboðorðinu
um að ELSKA Guð og náung-
ann. Og í sjálfu sér er það
engin kristin grundvallar-
regla að viðhalda beri „lífi“
með tæknibrögðum í það
óendanlega. Slíkt getur jafn-
vel verið grófleg afneitun
hinnar kristnu skyldu við
Guð og menn. Kristnum
manni er „dauðinn ávinning-
ur“. Og við ættum að um-
gangast aðra í hvívetna á
þann veg, og innrétta stofn-
anir og þjóðfélag þannig, að
enginn þurfi að óttast það að
lifa né deyja. ks
Úr: „Children’s
Letters to
God’’

••* tóíj*;
■ ~
• iSS&M.

fV ,

D&cir Q-oá,
Chu/ob 15 a I righ t bur \fou
Could <,,jre berre r m jí/c
I bope rb/i dots ceorhurr
Yovr Frt 11nq.
C Q
K Y o v ^vCiTC é ; 7) 2.1D'þc ny 5
Y :• o r f r i e nci
\< i rr y
Auðugur í
GjjAj
1. sunnudagur eftir Þrenningarhátíð
Pistillinn
1. Jóh. 4,16—21: Ef einhver segir: Ég
elska Guð. en hatar bróður sinn, sá er
lygari, því að sá, sem ekki elskar
bróður sinn, sem hann hefur séð,
getur ekki elskað Guð, sem hann
hefur ekki séð.
Guðspjallið
Lúk. 16,19—31. Ríki maðurinn og
Lazarus.
Kristur er konungur himins og jarðar.