Alþýðublaðið - 09.04.1931, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Stefnoskrárvanðræði
ihaldsflokkanna.
Vio erum búnir ad koma
öllum okkar áhugamálum í [
framkvœmd.
Tíminn.
— Ætli það sé ekki einsdæmi
í stjórnmálum j)jó’ðanna, ■ að
flokkur sá, er fer nie'ð völd, Iiafi
enga ákveðna stefnuskrá? — Það
er víst áreiðanlega hægt að svara
þessari spurningu játandi, og
einsdæmið er að finna hér, því
að „Framsóknar“-flokkurinn á
enga aðra stefnuskrá en þá, sem
ráðamönnum flokksins dettur í
/hug í það og það sinnið. Að vísu
hefir Ihaldsflokkurinn verið eins
undanfarið, en það má þó segja
honum það til málsbóta, að hann
hripaði upp stefnuskrármynd í
flughasti í vetur á hallærisfund-
inurn, og ef til vill hafa Fram-
söknarmenn farið að dæmi stóra
ihaldsins og sami'ð sér stefnuskrá
á bjargráðafundinum.
En stefnuskrár beggja borgara-
flokkanna verða aldrei haLdnar,
hvort sem þær eru að einhverju
leyti frjálslyndar eöa íhaldssinn-
aðar, því að það er annað, sem
ræður rneir um stefnu þessara
beggja íhalda en stefnuskrá, sem
oft er samin með það fyrir aug-
um að ginna kjósendur við kosn-
ingar.
Alþýðuflokkurinn er eini stjórn-
málaflokkurinn, er hefir ákveðna
o g hreina stefnuskrá, og sú
stefnuskrá er ekki samin af ör-
fáum stofumönnum sem skrum-
auglýsing, heldur hafa verkalýðs-
félögin um land alt rætt hana
og fulltrúar þeirra :alls staðar af
landinu hafa samið hana á þing-
um Alþýðusambandsins. Sú
stefnuskrá er miöuð vi'ð eitt:
hqgsmitni og lífsafkomu hinna
viimandi stétta. Hún er miöuð við
iífsbaráttu aljrý'ðunnar og stefnt
gegn yfirráðarétti burgeisavalds-
ins yfir atvinnutækjum og vald-
stofnunum.
Slík stefnuskrá verður aldrei
skrumkend. Sá flokkuT, sem ber
hana fram, á það víst, að þurfa
að berjast árurn saman • áður en
hann nær/ fótfestu og áratugi áð-
ur en hann nær völdum. Þetta
sýnir saga verklýðsfíokka annara
landa. Stefnuskrá þirra, sem er
í öllum höfuðatriðum eins í
hvaða landi sem er, hefir verið
hædd og spottu'ð í upphafi
nýdd og ræg'ð af aldaranda og
ölLum sérréttindamönnum þjóðfé-
Laganna. En smátt og smátt, eins
og dropinn, sem holar steininn,
hefir hún breytt hugsunarhættin-
um og unni'ð fjöldann, og nú eru
jafnaöarmannaflokkarnir í öllum
nærliggjandi löndum stærstu og
sterkustu flokkarnir, sem að eins
eiga eftir herzlumuninn að ná
hreinum meirihluta. En um Leið
færast sérréttindastéttirnar meir
og meir saman, og að síðustu
verða ekki í raun og veru nema
tveir flokkarnir — jafnaðarmenn
og hinir.
Það er augsýnilegt, að hér
verður þróunin eins, og þó ríkix
hið mesta ranglæti í allri kjör
dæmaskipun. Milliflokkurinn, sem
skipaður er að mestu stéttaflótta-
mönnum, riðlast smátt og smátt
og kvarnast milli hinna tveggja
höfuðandstæðnanna: jaf naðar-
stefnu og íhalds. Og þess meir
sem líður á þjóðfélagsþróunina
því styrkari verður flokkur þeirra,
sem vinnpna selur og þess veik-
ari flokkur þeirra, sem kaupir
hana.
Það, sem alt af einkennir
borgaraflokkana, er fálm og ó-
vissa. Kemur það til af eðli þeirra
og aðstöðu. Engin samtök eiga
þeir, enga stétíarvissu. Kemur
fálm þetta t. d. fram í sífeldum
nafnbreytingum og stefnuskrár-
riðlun. Eins og kunnugt er, hefi'r
hvorugur íhaldsflokkanna átt
nokkra stefnuskrá, þar til nýlega,
að annar þeirra samdi nokkurs
konar kosninga-prógram, sem að
öllu eðli er eins og útsölu-auglýs-
ing. Hinn, Framsóknarflokkurinn,
hefir enga. En þó lýsti málgagn
hans því yfir fyrir 1—2 árum, að
hann gæti svo sem látið af stjórn,
því að hann væri búinn að koma
flestum sínum málum fram. tfver
þau mál eru vita fáir. Því yfir-
að lýta sér sömu auðnina, sem
áður var. Að vísu hefir verið tek-
ið hart á ýmsum glæframönnum,
sem höfðu í skjóli embætlinga-
klíku íhaldsins stolið og sóað af
fé alþjóðar. En öll hin brýnustu
þurftarmál þjóðarinnar liggja enn
jafnlágt og á'ður. Enn er ríkis-
valdið jafn-svívirðilegt og það
var á stóra-íhalds-árunum gagn-
varf öllum launakröfum verka-
lýðsins. Enn er ekkert réttlæti
,við haft í því, hvernig tollar og
skattar eru lag'ðir á. Enn eru eng-
ar viðunanlegar tryggingár til.
Enn er hin mesta óreiða á öll-
um skólamálum. Enn er arðrán
leyft með lögum, Enn ræður
þjóðin sjálf því ekki hverjir skipa
alþingi. Enn svifur embætlinga-
klíkuandinn frá íhaldsárunum yf-
ir vötnunum.
Þannig er ástandið. í öllum
þeim málum, er grípa mest og
bezt inn í lífsafkomu alþýðu til
sveita og sjávar fer ekki' hnífur-
inn á milli Framsóknar og í-
halds. í þessu liggur stóri mun-
urinn. Það eru að eins tvö öfl
í þjóðfélaginu. Annars vegár
vinnandi alþýða, hins vegar yfir-
Táðastéttin, er lifir á arðráni og
ranglæti. Litla og stóra íhaldið
skilur að efns á um eitt og það
er, hvaða menn eigi að sitja í
þessum eða hinum veldisstóln-
run. — En það, sem skilur á millí
jafnaðarmanna og hinna, er:
hvaða stéttir eigi að ráða. —
Baráttan stendur því um fasta
og ákveðna stefnuskrá, samda af
alþýðunni sjálfri með hagsmuni
hennar fyrir augum, og kosninga-
I
Danskt og is’enzkt réttlæti.
Nýlega var málafærslumaður |
einn í Danmörku, Ditlevsen að |
nafni, kærður fyrir meðferð á
dánarbúi manns, er Rask hét.
Hafði Ditlevsen innheimt ýmsar
skuldir dánarbúsins, en dregið
hins vegar að gera búið upp ó-
þarflega langan tírna, og hafði
engar rentur greitt af því fé, er
hann hafði innheimt. Þegar fyrir
rétt kom, tók dómstjórinn málið
á þann veg, að hann yfirheyrði
Ditlevsen eins og sakborinn
mann. Spurði hann Ditlevsen
hvað hann hefði gert við fé það,
er hann hefði krafið inn fyrir
búið, og hvers vegna hann hefði
ekki lagt það á rentu. Sagðist
Ditlevsen hafa geymt féð í
| bankaboxi til þess að geta fljótar
| tekið það út, ef hann áliti þörf.
Bauð Ditlevsen nú sætt í málinu
og varð hann að borga fjögur
þúsund krónur, það er rentu af
fé því, er hafði verið í hans
vörslum.
Ekki verður séð af þessu, að
Danir hafi mikla hugmynd um,
hvað er réttlæti, og ættu þeir
að kynnast dómi íslenzka hæzta-
ýéttarins í Tentutökumáli Jóhann-
esar fyrv. bæjarfógeta til þe&s
af því að leiðast í allan sann-
leika um hvað rétt er. Gæti þá
verið að þeir legðu niður hinar
hlálegu skoðanir sínar um að
greiða beri rentu af fé dánarbúa.
HafveItuMnas|éðnr
tslands.
Föstudaginn 27. f. m. birti Sig-
urður Jónasson bæjarfulltrúi í
grein um rafmagnsmálið hér í
blaðinu frumvarp til laga um Raf-
veitulánasjóð íslands,, tillögur
hans þar um, ásamt ítarlegri
greinargerð. Nú hafa fulltrúar Al-
þýðuflokksins í neðri dedld al-
þingis,, Héðinn Valdimarsson,
Haraldur Guðmundsson og Sigur-
jón Á. Ólafsson, flutt frumvarpið
inn í þingið. Ef það verður að
lögum, þá er þar með lagður
grundvöllur að því, að raforkan
komi svo mörgum íslendingum
að notum, sem nokkur kostur er
á, — að sífelt verði fleiri og
fleiri héruð hennar aðnjótandi.
þar til rafmagnsveitur eru komn-
ar svo víða um landið, sem frek-
ast verður við komið.
Að eins örfáum atriðum er
breytt frá því, sem áður var birt
hér í blaðinu. Lán úr sjóðnum
megi veita til alt að 25 ára (í
stað 20) og greiðslum lánánna
skuli hagað þannig, að saman-
lögð upphæð vaxta og afborgana
verði jöfn öll árin. Fyrst um sinp
er ætlast til að Landsbankinn h’afi
afgreiðslu sjóðsins á höndum (í
stað Búnaðarbankans). Að öðru
leyti vísast til frumvarpsins eins
og það var áður birt hér í blað-
inu.
Frumvarp þetta miðar að því
að koma raforku inn á sem allra.
flest héimili á landinu. Með virkj-
un Sogsins og sjóðsstofnun þéss-
ari eru stigin áhrifarik spor til
þess að auka birtu og yl í byggð-
um landsins, — til þess að gera
landsmönnum sem allra flestum
kleift að njóta gæða raforkunn-
ar.
Verðlagsnefnd
línuveiðaraeigenda og sjómanna-
félaganna hefir ákveðið, að tíma-
bilið frá kl. 12 á miðnætti að-
faranótt 7. apríl til kl. 12 á mið-
nætti aðfaranótt 17. apríl skub
veTð á fiski og lýsi reiknast sem
hér segir:
StórfiskuT 26 aura kg.
Smáfiskur 23 — —
Lýsi 921/2 eyri —
Samkvcemt þessu ber um þetta | aflaverðlaun á línugufuskipum
áður nefnda tímabil að greiða | svo sem hér segir;
Af línufiski, stórfiski,
—— smáfiski,
og öðrum fiski
Af netafiski
Af hverjum 105 kg. lýsis
lágmark, kr. 6,00 af smál.
— 4,50 - —
— 5,00 - —
— 1,54 - —
prógröm nafnhreytinga- og rót-
lausra fálmflokka, sem samin
eru af stofumönnum.
Togari dœmdur. í gær féll
dómur yfir skipstjóranum á tog-
aranum „Lady Margot", sesn
Ægir tók að landhelgisveiðum og
var hann dæmdur í 12500 kr.
sekt og afli og veiðarfæri tog-
arans gért upptækt.