Morgunblaðið - 30.10.1980, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 30. OKTÓBER 1980
Tómas Magnússon
Skarðshlíö - Minning
Ég var staddur inni í Lands-
banka á Hvolsvelli þann 23 sept.
síðastliðinn. Þá gengur Einar
Benediktsson gjaldkeri til mín og
segir: „Hann Tómas í Skarðshlíð
er dáinn. Ég átti von á honum
hingað fyrir stundu og fannst
óvenjulegt af honum, að ekki
stæðist það sem hann var búinn að
ákveða, svo að ég hringdi austur
og þá var mér sagt þetta." Ég varð
hljóður um stund. Fyrjr fáum
dögum sat hann eina kvöldstund á
heimili mínu, hress og glaður að
vanda, en nú var hann liðinn nár.
Hann hafði verið tilbúinn að
skreppa út í banka, en honum
hafði verið fyrirbúin lengri för.
Mér finnst að sveitin okkar hafi
sett ofan við fráfall Tómasar.
Persóna hans, látbragð og störf
valda því, og þó að hann væri
búinn að fylla sjöunda áratuginn,
voru engin ellimörk sjáanleg, sami
andinn og áhuginn um þau mál er
til heilla horfa í íslenskum land-
búnaði.
Tómas var fæddur 29. júlí 1909 í
Steinum hér í sveit, sonur hjón-
anna Elínar Bárðardóttur og
Magnúsar Tómassonar er þar
bjuggu rausnarbúi og gerðu garð-
inn frægan. Þar ólst Tómas upp
með stórum systkinahópi við
mikla ástúð og umhyggju foreldra.
Hvergi hef ég kynnst skemmti-
legri forsögn um verk en þeirri, er
Magnús hafði við börn sín og
vinnufólk. — Ekki naut Tómas
annarrar menntunar en þeirrar er
fékkst í barnaskóla, en á þeim
árum er hann var að alast upp var
farskóli hér undir Eyjafjöllum og
kennt á þremur stöðum í sveitinni.
Mundi sú menntun þykja lítil nú
til dags. En Tómas var einn þeirra
manna er skóli lífsins og starfsins
gerði kleift að skila öllu sínu vel á
síðasta prófdeginum. Um það held
ég að þeir geti verið sammála er
þekktu hann best. Gott skaplyndi
og glaðværð ásamt líkamlegu at-
gervi virðist vera föst kynfylgja
þeirra Steinasystkina og þar var
Tómas ekki afskiptur þeim eigin-
leikum né öðru því er stuðlað
hefur að mannhylli þessa fólks.
Oft hefur mér flogið í hug að
hefðu Magnús og Elín í Steinum
flutt með allt sitt burt, hefði verið
meiri flatneskja yfir mannlífinu
hér í Austur-Eyjafjallahreppi.
Tómas var félagshyggjumaður
og gerði sér ljósa grein fyrir því,
að samvinna var sú vogarstöng, er
gerði bændastéttinni kleift að
lyfta þeim Grettistökum, er saga
þessarar aldar skráir.
Hann var opinn fyrir öllum
nýjungum í búnaði og var fljótur
að tileinka sér tæknina, enda ber
býlið Skarðshlíð þess ljósast vitni
að þar hafa gengið ræktunarmenn
um garð. Tómas var ræktunar-
maður í besta skilningi. Hann
gerði sér ljósa grein fyrir því, að
það var höfuðatriði fyrir bóndann,
að fá sem mesta afurð af hverri
einingu, hvort sem það var land
eða lifandi búpeningur. Það væri
ekki höfðafjöldinn eða víðáttan,
sem réði því, hversu afkoman
væri. Ég hef engan bónda þekkt
sem komist hefur lengra eða nær
því að fá fulla afurð af búi sínu.
I félagsmálum var Tómas hinn
sívökuli maður og tillögur hans
byggðar á fastmótaðri rökhyggju.
Því var gott að vinna með honum
og vegna þessara eiginleika var
hann gjarnan kosinn til trúnaðar-
starfa. Má t.d. nefna það, að þegar
Arni Jónasson, erindreki bænda-
samtakanna, flutti til Reykjavík-
ur, en hann hafði verið formaður
+
Elginmaöur minn og faöir okkar,
KRISTMUNDUR SÆMUNDSSON,
Kópavogsbraut 106,
lést á gjörgæsludeild Landspítalans 28. þ.m.
Guóný Björgvinsdóttir,
og dætur.
Elskulegur sonur okkar og bróöir,
BJÖRGVIN SIGVALDASON,
Öldugerói 19, Hvolsvelli,
sem lést af slysförum 23. október veröur jarösungin frá
Stórólfshvolskirkju laugardaginn 1. nóvember kl. 2.
Hulda Björgvinsdóttir,
Sigvaldi Hrafnberg,
systkini og aörir vandamenn.
Eiginmaöur minn,
SIGURSVEINN SVEINSSON,
bóndi,
Noröur-Fossi, Mýrdal,
veröur jarösettur frá Reyniskirkju laugardaginn 1. nóvember kl.
1.30. Ferö veröur frá Umferöamiöstööinni kl. 8.30.
Aö ósk hins látna eru blóm og kransar vinsamlega afþakkaöir, en
þeim sem vilja minnast hans er bent á Slysavarnafélag Islands.
Sólveíg Ólafsdóttir.
+
Eiginmaður minn, faöir okkar, tengdafaöir og afi,
ÓLAFUR GUÐMUNDUR HALLDOR ÞORKELSSON,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju, föstudaginn 31. október kl.
11. f.h.
Guórún Þorsteinsdóttir,
Hrefna Ólafsdóttir,
Rúnar Ólafsson,
Katla Ólafsdóttir,
Kjartan Ólafsson,
Sara Ólafsdóttir,
Guógeir Sumarliöason,
Sigurlina Konróðsdóttir,
Astvaldur Eiríksson,
Svava Jóhannsdóttir,
Gústaf Ágústsson,
barnabörn.
Sandræktarinnar hér, var Tómasi
falin forysta og umsjá þeirra
samtaka, en vandfyllt var í það
skarðið, því með miklum mynd-
arskap rækti hann sína þjónustu
þar og annað er honum var trúað
fyrir. Mörg ár var Tómas fulltrúi
A-Eyjafjalladeildar á fundum
MBF og ennfremur var hann
fulltrúi á fundum Kaupfélags
Rangæinga. Þar kynntist ég hon-
um best, því við vorum samtímis
fulltrúar hjá báðum þessum fyrir-
tækjum. Þá fann ég vel hversu
traustur samvinnumaður Tómas
var og trúr þeirri stefnu er best
hefur reynst íslenskum byggðum.
Einnig var hann lengi í sóknar-
nefnd.
Tómas giftist 25. maí 1936
unnustu sinni, Vilborgu Ólafsdótt-
ur frá Þorvaldseyri, dóttur
bændahöfðingjans Ólafs Pálsson-
ar frá Svínhaga á Rangárvöllum.
Sama ár kaupir hann Hrútafell II
(norðurbæ) og hefur þar búskap.
Þar býr hann til ársins 1950 en þá
kaupir hann Skarðshlíð I. Árið
1970 búa þau hjónin félagsbúi
móti syni þeirra, Ólafi, en 1971
deyr Vilborg og árið 1974 hættir
Tómas búskap en Ólafur tekur við
búinu nema nokkrum kindum,
sem Tómas átti áfram sér til
gamans. Þeir feðgar eru búnir að
bylta og rækta hvert þverfet sem
ræktanlegt er á jörðinni og byggja
upp öll hús og fullyrða má að
jörðin sé með best setnu jörðum á
Suðurlandi.
Með konu sinni átti Tómas 5
börn sem eru talin eftir aldursröð:
Magnús, smiðúr i Skógum, giftur
Guðrúnu Tómasdóttur, systur
hins landskunna fræðimanns
Þórðar safnvarðar. Eiga þau 2
börn; Sigríður, sambýliskona Guð-
mundar Halldórssonar, renni-
smiðs á Selfossi. Eiga þau 5 börn;
Ólafur, giftur Kristínu Kolbrúnu
Hjaltadóttur. Þau eiga einn son og
búa í Skarðshlíð; Elín, gift Þór-
oddi Kristjánssyni, vegagerðar-
manni á Selfossi. Eiga þau 3 börn;
Smári, frjótæknir, giftur Svan-
hvíti Sveinsdóttur, búsettur í Vík.
ÖIl eru þessi börn hið mann-
vænlegasta fólk, bræðurnir allir
þjóðhagir smiðir og systurnar
framúrskarandi húsfreyjur. Prúð-
mannleg framkoma þeirra ber
uppeldinu ljóst vitni. Það má því
fullyrða að þau Tómas og Vilborg
voru miklar gæfumanneskjur og
láta þjóðfélaginu eftir góða stofna
í börnum sínum.
Laugardaginn 4. október fór
jarðarför Tómasar fram frá Ey-
vindarhólakirkju að viðstöddu
miklu fjölmenni. Sr. Halldór
Gunnarsson jarðsöng og mæltist
vel að vanda. Við samsveitungar
Tómasar þökkum honum sam-
fylgdina og óskum honum léttrar
göngu á þeim leiðum er hann nú
fetar. Hérna megin er gróandi í
sporum hans.
Hann var góður drengur.
Gissur Gissurarson
Einar Gunnlaugsson
Burstarfelli - Minning
Fæddur 3. janúar 1932.
Dáinn 10. október 1980.
Þegar vinur minn og nágranni,
Einar Gunnlaugsson, bóndi á
Burstarfelli í Vopnafirði, er búinn
að kveðja aðeins 48 ára að aldri,
veit ég ekki hvernig ég á að byrja
þessar línur. Þó finnst mér rétt að
byrja'á Burstarfelli, þar haslaði
hann sér völl þegar mest var
þörfin fyrir krafta ungs manns, og
þar vann hann þau stórvirki sem
lengi sér stað.
Burstarfell í Vopnafirði er ann-
að elsta ættaróðal þessa lands.
Síðan 1532 hefur sama ættin búið
þarna og jafnan við rausn. Fyrst-
ur þessara ættmenna var Árni
Brandsson. Flutti hann um
skamman veg, því faðir hans,
Brandur Hrafnsson lögréttu-
manns, þjónaði Hofi frá 1494 og
voru þeir afkomendur Hrafns á
Eyri, en hann var einn af fáum
göfugmennum, sem Sturlunga
greinir frá.
Árið 1916 tók við búi á Burstar-
felli Metúsalem Metúsalemsson og
bjó þar til dauðadags. Metúsalem
var þjóðkunnur maður, hann lét
sig miklu varða tengslin við forna
sögu og stóð meðal annars fyrir
því að gamli bærinn á Burstarfelli
yrði varðveittur í fornri gerð.
Metúsalem bjó lengi með ráðskon-
um, en þegar hann kvæntist
Jakobínu Grímsdóttur, sem flutt-
ist þangað með Arnfríði dóttur
sína af fyrra hjónabandi, rann þar
upp ný og betri tíð.
Ég var 9 ára hestasmali þegar
Jakobína þurrkaði af mér smala-
tárin, gaf mér eitthvað gott og
sýndi mér yngri dóttur sína, Elínu
nýfædda. Maður tengdist þessu
fólki öllu ævinlangt.
Einar Gunnlaugsson var fæddur
3.1. J932, sonur hjónanna Bjargar
Jónsdóttur og Gunnlaugs Jónsson-
ar frá Hraunfelli, sem hófu bú-
skap á Felli eftir að foreldrar
mínir fluttust þaðan í Teig, eftir
3ja ára búskap á Felli.
Björg og Gunnlaugur á Felli
voru annáluð fyrir snyrtilegan
búskap, einstakan dugnað, rausn
og greiðasemi. Þar sem Einar var
8 árum yngri en ég, og töluverð
fjariægð milli Teigs og Fells, bar
fundum okkar ekki mikið saman
fyrr en við fórum að starfa í
Ungmennafélaginu heima, sem á
tímabili stóð með blóma.
Einar kom fyrst til starfa á
Burstarfelli harða vorið 1949 um
Erna Þorsteinsdótt-
ir - Minningarorð
Fædd 21. desember 1929.
Dáin 13. október 1980.
Erna vinkona okkar er horfin og
við eigum þess ekki kost að eiga
með henni ljúfar stundir framar.
Hversu órannsakanlegir eru
vegir mannanna og örlög. Hún
sem stóð hér hjá okkur fyrir
aðeins fáum vikum með sitt bjarta
bros og glaða viðmót, full lífsgleði
og ánægju sem hún stráði um-
hverfis sig eins og sólargeislum.
Við jafn sviplega fregn og and-
lát Ernu á maður erfitt að átta sig
og sætta við orðinn hlut. Minn-
ingarnar leita á hugann og hrann-
ast upp. Við hjónin höfðum á
umliðnum árum og áratugum not-
ið svo margra ánægjustunda á
hennar glæsilega heimili, með
henni og ástkærum eiginmanni og
vinum og vandamönnum — stund-
+
Eiginmaöur minn og faöir okkar,
SIGURHANS V. HJARTARSON,
Otrateigi 26, Raykjavík,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn 31. október kl.
15.00.
Helga Guömundsdóttir,
og börn.
+
Konan mín,
INGIBJÓRG GUÐMUNDSDÓTTIR,
Svínavatni,
veröur jarösungin frá Mosfellskirkju laugardaginn 1. nóv. kl. 2 e.h.
Þelm sem vildu minnast hinnar látnu er bent á líknarstofnanir.
Ingileifur Jónsson.
+
Þökkum auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og jaröarför
bróöur okkar,
BJÖRNSJÓNSSONAR,
fri Asmundarstöðum
Systkinin.
ir sem ekki gleymast meðan lífs-
anda við drögum. Einnig hafa
heimsóknir þeirra hjóna á okkar
heimili verið margar ógleyman-
legar þó vík hafi verið milli vina.
Minningarnar eru svo margar að
þær rúmast ekki í örfáum kveðju-
og þakkarorðum.
Við minnumst þess er Erna og
Lalli tóku á móti okkur hjónum
með sínu glaða brosi og hlýja
viðmóti á erlendri grund þó langt
væri liðið á nóttu. Við minnumst
allra heimsóknanna á Norðfjörð
þar sem ekkert var nógu gott í
atlæti og viðmóti og gestrisnin
alveg takmarkalaus.
Erna var ógleymanlegur per-
sónuleiki hverjum þeim sem
kynntust henni. Hún var falleg,
glaðleg, óvenju gestrisin — jafn-
vel á íslenska vísu — hún var
greiðvikin með afbrigðum og vildi
hvers manns vanda leysa.
Við biðjum guð að styrkja Lalla
vin okkar og synina fjóra í þeirra
miklu sorg og alla aðra vanda-
menn er um sárt eiga að binda og
kveðjum með Ijóðlínum sem Lalli
getur áreiðanlega tekið undir:
„Þú xrm K«fxt mér hvert kuII minnar ævi.
Ok sem greiddir ðll vandkvæði min.
Eins ok lindin er sækir að sævi.
Svo er sókn min og flótti til þín.“
(IndriÓi á Fjalli.)
„Far þú í friði, friður guðs þig
blessi. Hafðu þökk fyrir allt og
allt.“
Dúdda og Eysteinn.