Alþýðublaðið - 29.05.1931, Blaðsíða 2

ALPÝÐUBLÁÐÍÐ
A-llstinn
er listl alþýðaheimilsinna.
Framsóknar stefnan
og alþýðan.
Ég hefi verið á nokkrum kosn-
ingafundum úti um land og heyrt
margar kosningaræður Fram-
sióknarmianna þar. Segist þeim
flestum á þesisa leið: Bændurnir
í landinu (sem eru um 6000 og
með skylduliði tæpur fjórðungur
landsmanna) hafa ávalt ráðið
öllu í landinu og eiga einir öllu
að ráða í framtíðinni. Framsókn-
arflokkurinn befir meiri hluta at-
kvæða meðal bænda og með nú-
verandi kjördæmaskipun, sem
getur gefið bændum meiri hluta
á þingi, pótt þeir séu minni hluti
þjóðarinnar, getur Framsóknar-
flókkurinn haldið völdum og rík-
isstjórn, enda verður hann þá
að nota ríkisvaldið og löggjöfina
einhliða í þarfir jarðeigenda.
Þes's vegna er Framsékn andvíg
hlutfallskosningum og breyttri
kjördæmaskipun. Valdi sinu á
þingi eftir gömlu kjördæmaskip-
uninni á Framsókn að beita til
þess að nota alt fjármagn lands-
ins og láns-traust til eflingar
bændum. Atvinnuleysið í bæjun-
um, sem mestmegnis stafar af
skorti á fjárhags.legum stuðningi
á krepputímum, §-vo sem loikun
veðdeildar, stórfeldri minkurn op
inberrar vinnu, vöntun á ríkisá-
byrgð á Rússavíxlum, neituninni
um virkjun Sogsinsi, engum ríikis-
stuðningi við ísfisksölu, alt þetta
kemur bændunum og Framsóikn
ekkert við. Ekkert atvinnuleysi
er í sveitunum, „það er hebrezka
fyrir bændur“. Þeir, sem atvinnu-
lausir eru í bæjunum, geta gert
svo vel að koma í vinnumensku
til bænda. En þeir mega ekki
heimta hátt kaup. Ríkisstjórnin
verður að gangasit fyrir kaup-
iækkun, eins og gert er úti um
iand í opinberri vinnu, og Jónas
og Einar Árnason lofuðu á síð-
asta þingi, er þeir töluðu um
nauðsyn afmennrar kauplækkun-
ar. Sumir Framsóknai’mennirnir
ganga svo langt að þeir segja,
að ekki ætti að vera leyfilegt
að kjósa nema Framsóknarmenn,
er slíka stefnu styðja, á þing, og
filestallir hafa vérið sammála um
að halda langar ræður um. há-
skríl og lágskril Reykjavíkur (þ.
e. a. s. yfir.stéttina og alþýðuna),
siem ómóttækilegur væri fyrir
Framsóknarmenninguna og ætti
því að haída niðri.
Eins og allir rólega hugs-andi
mienn sjá, er ekkert vit í slíkri
stiefnu, þótt hægt sé að segja að
meö henni séu dregnar „hreinar
línur“. Þetta er hrein Lapp-o-
mannastefna og stórko'stlega
hættulegt fyrir framtíð þjóðarinn-
ar nái hún fylgi. Ofbeldi og kúg-
un slíks flokks verður aldrei þol-
að. Næði slík stefna framgangi
yrði brátt auðn, ekki einungis
við sjóinn, heldur einnig í sveit-
um landsins. Alþýðan við sjóinn
og í sveitunum á sameiginlega
hagsmuni að öllu leyti óg sveit
og sjávarsíða eiga hvort annað
að styðja eins og hefir verið frá
landnámstíð, þó að bæirnir væru
þá ekki til og atvinnulífið við
sjóinn væri fáskrúðugra.
En þó kastar tólfunum er
Framsóknarmenn leita eftir at-
kvæðum fólksins við sjávarsíð-
una til þess að koma þ-essum
stefnumálum sínum í fram-
kvæmd, sem myndu skapa hung-
ur og neyð fyrst og fremst hjá
tugum þúsunda fólks við sjóinn
og svo eftir á í sveitunum.
Því fer betur að það er ekki
nema nokkur hluti Framsókna'r-
flokksins, sem svo vill, þótt verri
hlutinn ráði öllu innan flokksins.
En nú er tím-inn kominn fyrir
vinstri arm Framsóknar ti,l að
skilja við þann flokk, sem er
orðinn ringlaður af völdunum, iog
ganga með Alþýðuflokknum, siem
nú berst einn fyrir umbótamál-
um alþýðunnar til sjós og sveita,
verkalýðs og láglaunamanna,
leiguliða og fátækra sjálfseign-
arbænd-a. Það er margfalt meira
virði fyrir þá, sem talið hafa sig
til vinstri arms Framsóknar, að
á alþingi verði sterkur flokkur
jafnaðarmanna, sem berst mót
hvers konar íhaldi, beldur en
veikari Alþýðuflokkur og sterkari
Framsóknarflokkur afturbalcls-
sömustu bænda bg þeirra, sem
á þeim vilja lifa og völdum
halda.
Hédinn Valclimarsson.
Vefaradellan franska.
París, 28. maí. U. P. FB. Sátta-
fundur aðilja í vefnaðardeilunni
fór út um þúfur í gær. Ríkis-
stjórnin gerir frekari tilraunir til
málatniðlunar.
Sfiórnarmyndnn í Póllandi.
Varsijá, 28. maí. U. P. FB. Pry-
sitor herdeildarforingi hefir
myndað stjóm, sem er skipuð
flestum sömu mönnum og frá-
farandi stjórn. Jan Pilsudi&ki,
bróðir Pilsudski hershöfðingja,
er fjármálaráðherra og Sarsycki
hershöfðingi verzlunarmálaráð-
hexra.
Fundurinn á Seifossl.
Þeir frambjóðendur Framsókn-
ar í Árnessýslu höfðu boðað til
landsmálafundar að Ölfusárbrú á
annan i hvítasunnu. Þangað fóru
af hálfu jafnaðarmanna fram-
bjóðendurnir Felix Guðm.undsson
og Einar Magnússon og auk þess
Héðinn Valdimarsson og Sigurð-
ur Einarsson. Einnig kom á fund-
inn Tryggvi Þórhalls-son og
fleira manna með honum, án
þess að þeir tæki til máls. Á-
veitubíllinn var hafður í smala-
mensku um Flóann, auk þess sem
sýslumaður mun hafa séð um að
þárna væru vissir menn, sem
með prúðmannlegu hátterni sýndu
yfirburði sveitamienningarinnar.
Einar Magnússon höf umræður
og fékk prýðilegt hljóð. Rakti
. hann þróunina í þjóðmálum alt
fram til þingrofs, sýndi fram á
hverjar væru hinar raunverulegu
undirstöður hvers flokks og hvar
hann ætti sín eðlilegu takmörk.
Var það auðheyrt, að jafnvél
andstæðingum virtist maðurinn
skörulegur og líklegur til að
verða skeinuhættur. Felix talaði
um einstök stórmál, t. d. kjör-
dæmaskipun, Sogsvirkjun og
landbúnaðarmál, og sýn-di hlífð-
arlaust fram á v-eilur og fálm
stjórnarflokksins í þeim málum,
auk þess sem hann deildi fast
á stjórnina fyrir aðgerðir hennar
í garð verkalýðsins yfir höfuð.
Kom það ágætlega í ljós, hve
margfróður Felix er í þessum
efnum og ótrauður til sóknar.
Magnús Torfason var klúr og
illkvittinn, edns og hans er vandi,’
forðaðist að koma nálægt mál-
um, en lagði mjög kapp á að
vekja hiátur hjá liði því, -er elt
hafði hann til fundar, með hnýfil-
yrðum og „bröndurum“. Jörundur
og Tryggvi gengu hreinlegar til
verks og höfðu mjög við orð
valdaránið, sem nú ætti að fara
áð gera á sveitamönnum. Kvað
Tryggvi stefnt til gerbreytingar
á reglum þeim, er stjórnarfar
landsins hvíldi á. Ekki fann hann
þeim orðum nein rök, en man-
aði búaliða fast til andstöðu við
Reykjavíkurbúa. Annars var ail-
mikiill borðræðubragur á ræðu
ráðherrans eins og venjuLegt er
hjá honúm.
SigurÖur tók ræðu ráðherrans
og hrakti hana lið f.yrir lið. G-erð-
ist Jörundur þá svo æfur, að það-
an af gætti hann lítt mannasiða
á fundinum. Steytti hann hneíann
framan í fundarmenn og jós fúk-
yrðum yfir þá Sigurð og Héðin.
Var það auðfundið, að Framsókn-
armenn stefna nú mjög rógi sín-
um á Héðin, bæði þar eystra
og um land alt. Hélt Héðinn á
fundinum afburða-góða ræðu og
gekk svo hart að þeim Fram-
sóknarmönnum, að varla var heil
brú eftir í blekkingum 'þeirra,
Gerðu þeir aldrei tilraun til þess
að hrekja orð hans.
Fundarbragur allur var heldur
ömurlegur og mátti kalla að bæri.:
vott um siðleysi á köflum. Klúr-
yrði Magnúsar og fávíslegar
heiftareggjanir Tryggva og Jör-
undar í gaxð alþýðu í Reykjavík
virtust af sumiun fá hinn bezta
byr. En engum fundarmanni
blandaðist hugur um, að sköru-
legust og virðulegust hefði fram-
koma jafnaðarmanna verið og;
fundurinn ekki orðið annað en
lýðæsingasamkunda, ef þeirra
hefði -ekki notið við.
Fundarmacur..
Rafmagns lárnhrautir
í Bretlandi.
Mikil atvinna við breytinguna
Fyrir þremur misserum var sett
ríkisnefnd í Bretlandi, og liefir
nefn-d sú g-ert áætlun . um, að
allar járnbrautir í Bretlandi verdi
gerdar ad rafmagnsbrautum, og
hefir hún lagt áætlunina fyrir
ríkisstjórnina. Járnbrautir í Bret-
íandi eru 51 þús. mílur að-
lengd, en nú eru að eins 13 þús-
und mílur rafmagnsbrauta. Járn-
brautafélögin eiga um 23 þús:,
járnbrautar-vélvagna, en að eins
15 þúsund þeirra eru rafmagns-
knúðir. Hitt eru eimredðir. — gáð-
gert er, að breytingin kosti adls
400 millj. stpd. og taki 15 ár að
framkvæma h-ana, þar með talin
simíði nýrra raforkureiða, í stað
eimreiðanna, en vid pessar fram-
kvœmdir mgndist sWðug atvinna
fgrir 60 pús. menn pessi 15 úr.
Þá er gert ráð fyrir, að rafmagns-
stjórnin fái umboð til þess að
Játa rafmagnið í té milliliðalaust,
— án milligöngu raforkufélag-
anna —, fyrir lítiö eitt mieira en.
framlieiðslukositnaðinum nemur,
svo sem nú er þar í landi um
raforku til iðnaðar og heimila-
notkunar. Á þann hátt er gert
ráð fyrir, að ratmagnsveröið
verði lægra en nokkurs staðar
í heiminum á sér stað nú (kíló-
wattstundin 1/5 úr penny). Búisf
er við, að þetta muni enn hafa
þau áhrif, að önnur raíniagns-
notkun aukist mjög (tiJ heimilis-
þarfa og iðnaðar) og raforku-
kostnaðtir yfirJieitt lækki. — Eftir-
tektarvert er einnig það atriði í
skýrslu nefndarinnar, að við-
lialdsliosítnaður raforkureiða er
talinn miklu minni en eimreiðá.
Talið er, að eimneiðir endist yfrr-
leitt ekki lengur en í 20 ár í
lengsta lagi, en nefndin telur, að
raforkureiðir muni endast í 30
ár. (Samkvæmt blaðatilkynning-
ura jafnaðarmannastjórnarinnar
brezku, er FB. liefir fengið.)