Alþýðublaðið - 06.06.1931, Blaðsíða 2

B
ALÞÝÐUBlíAÐIÐ
Atvinnane
Við kosningar iþær, , sem nú
standa fyrir dyrum, stendur har-
átta um atvinnu handa verka-
lýðnum. Baráttu Alþýðuflokksins
á síðasta þingi fyrir verklegum
framkvæmdum ríkisins næsta ár
hefir nýl-ega verið lýst hér í 'blað»
inu, hversu fulltrúi Alþýðu-
flokksins í fjárveitinganefnd neðri
deildar stóð einn meö verklegum
framkvæmdum, en á móti fjár-
veitinganefndarmienn íhaldsflokk-
anna beggja. Þar stóðu „Fram-
sókn“ og íhaldið hlið við hlið
með allsherjar-niðurskurði. Lengra
var málinu ekki komið þ-egar
stjórnin rauf þingið; en framhald-
ið verdur á pinginu í s'nmar.
Það verður áreiðanlega hart í
búi hjá mörgum verkamönnum,
ef verkl-egar framkvæmdir ríkis-
ins falla alveg niður eitt til tvö
ár eða fleiri, — hætta einmitt
nú, þegar útlitið er verst um
aðra atvinnu. Vegagerðarmenn.
siem -einkuan eru verkamenn kaup-
túna víðs vegar á landinu, eru
þá sviftir atvinnu sinni, símalagn-
ingarmenn og þeir, sem unnið
hafa að bryggjugerðum sömu-
leiðis. Og sama er um þá, sem
unnið hafa á undanförnum ár-
um byggingarvinnu, sem ríkið
hefir lagt fé í.
Hér í Reykjavík munar mest
um það, að hafist verði handa
um virkjun Sogsins og veruleg
byggingarvinna verði í bænum,
bæði hinna sérstöku verkamanna-
bústaða og að endurnýjun v-eð-
deildarinnar blási afli í aðrar
húsby ggi n gaf ramk v æm d ir.
Þetta er annað aðalatriðið í
þeám málum, þótt ýmsir, sem
sjálfir þurfa ekki að kv'íða at-
vinnuleysi, gefi því oft lítinn
gaum. Hitt er öllum ljóst, að
mikill munur er á kyrrstöðu og
nytsömum framkvæmdum-, að
mikill rnunur er á því, að fjöldi
landsmanna fái nóg og ódýrt
raímagn, bætt húsakynni, að
þjóðin fái aukna v-egi, síma, bætt-
ar lendingar, nýjar bryggjur, nýja
vdta ti;I að auka öryggi sjómann-
anna og aðrar sJíkar þjóðnytja-
framkvæmdir, ellegar að kyrr-
staða og aðgerðaleys-i sé um all-
ar verklegar gerðir.
Verkalýð-num, sem sér fram á
vandræðatima, tíma atvinnuleysis
og neyðar, ef ekkert er gert til
þess af ríkisins hálfu að skapa
atvinnu á komandi tima, — hon-
um er sú hlið málsins engu síður
ljós, að ríkið á einmitt að auka
sínar framkvæmdir sem allra
mest þegar útlitið er ilt um aðra
atvinnu. Þá má sízt af öllu taka
fyrir opinberar framkvæmdir, því
að þá er nauðsyn þeirra tvöföld,
bæði framtíðargagniÖ og atvinn-
an fyrir verkamennina.
Þetta þurfa allir verkamenn og
verkakonur að leggja sér á hjarta
og minnast þesis, að nú er barist
um atvinnu eða atvinnuskort.
Ný korntegund fyrir ísland?
Halldórskornið.
Hver vili reyna pað?
Eins og kunnugt er, þá er þvi
Ikaldara í loftinu, sem ofar -dr-eg-
ur, eins og sjá má af því, hve
snjó tekur seinna upp því ofar
sem -er á- fjalli. Uppi á háum
fjöllum hér í nágrenni Reykja-
víkur hefi ég oft séð geldinga-
hnappa og lambablóm vera að
byrja að springa út tveim mán-
uðum eftir að þessar tegundir
blómguðust á láglendinu, en
þetta merkir í raun og veru að
hvað jurtagróðri viðvíkur, þá er
loftslagið t. d. hérna uppi á Esj-
unni líkt og einlivers staðar
norðarlega í Grænlandi.
Það hefir sýnt sig að ofarlega
í Alpafjöllum vaxa margar sömu
jurtirnar eins og norður í Lapp-
landi, þó þær vaxi ekki á svæð-
inu á milli, enda hefir reynslan
sýnt að margar af þeim jur^um,
siem vaxa í háfjöllum í hitabelti
jarðar, þrífast sæmilega alt norð-
ur undir pólbaug, og er þá næst
að benda á kartöflujurtina, sem
á lieima hátt uppi í Andesfjöllum
í Suður-Ameríku.
Ég hefi nokkuð verið að kynna
mér, eftir því sem hægt er af
bókum og með bréfaskriftum við
menn út um heim, hvaða jurtir
og tré, er víðsvegar vaxa í há-
fjöllum, svo og annars staðar á
norðurhvelinu og , á suðurhvel-
inu, væru líklegust til þess að
geta orðið okkur til gagns og
gleði hér á Islandi. Eitt sinn í
vetur var ég að segja Halldóri
Stefánssyni alþingismanni frá
sveifgrastegund einni, sem er fyr-
irtaks fóðurjurt og vex á Falk-
landseyjum og verður þar
mjaðmarhá þó sumrin þar sé sízt
heitari en hér á Suðurlandi. (En
af þessari tegund á ég nú nokkra
tugi plantna.) Sagði Halldór mér
þá frá korntegund einni, er vex
hátt í Andesfjöllum (á sömu
stóðum og kartaflan er ættuð af).
Korn þetta nefnist kvínóa (Che-
nopodium quinoa), og ber jurtin
örsmá grjón (víst tugi þúsunda
hver jurt), sem eru möluð og
ihöfð í brauð eða soðin í grauta.
Frá Indíána einum í Peru hefi
ég nú fengið dálítið sýnishorn af
þessu Halldórskorni, sem ég vil
kalla jurt þessa, en það er ekki
nema það sem ólýgnast er, þ.
e. reynslan, sem getur sagt okk-
ur hvort hún ber þroskuð korn
hér, en ekki er ósennilegt að hún
geri það.
Vil ég nú biðja lesendur Al-
þýðublaðsins um að gera tilraun
með þetta Halldórskorn og sá
IþVí í garð hjá sér. Væri líklegast
bezt að sá því fyrst þétt og
planta síðar út líkt og gulrófna-
fræi (þó því sé breiðsáð, eins
og höfrum hér, í heimalandi
sínu). Getur hver og einn af full-
orðnum lesendum blaðsins feng-
ið bréf með fræi, siem i eru 5
—6 hundruð korn, á mánudag
milli 10 og 12 á ritstjórn AI-
þýðublaðsins. Kornið kostar ekk-
ert; Alþýðublaðinu er þvert á
móti þölok á að sem flestir reyni
það, svo fjölbreytt neynsla fáist
siem fyrst.
Ölafur Fridriksson.
Terkfallsbriötaverndud Borska anðvaldsins.
Samkvæmt NRP.-fréttum frá
Noregi. FB. 5. júní: Arthur Berg-
by verkstjóri hefir verið hand-
tekinn fyrir að hafa staðið fyrir
andstöðunni við verkfallsbrjóta-
ÞaTi er lífsnaudsyn fyrir verka-
lýdinn iad fjölga Alpýduflokks-
mönnum á alpingi. Því ad undir
styrkleika Alfi ýd ufl o kksins á
nœsta pingi er pad komíð, hvort
pingið sampykkir að stofna til
opinberra framkvœmda, sem
fjöldi marma fœr atvinnu við, ell-
egar framkvœmdirnar verða
skornar niður eða peim skotið á
frest um óákveðinn tíma, svo að
ekki nýtist að peirri atvinnu á
meðan atvinnuskortur er, — á
mecan aukin atvinna er lífsnauð-
syn fyrir verkalýðinn.
Minnist þess, verkamenn og
verkakonur, áður en það er um
seinan. Vinnið að miklum kosn-
ingasigri Alþýðuflokksins. Sigur
hans verður atvinnusigur ykkar
vinnuna í Menstad. Lögreglu-
stjórinn á Þelamörk hefir bannað
allar kröfugöngur og mótmæla-
samkomur. (Bergby er formaður
í verklýðsféiagi.)
og stéttarbræðra ykkar. Hann
merkir brauð handa börnum ykk-
ar og minkaðar áhyggjur fyrir
heimilsfeðurna og heimilismæð-
urnar, því að vinna við virkjun
Sogsins, auknar húsabyggingar
og aðrar framkvæmdir mun þá
verða fjöldEmum til bjargar.
Drakknnn.
Siglufirði, FB. 5. júní,
Maður féll í nótt út af vélbátn-
um „Meikúr“. ís. 416, og náðist
ekki, Slysið varð þegar var ný-
byrjað að draga lóðina. Maðurinn
fór aftur fyrir stýrishúsið og var
horfinn þegar aðgætt var, Hann
hét Hannibal og var frá Selvogi.
Nokkur stormur var á og bára.
Eftirmionanleg^r
íhaldsflótti.
Mikla athygll vekja fréttir þær
úr Hafnarfirði, er frá var sagt
thér í bliaðinu í gær. Mæilist fram-
ferði ihaldsins alls staðar á einn
veg fyrir. Aldreá hefir nokkur
stjórnmálafJokkur orðið sér jafn-
átakanlega til minkunnar og
hafnfirzka íhaldið, þegar það
þorði ekki að þiggja boð ungra.
jafnaðarmanna og koma á al-
rnennan fund til að ræða lands-
mál við þá. Vitaskuld hefðu í-
haldsmenn ekki borið neinn sig-
ur frá þeim fundi, en með því
að koma hefðu þeir þó getað
firt sig því ámæli, sem nú htýt-
ur að brenna sáran á baki þeirna:
Þeir skammast sín svo fyrir flokk
sinn, að þeir vilja heldur bera
bleyðiorð en gera málstað hans
opinberlega að sínum májsitað,
enda vita þeir sem .er, að sá mál-
staður er með afburðum illur og
imannskemdaverk að verja hann.
En hvaða lýsingarorð á bezt við
um þá menn, sem skammast sín
fyrir þá stefnu, sem þeir ljá fylgi,
og viðurkenna hana óverjandi,
en hafa þó ekki manndóm í sér
til að segja skilið við liana?
Frambjóðandi ílialdsins, Bjarni
læknir Snæbjörnsson, neitaði bréf-
lega að koma á fundinn. Bréf
hans er hið merkilegasta plagg,
og hefir hann nú sjálfur látið
birta það í blaði Hafnarfjarðar-
íhaldsins, Hamri (þessum með ax-
arskaftið).
Að því er frambjóðandinn sjálf-
ur siegir er aðalástæða hans til
að koma ekki á fundinn sú, að
hann hafi tjáð meðframbjóðanda
sínum, Stefáni Jóhanni, að hann
„væri mótfallinn því að halda
nema einn landsmálafund“. Varð
það og að samkomulagi mieö
þeim frambjóðendunum, að þeir
skyldu ekki gangast fyrir nema
einum fundi, og var hann hald-
inn s. 1. laugardagskvöM, eins-'
og kunnugt er.
Þessa linkind Stefáns Jóhanns
við deigan andstæðing notar
frambjóðandinn til að sýna lítils-
virðingu þeim fjölmörgu kjóstend-
um( í Hiafnarfirði, sem væntu þess.
að fá þarna betra tækifæri til að
heyra frambjóðanda íhaldsins
lýsa stefnumálum sínum, en þeim.
hafði tekist að fá á Laugardags-
fundinum, þar sem mörg hundr-
uð kjósenda urðu að hverfa frá
húsinu vegna þrengsla, en þeiT,
sem inn komust, heyröu fram-
bjóðandann minnast á að edns.
örfá mái og það með svo loðn-
um orðum, að þau mörkuðiu á
engan hátt afstöðu hans til
þeirra.
En hvers vegna vildi fram-
bjóðandi íhaldsins ekki halda
nema einn Landsmálafund ? Og
hvers vegna þorði hann ekki að
koma á fundinn, .sem F. U. J.
boðaði og bauð honum á?
Frambjóðandinn svarar þessu
I