Alþýðublaðið - 08.09.1920, Blaðsíða 1

ublaðið
Grefið át aí A.!þýÖuílokknum.
XBm
X920
Miðvikudaginn 8. september.
205. tölubl.
Uppástunga um nýjan bankaseðil.
Uppástunga sú um bankaseðil, er hér birtist, þarf eigi frekart
skýringar við en þeirrar, er myndin sjálf gefur. Tómur peningaskápur
og greiðsla í saltfiski.
Norskír verzlunarmenn
og „Þjóðhjálpin".
Uadanfarið hafa verkföll verið
alltíð í Noregi, og eru enn. En
það verkfallið er stærst hefir verið
og mestri hreyfingu hefir komið
af stað þar í landi, er járnbraut-
arverkfallið, sem hófst í júlímán-
uði og var ekki hætt er sfðustu
atorsk blöð bárust hingað.
Til þess að reyna að dreifa á-
hrifum verkamanna og veikja af-
stöðu þeirra, tóku atvinnurekendur
til sömu ráðanna og stallar þeirra
í Danmörku, að stofna til „Þjóð-
hjálpar". Leituðu þeir styrks,
fyrst og fremst hjá atvinnulausum
tnönnum, en fengu enga áheyrn.
®>á fóru þeir til starfsfólks síns og
áhangenda. Einkum sóttu þeir
fast að verzlunarmannastéttinni.
En hún er í Noregi í aiþjóðar-
sambandi og hefir fullan skilning
á því, að hún er engu síður
undirorpin dutlungum vinnuveit-
-enda en algengir verkamenn.
Auðvitað hafa einstaka attaní-
ossar, sem eru svo sljóir að álíta
að sjálfsagt sé að dansa eftir pípu
húsbóndans, jafnvel þó það sé
þeim algerlega í óhag, viljað styðja
*Þjóðhjálpina“, en þeir hafa litla
áheyrn fengið innan stéttarinnar.
Víðsvegar um landið hafa verzl
unarmannafélögin lýst yfir ánægju
sinni yfir ákvörðunum sambands-
stjórnarinnar. Meðal annars hefir
íélagið í Kristianíu samþykt eftir-
farandi:
„Þar eð menn um þessar mundir
eru hvattir til að ganga í hinn
nýja félagsskap, sem fengið hefir
nafnið „Þjóðhjálpin", og vegna
þess að verzlunarmenn eru einnig
hvattir til þessa, gerist kunnugt:
Eélag vort viðurkennir fullkomlega
þýðingu verklýðsfélaganna til þess
að/ auka fjárhagslegt og ándlegt
frelsi stéttarinnar: Við viðurkenn-
um meðal annars verkföll sem eitt-
^vert öruggasta vopn vort. Þess
'^egna getum við ekki viðurkent
samskonar félag og ^Þjóðhjálpin“
er, sem stofnuð er af atvinnurek-
endum til þess eins, að tefja fyrir
og trufla störf verklýðsfélaganna.
Enginn verzlunarmaður má því
ganga í þennan félagsskap, sem
að öllum líkindum aðeins er ný-
móðins skálkaskjól verkfallsbrjóta,
sem vel getur fyrst og fremst ver-
ið notaður gegn okkur.“
Margar fundarsamþyktirnar eru
ennþá ákveðnari.j
Þess ska.1 getið, að til skamms
tíma hafa laun verzlunarmanna í
Noregi verið mjög bágborin, svo
þingið sá ástæðu til að setja lög
um launakjör þeirra. Eins og víðar
brennur við, voru margir verzlun
armenn svo skammsýnir, að þeim
fanst nærri því heiður að því, að
hanga sem fastast í frakkalafi
húsbóndans, hvernig sem alt velt-
ist fyrir þeim sjálfum, og kjör
þeirra væru óþolandi. Þessir menn
voru versti þrándur í götu verzl-
unarmannafélaganna, eða öllu held-
ur þess, að þau gerðu nokkuð til
að bæta kjör stéttarinnar. Þeir
voru til f að halda dansleiki og
nsálfundi, en þar méð var áhuginn
búinn. Ef einhver braut upp á
því, hvort stéttin ætti ekki að
nota samtök sín til þess, að hún
gæti lifað við sæmileg kjör, töldu
þessir veslingar það hina mestu
fjarstæðu, að styggjal! húsbænd-
urnar; það gæti orðið þeim dýrt
spaug.
En eftir þvf, sem heilbrigð
verzlunarþekking óx í landinu,
urðu fleiri og fleiri sannfærðir um
það, að verzlunarstéttin yrði aldrei
annað en pappírsbúkar og væskil-
menni, ef hún héldi svona áfram.
eina ráðið til þess, að hægt væri
nokkurn veginn að lifa af þessart
atvinnu, væri það, að taka upp
sömu aðferð og verklýðsfélögin.
Enda þótt skamt sé síðan þessi
stefna var tekin, hefir þegar mikið
áunnist og skilningur verzlunar-
stéttarinnar hefir stórum aukist á
gagnsemi verklýðssamtakanna. Og
má meðal annars sjá það á þess-
ari viðureign við »þjóðhjálpina«.
Togararnir. Ethel kom í morg-
un frá Englandi. Belgaum fór tii
veiða í gærkvöldi.