Morgunblaðið - 21.11.1982, Síða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. NÓVEMBER 1982
„Þær svngja...“
Rætt vid feðginin Alcopley og Unu Dóru
um myndir Nínu Tryggvadóttur, sýninguna í Listasafni
alþýðu, nýja listaverkabók og fleira
Afcopley og Una Dóra í vetrarsól í Vesturbænum. Ljó.mynd: Kri.ijén örn Ei»..on
Nú stendur yfir í Listasafni alþýðu sýn-
ing á smámyndum eftir Ninu Tryggva-
dóttur og um þessar mundir er einnig að
koma út bók um hana og verk hennar
hjá Iceland Review, en Bókaklúbbur
Almenna bókafélagsins dreifir bókinni.
Þá lítur einnig dagsins
Ijós lítið kver með fimm Ijóðum eftir
Ninu, en þau mun hún hafa ort eitthvað
fyrir 1950. Eins og kunnugt er, lést Nína
árið 1968, en eiginmaður hennar, vís-
indamaðurinn og listmálarinn Alcopley
og dóttir þeirra, Una Dóra, sem einnig
er listmálari, undirbjuggu sýninguna.
Ég hitti þau að máli í íbúð Nínu heitinn-
ar við Fálkagötu, en þau voru þá stödd
hér á landi í tilefni af sýningunni og
bókaútgáfunni.
„Mig minnir það hafi verið í ársbyrjun, að
Aðaisteinn Ingólfsson, ritstjóri listaverka-
bókafiokksins, skrifaði okkur og lýsti áhuga
á að næsta bók yrði helguð Nínu, ,en hin
fyrsta var um Kjarval. Varð það úr, að
Hrafnhildur Schram listfræðingur skrifaði
textann."
Það er Alcopley sem talar. Hann situr,
nokkuð mikill um sig, í gömlum stól, sem
einhvern tíma hefur verið stássmubla og á
bak við hann er stór gluggi sem veit suður
og úti er fagurt vetrarveður og sér yfir á
Álftanes og fjær eru blá fjöll á Reykjanesi. í
þessari stofu málaði Nína þegar hún dvaldi
hér síðustu árin sem hún lifði, ætíð í nokkra
mánuði á ári.
„Hvað varðar sýninguna, þá hafði ég fyrir
nokkuð löngu stungið upp á því, að sýning
yrði haldin hér á smámyndunum, enda hafa
þær aldrei verið sýndar áður. Ég nefndi
þetta svo við Hrafnhildi þegar hún var stödd
í New York nú í haust og hún sýndi þessu
áhuga og hafði samband við Listasafn al-
þýðu og það varð úr að halda þessa sýningu
og það er óhætt að segja, að vel hafi tekist.
Fólk hefur altént sýnt þessu mikinn áhuga
og mjög margar myndir þegar selst. Við
töldum það vel við hæfi að sýna þessar
myndir hér á landi og gefa íslendingum færi
á að eignast þær, enda þótt við hefðum
sjálfsagt getað selt þær dýrara ytra. Við
höfðum engan áhuga á því.“
Samtal okkar fer fram á ensku, en Una
Dóra talar töluverða íslensku og skilur nán-
ast allt. Alcopley segir hins vegar, að það
hryggi sig alltaf að hann kunni ekki ís-
lensku, því hann komi hér ekki sjaldnar en
einu sinni á ári og hafi tengst landinu sterk-
um böndum í gegnum Nínu og eigi hér mikla
vinafjöld. Ég spyr, hvort smámyndir Nínu
séu skissur að stærri verkum.
„Nei,“ segir Una Dóra. „Þær lágu að vísu
allar óinnrammaðar í möppum, en þetta eru
nánast allt fullgerðar myndir. Eins og allir
sannir listamenn hafði hún alltaf endanlega
mynd í huga þegar hún var að máia, en
auðvitað gerði hún stundum nokkrar mis-
munandi tilraunir með sömu hugmyndina."
g spyr hvort það hafi verið erfitt að
velja myndir í listaverkabókina.
„Það er alltaf dálítið strembið,"
segir Alcopley. „En ég held að útkoman sé
nokkuð góð. Ég er reyndar mjög ánægður
með bókina. Hún er til dæmis ólík svo mörg-
um listaverkabókum um það, hve hún er létt
og mátulega stór. Nína vildi alltaf sjálf helst
bók af þessu tagi, ferhyrnda og ekki of stóra.
Mér finnst líka að sérlega vel hafi tekist til
við uppsetningu þessarar bókar.“
Við förum nú að tala svolítið um veðrið og
Alcopley er hugfanginn af því hve fagurt sé
um að litast í vetrarsólinni, svo bætir hann
við um leið og hann bendir á fæturna á sér:
„Ég lenti hins vegar í því í morgun að
blotna svo illilega í fæturna þar sem ég var
að bíða eftir strætisvagni að ég dreif mig í
að kaupa þessi fínu loðstígvél, sko. Þau eru
íslensk. Fín, ekki satt. Ég mun auglýsa þau,
þegar ég kem til New York aftur."
Ég spyr hvort myndir eftir Nínu séu til
víða erlendis.
„Já, já, mikil ósköp, á mörgum söfnum og
svo miklu víðar, sem við vitum ekki um. Við
bjuggum jú í fimm ár í París og þrjú ár í
London áður en við settumst að í New York
og hún hélt sýningar á öllum þessum stöðum
og seldi myndir. En sýningarsalirnir vilja
oft ekki gefa upp nöfh kaupenda listaverka
til að listamennirnir fari nú ekki að selja
myndirnar beint í framtíðinni og þeir missi
af söiulaununum. Það er því erfitt að fylgj-
ast með því hvert myndirnar fara, þær sem
ekki fara á söfn.
Það var skrýtið með þessa sýningu í Lista-
safni alþýðu, að það voru dýrustu myndirn-
ar sem seldust fyrst. Við verðlögðum þetta
með það í huga að allir gætu eignast þessar
myndir, en reiknuðum fremur með því að
ódýrari myndirnar færu fyrst og í meira
mæli, en sú hefur ekki orðið raunin. Þær
dýrari hafa runnið út, en fólk þarf þó ekki
að örvænta, þótt mikið seljist, því verkin
verða áfram til sölu fram að jólum, enda
þótt sýningunni sjálfri ljúki í lok þessa
mánaðar.
Við erum auðvitað mjög ánægð með þess-
ar viðtökur, en ég er ekkert hissa. Þessar
litlu myndir hafa vissa eiginleika sem stórar
myndir hafa ekki. Þær eru einhvern veginn
nánari. Þær syngja, ef ég má orða það þann-
ig. Og fólk kann að meta þennan söng.“
Var ekki erfitt að stíga fyrstu skrefin
sem listmálari, með þessa frægu for-
eldra að baki sér, spyr ég Unu Dóru.
„Jú, sérstaklega var það þó erfitt að taka
þessa ákvörðun, að gerast listmálari, ég fór
marga hringi í kringum þetta áður en ég
þorði að taka af skarið, las „til dæmis lista-
sögu, en svo ákvað ég að láta verða af því að
gera það sem mig langaði mest til, að verða
rnálari."
Að loknu þessu spjalli göngum við út í
góða veðrið, sem reyndar er ekki eins gott
þegar út er komið og ímynd þess á rúðunni á
stofuglugganum gaf fyrirheit um. Það er
býsna kalt. En sjálfsagt er að nota birtuna
til að taka ljósmynd af feðginunum. Þau
segjast vera á förum utan að nýju eftir
stutta dvöl hér. „Það er einn ókostur við að
eiga svona marga vini á Islandi og vera boð-
ið í öll þessi glæsilegu boð. Manni gengur
bölvanlega að halda línunum," segir Alcopl-
ey og hlær þar sem við tipium eftir glerhál-
um gangstéttunum. „Þetta er eins og að
ganga á eggjum," segir hann, „munurinn er
hins vegar sá að ef við dettum verðum það
við sem brotnum en ekki skurnin."
Svo lýkur myndatökunni og leiðir skilja
og daginn eftir halda Alcopley og Una Dóra
til New York. En eitt er víst, segja þau, þau
koma aftur.
Texti: Sveinbjörn I. Baldvinsson
Lióð eftir Nínu Tryggvadóttur
LIF OG DAIIÐI
Fyrir rúmum þrjátíu árum hannadi Nína
Tryggvadóttir litla bók með fímm Ijóðum eftir
sig og nokkrum svart/hvítum dúkristum. Þessi
bók var aldrei gefín út og fann dóttir Nínu,
Una Dóra, handritið að bókinni innan um
teikningar listakonunnar látnu, nú ekki alls
fyrir löngu. Núna hefur Iceland Review gefíð
þetta Ijóðakver út, bæði á íslensku og eins á
ensku í þýðingu Sigurðar A. Magnússonar. Út-
koma þessarar Ijóðabókar hlýtur að teljast til
bókmenntaviðburða. Hér fer á eftir eitt Ijóð-
anna, myndskreytingin er dúkrista úr bókinni.
—SIB
Ég stend
á miðjum vegi
einangruð,
með ekkert framundan
og ekkert að baki.
Sérhver hreyfing
er ný byrjun —
sérhver byrjun
flótti frá því sem var.
Hvert skref
formlaus tilfinning
af ósigri.
Ný refsing
nýtt líf
nýr dauði.